Search results

1

Deparentyfikacja – strategie radzenia sobie z odwróconymi rolami w rodzinie

100%

Chojnacka B., Jarzębińska A.

Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze

|

2018

|

vol. 569(4)

22-32

PL

W artykule zaprezentowano wyniki analizy treści dyskusji na wybranych forach internetowych poświęconych problematyce parentyfikacji. Poznano sposoby przerywania przez forumowiczów – ofiary parentyfikacji – odwróconego porządku ról rodzinnych oraz niwelacji negatywnych konsekwencji tego doświadczenia, co określono mianem „deparentyfikacji”. Zidentyfikowano działania takie jak: zachęcanie rodzica do zmiany zachowania, separacja od rodzica niego, praca nad ujawnianiem negatywnych emocji w związku z doświadczoną parentyfikacją oraz określeniem własnych potrzeb, zdobywanie wiedzy z odpowiednich lektur, podjęcie terapii i inne. Zarazem rozpoznano czynniki, które są barierami dla deparentyfikacji. Są nimi: międzypokoleniowy przekaz nieprawidłowej struktury ról rodzinnych, jej podtrzymywanie przez rodzica za pośrednictwem różnego rodzaju manipulacji, wypieranie problemu przez ofiarę, brak społecznego uznania jej krzywdy i winy sprawcy parentyfikacji i inne. Dodatkowo wskazano na potrzebę i kierunki dalszych badań nad parentyfikacją, ponieważ dokładny opis i wyjaśnienie tego zjawiska może zwiększyć skuteczność działań korekcyjnych podejmowanych z rodzinami.

2

(Nie)równy podział w domu? Kobiece role w narracjach mężczyzn przymusowo przebywających w domu podczas stanu epidemii – ujęcie andragogiczne

88%

Wojciechowska Z.

Edukacja Dorosłych

|

2020

|

vol. 1(82)

|

issue 1

61-81

PL

W niniejszym artykule autorka prowadzi rozważania dotyczące wzo- rów preferowanych na poziomie świadomości i realizowanych w rzeczywistości przez mężczyzn w kontekście podziału obowiązków domowych i ról pełnionych w rodzinie. Przedstawione w artykule wnioski są wynikiem badania, osadzonego w paradygmacie interpretatywnym, przeprowadzonego metodą wywiadów częścio- wo kierowanych. Wywiady zostały przeprowadzone z mężczyznami przymusowo przebywającymi w domu podczas wprowadzenia stanu epidemii w kraju w wyniku rosnącej liczby zakażeń koronawirusem COVID-19. Celem autorki było ukazanie zmiany perspektywy postrzegania obowiązków pełnionych w domu przez mężczyzn oraz zbadanie i rozważenie edukacyjnego potencjału sytuacji izolacji społecznej. Ostatnia część artykułu została poświęcona przedstawieniu wpływu doświadczeń związanych z przymusowym pozostawaniem w domu na zmianę perspektywy po- strzegania tempa współczesnego życia w społeczeństwach ponowoczesnych i cieszą- cych się w ostatnich dekadach popularnością ruchów slow movement, zachęcających do wolniejszego i uważniejszego życia.

3

Codzienność dziecka parentyfikowanego – rekonstrukcje narracyjne

75%

Chojnacka B.

Przegląd Pedagogiczny

|

2021

|

issue 1

277-297

PL

Parentyfikacja to zjawisko występujące w życiu rodzinnym, polegające na funkcjonalnym i/lub emocjonalnym odwróceniu ról między dzieckiem a rodzicem/rodzicami. W realizowanych przez autorkę badaniach, osadzonych w paradygmacie interpretatywnym, parentyfikacja staje się głównym przedmiotem zainteresowania. Doświadczenie odwrócenia ról rodzinnych jawi się jako zjawisko stanowiące element biografii, w różny sposób ją kształtując. W artykule podjęta została próba przedstawienia narracyjnych rekonstrukcji codzienności dziecka parentyfikowanego w rodzinie. Analiza wywiadów (auto)biograficznych pozwoliła na odtworzenie zadań i ról przez nie realizowanych.

