Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 10

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  ruch naturalny
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Tendencje demograficzne dotyczące zmiany liczby ludności regionu Morza Bałtyckiego w latach 2000-2010

100%
Waśniewska A.
Przedsiębiorstwo we współczesnej gospodarce - teoria i praktyka
|
2013
|
vol. 2
|
issue 5
62-73
EN
The article is presenting chosen issues concerning of the demographic situation referring to the Regions of the Baltic Sea (RMB) which took place in 2000–2010 years. They ranked among the group of these countries: Poland, Lithuania, Latvia, Estonia, Finland, Sweden, Denmark and Germany. On account of problems with getting data concerning the demographic situation of Russia, but first of all the Kaliningrad Circumference, in analysis this area wasn’t taken into account. Portraying the tendencies associated with the development of populations appearing in area RMB is a purpose of the article. Analysis was based on data provided by the Eurostat, it’s used: the population numbers, rate of the feminization, natural rush, average duration of the life, balance of migration.
PL
Artykuł prezentuje wybrane zagadnienia dotyczące sytuacji demograficznej odnoszące się do państw Regionu Morza Bałtyckiego (RMB), które miały miejsce w latach 2000–2010. Do grupy tych krajów zaliczono: Polskę, Litwę, Łotwę, Estonię, Finlandię, Szwecję, Danię i Niemcy. Ze względu na trudności z uzyskaniem danych dotyczących sytuacji demograficznej Rosji, a przede wszystkim Obwodu Kaliningradzkiego, w analizie nie uwzględniono tego obszaru. Celem artykułu jest ukazanie tendencji związanych z rozwojem ludności występujących na obszarze RMB. Analizę oparto na danych udostępnionych przez Eurostat, wykorzystano: liczbę ludności, współczynnik feminizacji, ruch naturalny, przeciętną długość trwania życia, saldo migracji.
2
Publication available in full text mode
Content available

Ludność Łodzi Przemysłowej 1820-1914

88%
Janczak J., Uniwersytet Łódzki I. H.
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
|
1982
|
vol. 11
PL
Wyjaśnienie kwestii demograficznych, które stanowią integralną i równorzędną co do znaczenia część ogólnych procesów społecznych i gospodarczych, na pewno wzbogaciłoby zasób wiedzy o procesie kształtowania się i rozwoju stosunków kapitalistycznych na dużym obszarze środkowo-zachodniej części Królestwa Polskiego. Praca niniejsza jest właśnie próbą podjęcia tak rozumianej tematyki demograficznej Łodzi, tzn, ustalenia faktów i prawidłowości właściwych dla poszczególnych rodzajów zdarzeń oraz związków między zjawiskami w dziedzinie demografii a wydarzeniami w innych dziedzinach, przede wszystkim w sferze gospodarki i polityki. Praca obejmuje trzy grupy zagadnień. Chodzi przede wszystkim o przedstawienie w wyznaczonych ramach chronologicznych zmian w stanie ludności i jej podziale według podstawowych cech, jak według rodzaju zamieszkania, płci i wieku, wyznania i narodowości, według źródeł środków utrzymania, wykształcenia itp. Druga grupa zagadnień dotyczy źródeł wzrostu ludności, w tym zwłaszcza czynnika migracyjnego, ze względu na jego wielką rolę we wzroście demograficznym Łodzi, niektórych elementów struktury imigrantów i ich pochodzenia terytorialnego. Wreszcie trzecia grupa zagadnień obejmuje problematykę ruchu naturalnego, a więc małżeństw, urodzeń i zgonów, w skali globalnej oraz z uwzględnieniem podziału ludności według rodzaju zamieszkania i wyznań. Szczegóły zakresu rzeczowego wymienionych zagadnień oraz różne trudności i ograniczenia, które występują - w toku ich opracowywania na skutek niedostatków w bazie źródłowej pod względem zasobu i wiarygodności informacji, zostaną omówione w odpowiednich częściach pracy.
3
Publication available in full text mode
Content available

