Search results

1

Muzyka w służbie przekazu wizualnego w jezuickim dramacie szkolnym

100%

Jeż T.

Muzyka

|

2018

|

vol. 63

|

issue 1

29-47

EN

One of the most important element of the Jesuit culture was the school drama, which combines elements of many arts into one synesthethic whole, proved to be a particularly valuable vehicle of artistic, educational and formative persuasion. To achieve its objectives, Jesuit authors applied elements of psychological introspection in their spectacles, in the form of visualisations of individual emotional states as well as solutions to those states that appeared in the course of dramatic action. Comparing three different kinds of theatrical sources: periochai (action summaries distributed among the audience), libretti and the full music scores (coming almost exclusively from Vienna college), it is possible to discuss the music layer of individual spectacles, especially if by comparing various sources we reconstruct the methodology of encoding musical content, which varies from one group of sources to another, but betrays a rather logical general strategy. The paper discuss how and in which way the music was used as a support of the visual communication in the spectacles played in central-European Jesuit colleges, concerning the topic of the overseas missions of the Society. For instance, the sections referred in the periochai as the choruses are actually extensive scenes consisting of a dozen or more episodes and musically completely independent. Where musical sequences are incorporated into the main action of the drama, they are shorter and complementary to the recited sections of the libretto.

PL

Jednym z najważniejszych elementów kultury jezuickiej był teatr szkolny, łączący w sobie elementy wielu sztuk plastycznych w jedną synestetyczną całość, który okazał się szczególnie cennym narzędziem perswazji artystycznej, edukacyjnej i formacyjnej. W tym celu jezuiccy autorzy zastosowali w swoich spektaklach elementy psychologicznej introspekcji w postaci wizualizacji poszczególnych stanów emocjonalnych, a także rozwiązań tych stanów, które pojawiły się w trakcie dramatycznej akcji. Porównując trzy różne rodzaje źródeł teatralnych: periochai (streszczenia akcji rozprowadzane wśród publiczności), libretta i pełne partytury (pochodzące niemal wyłącznie z wiedeńskiej uczelni), można omówić warstwę muzyczną poszczególnych spektakli, zwłaszcza porównując różne źródła rekonstruujemy metodologię kodowania treści muzycznych, która różni się w zależności od grupy źródeł, ale zdradza logiczną ogólną strategię. Artykuł przedstawia, w jaki sposób muzyka była wykorzystywana jako wsparcie komunikacji wizualnej w spektaklach granych w środkowoeuropejskich kolegiach jezuickich, dotyczących tematu misji zagranicznych Towarzystwa. Na przykład sekcje określane w periochai jako chóry są w rzeczywistości obszernymi scenami, składającymi się z kilkunastu lub więcej odcinków, i muzycznie całkowicie niezależnymi. Tam, gdzie sekwencje muzyczne są włączone w główną akcję dramatu, są krótsze i uzupełniają się z recytowanymi fragmentami libretta.

2

Marek Bebak, „Franciszek Lilius. Życie i twórczość na tle epoki”, Kraków 2018 Musica Iagellonica (= Acta Musicologica Universitatis Cracoviensis XXXv), ss. 460. ISBN 978-83-7099-230-9

84%

Przybyszewska-Jarmińska B.

Muzyka

|

2021

|

vol. 66

|

issue 4

143-148

3

Notes on the provenance of Lucas Lossius’ 'Psalmodia' (PL-WRu OSD 351352)

84%

Spurgjasz K.

Muzyka

|

2018

|

vol. 63

|

issue 1

100-112

EN

This text presents new findings concerning the provenance of a printed copy of Lucas Lossius’ Psalmodia, hoc est Cantica sacra (Wittenberg: Johannes Schwertelius 1569), currently held in the Old Prints Department of Wrocław University Library (shelf-number 351352). To date, it has not been known where this printed copy, to which numerous margin notes and a vast manuscript supplement of musical compositions were added, was used. Inscriptions on endpapers and the identification of one of the authors of the manuscript supplement have enabled the author to establish that the place where the copy was used during the second half of the sixteenth and the first half of the seventeenth century was probably Namysłów. During that period, Lossius’ Psalmodia was very popular in German-speaking Evangelical circles; extensive annotations concerning local performance practice and a handwritten supplement containing previously unknown compositions make this copy valuable evidence of the musical culture of the place where it served performers.

