Search results

1

Zarządzanie (współzarządzanie) sieciowe i zarządzanie sieciami w wymiarze sprawiedliwości – wyzwania

100%

Banasik P., Morawska S.

Studia i Materiały

|

2015

|

issue 1/2015 (18)

98-112

PL

Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytania czy w wymiarze sprawiedliwości jest miejsce i podstawa do wdrożenia zarządzania sieciowego (współzarządzania) oraz czy w działalności pomocniczej wymiaru sprawiedliwości istnieje potencjał do jego wdrożenia. W wymiarze sprawiedliwości istnieje duży potencjał do wykorzystania mechanizmów sieciowej współpracy. W ramach przestrzeni wymiaru sprawiedliwości współpraca międzyorganizacyjna może przybierać różne relacje i interakcje. Współpraca międzyorganizacyjna możliwa jest w działalności pomocniczej. Cechuje ją bowiem specyfika wynikająca z faktu, że dotyczy ona wymierzania sprawiedliwości, w której sędziowie są niezawiśli. Doskonałym narzędziem nastawionym na wymianę informacji oraz dzielenie się wiedzą i doświadczeniami są wspólnoty praktyków. Są one przejawem realizacji paradygmatu zarządzania sieciowego. Wspólnoty praktyków intensyfikują przepływ wiedzy między organizacjami. Powołanie, w obszarze działalności podstawowej, zespołów sędziów (wspólnot praktyków) w sprawach cywilnych, karnych, gospodarczych itp. w układach horyzontalnych w obrębie okręgu lub apelacji poprzez uzyskiwanie konsensusu w ramach różnych poglądów interpretacyjnych sprzyjać może ujednolicaniu poglądów w ramach jednorodnych stanów faktycznych, a tym samym budować zaufanie do wymiaru sprawiedliwości. W działalności pomocniczej tworzenie więzi międzyorganizacyjnych służy przede wszystkim transferowi dobrych praktyk zarządczo-organizacyjnych.

EN

The goal of this paper is the attempt to answer the question whether there is space and reason to implement governance network and networks governance in the justice system and in which area: main or support? In the justice system there is a high potential to use the mechanisms of governance network and networks governance. In the extended area of the justice system inter – organizational cooperation may take up different relations and interactions. The inter – organizational cooperation is possible both in the main and support areas. An excellent tool aimed at the exchange of information and knowledge sharing are communities of practice. They reflect the paradigm of governance network and networks governance in the justice system. The communities of practice intensify the flow of knowledge between and among organizations. In the main area the communities of practice may consist of judges. Their role will be the unification of the legal views in similar cases. This may contribute to the trust to the justice system. In the support area creating the inter – organizational networks will endorse the transfer of good management and organizational practices.

2

Początki resortu sprawiedliwości PKWN. W 70 rocznicę

100%

Lityński A., Ćwikowska M.

Roczniki Administracji i Prawa

|

2014

|

vol. 14/1

85-99

PL

W 1944 roku Armia Czerwona Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich wkroczyła na ziemie polskie. Wówczas (lipiec 1944) w Moskwie, na Kremlu, pod dyktando Stalina [na rozkaz Stalina] grupa „polskich” komunistów powołała Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego (PKWN). PKWN faktycznie uzurpował sobie rolę rządu polskiego. Legalny rząd polski znajdował się przez całą wojnę na uchodźstwie [na obczyźnie] w Londynie. PKWN między innymi organizował sądy. Komunistom w Polsce po II wojnie światowej zależało, by dokonane przez nich zmiany nie nosiły zewnętrznych cech rewolucji. Dla kamuflażu zdobycie przez nich władzy miało mieć pozory legalizmu. Dlatego też formalnie zachowali większość aktów prawnych z okresu przedwojennego. Cechą charakterystyczną zmian w prawie w najwcześniejszym okresie Polski Ludowej było to, że ukierunkowane one były na represjonowanie opozycji politycznej rzeczywistej lub wyimaginowanej, ewentualnie ukierunkowane były na dokonanie odwetu na żołnierzach podziemnej Armii Krajowej, na działaczach Polskiego Państwa Podziemnego z II wojny światowej, także na funkcjonariuszach państwowych okresu przedwojennego. Podstawowe akty prawa w tym zakresie wydawane były od 1944.

EN

In 1944, Red Army of the Soviet Union entered the Polish territory. At that time (July 1944) in Moscow, on Stalin’s order, a group of “Polish” communists established Polish Committee of National Liberation or PKWN. PKWN pretended to have a role of the Polish government. Legal Polish government was in exile in London during the whole Second World War. PKWN established, among others, the courts. After the Second World War it was important for the „Polish” Communists that the changes which they had introduced were not perceived as revolutionary. For camouflage the process of their entering into power was supposed to appear legal. That was they formally retained most of the pre-war legal acts. It was characteristic of the changes made in the law in the early years of the People’s Republic that their purpose was to persecute the political opposition, be it real or imaginary, and to take revenge on the soldiers of the Polish Home Army - a military resistance organisation, on the activists of the Second World War Polish Underground Sate and also on the state officials of pre-war Poland. The basics acts which substantively shaped the law in this respect were issued from 1944.