4

„Karmienie się dzieckiem na żądanie” – doświadczenie parentyfikacji w relacjach uczestników internetowych forów dyskusyjnych

75%

Jarzębińska A., Chojnacka B.

Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka

|

2018

|

vol. 17

|

issue 2

165 - 185

XX

Rodzina to naturalne środowisko życia i rozwoju każdego człowieka. Dom rodzinny kształtuje nas, wyposaża na daleką podróż, jaką jest dalsze, samodzielne życie. Wszelkie występujące w nim trudności w znaczący sposób wpływają na funkcjonowanie środowiska rodzinnego oraz jego poszczególnych członków. W artykule podjęto problematykę zjawiska parentyfikacji, czyli odwrócenia ról w rodzinie, doświadczanego przez uczestników dyskusji na forach internetowych. Autorki prezentują wyniki analizy danych zastanych, skupiając je wokół następujących problemów: uwarunkowania parentyfikacji, identyfikacja ról podejmowanych w rodzinie, mechanizmy podtrzymywania przez rodziców sytuacji parentyfikacji i konsekwencje tego rodzaju doświadczeń dla ich ofiar. Parentyfikacja okazuje się doświadczeniem trudnym, postrzeganym przez forumowiczów z perspektywy czasu jako krzywda, niesprawiedliwość, a nawet trauma. Artykuł podkreśla konieczność dalszych badań pedagogicznych w tym obszarze, zwłaszcza mających na celu opracowanie skutecznych sposobów zapobiegania zjawisku i terapii osób nim doświadczonych.

EN

Family is a natural environment for life and development for every person. The family home shapes us, equips us for a long journey into independent life. Any difficulties in this environment significantly affect the functioning of the family and its individual members. This article addresses the issue of parentification, i.e. the reversal of the roles in the family, as experienced by participants of online discussion forums. The authors present the results of the analysis of existing data focusing on the following issues: parentification conditions, identification of the family roles, parentification support mechanisms and the consequences of such experiences for their subjects. Parentification is proving to be a difficult experience, seen by the forum members after some time in terms of harm, injustice, and even trauma. The article emphasises the need for further pedagogical research in this area, especially in relation to development of effective ways of prevention and treatment of people who experience this phenomenon.

5

Doświadczenie bezrobocia a relacje rodzinne we współczesnej Polsce – perspektywa płci

63%

Karwacki A., Suwada K.

Studia Socjologiczne

|

2020

|

issue 1(236)

165-194

PL

Autorzy na podstawie analizy pamiętników osób bezrobotnych oraz studiów przypadku analizują relacje między doświadczeniem bezrobocia a relacjami rodzinnymi kobiet i mężczyzn. Wskazują, że płeć różnicuje zarówno przyczyny, jak i konsekwencje bezrobocia. W tekście wskazano problem opuszczania przez kobiety rynku pracy ze względu na macierzyństwo, sprawowanie opieki nad dzieckiem z uwzględnieniem presji do przedłużania opieki i deprecjonowania obowiązków domowych, przypisania do płci praktyk opiekuńczych na rzecz osób zależnych czy nierównego dostępu do zasobów ekonomicznych. Autorzy wyróżnili cztery typy bezrobotnych kobiet: (1) wspierane kohabitantki w poczekalni, (2) deprecjonowane housewives bez etatu, (3) samotne siłaczki z dziećmi oraz (4) bezdzietne opoki rodziny. W odniesieniu do mężczyzn wskazano, że bezrobocie jest szczególnie trudnym doświadczeniem ze względu na utratę statusu żywiciela rodziny i uprzywilejowanej pozycji. Na podstawie doświadczeń badanych mężczyzn scharakteryzowano trzy podstawowe typy bezrobotnych mężczyzn – (1) kury domowe w spodniach, (2) upadłych ojców oraz (3) synów marnotrawnych.

