Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 2

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  sokół
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
EN
From the dawn of time, fire have been always a threat and a challenge to a men who have tried more or less successfully combat with it. The development of an industry, changes in the economy, the technical progress, the development of factories and workshops as well as the introduced fire regulations (in the mid-nineteenth century) - influenced the formation of specialized groups of men who, properly prepared and undertaken the fight against fires. In order to distinguish from civilians participating in extinguishing the fire, firefighters were gradually equipped with protective clothing and equipment. These elements were accompanied by emblems related to the place of operation, functional ranks, badges of the falcon or eagle, and the town’s coat of arms - first placed on helmets, then on caps and uniforms. Many of them were transferred to banners, seals, decorations, letterheads and logotypes of fire magazines. This article focuses on tracing the changes that took place and distinguish volunteer and professional firefighters. The matter of the problem, due to censorship and legal codifications, made it possible to precisely trace the changes - that have taken place in that regard - from the early establishment of fire brigades to the present days, on which this article is mainly focusing on.
PL
Od zarania dziejów towarzyszący człowiekowi ogień stanowił także niebezpieczeństwo pożarów, które w mniej lub bardziej skuteczny sposób były zwalczane. Rozwój przemysłu, zmiany w gospodarce, wdrażanie postępu technicznego, rozwój fabryk i warsztatów oraz wprowadzane przepisy przeciwpożarowe – w połowie XIX w. – miały wpływ na powstawanie wyspecjalizowanych grup mężczyzn, którzy odpowiednio przygotowani, podejmowali walkę z pożarami. W celu odróżnienia od osób cywilnych, uczestniczących w gaszeniu ognia, strażacy stopniowo byli wyposażani w ubrania ochronne i sprzęt ochronny. Tym elementom towarzyszyły emblematy związane z miejscowością działania, stopniami funkcyjnymi, wizerunkami sokoła, orła, herbu miejscowości – najpierw umieszczanych na hełmach, później na czapkach i mundurach. Wiele z nich zostało przeniesionych na proporce, sztandary, pieczęcie, odznaczenia,listowniki i logotypy czasopism pożarniczych. W niniejszym artykule skupiono się na prześledzeniu zmian, jakie zachodziły w zewnętrznych wyróżnikach cechujących strażaków ochotników i zawodowych. Materia problemu, ze względu na cezurę czasową oraz kodyfikację prawną, pozwalała na precyzyjne prześledzenie zmian – jakie zachodziły w tej materii – od początku zorganizowania straży pożarnych do czasów współczesnych, czego próbą jest niniejszy materiał.
EN
Creation of the Czecho-Slovak Republic after the WWI, in 1918, was a milestone also in the development of physical education and sport in Slovakia. New Czecho-Slovak government tried, within the new constitutional conditions, to enforce the Czechoslovak character of the state and to withhold the Hungarian influence in individual towns. Following its multi-national, multi-cultural and multi-confessional history, Slovakia had to get over long-time Hungarian wrongdoing and Hungarization also in the area of sport. Before 1918, the Hungarian and partially also German sport clubs prevailed and any efforts to establish Slovak sport clubs were more platonic than realistic. However, the conditions and circumstances changed and were adapted to the new state layout after 1918.Because of the tense military-political situation at the Czech borders and in Slovakia during 1918–1920, arrival of the Czech and also German sport organizations was postponed until 1921. The Sokol (Falcon) organization started to organize its advertising tours in Slovakia in 1921. Sim-ilarly, the German organizations DTV came to Bratislava in 1921 and to Spiš in 1922. In 1920, the Sokol organization had 93 units with 18 494 members, the RTJ organization had 31 units with 4139 members and the Orol(Eagle) organization had 149 units with 15 772 members. Nationally conscious members of Slovak intelligence were entering the Sokol organization independently of their party membership or political orientation. Bratislava was a typical example of such attitude. The long-time rival of the (originally Czech) Sokol organization was the Orol organization, which formally belonged to the Czecho-Slovak Orol but had also an autonomous management in Slovakia. Physical education in the Orol was only secondary, because the organization was mostly religiously focused. All relevant national physical education, sport, scout or touristic organizations gradually established themselves. Particularly the physical education organizations were ideologically closely connected with political parties. Football, volleyball, basketball, tennis, swimming, wrestling, box and table tennis became the most popular sports during 1918–1924. However, Slovakia lagged behind when talking about the material and technical equipment, swimming pools or gyms. Czech sport enthusiasts, who originally came during 1918–1920 to protect the new republic, often helped with the development and management of the sport clubs as well.
XX
Utworzenie Republiki Czechosłowackiej po pierwszej wojnie światowej, w 1918 r., było kamieniem milowym także w rozwoju wychowania fizycznego i sportu na Słowacji. Nowy czesko--słowacki rząd usiłował, w ramach nowych warunków konstytucyjnych, ustanowić czechosłowacki charakter państwa i ograniczyć węgierskie wpływy w poszczególnych miastach. Po długotrwałym okresie swojej wielonarodowej, wielokulturowej i wielowyznaniowej historii Słowacja musiała przezwyciężyć długi czas węgierskich krzywd i madziaryzacji również w dziedzinie sportu. Przed rokiem 1918 dominowały węgierskie i częściowo niemieckie kluby sportowe, a wszelkie wysiłki utworzenia słowackich klubów sportowych miały bardziej iluzoryczny niż realistyczny charakter. Niemniej, po 1918 r. warunki i okoliczności zmieniły się i do-stosowano je do nowego porządku państwowego. Ze względu na napiętą sytuację militarno-polityczną na granicy Czech i w Słowacji w latach 1918–1920, tworzenie czeskich i niemieckich organizacji sportowych odłożono do 1921 r. Organizacja „Sokół” rozpoczęła swoją kampanię reklamową na Słowacji w 1921 r. Również organizacje niemieckie DTV pojawiły się w Bratysławie w 1921 r.,a na Spiszu –w 1922 r. W 1920 r. organizacja „Sokół” miała 93 gniazda zrzeszające 18494 członków, organizacja RTJ miała 31 jednostek z 4139 członkami, a organizacja Orol (Orzeł) miała 149 jednostek zrzeszających 15772 członków. Posiadający świadomość narodową członkowie słowackiej inteligencji wstępowali w szeregi organizacji „Sokół” niezależnie od swojej przynależności partyjnej czy orientacji politycznej. Typowym przykładem takich zachowań była Bratysława. Długoletnim rywalem (początkowo czeskiej) organizacji „Sokół” była organizacja Orol, która urzędowo należała do czechosłowackiego Orola, ale miała również autonomiczne kierownictwo na Słowacji. Wychowanie fizyczne było w Oroluna drugim planie, ponieważ była to organizacja ukierunkowana przede wszystkim wyznaniowo. Wszystkie omawiane narodowe organizacje związane z wychowaniem fizycznym, sportem, skautingiem lub turystyką stopniowo ugruntowywały swoje pozycje. Zwłaszcza organizacje wy-chowania fizycznego, które były ideologicznie związane z partiami politycznymi. W latach 1918–1924 dyscyplinami sportu, które zyskały największą popularność, były piłka nożna, siatkówka, koszykówka, tenis, pływanie, zapasy, boks i tenis stołowy. Jednak Słowacja pozostawała w tyle pod względem wyposażenia technicznego i materialnego, basenów pływackich czy sal gimnastycznych. Czescy entuzjaści sportu, którzy pierwotnie przybyli na Słowację w latach 1918–1920 w celu obrony nowej republiki, często pomagali w zakładaniu klubów sportowych, jak również w zarządzaniu nimi.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.