Search results

1

Medieval Approaches to Future Contingents

100%

Knuuttila S.

Roczniki Filozoficzne

|

2018

|

vol. 66

|

issue 4

99-114

EN

This paper discusses the main lines of medieval Latin approaches to future contingents with some remarks on Marcin Tkaczyk’s paper “The antinomy of future contingent events.” Tkaczyk’s theory shows some similarity with the general frame of the views of Ockham and Scotus, the difference being that while medieval authors argued for the temporal necessity of the past, Tkaczyk is sceptical of the general validity of this necessity. Ockham’s theological view was that God eternally has an intuitive and immutable knowledge of all possibilities as well as whether they are ever actualized or not (PANACCIO & PICHÉ 2010). The content of God’s past knowledge attitude remains contingent before the free choice takes place because God’s knowledge could be different similarly as the truth-value of the proposition. While Ockham held that no past or present thing follows from future things as an effect follows from its cause, this causal link is defended by Tkaczyk. Later thinkers thought that the doctrine of the scientia media sheds light on this question; perhaps it is easier to understand than the retroactive model which is not contradictory but difficult to imagine, as Tkaczyk concludes his paper.

PL

Artykuł omawia główne średniowieczne ujęcia zagadnienia przyszłych zdarzeń przygodnych (futura contingentia) z kilkoma uwagami na temat artykułu Marcina Tkaczyka „The antinomy of future contingent events” [„Antynomia przyszłych zdarzeń przygodnych”]. Podejście Tkaczyka wykazuje pewne podobieństwo do ogólnego obrazu poglądów Ockhama i Dunsa Szkota, z tą różnicą, że chociaż średniowieczni autorzy argumentowali za czasową koniecznością przeszłości, Tkaczyk jest sceptyczny wobec ogólej obowiązywalności tej konieczności. Zgodnie z poglądami teologicznymi Ockhama Bóg wiecznie posiada intuicyjną i niezmienną wiedzę o wszystkich możli¬wościach, a także o tym, czy zostaną one kiedykolwiek zaktualizowane, czy też nie (PA¬NACCIO & PICHÉ 2010). Treść przedwiedzy Boga pozostaje przygodna, zanim dokona się wolny wybór, ponieważ wiedza Boga może być inna, podobnie jak wartość logiczna zdania dotyczącego tego wyboru. Podczas gdy Ockham utrzymywał, że zdarzenia przyszłe nie pociągają przeszłych ani teraźniejszych, jak przyczyna pociąga skutek, Tkaczyk broni takiego związku przyczyno¬wego. Późniejsi myśliciele sądzili, że światło na tę kwestię rzuca doktryna scientia media; być może jest ona łatwiejsza do zrozumienia niż model retroaktywny, który — jak konkulduje Tka¬czyk w swoim artykule — choć nie jest sprzeczny, jest trudny do wyobrażenia.

2

Wpływ Moliny (i Suáreza) na myśl Jakuba Arminiusza (1559-1609)

100%

Dorocki D.

Teologia w Polsce

|

2016

|

vol. 10

|

issue 1

225-240

EN

The article undertakes the issue of Jesuit’s sources of Jacob Arminius’ thought. In the first part, the author presents arguments of scholars(Eef Dekker, Richard A. Muller), who proposed the suárezian-molinist interpretation of Arminius. The main reason of their views lays in the similarities between the Dutch reformer and the Jesuit’s theologians. These similarities mainly relate to an attempt to reconcile human freedom with God’s knowledge. On the way of this exertion, the Leiden professor would have to turn toward the concept of scientia media. In the second part the author shows a non-molinist understanding of the Arminius’ thought. This perspective is coming from the Thomistic doctrine of God and theology of creation of Dutch reformer (William G. Witt), proving that molinism contradicts with them. Especially for the sake of Arminius’ desire to avoid the divine determinism. Another important fact, noted by F. Stuart Clarke, is the soteriological personalism of the Leiden professor, which is revealed by his comprehension of the relation grace-free will or Holy Spirit-man. This personalism was not derived from the teaching of Suárez and Molina, so it is quite uncertain whether it reflects their opinions about concordance of grace and free will. All of this leads to a conclusion that Arminius should be considered as semi-molinist.

