Search results

1

Badania nad ruchem nacjonalistycznym. Ograniczenie czy wyzwanie dla socjologii publicznej?

100%

Kajta J.

Stan Rzeczy

|

2014

|

issue 1(6)

108-127

XX

"Artykuł prezentuje dylematy towarzyszące próbom zastosowania założeń postulowanej przez Michaela Burawoya socjologii publicznej w badaniach nad ruchem nacjonalistycznym. Tekst pisany jest na podstawie badań własnych nad tożsamością uczestników ruchu nacjonalistycznego w Polsce, w ramach których realizowane są narracyjne wywiady biograficzne z członkami takich organizacji, jak Obóz Narodowo-Radykalny, Narodowe Odrodzenie Polski oraz Młodzież Wszechpolska. Dla rozważań o ograniczeniach możliwości uprawiania socjologii publicznej w badaniach nad światem prawicowym istotny okazuje się podział na tradycyjną oraz organiczną socjologię publiczną. Artykuł sugeruje, że uprawianie organicznej socjologii publicznej w badaniach nad światem prawicowym jest możliwe, choć dla badaczy, którzy dostrzegają uzasadnienie dla marginalizacji kontrowersyjnych wykluczonych, jakimi są nacjonaliści, socjologia publiczna powinna ograniczyć się do swojej tradycyjnej formy, w której nie wybierają oni konkretnej publiczności, a tym samym ani nie pomagają nacjonalistom, ani też im świadomie nie szkodzą."

EN

The article explores the dilemmas accompanying the attempts to apply the principles of Michael Burawoy’s public sociology to research on nationalist movement. It is based on the author’s research on the identity of the Polish nationalist movement’s participants. Biographical narrative interviews were carried out among members of three Polish nationalist organizations: the National Radical Camp, the National Rebirth of Poland and the All-Polish Youth. A division of public sociology into its traditional and organic form seems to be crucial for the discussion on the limitations of public sociology in research on the right-wing movements. The article suggests that organic public sociology in research on right-wing world is possible with some limitations. If researchers find justified the marginal position of the controversial group of the nationalists, they should limit themselves to traditional public sociology in which they do not choose specific audience for the knowledge. Hence, they neither help nationalists nor intentionally harm them.

2

Paramilitarne struktury i działalność spiskowo-bojowa polskiej prawicy 1918–1933

75%

Tomasiewicz J.

Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka

|

2016

|

issue 2

67-86

PL

Życie polityczne w okresie dwudziestolecia międzywojennego nacechowane było przemocą. Polska prawica (zarówno nacjonalistyczna jak konserwatywna) była jednym z aktorów tej przemocy, lecz początkowo nie odgrywała w niej wiodącej roli. Pomimo pewnej fascynacji faszyzmem polscy prawicowcy w latach 20. nie byli gotowi do systematycznego stosowania przemocy. Punktem zwrotnym był przewrót 1926 r. Nowopowstały Obóz Wielkiej Polski posiada paramilitarną strukturę, a jego młodzieżowe skrzydło szkoliło się do walki. Ta ewolucja w kierunku przemocy politycznej została przerwana delegalizacją OWP w 1933 r.

EN

The political life in the Second Republic was very violent and volatile. The Polish political right (both conservative and nationalist) was one of actors of the violence theatre but initially its role was not principal. Despite certain fascination with fascism, Polish rightists of the 20s were not ready for the systematic use of violence. The turning point was the coup d’etat of the 1926. The newly created Obóz Wielkiej Polski (Greater Poland Camp) had a paramilitary structure and its youth wing were trained into violence. This violent evolution was stopped by banning of the OWP in 1933.

3

Podręczne mniejszości, skryte kolaborantki, prawdziwi Polacy

63%

Rawłuszko M.

