Search results

1

Skarga konstytucyjna jako środek ochrony praw człowieka. Przyczynek do dyskusji

100%

Łabno A.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2012

|

issue 4 (12)

39-60

PL

Istotę konstytucjonalizmu przełomu XX i XXI w. stanowi uregulowanie praw i wolności a w szczególności środków ich dochodzenia. W ostatnich latach pogłębia się w Polsce krytyka przyjętego uregulowania skargi konstytucyjnej. W takim kształcie, jaki obowiązuje na podstawie art. 79 konstytucji, środek ten nie może spełniać swojej podstawowej funkcji, jaką stanowi ochrona praw człowieka. Pożądanym rozwiązaniem byłaby reforma rozszerzająca zakres przedmiotowy ochrony objętej skargą na akty stosowania prawa. Podobnie negatywne skutki dla ochrony praw człowieka w postępowaniu zainicjowanym skargą powoduje zastosowanie art. 190 ust. 3 konstytucji i dlatego pozytywnie należy ocenić wprowadzenie „przywileju korzyści”. Wyraźne zakwestionowanie istoty skargi, czyli jej funkcji ochronnej dla praw człowieka, stanowi odrzucenie przez Sąd Najwyższy możliwości zastosowania art. 190 ust. 4 konstytucji w przypadku wydania przez Trybunał Konstytucyjny tzw. wyroku interpretacyjnego. W obowiązującym stanie prawnym i wobec stanowiska SN reforma skargi konstytucyjnej wydaje się tym bardziej niezbędna. Tym sposobem stanie się także zadość wizji współczesnego konstytucjonalizmu.

EN

At the turn of the 19th and 20th centuries, regulating rights and freedoms, and in particular the means of their ensuring, was the essence of constitutionalism. Recently, in Poland there is a rising wave of critique of the way constitutional complaint is regulated by law. In its current shape, as provided in the Article 79 of the Polish Constitution, it cannot fulfil its basic function, which is the protection of human rights. A reform that would widen the subjective scope of the protection that grants rights for lodging a complaint against law enforcement acts is required. Similarly unfavourable for the protection of human rights in the proceeding initiated by a complaint is the use of Article 190, section 3 of the Constitution and this is the reason why the “privilege of benefits” should be positively assessed. The essence of the complaint, as a means of human rights protection, is negated by the Supreme Court of the Republic of Poland, which ruled of the possibility of applying Article 190, section 4 of the Constitution in the case when the Polish Constitutional Tribunal passes a so-called interpretative judgement. In the current state of law and considering the position of the Supreme Court, a reform of the constitutional complaint seems the more necessary. Thus, it shall comply with the vision of the contemporary constitutionalism.

2

Skarga konstytucyjna w prawie polskim – podstawy normatywne, doświadczenia, perspektywy

80%

Naleziński B.

Horyzonty Polityki

|

2018

|

vol. 9

|

issue 28

43-57

PL

CEL NAUKOWY: Artykuł przedstawia podstawy normatywne skargi konstytucyjnej jako środka ochrony praw podstawowych, analizę praktyki stosowania tej instytucji, formułuje również postulaty de lege ferenda, w tym zmian unormowań konstytucyjnych. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Rozważania przedstawione w tekście oparte są na analizie dogmatycznej podstaw prawnych skargi konstytucyjnej, odwołują się także do wieloletniej praktyki stosowania obowiązujących unormowań, przede wszystkim przez Trybunał Konstytucyjny. PROCES WYWODU: Wywód oparty na językowej i funkcjonalnej interpretacji regulacji konstytucyjnych i ustawowych, z uwzględnieniem stanowiska polskiego sądu konstytucyjnego odnośnie do przesłanek i funkcji skargi konstytucyjnej. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Przyjęty przez polskiego prawodawcę wąski model skargi konstytucyjnej w niewielkim stopniu służy realizacji podstawowej funkcji tego środka prawnego, jakim jest ochrona konstytucyjnych wolności i praw jednostki. Założony model normatywny skargi uległ dalszemu zawężeniu w działalności orzeczniczej Trybunału Konstytucyjnego, którego przeobrażenie może być uzależnione od interwencji prawodawcy, w tym konstytucyjnego. Dodatkowe zagrożenia dla efektywności skargi jako środka ochrony upatrywać trzeba w podważeniu demokratycznej legitymacji sądu konstytucyjnego jako organu trzeciej władzy. Na skuteczność skargi wpływ może mieć również stanowisko sądów wobec problemu bezpośredniego stosowania norm konstytucyjnych gwarantujących podstawowe wolności i prawa jednostki. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Potrzeba rozważenia zmian normatywnych, które umożliwią poszerzenie kognicji Trybunału Konstytucyjnego wobec aktów prawnych poddanych kontroli w trybie skargi konstytucyjnej. Sugerowane jest także doprecyzowanie przesłanek wstępnej kontroli skargi w postępowaniu prowadzonym przez sąd konstytucyjny.

