Search results

1

Guitar Sonoristics in Sette studi by Maurizio Pisati

100%

Wieczorek R.

Edukacja Muzyczna

|

2022

|

vol. 17

|

issue 17

193-227

EN

The tone colour capabilities of the classical guitar have fascinated composers of earlier periods (F. Sor, Method for the Spanish Guitar, Cocks & Co, London 1832, p. 16) as well as those of the 20th and 21st centuries. The growing interest in timbre in the past century is also apparent in solo guitar music. An example of this is a collection of studies for guitar solo entitled Sette studi by Maurizio Pisati. This work illustrates how the sonoristic approach towards the instrument allows to achieve new expressive and artistic qualities. This article aims to define the concept of “sonoristics”, indicate the role of the cycle among the composer’s works, and present the differences between the interpretation of the described studies and other works of the same type. Furthermore, the author shall describe the technical and artistic challenges the performer is faced with at each stage of working on the piece: familiarizing oneself with a complex music score and abundant performance markings; understanding and performing the composer's intentions; sharpening the expression to help draw the listener into an original soundscape. The article will also present several examples of other works, the learning and interpretation of which can be facilitated by the experience gained while working on Sette studi.

PL

Kolorystyczne możliwości gitary klasycznej są cechą, która fascynowała kompozytorów zarówno w minionych epokach (F. Sor, Method for the Spanish Guitar, Cocks & Co, London 1832, s. 16), jak i w XX i XXI wieku. Wzrost zainteresowania barwą dźwięku w ostatnim stuleciu realizowany jest także w solowej literaturze gitarowej. Przykładem tego jest między innymi cykl etiud na gitarę solo Sette studi Maurizia Pisatiego. Dzieło to obrazuje, w jaki sposób sonorystyczne traktowanie instrumentu przekłada się na uzyskiwanie nowych jakości ekspresyjnych i artystycznych. W artykule zdefiniowane zostanie pojęcie „sonorystyki”, zasygnalizowana zostanie rola cyklu w dorobku kompozytora oraz przedstawione zostaną różnice pomiędzy procesem interpretacji opisywanych etiud a innymi kompozycjami tego typu. Opisane zostaną wyzwania techniczne i artystyczne, z którymi mierzy się wykonawca na każdym etapie pracy nad utworem – zapoznawanie się ze skomplikowanym tekstem muzycznym i z bogatymi oznaczeniami wykonawczymi; odczytanie i realizacja zamysłu kompozytora; wyostrzenie ekspresji, która ułatwi wciągnięcie słuchacza w oryginalny świat brzmieniowy. W artykule zostaną również zaprezentowane przykłady kilku innych utworów, których opanowanie i interpretację ułatwić może doświadczenie zdobyte podczas pracy nad Sette studi

2

Między awangardą a tradycją — fortepian w repertuarze koncertów z cyklu „Śląska Trybuna Kompozytorów” w latach 1973–1977

80%

Stachura-Bogusławska A.

Aspekty Muzyki

|

2018

|

vol. 8

335-359

PL

Fortepian przez kilka wieków uznawany był za najbardziej uniwersalny instrument. W drugiej połowie XX wieku jego rola uległa transformacji. Z instrumentu melodyczno-wirtuozowskiego został zredukowany do pozycji jednego z wielu generatorów brzmień, a także poddawany różnorodnym eksperymentom. Nastąpił proces eksploatacji jego dynamicznych, artykulacyjnych i kolorystycznych możliwości. W twórczości XX-wiecznych kompozytorów związanych z Górnym Śląskiem muzyka fortepianowa stanowiła znaczący, choć nie pierwszoplanowy nurt. Na przestrzeni lat powstawało wiele zróżnicowanych stylistycznie dzieł, zarówno solowych, kameralnych, jak i z fortepianem w funkcji dopełniającej rozbudowaną tkankę orkiestrową. Szczególnie interesujące utwory powstawały w latach 60. i 70., a więc w czasie intensywnej asymilacji awangardowych prądów muzyki europejskiej. Wiele z tych utworów prezentowanych było na koncertach z cyklu „Śląska Trybuna Kompozytorów” — forum organizowanym w Katowicach od 1973 roku. W niniejszym artykule przedstawione zostały kompozycje: Mutanza per pianoforte (1968) Witolda Szalonka, Capriccio-Fantasia nr 2 na dwa fortepiany (1975) Jana Wincentego Hawela, Musica per Ensemble MW2 na flet, wiolonczelę i jeden lub dwa fortepiany (1970) Edwarda Bogusławskiego, Inspiracje na głos żeński, perkusję, fortepian i dwie taśmy magnetofonowe (1972) Ernesta Małka, Mała sonata na fortepian (1975) Bolesława Woytowicza oraz Tema con variazioni na fortepian (1965) Władysławy Markiewiczówny. Kompozycje te ukazują różnorodne postawy twórcze wobec możliwości fortepianu. Są to utwory reprezentujące nurt neoklasyczny, jak i dzieła wykorzystujące preparację instrumentu, efekty sonorystyczne, a także aleatoryczną koncepcję montażu oraz elementy grafiki muzycznej.