Stan Rzeczy

|

2021

|

issue 1(20) Drapieżne tożsamości

79-109

PL

Wykorzystując tropy zaproponowane w Strachu przed mniejszościami Arjuna Appaduraia, autorka podejmuje w artykule refleksję nad współczesną przemocą polityczną wobec kobiet oraz osób nieheteronormatywnych w Polsce. Jej głównym celem jest próba pokazania, że sprzeciw wobec „ideologii gender i LGBT” nie może zostać wyjaśniony jedynie jako mechanizm redukcji niepewności w warunkach neoliberalnego kapitalizmu. W politycznym sporze o „gender” ważną stawką jest odzyskanie poczucia bezpieczeństwa w ramach czytelnej wspólnoty narodowej, która może nabrać wyraźnych granic dzięki osadzeniu mniejszości seksualnych i feministek jako nowych obcych, nie-Polaków czy zdrajców. Badaczka rekonstruuje w tekście ten argument i uzupełnia go poprzez przedstawienie alternatywnych wyjaśnień, które kładą nacisk na uwzględnienie uwarunkowań geopolitycznych oraz ujęcie samego porządku płci jako kluczowej zmiennej.

EN

The author of the article reflects on contemporary political violence against women and non-heteronormative people in Poland by using the concepts proposed by Arjun Appadurai in his article “Fear of Small Numbers.” The main goal is to show that opposition to “gender and LGBT ideology” cannot be fully explained if it is treated solely as a mechanism of reducing uncertainty in conditions of neoliberal capitalism. What is at stake in the political struggles over “gender” is the sense of regaining safety thanks to a clearly defined view of what constitutes the nation, which can acquire distinct boundaries through positioning sexual minorities and feminists as new others, non-Poles, or traitors. The article reconstructs this argument and builds upon it by presenting alternative explanations which involve geopolitical dynamics and the gender regime as a key variable.

4

Recent developments on the extreme right scene in Germany and the concept of waves of political extremism

63%

Kałabunowska A.

Acta Politica Polonica

|

2019

|

vol. 47

|

issue 1

5-13

EN

The academic literature generally recognizes three waves of popularity for the extreme right in postwar Germany. The most common periodization was devised by Ekkart Zimmermann and Thomas Saafeld and recognized by the vast majority of academics working in the English language. Nevertheless, there are several other possibilities for structuring the history of the German far right, by dividing it into four or more phases. The biggest shortcoming of the various periodizations is the fact that they do not cover the period of the migration crisis – a time of huge importance for Germany as a country and the German political scene in particular. This article aims at filling this gap. The author considers the plausibility of the hypothesis that over recent years, there has been a new wave of right-wing political extremism and provides substantial evidence for its existence.

PL

W literaturze dotyczącej ekstremizmu prawicowego w powojennych Niemczech wskazuje się zazwyczaj trzy fale popularności skrajnej prawicy. Najbardziej znany sposób periodyzacji zaproponowany został przez Ekkarta Zimmermanna i Thomasa Saafelda, a następnie przejęty przez znaczną część badaczy w obszarze anglojęzycznym. Niemniej jednak istnieją także inne możliwości podziału historii niemieckiej skrajnej prawicy − na cztery bądź więcej faz. Największym mankamentem dostępnych periodyzacji jest to, że nie obejmują one okresu kryzysu migracyjnego, mającego kluczowe znaczenie dla Niemiec, a zwłaszcza dla niemieckiej sceny politycznej. Niniejszy artykuł usiłuje wypełnić tę lukę. Autorka rozważa w nim prawdopodobieństwo hipotezy zakładającej, że w ostatnich latach mamy do czynienia z nową falą ekstremizmu prawicowego, a także przedstawia na jej poparcie liczne dowody.

5

„Śmierć wrogom ojczyzny!”. Przemoc zbiorowa w repertuarze działań skrajnej prawicy w Polsce, 1990–2013

63%

Płatek D., Płucienniczak P.

Studia Socjologiczne

|

2017

|

issue 2(225)

