Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 11

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  społeczność żydowska
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Miejsce rzeczywiste – miejsce wyobrażone: nieistniejąca dzielnica żydowska w Lublinie we wspomnieniach mieszkańców

100%
Kubiszyn M.
Wrocławski Rocznik Historii Mówionej
|
2015
|
vol. 5
5-33
EN
Jews constituted one of the most important ethnic and religious groups in the history of Lublin. Under the Nazi occupation the Lublin Jewish quarter was turned into a ghetto. In March 1942, after the liquidation of the ghetto, the area was knocked down. And so, extermination of Jews was accompanied by destruction of the local architectural structures and urban layout which had been developed over a few centuries. The article discusses contemporary narratives relating to the no longer existing Jewish quarter. The processes of remembering and forgetting, as well as recurring constructing of this kind of narratives will be analyzed in relation to the oral history interviews taken by the author in the years 1998–2005 as part of the documentary programme “Oral History of Lublin” run by the “Brama Grodzka – Teatr NN” Centre. The analyses are a starting point for searching the answer to questions about historical, social and cultural determinants of creating (reconstructing) the narrative about the Jewish quarter – as a place in a topographical sense and a symbolic space of cultural otherness.
2
Publication available in full text mode
Content available

Ślady społeczności żydowskiej w Gniewoszowie. Perspektywa archeologii współczesności

89%
Bachanek A.
Zeszyty Wiejskie
|
2022
|
vol. 28
201-222
EN
The aim of the article is to present the results of preliminary research carried out in Gniewoszów and its vicinity (province Mazovia, commune Gniewoszów). The purpose of the research was to identify material traces left over there after the life and extermination of the Jewish community. Indirectly, the article covers an attempt to open a discussion on how important and significant such traces can become in showing the complexity of the local recent troubled past, part of which was the 300-year history of Jews in Gniewoszów, including the one from World War II. Equally important is striving to show how valuable it is to supplement research into the history of the Jewish community by archaeological research in small towns, including those that were inhabited mostly with Jews before World War II. The research carried out so far consisted of attempts to combine data from source query, analysis of archaeological and historical sources, including maps and sketches and also interviews with the oldest inhabitants of Gniewoszów The field survey was preceded by the analysis of all available data containing the geospatial one. By comparing archaeological, cartographic and historical data, it was possible to capture what, almost eight decades after the end of World War II, remained of the Jewish community in Gniewoszów. The subject of the research was both surface-readable and terrestrial traces of the past. The research proceeded without interfering with the material traces of the Jewish presence of the researched places. The information that has been collected so far about the history of Gniewoszów creates the need for further research.
PL
W artykule przedstawiono wyniki wstępnych badań przeprowadzonych na terenie i w okolicy miejscowości Gniewoszów (woj. mazowieckie, gm. Gniewoszów), których celem było rozpoznanie i określenie stanu zachowania śladów materialnych pozostałych tam po życiu i eksterminacji społeczności żydowskiej. Pośrednio jest to próba otwarcia dyskusji nad tym, na ile istotne mogą stać się te ślady w ukazywaniu złożoności lokalnej nieodległej przeszłości, której częścią była 300-letnia historia Żydów w Gniewoszowie, w tym ta z czasów II wojny światowej. Równie ważne jest dążenie do pokazania, jak istotnym uzupełnieniem badań nad dziejami społeczności żydowskiej są badania archeologiczne w małych wsiach i miasteczkach, które przed II wojną światową były zamieszkiwane w większości przez Żydów. Przeprowadzone dotychczas badania polegały na kwerendzie źródłowej, analizie historycznych map i szkiców, rozmowach z najstarszymi mieszkańcami Gniewoszowa oraz na prospekcji terenowej poprzedzonej analizą wszelkich dostępnych materiałów zawierających dane przestrzenne. Poprzez porównywanie i integrację danych archeologicznych, kartograficznych oraz historycznych możliwe było uchwycenie tego, co po niemal ośmiu dekadach od zakończenia II wojny światowej pozostało po społeczności żydowskiej w Gniewoszowie. Przedmiotem badań były czytelne napowierzchniowo ślady przeszłości. Badania następowały bez ingerencji w fizyczną substancję tych miejsc. Informacje, jakie do tej pory zebrano, stwarzają potrzebę dalszych pogłębionych badań oraz ukazują zazasdność stosowania metod inwazyjnych.
3
Publication available in full text mode
Content available

