Search results

1

Urbanizacja natury: w stronę relacyjnej ekologii miejskiej

100%

Miciukiewicz K.

Przegląd Socjologiczny

|

2011

|

vol. 60

|

issue 2-3

167-186

PL

Artykuł ten, odwołując się do relacyjnych koncepcji przestrzeni w teorii społecznej, geografii humanistycznej i strategicznym planowaniu przestrzennym, przedstawia złożone i zachodzące w wielu skalach zależności pomiędzy miastem a naturą. Z jednej strony wewnętrznie zdezintegrowane metabolizmy miejskie w coraz większym stopniu produkują i przetwarzają środowisko naturalne, zarówno lokalnie, jak i w odległych lokalizacjach. Z drugiej natomiast, przede wszystkim w trakcie i po epizodach – coraz częściej wywołanych przez człowieka i miasto – katastrof ekologicznych, środowisko to wywiera coraz silniejszy wpływ na planowanie rozwoju przestrzennego miast i regionów. Autor argumentuje na rzecz rozumienia urbanizacji natury jako procesu ekonomiczno-politycznego, który wymaga politycznego oglądu i praktycznego zaangażowania. W tym celu w pierwszej części tego artykułu omówione zostały wybrane aspekty relacyjnych ujęć przestrzeni. Druga część wskazuje na głębokie wzajemne zależności pomiędzy środowiskiem naturalnym i miejskim, które sprawiają, że rozumienie miasta jako systemu zewnętrznego wobec ekosystemów naturalnych staje się coraz trudniejsze do utrzymania. W trzeciej części natomiast przedstawiony został zarys koncepcji relacyjnej ekologii miejskiej, której celem jest rozumienie coraz bardziej złożonych „asamblaży” miasta, natury, kultury i technologii, a także otwarcie pola dla wielopoziomowej polityki podejmującej problemy sprawiedliwości społeczno-ekologicznej.

EN

This paper draws upon relational approaches in social theory, human geography and strategic spatial planning and investigates the complexity and multiscalarity of connections between city and nature. On the one hand, internally disintegrated urban metabolisms increasingly produce and reproduce nature both locally and at very distant locations. On the other hand, nature has a strong impact on cities that – in the face of natural, man-made, or man-influenced environmental disasters – are increasingly shaped by spatial planning practices informed by environment protection discourses and urban resilience programmes. The author argues for considering the urbanization of nature as a deeply economic and political process that calls for political reading and practical engagement. In doing so, in the first section of the paper, the author looks at selected aspects of relational approaches to space. The second section points to deep interplays between natural and urban environments that question the understanding of cities as entities external to natural systems. The third section concludes the paper with a project of ‘relational urban ecology’, whose ultimate aim is to understand the increasingly complex assemblages of cities, natures, cultures and technologies, as well as to open up new avenues for multiscalar politics geared towards the achieving socio-environmental justice.

2

“Earth’s Powder/ in the Basilica of the Cosmos:” Ecocatastrophe and its scale in Marcin Ostrychacz’s Cielenie lodowca [Iceberg calving]

84%

Borucki D.

Forum Poetyki

|

2022

|

issue 30

EN

This article is devoted to the analysis of Marcin Ostrychacz’s poems collected in the volume Cielenie lodowca [Iceberg calving]. The article examines the poems using the concepts of the environmental catastrophe and the almost unimaginable scale on which it is taking place. Both concepts play a crucial role in the eco-critical discourse. The author tries to prove that by using the category of the detail, Ostrychacz strives to regain conceptual control over both notions. The poet sees the Earth as a detail in the cosmos and thus is able to process the phenomena which function on a wider planetary plane and find a counterbalance to the apocalyptic visions.

PL

Szkic poświęcony został analizie wierszy Marcina Ostrychacza zebranych w tomie Cielenie lodowca. Celem artykułu jest przyjrzenie się im przy użyciu powracających w ekokrytycznym dyskursie pojęć środowiskowej katastrofy oraz trudnej do wyobraźniowego przetworzenia skali, na której ta się odbywa. Autor stara się dowieść, że wykorzystując kategorię detalu, poeta dąży do odzyskania nad nimi konceptualnej kontroli. Celowe zobaczenie Ziemi jako detalu na kosmicznym obrazie pozwala mu na przetworzenie rozciągniętych na planetarnym planie zjawisk oraz wypracowanie określonej przeciwwagi dla świadomości uczestniczenia w pogłębiającym się kryzysie.

3

Ocenianie rozprawki egzaminacyjnej, czyli od klucza do skali

84%

Brożek A., Dobkowska J.