Ludność Łodzi Przemysłowej 1820-1914

88%
Janczak J.
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
|
1982
|
issue 11
1-266
PL
Wyjaśnienie kwestii demograficznych, które stanowią integralną i równorzędną co do znaczenia część ogólnych procesów społecznych i gospodarczych, na pewno wzbogaciłoby zasób wiedzy o procesie kształtowania się i rozwoju stosunków kapitalistycznych na dużym obszarze środkowo-zachodniej części Królestwa Polskiego. Praca niniejsza jest właśnie próbą podjęcia tak rozumianej tematyki demograficznej Łodzi, tzn, ustalenia faktów i prawidłowości właściwych dla poszczególnych rodzajów zdarzeń oraz związków między zjawiskami w dziedzinie demografii a wydarzeniami w innych dziedzinach, przede wszystkim w sferze gospodarki i polityki. Praca obejmuje trzy grupy zagadnień. Chodzi przede wszystkim o przedstawienie w wyznaczonych ramach chronologicznych zmian w stanie ludności i jej podziale według podstawowych cech, jak według rodzaju zamieszkania, płci i wieku, wyznania i narodowości, według źródeł środków utrzymania, wykształcenia itp. Druga grupa zagadnień dotyczy źródeł wzrostu ludności, w tym zwłaszcza czynnika migracyjnego, ze względu na jego wielką rolę we wzroście demograficznym Łodzi, niektórych elementów struktury imigrantów i ich pochodzenia terytorialnego. Wreszcie trzecia grupa zagadnień obejmuje problematykę ruchu naturalnego, a więc małżeństw, urodzeń i zgonów, w skali globalnej oraz z uwzględnieniem podziału ludności według rodzaju zamieszkania i wyznań. Szczegóły zakresu rzeczowego wymienionych zagadnień oraz różne trudności i ograniczenia, które występują - w toku ich opracowywania na skutek niedostatków w bazie źródłowej pod względem zasobu i wiarygodności informacji, zostaną omówione w odpowiednich częściach pracy.
4
Publication available in full text mode
Content available

Projekcja odwrócona (inverse projection) jako narzędzie wspomagające poznanie przeszłości demograficznej

63%
Bród D., Rychwał P., Strzelecki P.
Przeszłość Demograficzna Polski
|
2016
|
vol. 38
|
issue 38, 2016, nr 4
89-118
PL
Celem artykułu jest zaprezentowanie cech sprawiających, że metoda projekcji odwróconej (inverse projection) stanowi dogodne narzędzie wnioskowania o zmianach struktury wieku ludności i parametrów demograficznych w badaniach przeszłości demograficznej. W porównaniu z najczęściej wykorzystywaną do tej pory metodą rekonstrukcji rodzin, metoda projekcji odwróconej wymaga mniejszego zakresu danych wejściowych (zagregowane liczby urodzeń i zgonów w kolejnych okresach) oraz stwarza możliwości szerokiego wykorzystywania demograficznych narzędzi w postaci modelowych tablic trwania życia i struktury wieku ludności do tworzenia modeli spójnych z dostępnymi danymi historycznymi. W artykule pokazano ponadto, że dzięki własnościom ergodycznym procesów demograficznych oraz wbudowanemu mechanizmowi autokorekty, niezależnie od przyjmowanych początkowo założeń eksperckich, metoda projekcji odwróconej prowadzi po pewnym czasie do zbliżonych do siebie wyników. Kluczowe dla wiarygodności wyników są jednak informacje źródłowe o ruchu naturalnym ludności
EN
The aim of the article is to present the features revealing that the inverse projection method is a useful tool of inferring the changes in the age structure of the population and demographic parameters while researching the demographic past. Compared to the so far most frequent method of reconstructing families, the inverse projection method requires fewer initial data (aggregated number of births and deaths in the subsequent periods) and creates possibility of how to make the most of demographic tools such as model tables of life duration and the age structure of the population in order to create coherent models with accessible historical data. In addition, the article proves that thanks to the ergodic properties of demographic processes and the built-in mechanism of self-correction, irrespective of the initial expert assumptions, the inverse projection method finally leads to similar results. The source information on the natural movement of the population is of key importance for the credibility of the results.
5
Publication available in full text mode
Content available