3

Czas, koszty i skuteczność jako parametry prawnych instrumentów windykacji

100%

Morawska S., Banasik P.

Zarządzanie i Finanse

|

2014

|

vol. 3

|

issue 1

27-52

PL

Wierzycielowi przysługują następujące możliwości dochodzenia przeterminowanej należności: po pierwsze, może skorzystać z windykacji polubownej, pozasądowej lub windykacji sądowej – windykacji z wykorzystaniem przymusu państwowego. Windykacja sądowa może przybrać formę egzekucji syngularnej lub egzekucji uniwersalnej – upadłości. Wybór egzekucji w obecnym stanie prawnym pozostawiony jest wierzycielowi. Wierzyciel może również skorzystać z alternatywnego sposobu dochodzenia należności atrakcyjnego tak ze względu na czas, jak i koszty, tj. mediacji. W artykule porównano wyżej opisane instrumenty prawne dochodzenia należności. Do analizy wybrano następujące parametry: czas, koszty i ich skuteczność. Czas i koszty mają bowiem wpływ na wartość odzyskanych należności. Skuteczność postępowań wyznacza zaś granice opłacalności dochodzenia należności. Czynnik czasu i kosztów dochodzenia należności ma wpływ na kreację wartości przedsiębiorstwa. Analiza wykazał niską skuteczność wyżej opisanych instrumentów prawnych. Najtańszym sposobem dochodzenia należności jest mediacja. Nie jest ona jednak wykorzystywana przez wierzycieli. Przyczyn takiego stanu należy upatrywać w niedostatecznym przygotowaniu mediatorów do uczestnictwa w rozstrzyganiu sporów gospodarczych oraz kulturze sporu dominującej w Polsce. W artykule zaprezentowano wyniki badań praktyki sądowej w obszarze postępowań egzekucyjnych przeprowadzonych na próbie 691 499 spraw z obszaru właściwości Sądu Okręgowego w Gdańsku oraz postępowań upadłościowych przeprowadzonych na próbie 513 akt sądowych w ramach grantu N N112180739„Efektywność procedur upadłości”.

4

Sowietyzacja wymiaru sprawiedliwości w Polsce 1944-1950

75%

Lityński A.

Roczniki Administracji i Prawa

|

2020

|

vol. 3

|

issue XX

101-121

EN

The “Big Three’s” (Roosevelt, Churchill, Stalin) Jalta, Crimea (February, 1945) Agreement, gave away Central and Eastern Europe to Stalin. Stalin promised free elections. For appearances’ sake, the law from 1939 was used. However, new standards form USSR were brought. Communists were supposed to implement them in Poland. Slowly, courts were dependent on the governing communist party. This process can be considered as completed in 1950. It was perpetuated in Constitution of the Polish People’s Republic from 1952. The courts’ main goal was to use repression, not to mete out justice. The Author shows it in the article.

PL

Umowa Wielkiej Trójki (Roosevelt, Churchill, Stalin) w Jałcie na Krymie (luty 1945) oddawała Europę Środkowo-Wschodnią Stalinowi. Stalin obiecał wolne wybory. Dla pozoru początkowo obowiązywało prawo polskie sprzed 1939 roku. Z komunistycznego Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich przywieziono jednak zupełnie nowe wzorce. Komuniści musieli je wprowadzić w Polsce. Stopniowo sądy uzależniono od panującej partii komunistycznej. Proces ten można uznać za zakończony w 1950 r. Utrwalony został w konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z 1952 r. Zadaniem sądów było stosowanie represji, a nie wymierzanie sprawiedliwości. Autor pokazuje to w artykule.

5

Wymiar sprawiedliwości w naukach o zarządzaniu

75%

Banasik P.

Ekonomika i Organizacja Przedsiębiorstwa

|

2016

|

issue 10 (801)

43-58

PL

"W artykule przedstawiono różnice pomiędzy organizacjami stanowiącymi rdzeń subdyscypliny zarządzanie publiczne a sądami czy szerzej systemem wymiaru sprawiedliwości, na który one się składają. Analiza różnic i wskazanie podobieństw jest pierwszym, koniecznym etapem, mającym celu rozważenie możliwości wykorzystania dorobku subdyscypliny zarządzanie publiczne dla potrzeb zarządzania systemem wymiaru sprawiedliwości. Artykuł ma na celu wszczęcie dyskursu naukowego na temat zarządzania sądem, czy szerzej systemem wymiaru sprawiedliwości. Wiedza dotycząca zarządzania sądem czy wymiarem sprawiedliwości (systemem na który składają się sądy rejonowe, okręgowe, apelacyjne, sądy wojskowe, administracyjne oraz Sąd Najwyższy) jest fragmentaryczna. W budowie jej zrębów nie sposób zatem nie odnieść się do dorobku bogatej, krajowej i międzynarodowej literatury dotyczącej zarządzania publicznego. Artykuł ma za zadanie wypełnić lukę poznawczą w tym zakresie. W artykule skupiono uwagę wyłącznie nad organizacjami sądownictwa powszechnego (sądy rejonowe, okręgowe i apelacyjne). Celem artykułu nie jest wyodrębnienie kolejnej subdyscypliny w ramach nauk o zarządzaniu – zarządzania wymiarem sprawiedliwości, a jedynie o umiejscowienie w subdyscyplinie „zarządzanie publiczne i NGO”. Nie jest celem artykułu także szczegółowe przedstawienie różnic pomiędzy zarządzaniem publicznym i zarządzaniem organizacją komercyjną tradycyjnie będącą przedmiotem dociekań nauk o zarządzaniu. W artykule dokonano egzegezy przepisów regulujących podstawy funkcjonowania organizacji publicznych. Wykorzystano także dorobek literatury przedmiotu w obszarze zarządzania publicznego. Zarówno w literaturze krajowej, jak i zagranicznej brakuje pogłębionych badań empirycznych dotyczących metod i technik zarządzania sądem. Organizacją, która podejmuje wysiłki w zakresie identyfikacji metod i technik zarządzania sądami, w szczególności w Unii Europejskiej, jest EGPA European Group for Public Administration. Wyniki badań nie dotyczą jednak metod i technik zarządzania sądem w Polsce. "