EN

For several centuries the piano was considered to be the most universal instrument. In the second half of the 20th century its role changed. The melodic and virtuosic instrument has been reduced to one of many sound generators and subjected to a variety of experiments. In this process its dynamic, articulating and coloring capabilities have been exploited. In the works of the twentieth century composers associated with Upper Silesia, piano music was significant but never a mainstream. Over the years, many stylistically varied works have been created, not only solo or chamber music, but also with piano complementing the extensive orchestral part. Particularly interesting pieces were composed in the 1960s and 1970s, during the intensive assimilation of the avant-garde trends of European music. Many of these works were presented during the concerts of the cycle “Silesian Composers’ Tribune” — organized in Katowice since 1973. This article presents works composed by Witold Szalonek (Mutanza per pianoforte — 1968), Jan Wincenty Hawel (Capriccio-Fantasia no 2 for two pianos — 1975), Edward Bogusławski (Musica per Ensemble MW2 for flute, cello and one or two pianos — 1970), Ernest Małek (Inspirations for female voice, drums, piano and two tapes — 1972), Bolesław Woytowicz (Little Sonata for piano — 1975) and Władysława Markiewiczówna (Tema con variazioni for piano — 1965), showing a variety of creative attitudes towards the piano. These pieces represent both neoclassical currents and works utilizing prepared instruments, sonoristic effects, as well as aleatory assembly concept and elements of graphic music scores.

3

Nurt awangardowy w twórczości Andrzeja Nikodemowicza na przykładzie Sonorita quasi una sonata per violono, violoncello e pianoforte

80%

Dudek M.

Roczniki Teologiczne

|

2016

|

vol. 63

|

issue 13: Muzykologia

117-140

EN

Andrzej Nikodemowicz whose literary output concentrates mainly around religious works also displayed an interest in avant-garde musical achievements. This can hardly be called a permanent tendency since his fascinations with the „new music” are of a short-lived nature, constituting exclusively an element of satisfying the composer’s curiosity about the dodecaphonic technique and sonoristics. A representative example of these endeavours is the Composizione sonoristica cycle consisting of four pieces for violin, piano and cello and—combining these instruments—Sonorita quasi sonata… The latter, being the topic of the paper—is dominated by sound effects devised by the composer which are accompanied by motifs based on a 12-note scale, numerous clusters and variation processes drawing on neo-classical features. Thanks to this, Nikodemowicz, while making a stylistic synthesis of various epochs, preserves the continuity of his own aesthetics.

PL

W czasach, kiedy Andrzej Nikodemowicz był studentem Państwowego Konserwatorium im. M. Łysenki we Lwowie (1944-1954) w klasie kompozycji A. Sołtysa i fortepianu T. Majerskiego, życie kulturalne ZSRR było przesiąknięte politycznym nadzorem, nad którym czuwał Andriej Żdanow. Wszelkie próby sięgnięcia po inny niż wskazywał aparat partyjny język muzyczny uznawany był za antysocjalistyczny i tępiony z najwyższą surowością. Wyraźna odwilż nastąpiła po śmierci Józefa Stalina w 1953 r. Jednym z jej przejawów był Międzynarodowy Festiwal Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień” (od 1956 r.), na którego pierwszą edycję Nikodemowicz przyjechał z rodzinnego Lwowa. Impreza okazała się dla niego ważnym miejscem zaspokojenia ciekawości i czerpania inspiracji dla utworów idących w kierunku nowych rozwiązań. Rezultatem tych doświadczeń, skupionych wokół zjawisk brzmieniowych stał się cykl Composizione sonoristica, składający się z 4. utworów przeznaczonych na skrzypce (Sonorita per violino solo, 1966), fortepian (Sonorita per piano forte, 1966), wiolonczelę (Sonorita per violoncello solo, 1970) oraz – łączącą te 3 instrumenty – Sonoritę quasi una sonata per violino, violoncello e pianoforte powstałą w 1971 r. Kompozytor stosuje w nich szereg oznaczeń sonorystycznych wymyślonych przez siebie i tożsamych z walorami brzmieniowymi poszczególnych instrumentów. Ostatni utwór, będący przedmiotem niniejszego artykułu, wykazuje cechy neoklasyczne, szczególnie w odniesieniu do formy sonatowej, której quasi-strukturę można było w nim odnaleźć. W przestrzeni dźwiękowej twórca nawiązuje do poprzednich utworów cyklu zarówno w odniesieniu do faktury, schematów dźwiękowych (dodekafonia), jak i symboliki sonorystycznej, którą potęgują szybko zmieniająca się dynamika w skrajnych rejestrach, często wykorzystywane glissanda w zróżnicowanej konfiguracji i przenośniki oktawowe, sięgające odległych interwałów. Dzięki temu Sonorita quasi una sonata, będąc finałowym utworem cyklu staje się studium myśli i dążeń kompozytora w zakresie wykorzystania nowych technik kompozytorskich, szczególnie w zakresie brzmienia.

Refine search results

1 Aspekty Muzyki

1 Edukacja Muzyczna

1 Roczniki Teologiczne

1 Dudek M.

1 Stachura-Bogusławska A.

1 Wieczorek R.

1 2023

1 2018

1 2016

Guitar Sonoristics in Sette studi by Maurizio Pisati

Między awangardą a tradycją — fortepian w repertuarze koncertów z cyklu „Śląska Trybuna Kompozytorów” w latach 1973–1977

Nurt awangardowy w twórczości Andrzeja Nikodemowicza na przykładzie Sonorita quasi una sonata per violono, violoncello e pianoforte