Search results

1

Wizyta króla Jana Olbrachta w Elblągu w grudniu 1494 roku

100%

Nalewajek A.

Zapiski Historyczne

|

2023

|

vol. 88

|

issue 3

5-26

EN

This article focuses on King John Albert’s visit to Elbląg, Malbork, and Toruń during his trip to Royal Prussia in 1494–1495. The visit to Elbląg has received minimal attention in historiography, as the primary purpose of the event was to accept the oath of allegiance. Thorough research reveals that John I Albert stayed in Elbląg from 21–28 December 1494 to partake in the Christmas festivities. During this period, the city served as the seat of the Crown’s court. The source base for the article is comprised of royal accounts kept in the Central Archives of Historical Records, which contain lists of John Albert’s court expenses for this trip. The article also highlights the arrival of an envoy from Stephen, Voivode of Moldavia and a legation from Margrave Frederick Hohenzollern, along with other ceremonies and feasts held at the court. Notably, the lists of expenses provide insights into the city’s responsibility for supplying the monarch’s kitchen, table, and horse fodder. This visit stands out as the longest recorded royal visit in Elbląg’s history.

2

Uzupełnienie do itinerarium króla Kazimierza Jagiellończyka w drugiej połowie 1470 r.

72%

Nalewajek A.

Saeculum Christianum. Pismo Historyczne

|

2022

|

vol. 29

|

issue 1

76-85

EN

The source basis for completing the itinerary of King Casimir Jagiellon in the second half of 1470 are fragments of an account book placed in the volume bearing the number 338, which belongs to Branch 1 Royal Accounts of the Crown Treasury Archive Group in the Central Archives of Historical Records in Warsaw. The manuscript contains accounts drawn up by court treasurer Tomasz Trąmbczyński. The preserved part of the book includes statements of royal revenues and consists of payrolls for courtiers as well as lists of expenses for other current needs of the ruler and his wife of the second half of 1470.

PL

Podstawę źródłową umożliwiającą uzupełnienie itinerarium króla Kazimierza Jagiellończyka w drugiej połowie 1470 r. stanowią fragmenty księgi rachunkowej umieszczone w tomie o sygnaturze 338, który należy do Oddziału 1 Rachunki Królewskie Zespołu Archiwum Skarbu Koronnego w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie. Rękopis zawiera rachunki sporządzane przez podskarbiego nadwornego Tomasza Trąmbczyńskiego. Zachowana część księgi obejmuje zestawienia przychodów monarszych oraz składa się z list płac dla dworzan, a także wykazów wydatków na inne bieżące potrzeby władcy i jego żony z drugiej połowy 1470 r.

3

Jagellonian Ledgers as Sources for Watermark Research and Paper History Studies: The First Papermills of East-Central Europe

72%

Rábai K.

Średniowiecze Polskie i Powszechne

|

2020

|

vol. 12

324-340

PL

Niniejsze studium opiera się na analizie papieru i tekstów królewskich oraz książęcych sprawozdań, w których skrybowie odnotowywali codzienne przychody i wydatki czterech dworów Jagiellonów, zlokalizowanych w różnych częściach Europy Środkowo-Wschodniej na przełomie XV i XVI wieku. Okres ten obejmuje powstanie i pierwsze lata funkcjonowania papierni na Śląsku i w Królestwie Polskim. Biorąc pod uwagę brak źródeł archiwalnych, dotyczących założenia i działalności tych papierni - kolebek papiernictwa w Europie ŚrodkowoWschodniej - trzeba wykorzystać wiele różnych, dosyć lakonicznych źródeł pisanych, aby rzucić światło na tamte rewolucyjne lata. Chociaż sprawozdania zawierają wzmianki o zakupach, handlu i wykorzystywaniu papieru, w większości przypadków informacje zawarte w tekście nie są wystarczające do tego, aby zrekonstruować szczegółowy i jasny obraz papiernictwa - trzeba, aby naukowcy zbadali samo narzędzie wykorzystywane do pisania, jakim jest papier. Zamiast badania pojedynczych stronic papieru, użyteczne okazały się składane karty papieru, małe notesy i zszywane księgi zawierające sprawozdania. Można porównać karty z tych tomów i odnaleźć ślady prowadzące do papierni, z których one pochodzą. Dzięki szczegółowemu badaniu jednej, szczególnie bogatej i ciekawej księgi rachunkowej z dworu księcia Zygmunta, autorka stara się wykazać możliwości, jakie daje badanie znaków wodnych. Ponadto, celem artykułu jest naświetlenie olbrzymiej luki, którą łatwo można zauważyć w dziedzinie badań znaków wodnych i historii papieru w Europie Środkowo-Wschodniej, jak również konieczności rozwoju bazy danych ze znakami wodnymi, odzwierciedlającymi historię papiernictwa w tym regionie.