Edukacja

|

2012

|

issue 3(119)

63-74

PL

Autorzy artykułu krytycznie omawiają klucz punktowania rozprawki stosowany na egzaminie gimnazjalnym w latach 2002–2011. Przedstawiają podejmowane w Instytucie Badań Edukacyjnych próby opracowania holistycznej skali oceny tej formy wypowiedzi, które przyczyniły się do wprowadzenia zasadniczej zmiany w ocenianiu egzaminacyjnej rozprawki oraz stały się inspiracją dla zespołu pracującego w Centralnej Komisji Egzaminacyjnej nad modernizacją egzaminu maturalnego z języka polskiego.

EN

The authors of the article give a critical analysis of the essay evaluation criteria used in the final lower secondary school examinations in the years 2002–2011. Subsequently they present the attempts at preparing a holistic scale of essay evaluation undertaken at the Educational Research Institute. The attempts eventually resulted in the implementation of a significant modification in the essay evaluation criteria, which provided an inspiration for the team working on the modernization of the final general lower secondary school of Polish language examination.

4

Międzyskalowe języki antropocenu

84%

Rogowska-Stangret M.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica

|

2023

|

vol. 11

32-46

EN

Stemming from the natural sciences, the concept of Anthropocene opened a variety of discussions in the humanities, provoking “us” to think otherwise. One of the challenges of the Anthropocene is the question of scale. Some question the obviousness of scale as the categories such as micro and macro, local and global/planetary no longer correspond with reality. The geologic time and time of a zoe coincide in many unobvious and unfelt ways. Cross-scale thinking and language is a way to think with the Anthropocene to grasp its planetary and global nature as well as the diverse situated and embodied human-non-human life forms.

PL

Antropocen przekroczył dyscyplinarne granice nauk przyrodniczych, rozbudzając debaty w ramach szeroko pojętej humanistyki, zmuszając „nas” do myślenia inaczej niż dotąd. Jednym z wyzwań antropocenu jest kwestia skali. Wraz z antropocenem oczywistość skalowych podziałów ulega zachwianiu. Podział na skale lokalne‑globalne/planetarne i makro‑mikro to kategorie myślenia, które nie odpowiadają rzeczywistości. Międzyskalowe myślenie i język to propozycje mówienia wraz‑z antropocenem, by uchwycić jego planetarną i globalną naturę, nie tracąc z oczu usytuowanych, ucieleśnionych ludzko‑nie‑ludzkich form życia.

5

Natura mediów masowych i zagrożenia związane z ich wpływem w świetle głównych tez teorii Marshalla McLuhana

84%

Pytko M. J.

Zeszyty Naukowe KUL

|

2018

|

vol. 61

|

issue 1

319-334

EN

The hidden, at first glance imperceptible nature of the 20th-century electronic media, and, to an even greater degree, of the digital media of 21st century, often becomes a cause of threats that may bring painful results. Such results, generated by the uninformed use of the media, are related not only to the transmitted contents, but also, in particular, to the form of the media influence. This is due to the fact that, as Marshall McLuhan observes, the media constitute special extensions of the human senses that, by nature, are part of the nervous system. If the equilibrium of the human senses is purposefully disturbed in the way controlled by those media, e.g., through various games, the effects on the user are easy to foresee. Together with the claim that “the medium is the message,” the Canadian media scholar shows that a change in the form of a given medium entails a change in the pace, scale, pattern, and model of life related to this medium. All those change accelerations produce a definite yet imperceptible effect, transforming patterns of behaviour and habits, and by the same token converting the model, routines, conventions, paradigms, practices, and ideals present in the life of an individual and a society. Therefore, in a long perspective, it is the form of a medium that exerts a generally much more determining influence on the changes than the contents transmitted. If we consider the global scale and a growing potential for manipulation, especially in the context of the new media, the perspective of their impact becomes immense and, as it opposes the complementary development of the human being, may generate far-reaching threats.

PL

Ukryta, niedostrzegalna na pierwszy rzut oka natura mediów elektronicznych XX wieku, a tym bardziej cyfrowych XXI wieku, staje się niejednokrotnie przyczyną bolesnych w skutkach zagrożeń, jakie te media, nieświadomie używane, mogą generować z perspektywy nie tylko treści, ale szczególnie formy oddziaływania. Bierze się to stąd, że jak zauważa Marshall McLuhan, są one szczególnym przedłużenie ludzkich zmysłów z natury swej przechodzących w system nerwowy. Gdy w sposób świadomy i zamierzony przez te media reżyseruje się zaburzenie równowagi zmysłów za pomocą np. gier, efekty u odbiorcy są łatwe do przewidzenia. Wraz z tezą: „medium is the message” (środek przekazu sam jest przekazem) kanadyjski medioznawca uzasadnia, że zmiana formy określonego medium pociąga za sobą zarazem zmianę tempa, skali, wzorca i modelu życia, jaki to medium wnosi. Wszystkie powyższe zmiany i ich przyspieszenia przynoszą określony, ale niezauważalny skutek, zmieniając wzorce zachowań i nawyków, a przez to konwertując model, szablony, konwencje, paradygmaty, praktyki i ideały życia jednostki i społeczeństwa. Dlatego w dłuższej perspektywie to właśnie forma medium jest ogólnie o wiele bardziej determinująca zmiany niż treść jego przekazu. Gdy dodamy do tego skalę globalną oraz jeszcze większe możliwości manipulacyjne szczególnie nowych mediów, perspektywa ich oddziaływania staje się olbrzymia i może to generować daleko idące w skutkach zagrożenia, stojące w opozycji do komplementarnego rozwoju człowieka.

