Search results

1

Filmowość literackiego cyberpunku na przykładzie powieści Neuromancer Williama Gibsona

100%

Prusinowski P.

Forum Poetyki

|

2021

|

issue 23

162-173

EN

Neuromancer (1984) by William Gibson is considered the first novel representing cyberpunk, a sub-genre of science fiction literature. A vision of a world from some near future, modernized, and at the same time degraded by technology, has been reflected in numerous films. The importance of the role that the cinema itself played in the shaping of the aesthetics of the cyberpunk prose should also be remembered. The example of Neuromancer shows that this influence was not limited to inspirations with plots of such films as Escape from New York (1981) by John Carpenter, but that – most importantly – it manifested itself in the specifically “cinematic” visuality of Gibson’s literary language.

PL

Neuromancer (1984) Williama Gibsona uważany jest za pierwszą powieść reprezentującą podgatunek literatury fantastycznonaukowej zwany cyberpunkiem. Charakterystyczna dla tego nurtu wizja świata niedalekiej przyszłości, zmodernizowanego, a zarazem zdegradowanego przez technologię, znalazła odbicie w licznych filmach. Warto jednak pamiętać również o tym, jak istotną rolę samo kino odegrało w kształtowaniu się estetyki cyberpunkowej prozy. Przykład Neuromancera pokazuje, że ten wpływ nie ograniczał się do inspiracji wątkami fabularnymi z takich obrazów jak Ucieczka z Nowego Jorku (Escape from New York, 1981) Johna Carpentera, lecz przede wszystkim dawał o sobie znać w specyficznie „filmowej” wizualności języka literackiego, którym posługiwał się Gibson.

2

Międzygatunkowe strefy kontaktu. Relacje psów i ludzi (z „diabelską śliną w sercu”) w literackiej dystopii Josipa Mlakicia O zlatu, ljudima i psima

84%

Szperlik E.

Poznańskie Studia Slawistyczne

|

2021

|

issue 21

189-207

EN

The subject of the literary study proposed in the title is the triptych by Josip Mlakić, which follows the convention of a futuristic anti-utopia. The work provides research material amenable to the application of diverse, interdisciplinary methodological tools (from ecocriticism to animal studies). In addition to the symbolic framing of the issue of dogs in cultural history, the starting point for the reflections on the post-apocalyptic vision of the totalitarian world (through which further wars swept and disturbed the ecosystem) is the post-humanist and post-anthropocentric perspective of the present and future human condition, with a particular focus on species chauvinism. In the Bosnian-Herzegovinian writer’s anti-war prose, speciesism (seen from the perspective of the complex relationship between dogs and humans) is also manifested in the blurring of the boundary between the concepts of animalism and humanity, in a vision of the world in which homo crudelis proves to be the greatest threat. In the world depicted by Mlakić, the relations between the man and the dog can be defined as an example of companion species, “nanoculture” realised in diverse “contact areas”. There also arises the question of hierarchical relations between people, entities with weak subjectivity: the excluded, the marginalised and all exterminated Others, including the disabled, who become subordinated “dogs” with the status of victims. The anticipated result of the study will be to present the function of literature as a source of reflection and a medium of expression (an invention, attributed to the humans) in relation to the concept of the twilight of anthropocentrism.

PL

Przedmiotem analizy literaturoznawczej zaproponowanej w powyższym tytule jest tryptyk Josipa Mlakicia, utrzymany w konwencji futurystycznej antyutopii. Dzieło stanowi materiał badawczy podatny na zastosowanie różnorodnych, interdyscyplinarnych narzędzi metodologicznych (od ekokrytyki po animal studies). Poza symbolicznym ujęciem problematyki psów w historii kultury, punktem wyjścia dla rozważań nad postapokaliptyczną wizją świata totalitarnego, przez który przetoczyły się kolejne wojny, naruszające ekosystem, jest posthumanistyczna i postanatropocentryczna optyka obecnej i przyszłej kondycji ludzkiej, ze szczególnym uwzględnieniem szowinizmu gatunkowego. W antywojennej prozie bośniacko-hercegowińskiego pisarza gatunkowizm (speciesism), postrzegany przez pryzmat złożonych relacji ludzi i psów, przejawia się również w postaci zacierania granicy między pojęciem zwierzęcości i człowieczeństwa, w wizji świata, w której największym zagrożeniem okazuje się homo crudelis. W świecie przedstawionym Mlakicia relacje między człowiekiem a psem można zdefiniować jako przykład symbiotycznej kooperacji (companion species), „naturokultury”, realizowanej w rozmaitych „strefach kontaktu”. Pojawia się także kwestia zhierarchizowanych stosunków między ludźmi, bytów o słabej podmiotowości: ludzi wykluczonych, zmarginalizowanych i eksterminowanych wszelkich Innych, w tym niepełnosprawnych, stających się podporządkowanymi „psami”, o statusie ofiar. Oczekiwany efekt przeprowadzanego wywodu dotyczyć będzie ukazania funkcji literatury jako źródła refleksji i medium ekspresji (wynalazku, przypisanego człowiekowi), w odniesieniu do koncepcji zmierzchu antropocentryzmu.

3

W poszukiwaniu świadomości — zastosowanie alegorii w polskiej literaturze 'science fiction' (na przykładzie "Limes inferior" Janusza A. Zajdla)

84%

Rudolf E. I.

Napis. Pismo poświęcone literaturze okolicznościowej i użytkowej

|

2011

|

issue 17

287-302

EN

The construction of texts belonging to the fantastic literature allows operation of allegory in a much wider range than in the texts not introducing these elements. The author creates a world represented by his own conception of reality, using imagination and mimetic techniques, and the receiver, conditioned by their individual space, affects the reception of the work. Readability of the text depends on the sender, which is forced to use the images and characters recognizable by the reader. The same principle applies to the plane of the structure of the whole work. Allegory can be treated as a kind of code to encrypt certain knowledge, hiding the truth, at the same time becomes a tool that allows the recipient to reveal hidden content. In the case of such novels as "Limes inferior" by Janusz A. Zajdel we are dealing with multilevel allegorical reading. In terms of historic the Zajdel ’s text provides a description of the socio–political relations between Poland and the Soviet Union and the socio–political relations in the People’s Republic of Poland. However, you can read this allegory in the context of a team problem of coexistence of individuals and their interpersonal relationship leading to mutual dependence of some on the other. To first reading the hints, which are performing guide functions, are necessary to read the topic from historical knowledge. In the second case communication analogies must activate, which you can read without detailed historical and cultural references. In both readings allegory serves as a key — “encryption” and “decryption” of images and activities described heroes in the world of fiction.

Refine search results

1 Forum Poetyki

1 Napis. Pismo poświęcone literaturze okolicznościowej i użytkowej

1 Poznańskie Studia Slawistyczne

1 Prusinowski P.

1 Rudolf E. I.

1 Szperlik E.

2 2021

1 2011

Filmowość literackiego cyberpunku na przykładzie powieści Neuromancer Williama Gibsona

Międzygatunkowe strefy kontaktu. Relacje psów i ludzi (z „diabelską śliną w sercu”) w literackiej dystopii Josipa Mlakicia O zlatu, ljudima i psima

W poszukiwaniu świadomości — zastosowanie alegorii w polskiej literaturze 'science fiction' (na przykładzie "Limes inferior" Janusza A. Zajdla)