3

Oczywista bezzasadność skargi konstytucyjnej

80%

Knaga D.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2017

|

issue 1 (35)

11-33

PL

Przesłanki dopuszczalności skargi konstytucyjnej mają przede wszystkim formalny charakter. Zgodnie z art. 77 ust. 3 pkt 3 ustawy z 25 czerwca 2015 r. o Trybunale Konstytucyjnym, Trybunał wydaje postanowienie o odmowie nadania dalszego biegu wnioskowi lub skardze, jeżeli wniosek lub skarga są oczywiście bezzasadne. Oczywista bezzasadność jest przesłanką o merytorycznym charakterze, jest niedookreślonym pojęciem, a jej znaczenie wynika z procesu stosowania prawa. Możliwość merytorycznego badania skargi konstytucyjnej na etapie wstępnego rozpoznania ma wyjątkowy charakter i powinno być poddane restrykcyjnej interpretacji. Wszelkie wątpliwości dotyczące tego, czy skarga jest oczywiście bezzasadna powinny skutkować skierowaniem jej do merytorycznego zbadania. Praktyka oparta na przeciwnym założeniu mogłaby doprowadzić do pozbawienia skargi jej podstawowej funkcji jako środka ochrony konstytucyjnych praw i wolności.

XX

Grounds of constitutional complaints admissibility have in majority formal character. According to article 77.3.3 The Constitutional Tribunal Act of 25 June 2015, the Tribunal shall issue a decision on refusal to proceed with an application of a constitutional complaint, if an application or a constitutional complaint are manifestly unfounded. Evident groundlessness is constitutes a substantial requirement od admissibility. Since it has a character of a general clause, its meaning is determined in the process of application of law. Any doubts whether the complaint is evidently groundless, should result with its consideration in regular proceedings, and full examination of its legitimacy. The possibility of the substantive examination of complaints grounds, at the preliminary stage has an exceptional character, and should be given restrictive interpretation. The practice based on the opposite assumption could change constitutional complaints role as a remedy for constitutional rights and freedoms infringement.

4

Skarga konstytucyjna w państwach Ameryki Łacińskiej – wybrane zagadnienia

70%

Gutierrez P.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2018

|

issue 1 (41)

113-125

PL

Artykuł ten przedstawia wybrane zagadnienia, które dotyczą skargi konstytucyjnej w państwach Ameryki Łacińskiej. Na wstępie autor omawia pojęcie skargi konstytucyjnej na gruncie literatury hiszpańskojęzycznej i polskiej. Takie ujęcie prawnoporównawcze pozwala na lepsze zrozumienie tej instytucji, jak również poruszanych kwestii. Następnie, została ukazana różnica terminologiczna, która jest stosowana w Ameryce Łacińskiej. Wybrane zagadnienia, które są poruszane w kontekście skargi konstytucyjnej dotyczą aktów prawnych, materialnych przesłanek, kwestii proceduralnych oraz właściwych w tym zakresie sądów konstytucyjnych (jako ostatniej instancji). Opracowanie to odnosi się także do meksykańskiej skargi konstytucyjnej.

EN

This paper explores some issues, concerning constitutional complaint in the Latin American countries. It starts from the term of constitutional complaint, based both on the Polish and Latin American literature. Such a comparative overview allows then for better understanding the discussed question. Further, there is illustrated different terminology, which is applied in the Latin America. Specifically, there are discussed such issues as the binding legal acts, substantive and procedural premises and the final decisive authorities, which are taking their decisions. This paper also investigates an issue, concerning the function of constitutional complaint in Mexico.