PL

W tekście przedstawione zostały nowe ustalenia dotyczące proweniencji egzemplarza druku Lucasa Lossiusa Psalmodia, hoc est Cantica sacra (Wittenberg: Johannes Schwertelius 1569), obecnie przechowywanego w Oddziale Starych Druków Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu (sygn. 351352). Miejsce użytkowania tego egzemplarza druku – do którego dodane zostały liczne adnotacje na marginesach oraz obszerny dodatek rękopiśmienny zawierający utwory muzyczne – nie było dotychczas znane. Dzięki wpisom na wyklejkach oraz identyfikacji jednego z autorów rękopiśmiennego dodatku, udało się ustalić, że miejscem tym w II poł. XVI oraz I poł. XVII w. był prawdopodobnie Namysłów. Sama Psalmodia Lossiusa była wówczas szeroko rozpowszechniona w niemieckojęzycznych środowiskach ewangelickich; obszerne adnotacje dotyczące lokalnej praktyki wykonawczej oraz rękopiśmienny dodatek zawierający także nieznane dotąd utwory czynią z tego egzemplarza cenne świadectwo kultury muzycznej miejsca, w którym był użytkowany.

4

Zur Musik in Österreich von 1564 bis 1740, Eds. Klaus Aringer, Bernhard Rainer, Graz 2022, pp. 309. ISBN 9783701104970

67%

Beroun R.

Muzyka

|

2023

|

vol. 68

|

issue 2

158-161

PL

Recenzja książki: Zur Musik in Österreich von 1564 bis 1740, red. Klaus Aringer, Bernhard Rainer. Graz 2022 Leykam

EN

Book Review of: Zur Musik in Österreich von 1564 bis 1740, eds. Klaus Aringer, Bernhard Rainer. Graz 2022 Leykam

5

„Sancte Simon magno mundi”: nowo zidentyfikowany motet Giovanniego Battisty Coccioli

67%

Szelest M.

Muzyka

|

2018

|

vol. 63

|

issue 3

65-101

EN

The article deals with a two-choir motet for nine voice-parts with the incipit Sancte Simon magno mundi, preserved in the form of an organ intabulation included in the Oliwa (Braniewo) Tablature, started in 1619 (Vilnius, the Wróblewski Library of the Lithuanian Library of Sciences, F 15-284, f. 45v–46r), and attributed to a “Joannis Baptista”. In this source, and in similar sources from the northern territories of the First Polish Republic, such concise attributions referred only to composers well-known locally; also, in the case of two manuscripts, the names “Joannes Baptista” were used with reference to Giovanni Battista Cocciola, a composer based in Warmia and the Grand Duchy of Lithuania (years of activity confirmed in the sources: 1606–25). The author offers a summary of available knowledge about the composer’s artistic legacy, adding new information, including the previously unnoticed reference to the existence of another authorial print that has not survived (Motetti a cinque, ed. before 1621). The text of the motet Sancte Simon magno mundi has not been found. The text certainly refers to the apostle Simon the Zealot, who was not worshipped individually on a large scale, but was the patron saint of Szymon Rudnicki, Bishop of Warmia in the years 1605–21. Rudnicki maintained close contacts with the Jesuit College in Braniewo, where the source of the motet discussed here originated, and Cocciola was recorded as a musician in the bishop’s service in 1606. This remarkable coincidence lends credibility to the speculation that the motet Sancte Simon magno mundi could have been authored by Cocciola, who probably dedicated the composition to his patron. The motet belongs to a relatively small group of compositions in which the melody of the appeal from the Litany of Saints was used as an ostinato. The piece reveals a close affinity to Antonio Gualtieri’s motet Beatissimus Marcus for the same set of performers, published in an authorial print in 1604. In both compositions, the ostinato in the highest voice-part is repeated seven times without variations and at equal intervals. Gualtieri’s motet is also about a saint with the same name as the composer’s patron, Bishop Marco II Cornaro, to whom the collection was dedicated. It seems highly probable that Cocciola consciously modelled his composition on Gualtieri’s motet, while applying more sophisticated artistic devices: an ostinato performed at three different levels of the scale, an opening in imitative technique, greater variation of rhythm, the absence of repeated material and a more impressive culmination at the end.