73-107

PL

W ostatnich dekadach obserwujemy wzrost aktywności ruchu skrajnej prawicy w Europie. W porównaniu do lat siedemdziesiątych XX wieku („pierwsza fala” działalności) oraz wczesnych lat dziewięćdziesiątych („druga fala”), na przełomie wieków wyraźnie wzrosła aktywność skrajnie prawicowych organizacji na płaszczyźnie polityki parlamentarnej („trzecia fala”). Nie we wszystkich krajach europejskich skrajna prawica odnosi bowiem sukces na płaszczyźnie parlamentarnej. Sukces bądź porażka są pochodną odmiennych możliwości mobilizacji politycznych, dostępnych tym ugrupowaniom. Na podstawie podejścia analizy struktur możliwości politycznych oraz metodologii badań prasy codziennej odtwarzamy czynniki, które wpływają na ograniczenie lub zwiększenie skali repertuaru przemocy stosowanego przez polską skrajną prawicę. Weryfikujemy tezę mówiącą, że skala przemocy skrajnej prawicy zmniejsza się, kiedy ruch podlega formalizacji, w porównaniu z okresami, kiedy żadna z organizacji należących do ruchu nie jest obecna na arenie parlamentarnej. W artykule kreślimy ilościowy obraz repertuaru przemocy wykorzystywanego przez polską skrajną prawicę. Badania nad aktywnością skrajnej prawicy w Polsce w latach 1990–2013 zostały przeprowadzone za pomocą szeroko stosowanej w socjologii ruchów społecznych metodologii analizy wydarzeń protestacyjnych (Protest Event Analysis, PEA). Metoda ta polega na zbieraniu danych o wydarzeniach protestacyjnych z prasy codziennej, a następnie kodowaniu ich pod kątem różnych charakterystyk.

EN

In the immediate aftermath of the fall of communism in Poland in 1989, popular discussions of the reemergence of the extreme right centered on concerns that it would take the form of ultra-nationalism or post-communist national populism (Pankowski 2009). However, these discussions mainly emphasized sensational events involving militant skinheads and tended to stress the cultural specificity of the nationalist movement. The perceived risk from the extreme right has contributed to the creation of a sociological explanation focused on a restricted number of arguments. Phenomena such as the rise of nationalism and extremism were in fact considered (at the macro level) to be aggressive reactions to frustrations resulting either from the rapid end to a period of economic stabilization and increased expectations or (at the micro level) from status inconsistency. In our article we suggest that Poland’s extreme right should be analyzed as a social movement, with a focus on the meso-organizational and action level, as this has never been done before. Looking at the broad spectrum of actors in the extreme-right milieu, we analyze their forms of action with the aim of understanding the use of violent versus nonviolent forms of action. We study factors that influence the scale of violence employed by the extreme right and verify the thesis that the violence decreases in periods when the movement undergoes a process of formalization, i.e., enters parliamentary politics, and increases otherwise. The paper is based on political opportunity theory and analysis of protest events in the years 1990–2013.

6

Rodzimowierstwo a straight edge. Budowanie aryjskiego ducha w skrajnie prawicowym neopogaństwie słowiańskim

63%

Filip M.

Lud

|

2018

|

vol. 102

PL

Neopogaństwo nie jest „religią wolności”. W obrębie ruchu istnieją ścieżki, które ufundowane są na zasadach porządku, dyscypliny i ograniczeń, a szczególnie dotyczy to skrajnie prawicowego neopogaństwa. Z uwagi na to, że w dużej mierze idee te znajdują swój wyraz na gruncie jedzenia i picia, pewne analogie z lewicową subkulturą straight edge nasuwają się same. Podobieństwo to, wobec historycznych związków między subkulturami skinhead i punk, nie jest szczególnie zaskakujące, niemniej skłania do zgłębienia znaczenia stylu życia straight edge dla skrajnie prawicowych neopogan. Koncentrując się na Zakonie Zadrugi „Północny Wilk” działającym na terenie Polski, ukażę, że straight edge służy nie tyle budowaniu (czystego) ciała co raczej ducha. Silne, zdrowe ciało jest nieodzowne w odgrywaniu roli aryjskiego wojownika, ale to nie wyjaśnia istnienia ograniczeń dotyczących spożywania alkoholu czy zakazów zażywania narkotyków i krzyżowania się z przedstawicielami innych ras. Czystość pojmowana jest w kategoriach duchowych, a straight edge służy utrzymywaniu granic symbolicznych wobec innych skrajnie prawicowych neopogan.

7

The structure of the Eurosceptic movement in Poland – political and civil far-right extremists

51%

Khmilevska P.