5

Rzecznik Praw Oby watelskich a organy władzy sądowniczej

61%

Zięba-Załucka H.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2021

|

issue 3 (61)

127-146

PL

Autorka pokazuje, iż w celu ochrony praw i wolności Rzecznik Praw Obywatelskich przy pomocy zróżnicowanych instrumentów i w zależności od stwierdzonych uchy-bień podejmuje działania z organami władzy sądowniczej, na które nałożone zosta-ły obowiązki z zakresu ochrony praw człowieka i innych podmiotów. W artykule znajdziemy przegląd form relacji Rzecznika Praw Obywatelskich z Sądem Najwyż-szym, Naczelnym Sądem Administracyjnym, Trybunałem Konstytucyjnym czy są-dami powszechnymi. Mają one za zadanie podnieść poziom przestrzegania praw człowieka i obywatela.W tym kontekście teza artykułu brzmi następująco: wobec wad strukturalnych, praw-nych i organizacyjnych państwa Rzecznik zauważa, że pojawiają się nowe zagrożenia dla praw człowieka i obywatela,a wolności lub prawa im przyznane, odbierane są często niezgodnie ze standardami konstytucyjnymi zaś władza publiczna wykracza w sposób ekscesywny poza sferę przynależnych jej uprawnień. Zarzuty kierowane w skargach pod adresem organów władz publicznych, są często zweryfikowane przez Rzecznika w toku prowadzonych postępowań z jego udziałem. Rzecznik zachowuje dystans wobec tych organów, a to umożliwia mu oddziaływanie na te organy w zakresie ochrony praw czło-wieka, a przede wszystkim na podległe im jednostki.

EN

The author shows that, in order to protect rights and freedoms, the Ombudsman, with the help of various instruments and depending on the infringements found, undertakes actions with organs of the judiciary, on which obligations concerning the protection of human rights and other subjects have been imposed. This article reviews the forms of the Ombudsman’s relations with the Supreme Court, the Supreme Administrative Court, the Constitutional Tribunal, and common courts. Their aim is to raise the level of re-spect for human and civil rights.In this context the thesis of the article is as follows: in view of structural, legal and or-ganisational defects of the state, the Ombudsman notes that new threats to human and civil rights appear, freedoms or rights granted to them are often taken away in a man-ner inconsistent with constitutional standards, and public authorities exceed the sphere of their powers in an expcessive manner. Allegations made in complaints against public authorities are often verified by the Ombudsman in the course of inquiries with his par-ticipation. The Ombudsman keeps his distance from these bodies, which enables him to influence them in the field of human rights protection, and above all to influence the individuals subordinate to them.

6

Egzegeza zakresu przedmiotowego skargi konstytucyjnej - główne problemy

61%

Michalczuk-Wlizło M.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2021

|

issue 5 (63)

227-236

EN

One of the conditions characterizing the institution of a constitutional complaint is its material scope. The provisions of the Constitution that define a constitutional complaint in the Polish legal order provide grounds for divergent interpretations, in particular the understanding of the phrase „other normative act”. In the article, the author refers to the most important problems arising from the interpretation of the term in question, which have appeared in the jurisprudence of the Constitutional Tribunal.

PL

Jedną z przesłanek charakteryzujących instytucję skargi konstytucyjnej jest jej zakres przedmiotowy. Przepisy Konstytucji definiujące skargę konstytucyjną w polskim porządku prawnym dają podstawy do rozbieżnych interpretacji, a szczególnie rozumienie sformułowania „inny akt normatywny”. W artykule Autor odnosi się do najistotniejszych problemów wynikających z interpretacji przedmiotowego wyrażenia, które pojawiły się w praktyce orzeczniczej Trybunału Konstytucyjnego.

7

O niektórych niedoskonałościach mechanizmu ochrony praw jednostki w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym

61%

Florczak-Wątor M.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2016

|

issue 5 (33)

73-89

PL

Artykuł pokazuje niektóre niedoskonałości mechanizmu ochrony praw jednostki w postępowaniu przed TK, ze szczególnym uwzględnieniem postępowania skargowego. Autorka najpierw wskazuje przepisy, z których wynikają obowiązki ochronne TK, a następnie przedstawia elementy składające się na mechanizm ochrony praw jednostki w postępowaniu przed TK. Jako niedoskonałość tego mechanizmu wskazuje to, że uwzględnienie skargi konstytucyjnej nie zmienia sytuacji prawnego skarżącego, choć otwiera mu drogę do wszczęcia kolejnego postępowania, tym razem o wznowienie postępowania, uchylenie decyzji administracyjnej lub wydanie innego rozstrzygnięcia. Postępowanie przed TK nie zapewnia również przeciwnikowi procesowemu skarżącego uprawnień, jakie w tym postępowaniu mają inni jego uczestnicy. Autorka postuluje wprowadzenie możliwości uchylenia przez TK ostatecznego rozstrzygnięcia w razie stwierdzenia niekonstytucyjności jego podstawy prawnej. Zauważa jednak, że to wymagałoby przyznania statusu uczestnika postępowania przed TK drugiej stronie sporu ostatecznie rozstrzygniętego przez sąd.