Ruch naturalny na Lubelszczyźnie w XVI–XIX wieku. Stan i perspektywy badawcze

63%
Rachwał P.
Przeszłość Demograficzna Polski
|
2017
|
vol. 39
32-47
PL
W artykule omówiono stan badań nad ruchem naturalnym Lubelszczyzny. Główny nacisk położono na wskazanie problemów związanych z wykorzystaniem rejestracji ciągłej. Prace nad inwentaryzacją ksiąg metrykalnych i wykorzystaniem ich zawartości do badań nad zaludnieniem historycznej ziemi lubelskiej trwają od lat 50. ubiegłego wieku. W zamierzeniu, efektem tych starań miała być publikacja liczb ruchu naturalnego, opatrzona krytycznym komentarzem oraz wyprowadzone na ich podstawie charakterystyki liczbowe populacji. Zamierzeń tych nie udało się jak do tej pory w całości zrealizować. Dotychczasowe wyniki wskazują na zaniedbania w rejestracji zgonów małych dzieci, różnej liczby zapisów dokonywanych przez duchownych w księgach formularza trydenckiego, austriackiego i polskiego, prowadzone niekiedy równolegle dla tego samego okresu. Niepokój budzi także możliwość odbywania przez wiernych praktyk religijnych poza przypisaną prawem parafią. Poważne ograniczenie w prowadzeniu kwerendy źródłowej stanowił do tej pory fakt, iż wszystkie księgi metrykalne z okresu staropolskiego oraz tzw. księgi austriackie przechowywane są w archiwach parafialnych. W latach 2012–2015 przeprowadzona została digitalizacja wszystkich zgromadzonych tam źródeł. Zasób ten udostępniany jest sukcesywnie na stronie http://ksiegimetrykalne.pl.
XX
The article presents the state of research into vital events in the Lublin Region. The main attention has been paid to the problems concerning the continuous registration.The research into inventorying parish registers and analysing their contents with special emphasis placed on historical populating of the Lublin Region has been conducted for the last fifty years. The purpose of the research effort was to publish the numbers of the vital events with a commentary and to provide a quantitative description of the population. Yet, so far the purpose has not been fully achieved. The results so far obtained indicate that there were some inaccuracies in the registration of infant deaths and different numbers of records made by clergymen in parish registers in Tridentine, Austrian and Polish forms, which were sometimes written at the same time. Other inaccuracies result from the fact that some members of the congregation might have practised their religion in parishes other than their own ones. The preliminary research of sources is additionally restricted by the fact that all Old-Polish registers and the so called Austrian books are kept in parish archives. In the years 2012–2015 they were all digitalised, and they are successively made public at http://ksiegimetrykalne.pl.
6
Content available remote

Uwarunkowania zmian liczby ludności wiejskiej w unii europejskiej w latach 2007-2010

63%
Dudek M.
Journal of Agribusiness and Rural Development
|
2013
|
issue 2(28)
EN
Natural change and migration are important determinants of the economy and environment. In the EU strategic documents the socio-economic developmental priorities have a territorial aspect, referring to all the regions of the member states. Achievement of the Union’s sustainable growth policy objectives could be limited due to unfavourable demographic trends in rural areas. The paper, using the Eurostat data and selected measures of population reproduction, describes the changes in number of rural inhabitants in 2007-2010 and their main determinants. In the analysed period the rural population size increased. However, contrary to the urban and intermediate regions, since 2009 as a result of a surplus number of deaths over births, in the rural areas the negative values of population increase were observed.
PL
Ruch naturalny i migracje ludności, stanowią ważną determinantę zmian gospodarczych i środowiskowych. W dokumentach strategicznych UE społeczno-ekonomiczne priorytety rozwojowe mają wymiar terytorialny i dotyczą wszystkich regionów krajów członkowskich. Realizacja celów unijnej polityki zrównoważonego wzrostu może być utrudniona ze względu na pogłębianie się niekorzystnych tendencji demograficznych na terenach wiejskich. W artykule, opierając się na danych Eurostatu i wykorzystując miary procesów ludnościowych, przedstawiono zmiany w liczebności populacji wiejskiej UE w latach 2007-2010 oraz ich główne przyczyny. W analizowanym okresie zbiorowość mieszkańców wsi w Unii nieznacznie się powiększyła. Niemniej, od 2009 roku w przeciwieństwie do regionów miejskich i pośrednich, na obszarach wiejskich odnotowano ujemne wartości przyrostu rzeczywistego ludności, co wynikało z przewagi zgonów nad urodzeniami.
7