EN

Based on the analysis of the diaries written by the unemployed, the article investigates the relationship between the experience of unemployment and family relations of women and men. The authors argue that gender differentiates both the causes and consequences of unemployment. In the case of women, the following problems are indicated: the exit from the labor market due to child birth or child care, concomitant with the pressure for the care period prolongation, depreciation of housework, gendered ascription of the responsibility of care for the dependent, and the unequal economic resources. Four types of unemployed women are identified in the article: (1) the supported cohabitants in the waiting room, (2) undervalued housewives without a full-time job, (3) lonely super-women with children, and (4) childless family rocks. For men, the unemployment turns out to be a particularly difficult experience due to the loss of a breadwinner status and a privileged position. Three basic types of unemployed men can be distinguished on the basis of the analysed material: (1) housewives in trousers, (2) fallen fathers, and (3) prodigal sons.

6

Współuzależnienie i relacje zależnościowe w biograficznych doświadczeniach parentyfikacji

63%

Chojnacka B.

Studia Paedagogica Ignatiana

|

2023

|

vol. 26

|

issue 3

163-184

EN

The article combines conceptual analysis with research. The research goal was to analyze the possibility of juxtaposing two concepts: codependency and parentification in the family. The subject of analysis was dependent family mechanisms that are activated in crisis situations and serve to maintain family functionality. The article supplements previous research on the phenomenon of role reversal in the family and its strong embedding in dependent family relationships. Analysis of autobiographical narrative interviews conducted using the technique proposed by Fritz Schütze were used as an exemplification of this problem. By using a retrospective and lifelong view of parentification and family processes, we were able to identify symptoms of codependency in reversed family roles: responsibility, dependence and taking over duties. According to the adaptive model, they perform the function of adaptation, but with a dysfunctional and often destructive effect on the individual. The system theory was used as a theoretical background, which also provided the basis for constructing the concept of “parentification”. Concluding remarks call for broadening the perspective of recognizing and analyzing the experience of dependency in the family.

PL

Artykuł ma charakter koncepcyjno-badawczy. Celem naukowym było przeanalizowanie możliwości zestawienia dwóch konceptów: współuzależnienia oraz parentyfikacji w rodzinie. Przedmiotem rozważań uczyniono zatem zależnościowe mechanizmy rodzinne uruchamiane w sytuacjach problemowych i kryzysowych, a służące utrzymaniu jej funkcjonalności. Artykuł stanowi uzupełnienie dotychczasowych badań nad zjawiskiem odwracania ról w rodzinie oraz silnego ich osadzania w zależnościowych układach rodzinnych. Egzemplifikację dla czynionych tu refleksji stanowiły analizy autobiograficznych wywiadów narracyjnych zrealizowanych przy zastosowaniu techniki zaproponowanej przez Fritza Schützego. Retrospektywne i przyjmujące pespektywę całożyciową postrzeganie parentyfikacji oraz procesów rodzinnych pozwoliło na wskazanie symptomów współuzależnienia obecnych w odwróconym porządku ról rodzinnych: odpowiedzialności, zależności i przyjmowanych obowiązków. Zgodnie z adaptacyjnym modelem, także tutaj pełnią one funkcję adaptacyjną, mającą jednakże charakter dysfunkcyjny i często destrukcyjny dla samej jednostki. Teoretycznym tłem w podjętych rozważaniach uczyniono teorię systemową, która jednocześnie stała u podstaw konstruowania pojęcia „parentyfikacji”. Refleksje i końcowe wnioski prowadzą do postulatu poszerzania perspektywy rozpoznawania i analizowania doświadczeń zależnościowych w rodzinie.

Refine search results

1 Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka

1 Edukacja Dorosłych

1 Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze

1 Przegląd Pedagogiczny

1 Studia Paedagogica Ignatiana

1 Studia Socjologiczne

4 Chojnacka B.

2 Jarzębińska A.

1 Karwacki A.

1 Suwada K.

1 Wojciechowska Z.

1 2023

1 2021