EN

The article discusses some problems regarding the deficiencies of the mechanism of individual rights protection in the procedures before the Constitutional Tribunal. The particular attention is paid to the procedure initiated by a constitutional complaint. One of the essential deficiency of that procedure is its inability to change the legal situation of the constitutional complainant. He or she must initiate the next procedure to obtain the protection of his or her constitutional rights and freedoms. Therefore, according to the author of the article, the Constitutional Tribunal should have the competence to annula legally effective judgment of a court or a final administrative decision that is based on the unconstitutional normative provisions. In such a way the protection would be given to the constitutional complainant directly by the Constitutional Tribunal. The author of the article empathizes that the Tribunal is obligated not only to respect constitutional rights and freedoms of an individual but also to protect them.

8

Glosa do postanowienia Trybunału Konstytucyjnego z 4 lipca 2023 r., sygn. akt SK 78/19

51%

Kluza J.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2024

|

issue 1(77)

289-295

PL

Glosa dotyczy postanowienia Trybunału Konstytucyjnego w sprawie sygn. akt SK 78/19, w którym Trybunał umorzył postępowanie ze skargi konstytucyjnej wniesionej przez spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Trybunał uznał, że skarga konstytucyjna nie może zostać wniesiona przez osobę prawną ze względu na umiejscowienie art. 79 Konstytucji RP w rozdziale II Konstytucji zatytułowanym „Wolności, prawa i obowiązki człowieka i obywatela”. Pogląd ten jest oczywiście błędny, zaś przedstawiona w uzasadnieniu tego postanowienia argumentacja jest wybiórcza. W orzecznictwie Trybunału zdolność osób prawnych do wniesienia skargi konstytucyjnej jest ugruntowana, co nie budzi też wątpliwości w doktrynie. Wyrażone zaś przez Trybunał stanowisko w tym postanowieniu naraża na ograniczenie praw podmiotom zbiorowym.

EN

The gloss concerns the decision of the Constitutional Tribunal in case file ref. no. SK 78/19, in which the Tribunal discontinued the proceedings based on a constitutional complaint filed by a limited liability company. The Tribunal found that a constitutional complaint cannot be lodged by a legal person due to the location of Art. 79 of the Constitution of the Republic of Poland in Chapter II of the Constitution entitled “Freedoms, rights and obligations of man and citizen”. This view is obviously wrong, and the argumentation presented in the justification for this decision is selective. In the case law of the Tribunal, the ability of legal persons to lodge a constitutional complaint is well established, which also raises no doubts in the doctrine. The position expressed by the Tribunal in this decision exposes the rights of collective entities to a limitation.

9

Skarga konstytucyjna a zarzuty dotyczące uchybień postępowania legislacyjnego

51%

Orłowski R.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2021

|

issue 5 (63)

237-246

EN

I am in favour of the possibility of questioning the course of the legislative process in a constitutional complaint. The objection/the allegation could only concern the procedure of adopting a normative act containing a provision constituting the legal basis of an act of applying the law. The act of applying the law must concern the constitutional rights or freedoms of the complainant. With the current procedural regulation, I believe that there is an obligation to examine this issue ex officio by the Constitutional Tribunal. Practice shows that the Tribunal does not examine the correctness of the legislative process in the proceedings initiated by the complaint, neither on the allegation of the applicant nor ex officio.

PL

Opowiadam się za możliwością kwestionowania przebiegu procesu legislacyjnego w skardze konstytucyjnej. Zarzut mógłby dotyczyć jedynie procedury przyjmowania aktu normatywnego, w którym zawiera się przepis stanowiący podstawę prawną aktu stosowania prawa. Akt stosowania prawa musi dotyczyć konstytucyjnych praw lub wolności skarżącego. Przy obecnej regulacji procesowej, uważam, że istnieje obowiązek badania tej kwestii przez Trybunał Konstytucyjny z urzędu. Praktyka pokazuje, że Trybunał nie bada prawidłowości przebiegu procesu legislacyjnego, w postępowaniu zainicjowanym skargą, ani na zarzut skarżącego, ani z urzędu.