EN

The goal of this paper is the indication of the place and role of the governance of the justice system in the science of management, in particular, in the sub-discipline of “public and NGO governance”. The fundamental reason to separate the governance of the justice system in the public governance stems from the specificity of this organization and the reasons of its foundation. The justice system is independent from the regionalisms, political influence and socio – economic conditions. The justice system handles meting out justice in individual and group cases but it fails to consider the social context. The president of a court and the director of a court have a limited influence on the achievement of fundamental goals of the justice system because meting out justice belongs to judges. Currently the justice system has to react to social needs and cannot be a passive observer of the change. The justice system except ruling should be open to innovation, social needs and expectations.

6

Trybunał Konstytucyjny – trzecia odsłona

75%

Miłkowski T.

Roczniki Administracji i Prawa

|

2015

|

vol. 15/2

19-32

PL

Przedmiotem artykułu jest ogólne spojrzenie na trzy kolejne ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, z: 1985, 1997 i 2015 roku. Każda z nich osadzona jest w nieco odmiennych realiach ustrojowych. Pierwsza pochodzi jeszcze sprzed zmian ustrojowych w 1989 r., i po nich podlegała dostosowaniu do tworzonych dopiero zrębów ustroju demokratycznego. Druga jest efektem Konstytucji z 1997 r. i obszerniejszych regulacji w niej zawartych, odnoszących się do Trybunału Konstytucyjnego. Ostatnia, z roku 2015, to wynik analizy dorobku sądu konstytucyjnego, a w jego ramach zauważonej konieczności zmian lub korekt. Czas pokaże, czy zamiar ustawodawcy został osiągnięty.

EN

The article shows a general overview on three acts dedicated to the Constitutional Tribunal, dating of 1985, 1997 and 2015 year. Each of them is embedded in different reality of legal regime. The first comes from before the political changes in 1989. Later, it was only adapted to a democratic system. But this system was just created that time. The Constitution of 1997 r. is a reason of enact the second act. There are much broader regulations concerning the Constitution Tribunal what was the reason of necessity to passing the bill in the Parliament. The last, from 2015, is the result of analysis of the achievements of the constitutional court, and within it noticed needs for changes or corrections. Time will answer if the intention of the following legislature proceeding has been reached.

7

Corporate Restructuring. The Directions of Legislative Changes

75%

Banasik P., Morawska S.

Ekonomika i Organizacja Przedsiębiorstwa

|

2016

|

issue 1 (792)

24-33

EN

The aim of the paper is the presentation of new legal regulations regarding corporate restructurization and challenges of their implementation to avoid the regulatory risk. The fundamental study method applied for the purpose is the analysis of legal regulations, literature study and empirical analysis with the support of available secondary study. The study shows that in the current legal environment the potential of the institution whose aim is the restructurization of the indebtedness is very low. The result of the above mentioned state is ineffective the bankruptcy and reorganization law. The law is to cause results planned by the legislative body in the social, political and economic reality. If through the law states planned by the legislative body are delivered and assumed to be the goals of regulations we speak of the law as being effective in a finite manner. The bankruptcy and reorganization law is economically dysfunctional. Running a business is a survival school for an entrepreneur. Meanwhile effective regulations assuring the restructurization of a business person preventing their bankruptcy constitute material determinants of the success of the entrepreneurship. New regulations effective as of 1 January 2016 are to assure the qualitative change in the restructuring proceedings.

PL

Celem artykułu jest prezentacja nowych regulacji prawnych dotyczących restrukturyzacji przedsiębiorstwa oraz wyzwań związanych z ich wdrożeniem w celu uniknięcia ryzyka regulacyjnego. Podstawową metodą badawczą wykorzystaną na potrzeby jest analiza regulacji prawnych, studia literaturowe oraz analiza empiryczna z wykorzystaniem dostępnych badań wtórnych. Badania wykazują, że w obecnym stanie prawnym potencjał instytucji, których celem jest restrukturyzacja zadłużenia w Polsce jest bardzo niski. Pochodną powyższego stanu jest nieskuteczne prawo upadłościowe i naprawcze. Prawo powinno wywoływać zaplanowane przez prawodawcę skutki w rzeczywistości społecznej, politycznej i gospodarczej. Jeżeli poprzez prawo realizowane są stany zamierzone przez ustawodawcę i uznane za cele regulacji, mówimy że prawo jest skuteczne finistycznie. Prawo upadłościowe i naprawcze jest dysfunkcjonalne gospodarczo. Prowadzenie działalności gospodarczej jest szkołą przetrwania dla przedsiębiorcy. Tymczasem sprawnie działające regulacje zapewniające restrukturyzację przedsiębiorcy zapobiegając jego upadłości stanowią istotne determinanty sukcesu przedsiębiorczości. Zmianę jakościową postępowań restrukturyzacyjnych mają zapewnić nowe regulacje, które wejdą w życie od 1 stycznia 2016r.