PL

Artykuł podejmuje problematykę jezuickich źródeł myśli Jakuba Arminiusza. W pierwszej części autor przedstawia argumenty uczonych (Eefa Dekkera, Richarda A. Mullera), którzy zaproponowali suárezańsko-molinistyczną interpretację Arminiusza. Głównym powodem ich poglądów są podobieństwa pomiędzy holenderskim reformatorem i jezuickimi teologami. Owe podobieństwa odnoszą się zasadniczo do próby pogodzenia ludzkiej wolności z Bożą wiedzą. Na drodze tego zabiegu lejdejski profesor miałby zwrócić się ku koncepcji scientia media. W drugiej części zaprezentowano niemolinistyczne odczytanie Arminiusza. Ta perspektywa wychodzi od tomistycznej doktryny Boga i teologii stworzenia holenderskiego reformatora (William G. Witt), dowodząc, iż molinizm jest z nimi sprzeczny, zwłaszcza przez wzgląd na chęć uniknięcia teologicznego determinizmu przez Arminiusza. Innym ważnym faktem, zauważonym przez F. Stuarta Clarka, jest soteriologiczny personalizm lejdejskiego profesora, objawiający się w jego rozumieniu w relacji łaska – wolna wola czy też Duch Święty – człowiek. Ten personalizm nie został wywiedziony z nauczania Suáreza i Moliny, tak więc dość niepewne jest to, że odzwierciedlał ich opinie na temat zgodności łaski i wolnej woli. Wszystko to prowadzi do konkluzji, iż Arminiusz powinien zostać uznany za semimolinistę.

3

Wpływ Moliny (i Suáreza) na myśl Jakuba Arminiusza (1559–1609)

88%

Dorocki D.

Teologia w Polsce

|

2016

|

vol. 10

|

issue 1

225-240

PL

Artykuł podejmuje problematykę jezuickich źródeł myśli Jakuba Arminiusza. W pierwszej części autor przedstawia argumenty uczonych (Eefa Dekkera, Richarda A. Mullera), którzy zaproponowali suárezańsko-molinistyczną interpretację Arminiusza. Głównym powodem ich poglądów są podobieństwa pomiędzy holenderskim reformatorem i jezuickimi teologami. Owe podobieństwa odnoszą się zasadniczo do próby pogodzenia ludzkiej wolności z Bożą wiedzą. Na drodze tego zabiegu lejdejski profesor miałby zwrócić się ku koncepcji scientia media. W drugiej części zaprezentowano niemolinistyczne odczytanie Arminiusza. Ta perspektywa wychodzi od tomistycznej doktryny Boga i teologii stworzenia holenderskiego reformatora Williama G. Witta, dowodząc, iż molinizm jest z nimi sprzeczny, zwłaszcza przez wzgląd na chęć uniknięcia teologicznego determinizmu przez Arminiusza. Innym ważnym faktem, zauważonym przez F. Stuarta Clarka, jest soteriologiczny personalizm lejdejskiego profesora, objawiający się w jego rozumieniu w relacji łaska – wolna wola czy też Duch Święty – człowiek. Ten personalizm nie został wywiedziony z nauczania Suáreza i Moliny, tak więc dość niepewne jest to, że odzwierciedlał ich opinie na temat zgodności łaski i wolnej woli. Wszystko to prowadzi do konkluzji, iż Arminiusz powinien zostać uznany za semimolinistę.

EN

The article undertakes the issue of Jesuit’s sources of Jacob Arminius’ thought. In the fi rst part, the author presents arguments of scholars (Eef Dekker, Richard A. Muller), who proposed the suárezian-molinist interpretation of Arminius. The main reason of their views lays in the similarities between the Dutch reformer and the Jesuit’s theologians. These similarities mainly relate to an attempt to reconcile human freedom with God’s knowledge. On the way of this exertion, the Leiden professor would have to turn toward the concept of scientia media. In the second part, which consists of two chapters, the author shows a non-molinist understanding of the Arminius’ thought. This perspective is coming from the Thomistic doctrine of God and theology of creation of Dutch reformer (William G. Witt), proving that molinism contradicts with them. Especially for the sake of Arminius’ desire to avoid the divine determinism. Another important fact, noted by F. Stuart Clarke, is the soteriological personalism of the Leiden professor, which is revealed by his comprehension of the relation grace-free will or Holy Spirit-man. This personalism was not derived from the teaching of Suárez and Molina, so it is quite uncertain whether it refl ects their opinions about concordance of grace and free will. All of this leads to a conclusion that Arminius should be considered as semi-molinist.

Refine search results

2 Teologia w Polsce

1 Roczniki Filozoficzne

2 Dorocki D.

1 Knuuttila S.

1 2018

2 2016

Medieval Approaches to Future Contingents

Wpływ Moliny (i Suáreza) na myśl Jakuba Arminiusza (1559-1609)

Wpływ Moliny (i Suáreza) na myśl Jakuba Arminiusza (1559–1609)