10

Skarga konstytucyjna jako instrument ochrony praw wyborczych jednostki – uwagi na tle skarg konstytucyjnych rozpatrywanych przez Trybunał Konstytucyjny w latach 2012–2023

51%

Michalak A.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2023

|

issue 5(75)

137-150

PL

Jak się wydaje, obecnie każda próba podjęcia merytorycznej oceny działalności polskiego Trybunału Konstytucyjna, zwłaszcza tej po 2015 r., skazana jest na konieczność odniesienia się do problemu trwającego w Polsce kryzysu konstytucyjnego, który stwarza poważne zagrożenie dla ochrony praw człowieka, zasady praworządności oraz trójpodziału władzy. Niemniej analiza danych statystycznych pozwala na postawienie tezy, iż „popularność” skargi konstytucyjnej, jako środka ochrony wolności i praw jednostki – przynajmniej pozornie – nie została całkowicie zaprzepaszczona nawet w tych trudnych warunkach. Mając na uwadze zarówno liczbę wpływających spraw, jak i liczbę wydanych przez Trybunał Konstytucyjny wyroków, można uznać, że skarga konstytucyjna nie jest powszechnie wykorzystywanym instrumentem ochrony praw wyborczych jednostki. Niemniej, zważywszy na problemy konstytucyjne poruszane we wniesionych skargach konstytucyjnych, konstrukcja tego instrumentu ochrony konstytucyjnych wolności i praw jednostki uniemożliwia efektywną ochronę (czyli możliwość przywrócenia) naruszonych praw wyborczych jednostki.

EN

It seems that currently any attempt to undertake a substantive assessment of the activity of the Polish Constitutional Tribunal, especially after 2015, is doomed to the need to address the problem of the ongoing constitutional crisis in Poland. Nevertheless, the analysis of statistical data allows us to put forward the thesis that the “popularity” of the constitutional complaint as a means of protecting individual freedoms and rights – at least seemingly – has not been completely wasted even in these difficult conditions. It can be concluded that a constitutional complaint is not a commonly used instrument for the protection of an individual’s electoral rights. Nevertheless, given the constitutional problems raised in the constitutional complaints, the structure of this instrument of protection of the constitutional freedoms and rights of the individual prevents effective protection (ie. the possibility of restoring) the infringed electoral rights of the individual.

11

Kwestia niekonstytucyjności roszczenia informacyjnego z art. 286(1) p.w.p. – wybrane zagadnienia

51%

Banyk M.

Zeszyt Studencki Kół Naukowych Wydziału Prawa i Administracji UAM

|

2016

|

issue 6

PL

Roszczenie informacyjne jest instrumentem prawnym, przy pomocy którego uprawniony z tytuł prawa do patentu, prawa ochronnego na wzór użytkowy, prawa z rejestracji wzoru przemysłowego czy też prawa ochronnego na znak towarowy może domagać się, aby sąd zobowiązał określony podmiot do ujawnienia informacji, które są niezbędne dla skutecznego dochodzenia roszczeń przed sądem. Niejednokrotnie bowiem ze względu na niematerialny charakter praw własności przemysłowej ustalenie naruszyciela tych praw oraz skali samego naruszenia jest znacznie utrudnione. Wokół tytułowego roszczenia informacyjnego na gruncie ustawy Prawo własności przemysłowej powstało szereg kontrowersji, którego zwieńczeniem było wniesienie skargi konstytucyjnej w 2015 roku, oczekującej obecnie na rozstrzygnięcie przez Trybunał Konstytucyjny. Realizacja roszczenia tego rodzaju powoduje bowiem, że ochrona praw podmiotu uprawnionego prowadzi nieuchronnie do ograniczenia praw innego podmiotu – zobowiązanego do udzielenia informacji. Wobec tego szczególnie istotne jest respektowanie zasady proporcjonalności przy ustanawianiu ograniczeń praw i wolności obywatelskich. W niniejszym opracowaniu została rozważona zasadność zarzutów niekonstytucyjności omawianej instytucji prawnej i jej zgodności m.in. z prawem do sądu oraz wolnością działalności gospodarczej w zestawieniu z zasadą proporcjonalności ograniczenia praw konstytucyjnych. Na tle wątpliwości co do zgodności z Konstytucją roszczenia informacyjnego przedstawione zostały także kwestie dotyczące wadliwości implementacji dyrektywy unijnej w zakresie roszczenia o udzielenie informacji. Wszystkie zagadnienia zostały omówione na tle stosunków gospodarczych, w jakich uczestniczą podmioty uprawnione do żądania udzielenia informacji, a także zobowiązane do ich udzielenia.