Rocznik Integracji Europejskiej

|

2021

|

issue 15

233-247

PL

Skrajnie prawicowe grupy ekstremistyczne w Polsce przeszły w ciągu ostatnich trzydziestu lat znaczącą ewolucję – od marginalnej, niewielkiej liczebnie grupy do jednego z najbardziej rozwiniętych i licznych ruchów w społeczeństwie obywatelskim, a także w krajobrazie politycznym. Artykuł bada historię tego ruchu, jego etapy rozwoju i pokazuje, jak kluczową rolę w eurosceptycyzmie w Polsce odgrywają skrajnie prawicowe grupy.

EN

Far-right extremist groups in Poland have undergone the substantive evolution over the course of last thirty years – from being marginalized, small in number group to being one of the most developed and numerous movements in civil society, as well as on the political landscape. The article examines the history of this movement, its stages of development and demonstrates how pivotal is the role of far-right groups in Euroscepticism in Poland.

8

„Abendland”, „cywilizacja łacińska” i „cywilizacja śmierci”. Cywilizacjonizm i prawicowe wizje upadku w Polsce, Niemczech i Austrii

51%

Stübner J.

Studia Litteraria et Historica

|

2021

|

issue 10

DE

Seit einigen Jahren lässt sich bei der europäischen extremen Rechten ein Trend zum „Zivilisationismus“ beobachten. Zivilisation scheint ein transnationaler Oberbegriff zu sein, der verschiedene Themen wie rassistische, antimuslimische und migrationsfeindliche Haltungen sowie die Verteidigung einer heteronormativ-patriarchalen Moral- und Geschlechterordnung umfasst. Während sich die deutschsprachige Rechte auf das Konzept „Abendland“ bezieht, sind in Polen die Begriffe „lateinische Zivilisation“ und „Zivilisation des Todes“ beliebt. Der Artikel untersucht die ideologischen Wurzeln, Quellen und Semantiken rechtsextremer Zivilisationsvorstellungen in Polen, Deutschland und Österreich. Darauf aufbauend wird gezeigt, wie die Idee des zivilisatorischen Niedergangs als Element einer metapolitischen rechtsextremen Strategie innerhalb einzelner nationaler Diskurse funktioniert und in welcher Weise das Konzept Teil eines transnationalen Ideentransfers ist. Schließlich wird diskutiert, inwieweit das Konzept der (westlichen) Zivilisation als gemeinsames rechtsextremes Paradigma in verschiedenen Ländern dienen kann. Während Versuche konkreter Zusammenarbeit rechter Akteure aus verschiedenen Ländern und gemeinsamer politischer Praktiken leicht an ihre Grenzen stoßen, besteht der transnationale und verschränkte Aspekt des Zivilisationsbegriffs vor allem in einem Ideentransfer, einem gemeinsamen Wahrnehmungshorizont und einer sich gegenseitig ergänzenden affirmativen, aber ambivalenten Ost-West-Vorstellung.

PL

W ostatnich latach w poglądach europejskiej skrajnej prawicy można było zaobserwować trend w kierunku „cywilizacjonizmu”. Pojęcie cywilizacji wydaje się stanowić całościowy i zbiorowy termin (umbrella term) międzynarodowy, odnoszący się do różnych kwestii, takich jak postawy rasistowskie, antymuzułmańskie i antyimigracyjne, jak również jest tożsamy z obroną heteronormatywno-patriarchalnego systemu moralnego i porządku gender. Podczas gdy niemieckojęzyczna prawica posługuje się pojęciem Abendland („Zachód”), w Polsce popularnymi terminami są „cywilizacja łacińska” i „cywilizacja śmierci”. Artykuł analizuje ideologiczne korzenie, źródła i semantykę skrajnie prawicowych idei cywilizacyjnych w Polsce, Niemczech i Austrii. Na tej podstawie można pokazać, w jaki sposób idea cywilizacyjnego upadku funkcjonuje jako element metapolitycznej strategii skrajnej prawicy w ramach odrębnych dyskursów narodowych, a także jak koncepcja ta działa jako część transnarodowego transferu idei. Wreszcie artykuł omawia kwestię, w jakim stopniu koncepcja (zachodniej) cywilizacji może służyć jako wspólny paradygmat prawicy w różnych krajach. O ile próby konkretnej współpracy prawicowych aktorów z różnych krajów i wspólnych praktyk politycznych dość szybko się wyczerpują, o tyle transnarodowy i splątany aspekt cywilizacjonizmu polega przede wszystkim na transferze idei, wspólnym horyzoncie percepcji oraz wzajemnie uzupełniającej się – afirmującej, ale i ambiwalentnej – wyobraźni świata Wschodu i Zachodu.