8

THE NAMES OF ENGLISH JUDICIAL OFFICES, COURTS AND TRIBUNALS AND THEIR TRANSLATION INTO POLISH

71%

GOŚCIŃSKI J.

Comparative Legilinguistics

|

2016

|

vol. 28

43-62

PL

Celem artykułu jest zaproponowanie kilku technik tłumaczeniowych, które można wykorzystać podczas tłumaczenia na językpolski nazw angielskich stanowisk sędziowskich, sądów i trybunałów administracyjnych. W pierwszej części autor zwięźle opisuje strukturę angielskich sądów i trybunałów administracyjnych. W drugiej omawia teoretyczne podstawy tłumaczenia terminów z zakresu prawa. Trzecią część poświęca technikom tłumaczenia nazw angielskich sądów i trybunałów administracyjnych, zaś ostatnią technikom tłumaczenia nazw angielskich stanowisk sędziowskich. Artykuł ma również charakter praktyczny, ponieważ zawiera autorskie propozycje polskich ekwiwalentów omawianych terminów angielskich.

EN

The aim of this article is to propose a number of translation techniques which can be applied in the process of translating the names of English judicial offices, courts and tribunals into Polish. In the first part, the author briefly describes the English court and tribunal system. In the second, he provides a theoretical background to the translation of legal terms. He devotes the third part to the techniques of translating the names of English courts and tribunals and the last one to the techniques of translating the names of English judicial offices. The article also has a practical aspect as it contains suggested Polish equivalents for the English names in question.

9

Problematyka emerytur dla kobiet urodzonych w 1953 r. na tle orzecznictwa oraz statystyki sądowej

63%

Wilga D.

Ubezpieczenia Społeczne. Teoria i praktyka

|

2020

|

issue 4

19-36

EN

Early retirement pensions given to women born in 1953 under special procedures payable before reaching the universal retirement age and here upon the fulfillment of certain conditions, have resulted in a reduction of any future benefits with regard to the retirement pension as such, and here due to the reduction in the insurance capital accumulated. However, the ruling of the Polish Constitutional Tribunal has resulted in – at least in legal terms – a change in their benefit status. Analysis of court rulings shows numerous discrepancies between the said. Although the legislature has passed a new act to implement the Constitutional Tribunal judgment, hitherto (and here for over a year) courts were obligated to allow women born in 1953 to fulfill their constitutional rights yet within the jurisdiction of such courts. The article shows the extent to which courts iverge and presents the main arguments for the specific rulings themselves, indicating – at the same time – the main thesis advanced in the Constitutional Tribunal judgment, which may serve as a pointer for the judiciary.

PL

Wcześniejsze emerytury były przyznawane w specjalnych trybach przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego, skutkowało to obniżeniem wysokości przyszłego świadczenia wynikającego z prawa do emerytury powszechnej ze względu na pomniejszanie wysokości dostępnego zgromadzonego kapitału ubezpieczonej. Jednak w przypadku kobiet urodzonych w 1953 r. orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego skutkowało – przynajmniej pod względem prawnym – zmianą ich statusu. Analiza wyroków wydawanych przez sądy powszechne w zakresie odwołań wniesionych przez niezadowolone z rozstrzygnięć Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ubezpieczone wskazuje, że poszczególne jednostki przedstawiały znaczne rozbieżności w wykładni przepisów. Choć ustawodawca w ramach nowelizacji ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wprowadził do porządku prawnego nowe rozwiązanie, to do tego momentu (przez ponad rok) realizacja konstytucyjnych praw kobiet urodzonych w 1953 r. dokonywała się w obrębie orzecznictwa sądów powszechnych. Artykuł przedstawia, w jakim zakresie orzecznictwo jest rozbieżne, oraz wskazuje na główne argumenty przemawiające za uwzględnieniem poszczególnych linii orzeczniczych, w tym także na główne tezy przedstawione w wyroku Trybunału Konstytucyjnego, co może być wskazówką dla orzeczników.

10

Władza sądownicza w warunkach kryzysu demokracji konstytucyjnej

63%

Słomka T.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2020

|

issue 4 (56)

217-232

PL

Artykuł poświęcony jest problemom zmiany położenia władzy sądowniczej w Polsce w warunkach kryzysu demokracji konstytucyjnej. Weryfikowane są dwie podstawowe hipotezy badawcze. Po pierwsze, Polska po 2015 r. znalazła się w grupie państw rewidujących swoje liberalno-demokratyczne fundamenty ustrojowe. Do takich fundamentów niewątpliwie należą: zasada praworządności, zasada konstytucjonalizmu oraz zasada podziału i równowagi władz. Po drugie zaś, ustrojowe położenie władzy sądowniczej zostało w liberalno-demokratycznej Konstytucji RP określone w sposób właściwy dla ochrony wyżej przywołanych wartości, jednak praktyka ustrojowa wykazuje, że brak właściwej woli realizacji przepisów konstytucyjnych (wykorzystywanie arytmetycznej przewagi w parlamencie bez uznania praw mniejszości) może naruszyć „kręgosłup” demokracji konstytucyjnej.