EN

The information disclosure claim is a legal instrument with the use of which the authorized under the patent, the utility model protection right, the right in registration of industrial design or the trademark protection right may request the court to oblige a specified entity to disclose information that is necessary to effectively satisfy their claims in court. Because of the intangible nature of industrial property rights determining the infringer of these rights and the scale of the infringement can be significantly difficult. Many controversies have appeared around the issue in question under the industrial property law, which resulted altogether in submitting a constitutional complaint in 2015 that is being currently processed by the Constitutional Tribunal. Enforcement of such a claim causes that the protection of the authorized entity inevitably leads to a limitation of the rights of another entity – the one obliged to provide information. Therefore, it is of vital importance to respect the principle of proportionality when limiting the civil rights and freedoms. In this article the legitimacy of the unconstitutionality of the abovementioned legal institution has been considered, as well as its legal compliance, among others, with the right to the court and the freedom of business activity in combination with the principle of proportionality in limiting constitutional rights. Considering doubts regarding the compliance of the information disclosure claims with the Constitution there have been also presented the issues regarding the defective implementation of the EU directive concerning the claims for information. All issues have been discussed in view of the economic relations in which entities authorized to request information, as well as these which are obliged to disclose it participate.

12

Zakres podmiotowy polskiej skargi konstytucyjnej

51%

Króliczek P.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2017

|

issue 1 (35)

35-53

PL

Niniejszy artykuł koncentruje się na analizie kręgu podmiotów uprawnionych do kierowania skarg konstytucyjnych. Dla tego zagadnienia szczególnie ważna jest funkcja skargi konstytucyjnej. Stanowi ona instrument ochrony praw i wolności jednostki. Trybunał, z uwagi na lakoniczność regulacji dotyczącej tej kwestii, musiał doprecyzować ten aspekt swojej działalności. Nie budzi wątpliwości, że podmiotami tego uprawnienia są przede wszystkim osoby fizyczne z uwagi na fakt, że to one są również podmiotami praw, których skarga konstytucyjna stanowi gwarancję. Kontrowersje związane są zwłaszcza z przyznaniem czynnej legitymacji skargowej podmiotom zbiorowym, w szczególności podmiotom prawa publicznego.

EN

The article focuses on the analysis of objective scope of right to put forward a constitutional complaint. Of particular imprtance, for this issue, is the function of constitutional complaint. It is an instrument of human rights protection. Due to the brevity of statutory and constitutional regulation of this problem, Constitutional Tribunal had to determine this aspect of its activity. It is glaringly obvious that individuals are the biggest group of complainants because constitutional rights inhere mainly to a natural person. It is crucial that constitutional complaint is a guarantee of exactly that entitlements. Disputes have arisen with the granting a proactive complainants legitimation for collective bodies, especially public ones.

13

The Constitutional Court of Kosovo - Introductory Remarks

51%

Nowak K.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2020

|

issue 6 (58)

497-510

EN

On February 17, 2008, Kosovo declared independence. Over twelve years after the adoption of the Declaration of Independence, the issue of universal, international acknowledgment of Kosovo still has not been resolved. The foundation for the establishment of the Republic of Kosovo was international society, which created the legal framework for the future statehood of Kosovo. The problem of the functioning of the constitutional judiciary was one of the key issues during the creation of the basic law of the Republic of Kosovo. This article s to analyze the constitutional position of the Constitutional Court of the Republic of Kosovo in the state system established under the Constitution of 2008. It presents the composition of the Court, its competence, and principles of organization and functioning. The solution applied in the Kosovo basic law fits into the broadly understood model of the European constitutional judiciary.

PL

W dniu 17 lutego 2008 r. Kosowo ogłosiło niepodległość. Ponad dwanaście lat po uchwaleniu Deklaracji niepodległości kwestia powszechnego, międzynarodowego uznania Kosowa nadal nie została rozstrzygnięta. Fundamentem powstania Republiki Kosowa była społeczność międzynarodowa, która stworzyła ramy prawne przyszłej państwowości Kosowa. Problem funkcjonowania sądownictwa konstytucyjnego był jednym z kluczowych podczas prac nad powstaniem ustawy zasadniczej Republiki Kosowa. Niniejszy artykuł stanowi próbę analizy pozycji ustrojowej Sądu Konstytucyjnego Republiki Kosowa w systemie państwowym ukształtowanym pod rządami Konstytucji z 2008 r. Przedstawia skład Sądu, jego kompetencje oraz zasady organizacji i funkcjonowania. Rozwiązanie przyjęte w kosowskiej ustawie zasadniczej wpisują się w szeroko rozumiany model europejskiego sądownictwa konstytucyjnego.