EN

In recent years one could observe a trend towards “civilizationism” within the European far-right. Civilization seems to be a transnational umbrella concept covering different subjects, such as racist, anti-Muslim, anti-migration stances as well as the defense of a heteronormative-patriarchal moral and gender order. While German-speaking right-wing actors usually refer to the concept of “Abendland” (Occident), in Poland “Latin Civilization” and “Civilization of Death” are popular terms. The article explores the ideological roots, sources and semantics of far-right civilizational ideas in Poland, Germany, and Austria. On the basis of such an approach it is possible to show how the idea of civilizational decline functions as an element of a metapolitical far-right strategy within separate national discourses and how the concept is part of a transnational transfer of ideas. The paper will also discuss to what extent the concept of (Western) civilization can serve as a common rightwing paradigm across different countries. While attempts at concrete collaboration by right-wing actors from different countries and their joint political practices reach their limits rather quickly, the transnational and entangled aspect of civilizationism consists primarily in a transfer of ideas, a common horizon of perception, and a mutually complementary, affirming yet ambivalent, East-West imagination.

9

The effects of immigration on the support for radical right in the West and its geopolitical implications

51%

Biliński A.

Przegląd Geopolityczny

|

2022

|

vol. 39

36-54

PL

Artykuł podsumowuje najnowsze badania dotyczące wpływu imigracji i przyjmowania uchodźców w państwach zachodnich na poparcie dla działających tam populistycznych partii radykalnej prawicy i polityków. Badania te wskazują, że rosnąca imigracja wiąże się ze wzrostem poparcia dla takich partii. Efekty tego są bardziej widoczne na poziomie lokalnym lub regionalnym i dotyczy to szczególnie napływu imigrantów odmiennych kulturowo: muzułmanów w Europie Zachodniej i Latynosów w USA. Ponieważ partie radykalnej prawicy łączą sprzeciw wobec imigracji z opozycją wobec instytucji międzynarodowych, takich jak Unia Europejska i NATO, ich wzrost ma istotne implikacje geopolityczne, zwłaszcza w świetle rosyjskiego poparcia, z którego korzystają. W ten sposób odmienna kulturowo imigracja ma pośrednie, choć dalekosiężne konsekwencje w stosunkach międzynarodowych, wpływając na sytuację geopolityczną w Europie i Ameryce.

EN

This article summarizes recent research on the effects of immigration and refugee admission on the support of populist radical right parties and politicians in the West. According to it, increasing immigration is associated with rising support for such parties. The effects are more visible at the local or regional level and with the arrival of culturally distinct immigrants: Muslims in Western Europe and Latin Americans (Hispanics) in the US. Because radical right parties combine opposition to immigration with opposition to international institutions such as the European Union and NATO, their rise brings important geopolitical implications, especially in the light of Russian support for such parties. This way, culturally distinct immigration has indirect, although far-reaching ramifications in international relations.

10

Program i działalność CasaPound Italia a model antypartii Ryszarda Herbuta

51%

Józefowicz M.

Przegląd Politologiczny

|

2015

|

issue 1

121-136

EN

CasaPound Italia, program and organizational model of which are examined in this article, is one of the most important extreme right-wing socio-political groups currently active in Italy. The aim of the paper is to present the program, organizational structure and principles of operation of CasaPound in terms of the anti-party model formulated by Ryszard Herbut. The theoretical background for the anti-party model’s presentation is a result of a research on the conceptualization of the anti-partisanship’s idea and anti-party attitude (sentiments). Analysis of CasaPound’s campaigns, promoted values, proposed slogans and methods of facing challenges leads to answer to a question of whether it is possible to use the Herbut’s model to describe and systematize the organization’s profile.