EN

The article is devoted to the problems of changing the position of the judiciary in Poland in the conditions of crisis of constitutional democracy. Two basic research hypotheses are verified. First of all, after 2015, Poland was one of the countries revising its liberal-democratic political foundations. Such foundations undoubtedly include: the rule of law, the principle of constitutionalism and the principle of division and balance of power. Secondly, the political position of the judiciary has been defined in the liberal-democratic Constitution of the Republic of Poland in a way appropriate for the protection of the above mentioned values, but the political practice shows that the lack of proper will to implement the constitutional provisions (using the arithmetic advantage in parliament without the recognition of minority rights) may violate the „backbone” of constitutional democracy.

11

The General Government (1939–1945) – Barriers in Presenting Its True History (on the Example of Two Crucial Publications from the Years 2014–2015)

63%

Wrzyszcz A.

Studia Iuridica Lublinensia

|

2016

|

vol. 25

|

issue 3

EN

Scientific research on the political system, legal system, economic and population situation etc. of the General Government in the years 1939–1945 is very advanced but there still appear barriers restricting the full objectivity of its results. The paper presents doubts concerning the overall credibility of two crucial publications from 2014–2015. To summarise, it would be worth stressing that both analysed books undoubtedly contributed to broadening our view of this difficult period in Polish history. However, the necessity of careful reading and drawing proper conclusions taking into consideration objective limitations the Authors had to face should also be mentioned here.

PL

Badania naukowe nad ustrojem, prawem, sytuacją gospodarczą, ludnościową itd. Generalnego Gubernatorstwa w latach 1939–1945 są bardzo zaawansowane, ale ciągle pojawiają się bariery, które ograniczają pełny obiektywizm ich osiągnięć. W niniejszym artykule wskazałem na wątpliwości co do pełnej wiarygodności dwóch niezwykle istotnych publikacji z lat 2014–2015. Podsumowując, pragnę podkreślić, że obie książki, będące przedmiotem analizy w niniejszym opracowaniu, niewątpliwie przyczyniły się do poszerzenia naszego spojrzenia na ten trudny okres w polskiej historii. Zwracam też uwagę na konieczność uważnej lektury i wyciągania właściwych wniosków z uwzględnieniem obiektywnych ograniczeń, z którymi autorzy musieli się zmierzyć.

12

The Relation Between the State and the Church in the Light of the Sentences of the Italian Constitutional Court

63%

Urbaniak M.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2019

|

issue 6 (52)

223-235

EN

The Italian Constitutional Court spoke on numerous occasions about the provisions of the Concordat concluded between the Italian Republic and the Roman Catholic Church. Up to the 1970s, the Constitutional Court had ruled for the most part on constitutionality of solutions regarding the Catholic religion. In this period of time the Constitutional Court issued rulings that were very important for the relation between the state and the Church. The article analyzes three significant sentences issued on March 1, 1971 regarding the institution of matrimony, as well as the sentence of July 8, 1971 in which the Constitutional Court resolved the constitutionality of the law allowing church marriages to be dissolved by the Italian civil courts. These rulings are very important due to the fact that the Italian Constitutional Court has referred to them on numerous occasions in the subsequent sentences, in which it considered the issue of the contradiction between the Concordat norms and the Constitution.

PL

Włoski Sąd konstytucyjny wypowiadał się wielokrotnie w sprawie przepisów konkordatu, zawartego między Republiką Włoską a Kościołem Rzymskokatolickim. Do lat 70. XX w. sąd konstytucyjny w przeważającej części orzekał o zgodności z konstytucją rozwiązań dotyczących w przeważające większości religii katolickiej. W tym okresie sąd konstytucyjny wydał orzeczenia, które były bardzo istotne dla relacji państwo kościół. Artykuł analizuje trzy istotne wyroki wydane w dniu 1 marca 1971 roku, dotyczące instytucji małżeństwa, a także wyrok z 8 lipca tego samego roku, w którym sąd konstytucyjny rozstrzygał konstytucyjność ustawy pozwalającej na rozwiązanie małżeństwa kościelnego przez włoski sąd cywilny. Orzeczenia te są bardzo istotne z uwagi na fakt, że włoski sąd konstytucyjny wielokrotnie się do nich odwoływał, w późniejszych orzeczeniach, w których rozważał problematykę sprzeczności norm konkordatowych z konstytucją.

13

Niezawisłość, niezależność i bezstronność w sądownictwie w świetle regulacji prawnych oraz orzecznictwa

63%

Olszak K.

Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda

|

2019

|

vol. 2

|

issue 2(4)

319-344

PL

W artykule podjęto próbę analizy pojęć niezawisłości sędziów, niezależności sądów oraz bezstronności sądu. Przedstawiono uregulowania prawne oraz wykładnię sądów i trybunałów na poziomie krajowym i europejskim posiłkując się przy tym poglądami doktryny. Celem opracowania jest zaproponowanie uporządkowania narracji w przedmiocie rozumienia wskazanych terminów – na podstawie dotychczasowej judykatury. Terminy „niezawisłość”, „niezależność” i „bezstronność” są nie tylko doniosłe teoretycznie i praktycznie, ale obecnie żywo dyskutowane i nic nie wskazuje na to, aby w najbliższym czasie uległo to zmianie. Rozważenie znaczenia terminów i zaproponowanie ich rozgraniczenia niesie za sobą konsekwencje dla funkcjonowania całego systemu prawa.

EN

The article deals with an issue of understanding of the concepts indicated in the title which are subject of interpretation of courts and tribunals at a national and European level. The aim of the analysis is to find out how the above phrases are understood and to propose a way to organize them. The proper meaning of the terms: “independence”, and “impartiality” is not only theoretically and practically significant, but is also currently under discussion. The consideration of these terms is therefore of fundamental importance for the functioning of the entire legal system.

14

Sądy i sędziowie w nauczaniu papieża Franciszka

63%

Maroń G.

Studia Prawnicze KUL

|

2021

|

issue 2

133-152

PL

W artykule przybliżono i poddano analizie poglądy papieża Franciszka na temat świeckiego wymiaru sprawiedliwości. Przedstawiono wskazania, postulaty czy oczekiwania papieża odnośnie do sędziów i procesu orzeczniczego. Wskazano również te zjawiska i praktyki, które w nauczaniu papieskim zostały uznane za sprzeniewierzające się etosowi sędziego i roli judykatywy. Omówiono podnoszone przez Franciszka wyzwania, przed jakimi stoją współcześnie sądy, w szczególności problem aktywizmu sędziowskiego oraz zagrożeń dla niezależności trzeciej władzy i jej reprezentantów. Ponadto porównawczo nawiązano do zapatrywań poprzedników Franciszka na kwestię sądownictwa. W ocenie autora papieskie nauczanie stanowi źródło wartościowych uwag w przedmiocie sądów i sędziów, zasługując na szerszy rezonans w środowisku prawniczym w ramach tzw. zewnętrznej integracji prawoznawstwa.

15

Jak nie Trybunał Konstytucyjny to co? O rozproszonej kontroli konstytucyjności prawa w Polsce

63%

Rytel-Warzocha A.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2022

|

issue 3(67)

25-37

PL

Dyskusja na temat modelu kontroli konstytucyjności prawa w Polsce zyskała nowy wymiar po 2016 r. w związku z trwającym kryzysem konstytucyjnym. Przede wszystkim powróciło pytanie, czy niezależnie od kompetencji Trybunału Konstytucyjnego, na gruncie obowiązujących przepisów konstytucyjnych również sądy mogą dokonywać kontroli konstytucyjności przepisów ustawy w procesie ich stosowania. Pomimo, iż po 1997 r. utrwaliła się zasada, iż wyłączną kompetencję do kontroli konstytucyjności ustaw w Polsce ma Trybunał Konstytucyjny, obecnie widoczna się wyraźna zmiana w tym zakresie zarówno w doktrynie, jak i orzecznictwie. Większość przedstawicieli doktryny uzasadnia dopuszczalność rozproszonej kontroli konstytucyjności prawa niemożliwością wykonywania przez Trybunał Konstytucyjny swej podstawowej funkcji, traktując ją jako coś wyjątkowego, incydentalnego, determinowanego doktryną konieczności. Celem artykułu jest przybliżenie debaty na temat dopuszczalności rozproszonej kontroli konstytucyjności prawa na gruncie obowiązujących przepisów Konstytucji, jak również wskazanie kierunków rozwoju tej formy kontroli konstytucyjności prawa.

EN

The discussion on the model of constitutional review of law in Poland gained a new dimension after 2016 in connection with the ongoing constitutional crisis. First of all, there is a question of whether, irrespective of the competences of the Constitutional Tribunal, on the grounds of the binding constitutional provisions, also courts may review the constitutionality of statutory provisions in the process of their application. Although after 1997 the principle became established that the Constitutional Tribunal had exclusive competence to review the constitutionality of acts in Poland, a clear change in this respect is now visible both in doctrine and jurisprudence. The majority of doctrinal representatives justify the admissibility of dispersed judicial review by the inability of the Constitutional Tribunal to perform its basic function, treating it as something exceptional, incidental, determined by the doctrine of necessity. The aim of this paper is to present the debate on the admissibility of dispersed judicial review on the grounds of the Polish Constitution, as well as to indicate the possible directions of its development.

16

WYNAGRODZENIE SĘDZIÓW W POLSCE ORAZ W INNYCH KRAJACH UE

63%

Czajka Z.

Polityka Społeczna

|

2015

|

vol. 42

|

issue 8(497)

1-8

EN

The aim of article is analysis of judges salary situation in Poland in 2002–2012 y. The basis on analysis is average salary in economy, in other professions and in other countries in EU. As a result of analysis is verification two hypothesis, based on judges opinion: salary of judges are too low and don’t adequate to status of judges office, and that judges in Poland belong to worst paying judges in EU. As a result of changes in salary rules in 2008 y. judges salary increase above 20%. As a result this changes, currently judges salary is higher than salary in other professions from higher education. Judges salary in Poland with relation to average salary in economy is similar to relation in other countries in EU. Analysis don’t confirm pessimistic judges opinion about too low salary.

