Search results

1

Introduction: Towards a Sociology of Ageing in Central and Eastern Europe

100%

Hoff A., Perek-Białas J.

Studia Socjologiczne

|

2015

|

issue 2(217)

9-21

EN

While Central and Eastern European (CEE) countries have not yet dealt with all social problems resulting from the post-communist transformation process they are faced with a new challenge – the transition towards ageing societies. Demographic projections indicate that CEE is en route towards becoming the oldest part of Europe in the second half of the 21st century. This article argues that the sociology of ageing is uniquely equipped with the necessary toolkit for analysing emerging social problems and social cleavages characteristic of ageing societies and for proposing mechanisms for their solution. Subsequently, we will outline the contribution of sociology of ageing theory building to the analysis of ageing societies, beginning with the international sociology of ageing before focusing specifically on the sociology of ageing in CEE. The introduction of the articles in this Special issue of STUDIA SOCIOLOGICZNE is embedded in this discussion.

PL

Kraje Europy Środkowej i Wschodniej nie poradziły sobie jeszcze ze wszystkimi problemami wynikającymi z postkomunistycznych procesów transformacji, a stoją w obliczu nowych wyzwań wynikających ze starzenia się społeczeństw. Prognozy demograficzne wskazują, że kraje te będą najbardziej zawansowanymi ze względu na wiek w Europie w drugiej połowie XXI wieku. Artykuł wskazuje, że socjologia starzenia jest wyjątkowo przygotowana do analizowania pojawiających się problemów społecznych, prezentacji społecznych aspektów starzejących się populacji, ale też oferuje mechanizmy, które mogą być rozwiązaniami tych problemów. W artykule pokazujemy wkład socjologii starzenia w rozwój teoretycznych podstaw analizy starzejących się społeczeństw. Rozpoczynamy od przeglądu międzynarodowego kontekstu teoretycznych podstaw socjologii starzenia, aby zaprezentować krótki przegląd rozwoju socjologii starzenia w krajach Europy Środkowej i Wschodniej, szczególnie w Polsce. Wprowadzenie w artykuły specjalnego numeru „Studiów Socjologicznych” jest też częścią tej dyskusji.

2

Starszy pracownik na rynku pracy w Polsce: 40+? 50+? Czy tylko „plus”?

84%

Stypińska J.

Studia Socjologiczne

|

2015

|

issue 2(217)

143-165

PL

Artykuł przedstawia proces społecznego konstruowania starości na rynku pracy w Polsce, który dokonuje się za pomocą poszczególnych dystynkcji wiekowych, jakimi są między innymi wiek chronologiczny, społeczny, psychologiczny czy kognitywny. Analiza treści 30 wywiadów pogłębionych z małopolskimi pracodawcami w małych, średnich i dużych przedsiębiorstwach, a także wywiadów eksperckich z przedstawicielami instytucji rynku pracy służy za materiał empiryczny do odpowiedzi na pytanie o istotność poszczególnych progów wiekowych dla sytuacji jednostki w obszarze zatrudnienia. Artykuł ukazuje ponadto działanie mechanizmów wykluczania osób starszych z rynku pracy, które można zaobserwować zwłaszcza w niektórych sektorach gospodarki, choć czynione są postępy w kierunku zwiększenia efektywności obowiązującego w Polsce prawa antydyskryminacyjnego.

EN

The article presents the process of social construction of old age in the labour market in Poland, which manifests itself through different age distinctions, such as chronological, social, psychological or cognitive age. The analysis of 30 indepth interviews with employers in Małopolska region from small, medium and large enterprises, as well as expert interviews with representatives of labour market institutions comprises empirical material to formulate an answer to a question about the consequence of age signifiers for the situation of an individual in employment. Moreover, the article illustrates the functioning of some mechanism of exclusion of older people from labour market, which despite the fact that efforts are being made in order to increase the effectiveness of the anti-discrimination legislation in Poland, are still particularly prominent in certain sectors of economy.

3

Między obyczajem a modą: wykluczenie cyfrowe osób starszych w perspektywie przemian praktyk społecznych

59%

Zalewska J.

Studia Socjologiczne

|

2015

|

issue 2(217)

241-263

PL

Celem artykułu jest próba zrozumienia wykluczenia cyfrowego osób starszych w perspektywie teorii praktyk oraz teorii Gilles’a Lipovetsky’ego przejścia od obyczaju do mody. Przeprowadzono badania etnograficzne z użyciem obserwacji uczestniczącej i otwartych wywiadów pogłębionych na temat użytkowania i stosunku wobec nowych technologii informacyjno-komunikacyjnych. W badaniu wzięło udział 18 osób urodzonych w latach 1918–1942, zamieszkałych w Warszawie. Wśród przedstawicieli pokolenia II RP regulatorem praktyk społecznych były głównie normy obyczajowe, które wyznaczały określony przebieg praktyk. Odstępstwo od nich zaliczane było do kategorii obcości, będącej kategorią numinotyczną. W tych kategoriach można traktować stosunek do nowych technologii. Dla przedstawicieli pokoleń wojennego i ZMP kryterium adaptacji nowych technologii stanowiła ich kolektywna użyteczność. Otwarcie na zmiany, które przyczynią się do poprawy standardu życia, zawdzięczali ideologii postępu. Wśród przedstawicieli pokoleń opozycji obyczajowej i odwilży przejawia się współczesny regulator praktyk – moda, która polega na naśladownictwie nowych zewnętrznych wzorów motywowanych poszukiwaniem pożądanej stymulacji emocjonalnej. Jednostki rozwijają swoje zaangażowanie w praktyki, które przynoszą im emocjonalne korzyści. Umiejętności związane z korzystaniem z nowych technologii są współcześnie elementami większości praktyk angażujących jednostki. Kompetencje cyfrowe są nabywane mimochodem w trakcie wykonywania angażującej praktyki.

EN

Due to law rates of ICT consumption among individuals aged 65+ in Poland (14% use computer and Internet, 55% use cell phones), they are treated in public discourse as homogenic digitally excluded group. Drawing upon ethnographic data, practice theory and Lipovetsky’s theory of transition from custom to fashion, this paper proposes a new look at use and disuse of ICT among elders. The research method was multi-sited ethnography among 18 individuals living in Warsaw, born between 1918 and 1942 (pre-war generation, war generation, post-war generation, the Thaw generation). According to life course approach, biographical narratives were conducted beside in-depth interviews and participant observation. Among pre-war generation, social practices were regulated by customary norms. ICT were perceived with anxiety as ‘strangers’ – possibly dangerous novelties. Among war – and post-war generations, ICT were treated as necessities facilitating satisfaction of needs. The important factor of the development of this attitude was the Enlightement idea of progress, widely propagated by the socialist state of People’s Republic of Poland after the WWII. Among the Thaw generation, social practices were regulated by fashion, understood as imitation of new external models of behaviour in order to find emotional stimulation. Individuals engage into practices to gain emotional advantages. Skills connected with using ICT are elements of most of today’s social practices. Digital competences are acquired incidentally during engaging into practices.

Refine search results

3 Studia Socjologiczne

1 Hoff A.

1 Perek-Białas J.

1 Stypińska J.

1 Zalewska J.

3 2015

Introduction: Towards a Sociology of Ageing in Central and Eastern Europe

Starszy pracownik na rynku pracy w Polsce: 40+? 50+? Czy tylko „plus”?

Między obyczajem a modą: wykluczenie cyfrowe osób starszych w perspektywie przemian praktyk społecznych