Search results

1

Wokół opowieści Jerzego Wiatra o życiu własnym i socjologii w Polsce socjalizmu realnego

100%

Sułek A.

Studia Socjologiczne

|

2023

|

issue 1(248)

175-186

PL

Szkic związany jest z książką, w której Jerzy J. Wiatr, odpowiadając na pytania Pawła Kozłowskiego, opowiada o swoim życiu i socjologii w Polsce okresu socjalizmu realnego (1944–1989). Wykorzystując podane w książce informacje i wyrażone opinie, szkic pokazuje, jakie zagadnienia z historii socjologii i socjologii nauki można podjąć pod jej wpływem lub badać na podstawie jej treści. Należą do nich: typy karier naukowych w socjologii, rola mistrzów i szkół naukowych, autobiografie socjologów, polityczne zaangażowanie socjologii i jego dylematy.

EN

The essay is devoted to the book, in which Jerzy J. Wiatr speaks about his life and the sociology in Poland during the period of real socialism (1944–1989), responding to Paweł Kozłowski’s questions. Departing from the information that the book delivers as well as the opinions expressed therein, this essay indicates a selection of issues in the history of sociology and the sociology of science, which the book may encourage to address or which can be studied on the basis of its content. These include: the types of scholarly careers in sociology, the role of academic authoritative figures and schools, the autobiographies of sociologists, as well as the political engagement of sociology and its dilemmas.

2

Teoria Socjologiczna Jako Narzędzie Zmiany? Analiza Performatywnego Wymiaru Myśli Społecznej Zygmunta Baumana / A Sociological Theory or a Tool of Change? An Analysis of the Performative Aspect in the Social Thought of Zygmunt Bauman

84%

Brzeziński D.

Kultura i Społeczeństwo

|

2013

|

vol. 57

|

issue 2

173-195

EN

W posłowiu do Płynnej nowoczesności (2006a) Zygmunt Bauman porownał cele, jakie stawiają przed sobą socjologowie i poeci. Powołując się na rozważania Milana Kundery zawarte w Sztuce powieści (2004), stwierdził, że „[…] poeta musi wypowiedzieć służbę prawdom, jakie zastał, prawdom znoszonym od nagminnego użytku i ≪oczywistym≫ dlatego, że je na powierzchnię wydobyto i tam porzucono” (Bauman 2006a, s. 313). Przebijanie się przez mur tego, co powszechnie przyjęte, poszukiwanie alternatyw dla niekwestionowanych sposobów ujmowania rzeczywistości, a także odkrywanie nieuświadamianych uprzednio możliwości kondycji ludzkiej to - jak twierdzi Bauman - płaszczyzny, na których misje poetów i socjologów się spotykają. Eo ipso analizowaniu praw rządzących funkcjonowaniem społeczeństwa, co jest podstawowym celem dyscypliny przez niego reprezentowanej, powinno towarzyszyć podkreślanie konstruktywistycznego wymiaru tych praw oraz unaocznianie, iż mogą one - a zarazem powinny - być udoskonalane. Niepodjęcie tego drugiego zadania należałoby, zdaniem Baumana, oceniać w kategoriach wyrzeczenia się odpowiedzialności za kondycję współczesnego świata i utracenia zarazem wielkiej szansy, jaką nieść może performatywny wymiar socjologii (zob. Austin 1993). Socjolog konkluduje: „Nie ma wyboru pomiędzy ⟪zaangażowanym ≫ a ≪neutralnym≫ sposobem uprawiania socjologii. Niezaangażowana socjologia po prostu nie istnieje” (Bauman 2006a, s. 333, 334). Zamierzam tu poddać analizie sposób uprawiania refleksji socjologicznej przez Zygmunta Baumana. Najpierw przedstawię najważniejsze etapy ewolucji socjologii zaangażowanej autora Nowoczesności i Zagłady. Następnie wyszczególnię środki retoryczne, których używa on w celu nadania swym pismom zdolności wywierania wpływu na rzeczywistość. Odniosę się także do kontrowersji, jakie wzbudza ich stosowanie. Potem podejmę refleksję nad realnością przeprowadzenia zmiany za pomocą teorii społecznej. Przekonania Baumana w tej materii zostaną zinterpretowane jako egzemplifikacja myśli utopijnej o ikonoklastycznym charakterze.

3

Polish Sociology in the Face of Social and Political Changes of the 20th Century

67%

Kwiatkowski P. T., Weber J.

Kultura i Społeczeństwo

|

2019

|

vol. 63

|

issue 4

193-201

EN

The author of this essay deals with the specif‌icity of sociology in Poland, reaching for the book of Antoni Sułek A Mirror on the High Road. Chapters from the History of Social Research in Poland (2019). Chapters of this book taken as a set constitute a review of the key issues that Polish sociologists strived to tackle in the 20th century. For approximately half of the book (6 chapters) Sułek focuses on issues of Polish sociology from the mid-1950s to the turn of the 1990s: the f‌irst is the change of theoretical and methodological paradigms in Polish sociology in the second half of the 20th century; the second is the successes of Polish sociology, but also its weaknesses - the author devoted much space to the theoretical limitations that prevented sociologists from predicting the formation of Solidarity in 1980. The third topic is the historical analysis of surveys conducted in the last decade of communism - their reliability as well as social and political functions. Finally, Sułek’s vision of socially-involved sociology appears. The strength of such sociology lies in its methodology, with which specific phenomena can be correctly def‌ined, impartially analysed, and systematically investigated. And this in turn enables evidence-based debate and policy.

Refine search results

2 Kultura i Społeczeństwo

1 Studia Socjologiczne

1 Brzeziński D.

1 Kwiatkowski P. T.

1 Sułek A.

1 Weber J.

1 2023

1 2019

1 2013

Wokół opowieści Jerzego Wiatra o życiu własnym i socjologii w Polsce socjalizmu realnego

Teoria Socjologiczna Jako Narzędzie Zmiany? Analiza Performatywnego Wymiaru Myśli Społecznej Zygmunta Baumana / A Sociological Theory or a Tool of Change? An Analysis of the Performative Aspect in the Social Thought of Zygmunt Bauman

Polish Sociology in the Face of Social and Political Changes of the 20th Century