PL

Przedmiotem artykułu jest dwuchórowy motet na dziewięć głosów o incipicie tekstu Sancte Simon magno mundi, zachowany w postaci intawolacji organowej w rozpoczętej w roku 1619 tabulaturze braniewsko-oliwskiej (Wilno, Biblioteka im. Wróblewskich Litewskiej Akademii Nauk, F 15-284, k. 45v–46r) z atrybucją „Joannis Baptistæ”. Podobnie skrótowe atrybucje w tym źródle oraz w innych, pochodzących z północnych terenów Rzeczpospolitej, odnosiły się wyłącznie do dobrze znanych kompozytorów lokalnych, a w dwóch z tych rękopisów imionami „Joannes Baptista” określano Giovanniego Battistę Cocciolę, twórcę działającego na Warmii i w Wielkim Księstwie Litewskim (potwierdzone źródłowo lata działalności 1606–1625). Autor podsumowuje i uzupełnia informacje na temat dorobku twórczego tego kompozytora, podając do wiadomości niezauważoną dotychczas wzmiankę o istnieniu jeszcze jednego jego druku autorskiego, który nie zachował się do naszych czasów (Motetti a cinque, wyd. przed 1621). Tekstu motetu Sancte Simon magno mundi nie udało się odnaleźć. Odnosi się on z pewnością do św. Szymona Apostoła, który wprawdzie nie cieszył się rozwiniętym indywidualnym kultem, ale był patronem Szymona Rudnickiego, biskupa warmińskiego w latach 1605–1621. Rudnicki utrzymywał ścisłe kontakty z kolegium jezuickim w Braniewie, gdzie powstało znane dziś źródło omawianego motetu, a Cocciola został w roku 1606 odnotowany jako muzyk tego biskupa. Ten szczególny splot okoliczności pozwala z dużym prawdopodobieństwem przypisać autorstwo motetu Sancte Simon magno mundi Coccioli, który przypuszczalnie dedykował go swojemu patronowi. Motet ten należy do niewielkiej ilościowo grupy utworów, w których jako ostinato wykorzystano melodię wezwania z litanii do Wszystkich Świętych. Zdradza on bardzo duże pokrewieństwo z przeznaczonym na taką samą obsadę motetem Beatissimus Marcus Antonia Gualtieriego, wydanym w jego druku autorskim z roku 1604. W obydwu utworach umieszczone w najwyższym głosie ostinato pojawia się siedem razy w niezmiennej postaci i w równych odstępach. Motet Gualtieriego również odnosi się do świętego, którego imię nosił patron kompozytora, biskup Marco II Cornaro, będący adresatem dedykacji zbioru. Wydaje się bardzo prawdopodobne, iż Cocciola świadomie wzorował się na utworze Gualtieriego, jednocześnie stosując w swojej kompozycji bardziej kunsztowne środki: prezentację ostinata na trzech różnych stopniach skali, imitacyjne rozpoczęcie, większe zróżnicowanie rytmiczne, rezygnację z powtórzeń materiału muzycznego i efektowniej zaplanowaną końcową kulminację.

Refine search results

5 Muzyka

1 Beroun R.

1 Jeż T.

1 Przybyszewska-Jarmińska B.

1 Spurgjasz K.

1 Szelest M.

1 2023

1 2021

3 2018

Muzyka w służbie przekazu wizualnego w jezuickim dramacie szkolnym

Marek Bebak, „Franciszek Lilius. Życie i twórczość na tle epoki”, Kraków 2018 Musica Iagellonica (= Acta Musicologica Universitatis Cracoviensis XXXv), ss. 460. ISBN 978-83-7099-230-9

Notes on the provenance of Lucas Lossius’ 'Psalmodia' (PL-WRu OSD 351352)

Zur Musik in Österreich von 1564 bis 1740, Eds. Klaus Aringer, Bernhard Rainer, Graz 2022, pp. 309. ISBN 9783701104970

„Sancte Simon magno mundi”: nowo zidentyfikowany motet Giovanniego Battisty Coccioli