Search results

1

W sprawie durkheimowsko-saussurowskiego „faktu społecznego”. Dwa exempla z polskiej morfologii

100%

Bogusławski A.

LingVaria : Półrocznik Wydziału Polonistyki UJ poświęcony zagadnieniom języka i językoznawstwa

|

2015

|

issue Numer Specjalny

37-45

EN

The author presents an argument in favour of Durkheimian – Saussurian theory of „social fact” as applied to language. The argument consists in pointing out two examples of morphological facts of Polish that are not easily accessible to native speakers and have not been explicitly verbalized, but are nonetheless invariably and rigorously implemented by all of them in their linguistic practice. This shows that the regularities are superimposed on them in a strongly anti-individualistic way. The first fact can be illustrated with the sequence walka ze zorganizowaną przestępczością ‘struggle of its being followed by the adjacent segment beginning in z + V (rather than by a cluster of consonants beginning in a frontal fricative). Polish has created an analogon of the necessary separation of the prepositions z and w from their right-hand syllabic homophonic partner in the adjacent context. The nature of the analogon can be described in the following way: we have to do with strict functional proportional separability of the right-hand non-syllabic homophonic partner of the preposition, on the one hand, and the rest of the expression the partner belongs to. Here is an example of such a proportion: zorganizowany : organizowany :: zoperowany : operowany. The second fact can be illustrated with the present tense form dozbierywuje (vs. * dozbieruje) of the verb dozbierywać. This shape manifests a strict parallelism with regard to the imperfective forms in -liwać, -liwuje, vs. * -luje, cf. rozstrzelać – rozstrzeliwać – rozstrzeliwuje. Both main spirants, [l] and [r], go here hand in hand. However, there is an additional regularity in play. The point is that the shape -r-ywuje depends on the presence of the preceding sequence which contains a root vowel, cf. przeorać – przeorywać – przeorywuje (here, the vowel is [o]). If this condition is not met, the final -uje does not appear; instead, next to -r-yw- regular endings of the main conjugation of verbs in -ać are used; thus, we have -a in the 3rd person sg, -am in the 1st person sg, and so on, cf.: przegrać – przegrywać – przegrywa – przegrywam.

2

John Rawls – author of social ontology?

67%

Nowak M., Nowak M.

Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria

|

2021

|

issue 4

3

Tłumaczenie społecznego świata. Socjologia i przekład.

67%

Czech M.

Kultura i Polityka

|

2011

|

issue 10

19-28

PL

Przekład nie jest zjawiskiem wyłącznie językowym; zanurzony jest głęboko w kontekście społecznym i kulturowym. To konstatacja dosyć błaha, jednak tym bardziej zwraca ona uwagę na zaskakującą nieobecność zjawiska przekładu w refl eksji socjologicznej. Socjologia języka i socjologia literatury bardzo niewiele miejsca poświęcają problematyce tłumaczenia, choć przekład staje się wszechobecnym elementem świata społecznego. W związku z tym za nowatorski można uznać pomysł socjologii przekładu mający swoje źródło w przekładoznawstwie. Autorka nie chce stawiać tezy podobnie radykalnej do tej, którą zaproponował Eugene Nida, pisząc, że w ostatecznym rozrachunku wyłącznie socjologiczne podejście do tłumaczenia można uznać za prawomocne. W zamian za to, autorka prezentuje trzy socjologiczne podejścia do przekładu. Pierwsze z nich wywodzi się z hermeneutyki, drugie ujmuje tłumaczenie w kategoriach działania i faktu społecznego, trzecie natomiast korzysta z przekładu jako metafory zjawisk społecznych.

EN

Translation is not just a linguistic phenomenon, as it is related to the social and cultural context. That is not a very innovative finding. But as such, it illustrates very clearly the surprising absence of sociological reflection on translation. Sociology of language and literature do not pay much attention to the issue of rendering – an ubiquitous aspect of our world. That is why the idea of a sociology of translation may be considered as a very fresh one. In the article I don’t state a thesis as radical as the one developed by Eugene Nida who wrote that „only a sociologistic approach to translation is ultimately valid”. Although, I present three possibilities of sociological study on translation – inspired by hermeneutics; viewing translation as a social action and as a social fact; and, finally, as a metaphor of social relations.

Refine search results

1 Kultura i Polityka

1 LingVaria : Półrocznik Wydziału Polonistyki UJ poświęcony zagadnieniom języka i językoznawstwa

1 Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria

1 Bogusławski A.

1 Czech M.

1 Nowak M.

1 2021

1 2015

1 2011

W sprawie durkheimowsko-saussurowskiego „faktu społecznego”. Dwa exempla z polskiej morfologii

John Rawls – author of social ontology?

Tłumaczenie społecznego świata. Socjologia i przekład.