Stan badań nad demografią Lubelszczyzny w XVI-XIX wieku

63%
Rachwał P.
Roczniki Humanistyczne
|
2016
|
vol. 64
|
issue 2: Historia
89-112
PL
Praca stanowi próbę podsumowania dotychczasowego dorobku badań nad procesami demograficznymi na Lubelszczyźnie w epoce przedstatystycznej, tj. do końca XIX w. Pierwszy spis powszechny odbył się na tym terenie dopiero w 1897 r. Omówiono najpierw prace XIX-wiecznych autorów. Miały one charakter syntetyczny, swoim zasięgiem objęły granice całego Królestwa Polskiego. Stopień ich uszczegółowienia pozwala jednak czasem na analizę wybranych problemów na szczeblu miejscowości, powiatów lub województw. Wzrost zainteresowania problematyką demograficzną nastąpił po II wojnie światowej, co przełożyło się na publikacje autorów skupionych w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Szczególnie cenne okazały się badania prowadzone przez Z. Sułowskiego i J. Gawrysiakową. Podsumowując artykuł, autor podkreślił, iż istnieje pilna potrzeba zintensyfikowania badań nad przeszłością demograficzną Lubelszczyzny.
EN
The work is an attempt to summarize achievements to date research on the demographic processes in the Lublin region in the pre-statistical era, i.e. by the end of the 19th century. The first census took place in the area in 1897. First, the publications of the 19th century authors were discussed. They were of synthetic nature and encompassed the entire borders of the Polish Kingdom. The granularity of the information, however, allows to consider some problems at the level of the village, district or province. The increased interest in the problems of demography occurred after World War II, which resulted in publications of the authors gathered at the Catholic University of Lublin. The research by Zygmunt Sułowski and Janina Gawrysiakowa proved to be particularly valuable. To summarize the article, the author points out that there is an urgent need to intensify the research on the demographic past of the Lublin region.
8
Publication available in full text mode
Content available

Oblicze demograficzne Opola na początku XXI wieku

51%
Zagórowska A.
Studia Miejskie
|
2019
|
vol. 33
39-54
EN
Opole, as the capital of the region, which in the past changed its nationality and territorial range, resulting in repeated alterations in internal and external borders as well as cultural and civilizational changes, is currently undergoing rapid social transformations. Its main problems include the unfavorable course of demographic processes at the turn of the 20th and the 21st century, including depopulation. Its cur-rent demographic picture was shaped by many factors in the past, after the end of World War II in particular – the effects of which are felt by the city today. The purpose of the article was to show depopulation with its negative phenomena and processes, identify its causes and implications by analyzing the demographic potential of the city and thus show that its further development is strongly demographically determined and the lack of appropriate measures to inhibit adverse changes in the number and structure of population and mitigating their effects, may lead to a change in both the status of Opole, as a large city and as the capital of the region. The article is a case study. The demographic perspective of the study determined the selection of sources and literature.
PL
Opole jako stolica regionu, który w przeszłości zmieniał przynależność państwową i zasięg terytorialny, co skutkowało wielokrotnymi przesunięciami granic wewnętrznych i zewnętrznych oraz ulegał przemianom kulturowo-cywilizacyjnym, współcześnie doświadcza gwałtownych przeobrażeń społecznych. Jednym z głównych jego problemów jest niekorzystny przebieg procesów demograficznych na przełomie XX i XXI w., m.in. depopulacja. Aktualny obraz demograficzny miasta ukształtowało wiele czynników występujących w przeszłości, a zwłaszcza po zakończeniu II wojny światowej, których skutki miasto nadal odczuwa. Celem artykułu było ukazanie depopulacji wraz z towarzyszącymi jej negatywnymi zjawiskami i procesami, identyfikacja jej przyczyn i implikacji poprzez analizę potencjału demograficznego, a tym samym wykazanie, że jego dalszy rozwój jest silnie zdeterminowany demograficznie, a brak odpowiednich działań w zakresie wyhamowania niekorzystnych przeobrażeń w liczbie i strukturze ludności oraz łagodzenia ich skutków może doprowadzić do zmiany statusu Opola zarówno jako miasta dużego, jak i miasta wojewódzkiego. Artykuł stanowi studium przypadku. Perspektywa demograficzna opracowania przesądziła o doborze źródeł i literatury.
9
Publication available in full text mode
Content available

Związki polityki ludnościowejz polityką społeczną na przykładzie koncepcji Specjalnej Strefy Demografi cznej w województwie opolskim