PL

Celem artykułu jest analiza sytuacji płaowej sędziów w Polsce w latach 2002–2012. Podstawą analizy jest płaca przeciętna w gospodarce, płaca innych zawodów oraz płaca sędziów w innych krajach UE. W wyniku analizy dokonano weryfikacji dwóch hipotez opartych na opinii sędziów: że wynagrodzenia sędziów są zbyt niskie i nie odpowiednie do godności urzędu oraz że sędziowie w Polsce należą do najgorzej wynagradzanych w krajach UE. W wyniku zmiany zasad wynagradzania sędziów w 2008 r. ich wynagrodzenia wzrosły o ponad 20%. Dzięki tym zmianom obecnie wynagrodzenia sędziów są wyższe od pozostałych zawodów wymagających wykształcenia wyższego. Relacje wynagrodzeń sędziów w Polsce do przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce są zbliżone do relacji w innych krajach UE. Analiza nie potwierdziła więc pesymistycznych opinii sędziów o zbyt niskich płacach.

17

Normy ius cogens w orzeczeniach i opiniach doradczych Międzyamerykańskiego Trybunału Praw Człowieka

54%

Lis E.

Studia Prawnicze

|

2017

|

issue 2 (210)

31-66

PL

The concept of ius cogens norms is one of the most controversial issue in the international law. These norms were definied in the art. 53 of Vienna Convention on the law of treaties of 1969, according to which ius cogens norm it is a norm accepted and recognized by the international community of States as a whole as a norm from which no derogation is permitted and which can be modified only by a subsequent norm of the international law having the same character. This definition indicates that these norms limit the ability of States of creation or change the norms of the international law. However, the indicated definition does not include examples, scope and substance of ius cogens norms. In the commentary to the art. 50 of the draft articles on the law of treaties the International Law Commission stated that substance of these norms will be worked out in the States’ practice and in the judicial decisions of international courts . Contrary to International Court of Justice Inter-American Court of Human Rights (IACtHR), in its judicial decisions in great measure widened the scope and the substance of ius cogens norms. Consequently, IACtHR has developed a progressive case law in this realm. In separate opinion, in the case Caesar v. Trinidad and Tobago from 2005, judge A.A. Conçado Trindade concluded that the IACtHR, in identification of ius cogens norms, have done more than any other international court. In its judgements and advisory opinions IACtHR recognized that e.g. forced going missing, tortures, discriminations, extrajudicial executions are the infringements of ius cogens norms. Taking into consideration jurisprudence of the IACtHR it is hard to say on what grounds it was prescribed that a given norm is forming a part of ius cogens. This article analyses the way the IACtHR identified ius cogens norms. Therefore it was indispensable to define its competence ratione materiae. Next, taking into consideration the gravity and the nature of infringement and the fact that all infringements of human rights which have been described simultaneously constitute violation of other human rights, this paper is limited only to three of them. It also outlines what functions, in the jurisprudence of IACtHR, fulfil the attribution to the norms the status of ius cogens norms.

18

Polityka karna sądów w sprawach o wykroczenia (w świetle danych statystycznych)

54%

Jakubowska-Hara J.

Archiwum Kryminologii

|

2008

|

issue XXIX-XXX

507-518

19

Ombudsman Institutions and the Judiciary in Sweden and Finland

51%

Mikuli P.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2017

|

issue 6 (40)

35-48

EN

The short article discusses the competences of ombudsmen in Sweden and Finland in relation to the judiciary. These institutions have controlling and supervisory powers in relation to courts of law, including the determination of the accountability of judges and typical competences of a prosecutor. The Author points out the necessity to read provisions of the constitutions and acts regulating the discussed competences in the light of the principle of the judiciary’s independence. Still, the supervisory rights of ombudsmen in Sweden and Finland are very well developed and may refer to issues approaching closely the sphere of jurisdiction. When assessing the solutions presented, the Author points out the fact that the ombudsmen in both countries have worked out respective practices aimed at such use of available means of control so they cannot be accused of a reasonable and too extended interference with the judiciary sphere.

PL

W artykule omówione zostały kompetencje ombudsmanów w Szwecji i Finlandii w odniesieniu do władzy sądowniczej. Instytucje te posiadają pewne uprawnienia kontrolno- nadzorcze nad sądami, w tym również w zakresie pociągania sędziów do odpowiedzialności a także kompetencje typowo prokuratorskie. Autor wskazuje na konieczność odczytywania przepisów konstytucji i ustaw regulujących opisywane kompetencje w świetle zasad niezależności władzy sądowniczej. Niemniej uprawnienia nadzorcze ombudsmanów w Szwecji i Finlandii mają charakter rozbudowany i mogą dotyczyć kwestii bardzo zbliżonych do sfery orzekania. Oceniając przedstawiane rozwiązania, Autor zwraca uwagę, że w obydwu państwach ombudsmani wypracowali odpowiednią praktykę prowadzącą do takiego stosowania dostępnych im środków kontroli, aby nie narażać się na zarzut nieuzasadnionej i zbytnio rozszerzonej ingerencji w sferę aparatu sądowego.