6

Polish Adaptation of the Personal and General Belief in a Just World Scales

84%

Larionov P., Mudło-Głagolska K.

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia

|

2021

|

vol. 34

|

issue 2

245-264

PL

W artykule zaprezentowano proces adaptacji i właściwości psychometryczne polskiej wersji Skali Wiary w Sprawiedliwy Świat (Belief in a Just World Scale, BJW) opracowanej przez Dalbert. Skala BJW zawiera dwie podskale: Personalnej Wiary w Sprawiedliwy Świat (PBJW) oraz Ogólnej Wiary w Sprawiedliwy Świat (GBJW). Badanie było przeprowadzone w czterech próbach (N = 579): wśród studentów, osób pracujących, matek dzieci z niepełnosprawnością i nastolatków. Trafność narzędzia w aspekcie zbieżnym i różnicowym została oceniona na podstawie zależności PBJW i GBJW z ruminacją o sobie i świecie społecznym (Kwestionariusz Ruminacji), wymiarami osobowości w modelu Wielkiej Piątki (Inwentarz Osobowości TIPI) oraz z poczuciem bezpieczeństwa (Kwestionariusz Doświadczania Bezpieczeństwa). W próbie osób dorosłych rzetelność (alfa Cronbacha) PBJW wyniosła 0,92, a GBJW – 0,84. Potwierdzono dwuczynnikową strukturę skali BJW. Wskaźniki dopasowania modelu przyjęły następujące wartości: RMSEA (0,035; 90% CI: 0,022; 0,048), GFI (0,990), CFI (0,994), TLI (0,992), SRMR (0,055) i χ2/df (1,59). Polska wersja skali BJW jest trafna i rzetelna oraz charakteryzuje się bardzo dobrymi właściwościami psychometrycznymi. W badaniu wykazano, że polscy respondenci trochę się zgadzają z tym, że świat jest sprawiedliwy wobec nich (średnia PBJW to 3,77; SD = 0,94) oraz trochę się nie zgadzają z tym, że świat jest sprawiedliwy w ogóle (średnia GBJW to 3,10; SD = 0,95). W celu wysunięcia właściwych hipotez o funkcjonalnym znaczeniu BJW dla jednostki rekomenduje się badać jednocześnie zarówno PBJW, jak i GBJW, a także stosunek między tymi formami BJW.

EN

The article presents the adaptation process and psychometric properties of the Polish version of the Belief in a Just World Scale (BJW) developed by Dalbert. The BJW Scale contains two subscales: Personal Belief in a Just World (PBJW) and General Belief in a Just World (GBJW). The survey was conducted in four samples (N = 579) among students, workers, mothers of disabled children and the adolescent. The convergent and divergent validity was assessed on the basis of the correlation between the PBJW and the GBJW with the scale of rumination about the self and the rumination about the social world (Rumination Questionnaire), the personality traits of the Big Five Model (Ten Item Personality Inventory) and the sense of safety (Safety Experience Questionnaire). The reliability (Cronbach’s alpha coefficient α) of the PBJW was 0.92 and the GBJW was 0.84 in the sample of adults. The two-factor structure of the BJW Scale was confirmed. The parameters of model fit took the next values: RMSEA (0.035; 90% CI: 0.022; 0.048), GFI (0.990), CFI (0.994), TLI (0.992), SRMR (0.055) and χ2/df (1.59). The results indicate that the Polish version of the BJW Scale is valid and reliable and has very good psychometric properties. The study has shown that Polish respondents slightly tend to agree that the world is fair on them (mean of PBJW is 3.77; SD = 0.94), but they slightly disagree that it is fair in general (mean of GBJW is 3.10; SD = 0.95). In order to make appropriate hypotheses about the functional role of BJW for the unit, it was recommended to examine both the PBJW and the GBJW at the same time, as well as the relationship between these forms of BJW.

Refine search results

1 Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia

1 Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica

1 Edukacja

1 Forum Poetyki

1 Przegląd Socjologiczny

1 Zeszyty Naukowe KUL

1 Borucki D.

1 Brożek A.

1 Dobkowska J.

1 Larionov P.

1 Miciukiewicz K.

1 Mudło-Głagolska K.

1 Pytko M. J.

1 Rogowska-Stangret M.

2 2023

1 2021

1 2018