51%
Rauziński R.
Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje
|
2014
|
issue 27(4)/2014
161-173
PL
"Śląsk Opolski jest regionem dotkniętym kryzysem demografi cznym i społecznym, który – według prognoz – będzie narastał do 2035 r. Świadczy o tym proces wyludniania się regionu, masowe migracje zagraniczne wyższe od przyrostu naturalnego, niska aktywność zawodowa, wysokie bezrobocie, słabnący kapitał ludzki i społeczny oraz głębokie zaburzenia w ruchu naturalnym. Badania demografi czne i społeczne wskazują na potrzebę prowadzenia aktywnej regionalnej polityki społecznej. Koncepcja Specjalnej Strefy Demografi cznej na Śląsku Opolskim jest spójnym, kompleksowym i nowatorskim projektem aktywnej polityki w bardzo złożonej i niewystępującej w innych obszarach kraju sytuacji."
EN
The paper discusses the demographical problems and regional social policy responses in the Opole voivodship. It is a region of still increasing demographical and social crisis, which is estimated to last until 2035. It is marked by the process of depopulation, the international migration much higher than the population growth, low professional activity, high unemployment level, and a very weak human and social resources level. As a result of the diagnosed problems the need for implementing an active regional social policy was set as the political objective in the region. The idea of Special Demographical Zone in Opole voivodship is a coherent, complex and new project of active policy in this very compound and unique situation which does not exist in other parts of the country.
10
Publication available in full text mode
Content available

RUCH NATURALNY LUDNOŚCI A OBCIĄŻENIE DEMOGRAFICZNO-EKONOMICZNE W PAŃSTWACH UNII EUROPEJSKIEJ (ANALIZA PORÓWNAWCZA)

51%
Szczyt M.
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
|
2012
|
vol. 74
|
issue 3
253-266
EN
The European Union’s population structure is progressively becoming older. This process has been going on for the last thirty or forty years and is expected to continue for at least another half century. The purpose of this paper is to present the relations between the statistics of natural change in population, and the demographic indicators of an ageing population: the median age and age dependency ratios. The analysis was based on the data from 2010 collected in twenty seven EU member states. The analysis revealed that current events of natural change may affect only the young-age dependency ratio. The structure of the population aged 65 and over may depend more on the long-term trends in natural change than on the current situation. The demographic situation in Poland is characterised by a low age dependency and average level of natural change. Poland belongs to a group of countries where the ageing process does not proceed so rapidly and is not as advanced as in Germany, Greece, Italy, Latvia and Hungary. Its situation is nevertheless much worse than that in, for example, France, Ireland or the Netherlands.
PL
W krajach należących do Unii Europejskiej od 30-40 lat obserwuje się niekorzystne tendencje zmian struktur demograficznych powodujące nasilanie zjawiska starzenia się społeczeństw krajów członkowskich. Przewiduje się, że będą one się utrzymywać przez co najmniej kolejne 50 lat. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie relacji, jakie zachodzą pomiędzy miernikami ruchu naturalnego ludności, na który składają się urodzenia i zgony, a demograficznymi wskaźnikami starzenia się społeczeństwa, wśród których wzięto pod uwagę medianę wieku oraz współczynniki obciążenia demograficznego. Analiza została przeprowadzona na podstawie danych z 2010 r., dotyczących 27 krajów należących do Unii Europejskiej. Analiza wykazała, że bieżące zdarzenia ruchu naturalnego ludności kształtują jedynie poziom obciążenia ludnością w wieku przedprodukcyjnym, natomiast ich wpływ na bieżące obciążenie ludnością w wieku poprodukcyjnym oraz na przeciętny wiek społeczeństwa jest niewielki lub wręcz nieistotny. Udział ludności w wieku 65 lat i więcej może bardziej zależeć od długookresowych trendów w ruchu naturalnym niż od sytuacji bieżącej. Sytuacja demograficzna w Polsce charakteryzuje się niskim obciążeniem demograficznym i natężeniem ruchu naturalnego na średnim poziomie. Należymy do grupy krajów, w których proces starzenia się społeczeństwa nie przebiega tak gwałtownie i nie jest tak zaawansowany, jak w Niemczech, Grecji, we Włoszech, na Łotwie i na Węgrzech. Jednak nasza sytuacja jest dużo gorsza niż takich krajów, jak Francja, Irlandia czy Holandia.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.