20

Feedback for a better performing public sector

51%

Brenninkmeijer A.

Zarządzanie Publiczne / Public Governance

|

2016

|

issue 1(35)

68-75

PL

Informacja zwrotna wyrażona przez niezależne instytucje takie jak sądy, kontrolerzy i rzecznicy może być wykorzystywana przez sektor publiczny do poprawy jakości jego funkcjonowania oraz do zwalczania korupcji. Autor zwraca uwagę na to, że przepisy i kontrole nie stanowią skutecznej odpowiedzi na korupcję i rosnącą nieufność w społeczeństwie. W tym kontekście wyjątkową rolę może odegrać efektywność informacji zwrotnych. W nowoczesnym państwie, które jest tworem skomplikowanym, takie elementy systemu demokratycznego jak nadzór ze strony sądu, rzeczników i organów regulacyjnych dla rynku, kontrole oraz ewaluacja przez niezależne podmioty, a także zastosowania w świecie cyfrowym stanowią ważne przykłady informacji zwrotnych. Informacje zwrotne zależą nie tylko od przepisów i istnienia instytucji prawa, lecz także od współpracy, także międzynarodowej. Jeżeli np. organ kontrolny ma do czynienia z wrogo nastawionym podmiotem sektora publicznego, nieskłonnym do przyjmowania krytyki, wówczas skuteczność takich informacji może być ograniczona. W tym kontekście można mówić o istotnym rozróżnieniu między władzą i autorytetem. To samo dotyczy sądów, w tym trybunału konstytucyjnego oraz rzecznika praw obywatelskich. Systemy reagowania (informacji zwrotnych) w sektorze publicznym sprawdzają się jedynie w otwartym i współpracującym otoczeniu. W przypadku jego braku służby publiczne mają skłonność do zamykania się w sobie i braku uwrażliwienia na świat zewnętrzny. W konkluzji autor stwierdza, że o poprawie działania sektora publicznego stanowi proces uczenia się, w którym istotną rolę odgrywają informacje zwrotne. W tym sensie gotowość do prowadzenia trudnych rozmów jest ważną częścią tego procesu.

EN

Feedback by independent institutions such as courts, auditors and ombudsmen can guide the public sector on how to improve the performance of the public sector and suppress corruption. This article underlines that rules and checks are not an effective answer to corruption and growing distrust in society. The heart of the matter is the effectiveness of feedback systems. In (complex) modern states the whole range of democracy – judicial control, audit, supervision by ombudsmen and (market) regulators, and evaluation by independent bodies, and applications in the digital world – are all important examples of feedback. Feedback depends not only on rules and the existence of legal institutions, but also on (international) cooperation. If, for instance, an audit body is working with a hostile public sector not open to critical reflection, its effectiveness can be limited. In this respect, there is an important difference between power and authority. The same goes for (constitutional) courts and the ombudsman. Feedback systems in the public sector can only f lourish in an open and cooperative context. If not, public services have a tendency to become inward-looking and unresponsive to the outside world. To conclude, improvement of the performance of the public sector should be based on a learning process; feedback is highly relevant to this. In this context, a culture of difficult conversations is highly relevant as a part of the learning process.

Refine search results

Zarządzanie (współzarządzanie) sieciowe i zarządzanie sieciami w wymiarze sprawiedliwości – wyzwania

Początki resortu sprawiedliwości PKWN. W 70 rocznicę

Czas, koszty i skuteczność jako parametry prawnych instrumentów windykacji

Sowietyzacja wymiaru sprawiedliwości w Polsce 1944-1950

Wymiar sprawiedliwości w naukach o zarządzaniu

Trybunał Konstytucyjny – trzecia odsłona

Corporate Restructuring. The Directions of Legislative Changes

THE NAMES OF ENGLISH JUDICIAL OFFICES, COURTS AND TRIBUNALS AND THEIR TRANSLATION INTO POLISH

Problematyka emerytur dla kobiet urodzonych w 1953 r. na tle orzecznictwa oraz statystyki sądowej

Władza sądownicza w warunkach kryzysu demokracji konstytucyjnej

The General Government (1939–1945) – Barriers in Presenting Its True History (on the Example of Two Crucial Publications from the Years 2014–2015)

The Relation Between the State and the Church in the Light of the Sentences of the Italian Constitutional Court

Niezawisłość, niezależność i bezstronność w sądownictwie w świetle regulacji prawnych oraz orzecznictwa

Sądy i sędziowie w nauczaniu papieża Franciszka

Jak nie Trybunał Konstytucyjny to co? O rozproszonej kontroli konstytucyjności prawa w Polsce

WYNAGRODZENIE SĘDZIÓW W POLSCE ORAZ W INNYCH KRAJACH UE

Normy ius cogens w orzeczeniach i opiniach doradczych Międzyamerykańskiego Trybunału Praw Człowieka

Polityka karna sądów w sprawach o wykroczenia (w świetle danych statystycznych)

Ombudsman Institutions and the Judiciary in Sweden and Finland

Feedback for a better performing public sector