DE

Die vorliegende Studie basiert auf der Analyse von Papier und königlichen Texten sowie fürstlichen Berichten, in denen die Schreiber die täglichen Einnahmen und Ausgaben von vier jagiellonischen Höfen in verschiedenen Teilen Mittel- und Osteuropas um die Wende des 15. und 16. Jahrhunderts aufzeichneten. Dieser Zeitraum umfasst die Gründung und die ersten Betriebsjahre der Papierfabriken in Schlesien und im Königreich Polen. Angesichts des Mangels an Archivquellen, die die Gründung und das Funktionieren dieser Papierfabriken - Wiegen der Papierherstellung in Mittel- und Osteuropa - betreffen, müssen viele verschiedene, ziemlich lakonische schriftliche Quellen herangezogen werden, um die damaligen revolutionären Jahre zu beleuchten. Obwohl in den Berichten von dem Kauf, dem Handel und der Verwendung von Papier die Rede ist, reichen die Informationen im Text in den meisten Fällen nicht aus, um ein detailliertes und klares Bild der Papierindustrie zu rekonstruieren. Es ist erforderlich, dass Wissenschaftler das Schreibwerkzeug selbst, das Papier, erforschen. Anstatt einzelne Papierseiten zu untersuchen, erweisen sich gefaltete Blätter, kleine Notizbücher und geheftete Bücher mit Berichten als nützlich. Es ist möglich, die Blätter aus diesen Bänden miteinander zu vergleichen und solche Spuren zu entdecken, die zu Papierfabriken führen, aus denen sie stammen. Mit der detaillierten Analyse eines besonders reichen und interessanten Rechnungsbuchs vom Hof des Herzogs Sigismund versucht die Autorin, die Möglichkeiten aufzuzeigen, die die Untersuchung von Wasserzeichen bietet. Ziel des Beitrags ist es auch, auf die riesige Lücke zu verweisen, die im Bereich der Wasserzeichenforschung und der Papiergeschichte in Mittel- und Osteuropa leicht zu erkennen ist. Außerdem sollte die Notwendigkeit bewusst gemacht werden, eine Datenbank mit Wasserzeichen zu entwickeln, die die Geschichte der Papierherstellung in dieser Region widerspiegeln.

EN

This study is based on the analysis of the paper and the text of royal and princely accounts in which scribes registered the everyday incomes and expenditures of four Jagiellonian courts, located in different parts of East-Central Europe around the turn of the 15th and 16th-century. The period covers the establishment and the very first years of paper mills in Silesia and the Polish Kingdom. Regarding the lack of archival sources preserving the foundation and running of these mills, the cradles of paper-making in East-Central Europe, one should use many different and quite laconic written sources to shed light upon these revolutionary years. Although accounts could preserve mentions of purchasing, trading and using paper, in most cases the textual information is not adequate to reconstruct a detailed and clear image of paper producing; researchers should examine the medium of writing - the paper - itself. Instead of the investigation of single sheets, folded papers, small notebooks and bound books such as accounts proved to be more useful. One can compare the sheets of the volumes and find those traces which lead to the paper mills, the places of their origin. Through the detailed examination of one especially complex and interesting ledger from the courts of Prince Sigismund, the author attempts to demonstrate the opportunities lay in watermark studies. Furthermore, the article purposes to reflect on the huge hiatus clearly perceptible on the field of watermark research and paper history in East-Central Europe and the necessity of developing a database of watermarks reflecting on the history of paper-making in this region.

4

Praktyki religijne króla Jana Olbrachta w świetle rachunków nadwornych

51%

Nalewajek A.

Saeculum Christianum. Pismo Historyczne

|

2020

|

vol. 27

|

issue 1

83-95

EN

John I Albert’s (Jan Olbracht's) (1492-1501) royal accounts, preserved in the Central Archives of Historical Records in Warsaw, contain a considerable amount of hitherto unexploited information on the religious practices zealously performed by this successor of Casimir IV Jagiellonian (Kazimierz Jagiellończyk). He upheld the traditions of piety (pietas regia) forged in the times of the preceding kings of the Jagiellonian dynasty. John I Albert made pilgrimages to the most important Polish sanctuaries and was a generous benefactor to the mendicant monasteries and infirmaries for the poor. He would also conscientiously perform daily and festive religious practices.

PL

Rachunki królewskie Jana Olbrachta (1492-1501) zachowane w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie zawierają szereg niewykorzystanych informacji dotyczących praktyk religijnych, które gorliwie wypełniał następca Kazimierza Jagiellończyka. Podtrzymał on tradycje pobożności (pietas regia) ukształtowane w czasach poprzednich królów z dynastii Jagiellonów. Jan Olbracht odbył pielgrzymki do najważniejszych polskich sanktuariów oraz hojnie wspierał jałmużną klasztory mendykanckie i szpitale dla ubogich. Przykładnie wypełniał on również codzienne i odświętne praktyki religijne.

Refine search results

2 Saeculum Christianum. Pismo Historyczne

1 Zapiski Historyczne

1 Średniowiecze Polskie i Powszechne

3 Nalewajek A.

1 Rábai K.

1 2023

1 2022

2 2020

Wizyta króla Jana Olbrachta w Elblągu w grudniu 1494 roku

Uzupełnienie do itinerarium króla Kazimierza Jagiellończyka w drugiej połowie 1470 r.

Jagellonian Ledgers as Sources for Watermark Research and Paper History Studies: The First Papermills of East-Central Europe

Praktyki religijne króla Jana Olbrachta w świetle rachunków nadwornych