PL

CasaPound Italia, której program i model organizacyjny są przedmiotem analizy, jest jednym z największych skrajnie prawicowych ugrupowań społeczno-politycznych działających obecnie we Włoszech. Celem artykułu jest prezentacja programu, struktury organizacyjnej oraz zasad działania CasaPound w aspekcie modelu antypartii sformułowanego przez Ryszarda Herbuta. Teoretycznym tłem dla przedstawienia modelu antypartii są wyniki badań dotyczące konceptualizacji pojęcia antypartyjności i antypartyjnych nastawień. Analiza przeprowadzanych kampanii, propagowanych wartości, wysuwanych haseł oraz sposobów podejmowania wyzwań przez CasaPound Italia prowadzi do odpowiedzi na pytanie czy można posłużyć się modelem Herbuta do deskrypcji i usystematyzowania profilu organizacji.

11

Discourses of lifelong learning and adult education: back to the future?

51%

West L.

Dyskursy Młodych Andragogów / Adult Education Discourses

|

2019

|

vol. 20

15-32

EN

Ours is a troubled, liquid and precarious world. Tsunamis of economic change, neo-liberal ideology and the cult of individualism have led to the rise of extreme nationalist, nativist and fascist organisations, where intolerance is shown to the other, the migrant, or asylum seeker. It is a time where dialogue across difference seems hard to achieve, while new social media often serve as echo chambers in which people only listen to others like themselves. Moreover, representative democracy is in crisis, while lifelong learning has been instrumentalised and commodified with its labour market focus. Popular or citizenship education has long been in decline. Drawing on the work of distinguished Polish sociologist Bauman, and of adult educators R.H. Tawney and Raymond Williams, alongside new psychosocial interpretations of the history and contemporary world of adult education, the case is made for a reinvigoration of the public realm, in which the marginalised spirit of a dialogical, popular adult education can claim a central role.

PL

Nasz świat jest skomplikowany, płynny i niepewny. Tsunami zmian ekonomicznych, ideologia neoliberalna i kult indywidualizmu doprowadziły do powstania ekstremalnych organizacji nacjonalistycznych, natywistycznych i faszystowskich, gdzie nietolerancja jest okazywana obcym, migrantom lub osobom ubiegającym się o azyl. Jest to czas, w którym dialog między różniącymi się stronami wydaje się trudny do osiągnięcia, podczas gdy nowe media społecznościowe często służą jako komnaty echa, w których ludzie tylko słuchają opinii podobnych do własnych. Co więcej, demokracja przedstawicielska znajduje się w kryzysie, podczas gdy uczenie się przez całe życie jest instrumentalizowane i utowarowione z powodu nadmiernej koncentracji na potrzebach rynku pracy. Edukacja ludowa (popularna) lub obywatelska jest od dawna w odwrocie. Opierając się na pracach wybitnego polskiego socjologa i filozofa Zygmunta Baumana i andragogów R.H. Tawneya i Raymonda Williamsa, wraz z nowymi psychospołecznymi interpretacjami historii i współczesnego świata edukacji dorosłych, podjęto próbę ożywienia sfery publicznej, w której marginalizowany dotąd duch dialogicznej i powszechnej edukacji dorosłych może odgrywać centralną rolę.

Refine search results

Badania nad ruchem nacjonalistycznym. Ograniczenie czy wyzwanie dla socjologii publicznej?

Paramilitarne struktury i działalność spiskowo-bojowa polskiej prawicy 1918–1933

Podręczne mniejszości, skryte kolaborantki, prawdziwi Polacy

Recent developments on the extreme right scene in Germany and the concept of waves of political extremism

„Śmierć wrogom ojczyzny!”. Przemoc zbiorowa w repertuarze działań skrajnej prawicy w Polsce, 1990–2013

Rodzimowierstwo a straight edge. Budowanie aryjskiego ducha w skrajnie prawicowym neopogaństwie słowiańskim

The structure of the Eurosceptic movement in Poland – political and civil far-right extremists

„Abendland”, „cywilizacja łacińska” i „cywilizacja śmierci”. Cywilizacjonizm i prawicowe wizje upadku w Polsce, Niemczech i Austrii

The effects of immigration on the support for radical right in the West and its geopolitical implications

Program i działalność CasaPound Italia a model antypartii Ryszarda Herbuta

Discourses of lifelong learning and adult education: back to the future?