14

Ochrona klimatu a konstytucja – historyczne postanowienie Federalnego Trybunału Konstytucyjnego z 24 marca 2021 roku

51%

Kahl W.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

|

2022

|

vol. 84

|

issue 2

5-26

EN

This paper assesses the impact of the decision of the German Federal Constitutional Court of 24 March 2021 on German and European legal regulation in the field of climate protection. The main thesis argues there is a need to change both legal regimes towards a decisive reduction of carbon dioxide emissions. The climate provision has given new impetus to the challenge of ecological transformation, which the German legislator has thus far been unable to meet. Although the Court found the existing regulation of German law to be compatible with the Constitution, nevertheless, as global warming intensifies, the requirements to strengthen environmental protection may increase, and the Court is likely to subject existing legal regulations to more rigorous review. There is currently much speculation in the scholarly literature concerning the significance of the Federal Constitutional Court’s ruling. Ultimately, however, the question of whether this ruling will remain a special case or will initiate a line of jurisprudence towards greater intergenerational justice will only be answered by future judicial decisions.

PL

Przedmiotem opracowania jest ocena wpływu orzeczenia niemieckiego Trybunału Konstytucyjnego z 24 marca 2021 r. na niemiecką i europejską regulację prawną z zakresu ochrony klimatu. Główna teza sprowadza się do konieczności zmiany obu reżimów prawnych w kierunku zdecydowanego ograniczenia emisji dwutlenku węgla do środowiska. Postanowienie klimatyczne dało nowy impuls do podjęcia wyzwania ekologicznej transformacji, któremu dotychczas niemiecki prawodawca nie był w stanie sprostać. Wprawdzie Trybunał uznał dotychczasową regulację prawa niemieckiego za zgodną z Konstytucją, niemniej w miarę nasilania się globalnego ocieplenia wymagania dotyczące wzmocnienia ochrony środowiska mogą wzrosnąć, a Trybunał prawdopodobnie dokona bardziej rygorystycznego przeglądu obowiązującej regulacji prawnej. W literaturze istnieje obecnie wiele spekulacji na temat zakresu znaczenia postanowienia Federalnego Trybunału Konstytucyjnego. Ostatecznie jednak na pytanie, czy orzeczenie to pozostanie szczególnym przypadkiem, czy też zapoczątkuje linię orzeczniczą zmierzającą do większej sprawiedliwości międzypokoleniowej, odpowiedzieć może jedynie przyszłe orzecznictwo sądowe.

15

Wstępne rozpoznanie skarg w świetle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego w Polsce – wybrane aspekty

51%

Michalczuk-Wlizło M.

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio M – Balcaniensis et Carpathiensis

|

2018

|

vol. 3

EN

The constitutional complaint has been functioning in the Polish legal system since 1997. The decisions issued by the Constitutional Tribunal regarding a constitutional complaint have become a very important source of knowledge about the subject institution, and have undoubtedly contributed to a more correct functioning of the constitutional complaint in practice. The purpose of the articles is to analyze the preliminary consideration of complaints with particular consideration of the "manifested unfoundness" condition.

PL

Skarga konstytucyjna funkcjonuje w polskim porządku prawnym od 1997 roku. Orzeczenia wydane przez Trybunał Konstytucyjny w przedmiocie skargi konstytucyjnej stały się bardzo ważnym źródłem wiedzy na temat przedmiotowej instytucji, a także niewątpliwie przyczyniły się do bardziej prawidłowego funkcjonowania skargi konstytucyjnej w praktyce. Celem artykułu było przeprowadzenie analizy etapu wstępnego rozpoznania skarg ze szczególnym uwzględnieniem przesłanki „oczywistej bezzasadności”.

16

Indywidualna skarga konstytucyjna w Polsce i w Niemczech: Jak proceduralne różnice wpływają na pozycję instytucji?

41%

Muszyński J.

Przegląd Politologiczny

|

2017

|

issue 1

33-46

EN

The tendency to compare the Polish Constitutional Court with its German counterpart produces an illusion that the two institutions not only enjoy almost identical positions in their respective countries, but also that they follow the same procedures and have almost identical powers of adjudication, making the actual position of both institutions similar. The paper deals with the differences in proceedings on constitutional complaints in Poland and Germany and their importance for the actual position of the two courts. The narrow model of constitutional complaint in Poland after 1997 (in particular the possibility to complain solely ‘about the regulation’ and not any about any action of the state) has given a relatively narrow range of ruling to the Polish court from the very beginning. In contrast, due to the extensive access German citizens have to constitutional complaints, its German counterpart issues a wide range of verdicts in different fields of life, and their power resembles that of precedents in Anglo-Saxon law. Thus, one reason for the relatively minor importance of the Constitutional Court in Poland is the limited access of citizens to lodge constitutional complaints, which results in a smaller number of verdicts, making it impossible to develop such a wide range of verdicts as is the case in Germany. After all, the significance of the court depends, inter alia, on the number of verdicts issued, which equates to the number of matters regulated by its rulings.

