Results found: 2

Search results

Search:
in the keywords: rural language

Sort By:

Limit search:

Płeć w przestrzeni wiejskiej

100%

Grochola-Szczepanek H.

Horyzonty Wychowania

2014

vol. 13

issue 27

51-69

The essence of the article is to present how the model of gender exists in the rural environment, to identify the most important male and female roles and to show the way gender is perceived. Over the centuries traditional rural community has created its own system of gender that is different from the one present in the mass culture. Research in the south of the Lesser Poland area shows a clear distinction between feminine and masculine worlds. These two worlds exist side by side, but also in opposition to each other. Men and women work and fulfil their roles in different areas. Female activity is confined to the private sphere; home, family, raising children and working on the farm. Public sphere is male-dominated. Man works outside home, earns money to support his family, makes important decisions and represents his family outside. Man is dominant and woman – subordinated in the traditional male and female system. Individualism and deviations from the accepted norms are perceived as negative. It should be noted that women are subject to greater public control and criticism than men in undesirable situations, such as cohabitation or divorce. Mass culture and social transformations are influencing changes in the rural male-female system and in the local world view regarding masculinity and femininity.

Istotą artykułu jest przedstawienie modelu funkcjonowania płci w środowisku wiejskim, wskazanie najważniejszych męskich i kobiecych ról oraz sposobu postrzegania płci. Tradycyjna społeczność wiejska wytworzyła w ciągu wieków własny układ płci, który różni się od znanego z kultury ogólnej. Badania na południu Małopolski wskazują na wyraźny podział na świat kobiecy i męski. Te dwa światy istnieją obok siebie, ale także w opozycji do siebie. Kobiety i mężczyźni pracują i realizują się w odmiennych przestrzeniach. Kobieca aktywność ogranicza się do sfery prywatnej, domu, rodziny, wychowania dzieci i pracy w gospodarstwie. W sferze publicznej dominuje świat męski. Mężczyzna pracuje poza domem, zarabia na utrzymanie rodziny, podejmuje ważne decyzje i reprezentuje swoją rodzinę na zewnątrz. W tradycyjnym układzie męsko-damskim dominujący jest mężczyzna, a kobieta – podporządkowana. Indywidualizm i odstępstwa od przyjętych schematów przyjmowane są negatywnie. Należy podkreślić, że kobiety podlegają większej kontroli społecznej niż mężczyźni oraz krytyce w sytuacjach niepożądanych, na przykład konkubinat, rozwód. Kultura masowa oraz przemiany społeczne wpływają obecnie na zmiany w wiejskim układzie męsko-damskim oraz światopoglądzie mieszkańców dotyczącym męskości i kobiecości.

Nowe zachowania językowe u najstarszego pokolenia mieszkańców wsi

100%

Ziajka B.

Slavia Meridionalis

2021

vol. 21

Celem artykułu jest analiza tych zachowań językowych najstarszych mieszkańców wsi, które wynikają z uniwersalizującego oddziaływania na język ludowy kultury ogólnej. Współczesne tendencje globalizacyjne, w sposób szczególny zaznaczające się w środowiskach wiejskich, powodują, że najstarsze pokolenie zmuszone jest włączać do własnego, gwarowego repertuaru językowego nowe słownictwo odnoszące się do współczesnych realiów, częstokroć niemieszczących się w sferze kulturowej, społecznej i obyczajowej wiejskich wspólnot. Egzemplifikacja materiałowa, którą stanowią zachowania werbalne zebrane w latach 2015–2020 na terenie wiejskiej gminy Babice w powiecie chrzanowskim, wskazuje jednakże na brak kompetencji językowej mieszkańców wsi w zakresie znajomości najnowszej warstwy polszczyzny ogólnej. W zachowaniach werbalnych najstarszej grupy wiekowej pojawiają się bowiem liczne formy dewiacyjne, słownictwo nowe często jest wymawiane z zachowaniem tradycyjnej fonetyki gwarowej. Dochodzi także do przekształceń na płaszczyźnie morfologicznej. Przyczyną tych modyfikacji bywają trudności artykulacyjne połączone z brakiem wiedzy o ich etymologii. Nowe wyrazy nie zawsze są w pełni zrozumiałe dla starszego pokolenia, dlatego też przenoszeniu jednostek ogólnopolskich do kodu gwarowego często towarzyszą przesunięcia semantyczne.

The objective of the paper is analysis of the eldest village inhabitants’ linguistic behaviors which result from the universalizing influence of general culture on folk language. The contemporary globalizing tendencies which are strongly reflected in rural environments result in the fact that the eldest generation is forced to include new words in their own dialectal vocabulary that refer to modern realities that often do not fall within the scope of the cultural, social and customary sphere of rural communities. The materials, which include verbal behaviors collected in 2015–2020 in the rural commune of Babice in Chrzanów district, indicate the villagers’ lack of linguistic competence in terms of knowledge of the newest layer of general Polish. This is because, in the verbal behaviors of the members of the eldest age group, we can find numerous forms of deviation, and new words are often pronounced using traditional dialectal phonetics. Morphological transformations also occur. The reasons for these transformations include articulation difficulties combined with etymological unclearness. New words are sometimes unclear to elder people, which is why semantic shifts often occur when transferring general Polish units into the dialectal code.

Refine search results

1 Horyzonty Wychowania

1 Slavia Meridionalis

1 Grochola-Szczepanek H.

1 Ziajka B.

1 2021

1 2014

Search results

Płeć w przestrzeni wiejskiej

Nowe zachowania językowe u najstarszego pokolenia mieszkańców wsi