PL

Tendencja do porównywania polskiego sądu konstytucyjnego z jego niemieckim odpowiednikiem prowadzi do powstania złudzenia, że obie instytucje mają nie tylko prawie takie same pozycje ustrojowe, ale również, że procedura przed nimi oraz kompetencje orzecznicze są prawie identyczne, a co za tym idzie pozycja faktyczna obu instytucji powinna być podobna. Referat traktuje o różnicach w postępowaniu w sprawach skarg konstytucyjnych w Polsce i w Niemczech i ich znaczeniu dla faktycznej pozycji obu trybunałów. Wąski model skargi konstytucyjnej w Polsce po 1997 r. (w szczególności możliwość skargi jedynie „na przepis” a nie działanie organów państwa), powoduje że TK od początku swego istnienia ma stosunkowo wąski zakres orzekania, podczas gdy jego niemiecki odpowiednik, dzięki szerokiemu dostępowi obywateli do skargi konstytucyjnej, wykształca silne linie orzecznicze w różnych dziedzinach życia mające moc podobną do precedensów znanych z anglosaskiego systemu prawnego. Jednym więc powodem stosunkowo małego znaczenia TK w Polsce jest wąski dostęp obywateli do skargi konstytucyjnej oraz co za tym idzie mniejsza ilość orzeczeń i niemożliwość wykształcenia się tak różnorodnych linii orzeczniczych jak w Niemczech, ponieważ znaczenie sądu zależy m.in. od ilości wydanych wyroków, czyli unormowanych przez niego spraw.

17

Zarządzenia tymczasowe w praktyce Sądu Konstytucyjnego Republiki Łotewskiej: najnowsze tendencje

41%

Rodiņa A.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2014

|

issue 5 (21)

39-56

PL

W artykule autorka analizuje doświadczenia Sądu Konstytucyjnego Republiki Łotewskiej w stosowaniu zarządzeń tymczasowych podczas badania skarg konstytucyjnych składanych przez jednostki. Przedmiotem rozważań są również ustalenia Sądu Konstytucyjnego dotyczące kwestii nieprzewidzianych w procedurze kontroli konstytucyjności prawa. Dlatego też autorka zajmuje się odpowiedzią na pytanie, czy Sąd Konstytucyjny może zawiesić postępowanie sądowe i procedurę ustawodawczą.

EN

In the article author analyses the experience of the Constitutional Court of the Republic of Latvia in applying temporary adjustment in examining constitutional complaints submitted by persons. In view of the case law of the Constitutional Court, the rulings of the Constitutional Court regarding issues not envisaged in the Constitutional Court procedure are analysed as well. Thus, the article provides answers to questions – whether the Constitutional Court may suspend legal proceedings and legislation procedure.

Refine search results

Skarga konstytucyjna jako środek ochrony praw człowieka. Przyczynek do dyskusji

Skarga konstytucyjna w prawie polskim – podstawy normatywne, doświadczenia, perspektywy

Oczywista bezzasadność skargi konstytucyjnej

Skarga konstytucyjna w państwach Ameryki Łacińskiej – wybrane zagadnienia

Rzecznik Praw Oby watelskich a organy władzy sądowniczej

Egzegeza zakresu przedmiotowego skargi konstytucyjnej - główne problemy

O niektórych niedoskonałościach mechanizmu ochrony praw jednostki w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym

Glosa do postanowienia Trybunału Konstytucyjnego z 4 lipca 2023 r., sygn. akt SK 78/19

Skarga konstytucyjna a zarzuty dotyczące uchybień postępowania legislacyjnego

Skarga konstytucyjna jako instrument ochrony praw wyborczych jednostki – uwagi na tle skarg konstytucyjnych rozpatrywanych przez Trybunał Konstytucyjny w latach 2012–2023

Kwestia niekonstytucyjności roszczenia informacyjnego z art. 286(1) p.w.p. – wybrane zagadnienia

Zakres podmiotowy polskiej skargi konstytucyjnej

The Constitutional Court of Kosovo - Introductory Remarks

Ochrona klimatu a konstytucja – historyczne postanowienie Federalnego Trybunału Konstytucyjnego z 24 marca 2021 roku

Wstępne rozpoznanie skarg w świetle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego w Polsce – wybrane aspekty

Indywidualna skarga konstytucyjna w Polsce i w Niemczech: Jak proceduralne różnice wpływają na pozycję instytucji?

Zarządzenia tymczasowe w praktyce Sądu Konstytucyjnego Republiki Łotewskiej: najnowsze tendencje