Wątki żydowskie w powojennej twórczości artystów wizualnych związanych z Lublinem i regionem lubelskim w kontekście dyskursu ogólnopolskiego

89%
Tarajko M.
Studia Żydowskie. Almanach
|
2021
|
vol. 11
|
issue 11
103-119
EN
The article is an attempt to answer the question of how the post-war visual artists connected with Lublin and its region referred to the subject of Jews and the Holocaust. The scale of interest in the subject in Lublin and the choice of artistic means have been related to a broader, national context and to canonical works created in the country from the 1940s to the present day. The author analyzes the work of Lublin artists in the first years after the Second World War, examines the development of the exhibition activity of the State Museum at Majdanek and reviews works devoted to Jews presented in Lublin in the years 2000-2020. She also juxtaposes the activity of local communities with the work of artists of Jewish origin who continued their activity after the Holocaust abroad.
PL
Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie, jak powojenni artyści wizualni związani z Lublinem i regionem odnosili się do tematu Żydów i Holokaustu. Skala zainteresowania tematyką w Lublinie i dobór środków artystycznych odniesiono do szerszego kontekstu narodowego i kanonicznych dzieł powstałych w kraju od lat czterdziestych do współczesności. Autorka analizuje twórczość lubelskich artystów w pierwszych latach po II wojnie światowej, przygląda się rozwojowi działalności wystawienniczej Państwowego Muzeum na Majdanku oraz recenzuje prace poświęcone Żydom prezentowane w Lublinie w latach 2000-2020. Zestawia też działalność lokalnych społeczności z twórczością artystów pochodzenia żydowskiego, którzy po Zagładzie kontynuowali swoją działalność za granicą.
4
Publication available in full text mode
Content available

„Izbica, Izbica – żydowska stolica”. Historia i dzisiejsza pamięć o żydowskim miasteczku

89%
Martyn W.
Studia Żydowskie. Almanach
|
2016
|
vol. 6
|
issue 6
123-140
EN
The paper presents the history of Izbica from an angle of its Jewish past. Attention was paid to the origination of the town, as the place to live for Jews expelled from the nearby Christian Tarnogóra. Author tried to show the development of the town until World War II, taking into consideration role of the local Jews. A special attention is paid to tragic role of Izbica during the Holocaust. For the Jewish inhabitants, and Jews from other Polish regions, especially the so-called “Transit ghetto” for Jews from the countries of Central and Western Europe. With regard to the present, author evaluated the condition of local Judaica paying special attention to the history and role of the local cemetery, as well as historical kuczka (traditonal Jewish tent for Sukkot). The memories of two survivors of the Holocaust are treated as cultural relics as well as their memories of meeting with the local population. With regret, it was found that the important places for the history of local Jews, today are significant monuments funded by individuals and institutions outside the town. In the ceremony dedicated to the memory of Izbica Jews, participated mainly local youth. Indifferent relationship of the adult community of the town, to the Jewish history was recorded. At the same time locals not seized the possibility of establishing international cooperation with the Jews in the name of the Jewish history of the town. Even prize and diploma of the German Embassy in Warsaw, awarded to the mayor for trying to change the attitude of the local population towards the Jews, and the appreciation of their contribution to the history of the town, not inclined to such activities.
PL
Artykuł przedstawia historię Izbicy przez pryzmat jej żydowskiej przeszłości. Zwrócono uwagę na powstanie miasta jako miejsca zamieszkania Żydów wygnanych z pobliskiej chrześcijańskiej Tarnogóry. Autor starał się ukazać rozwój miasta do II wojny światowej, biorąc pod uwagę rolę miejscowych Żydów. Szczególną uwagę zwrócono na tragiczną rolę Izbicy podczas Holokaustu. Dla mieszkańców żydowskich i Żydów z innych regionów Polski, zwłaszcza tzw. „getta tranzytowego” dla Żydów z krajów Europy Środkowej i Zachodniej. W odniesieniu do współczesności autor dokonał oceny stanu miejscowych judaików, zwracając szczególną uwagę na historię i rolę miejscowego cmentarza, a także historycznej kuczki (tradycyjnego żydowskiego namiotu na Sukot). Wspomnienia dwóch ocalałych z Holokaustu z ich spotkań z miejscową ludnością uznane są za relikty kultury. Z żalem stwierdzono, że ważnymi miejscami dla historii miejscowych Żydów są dziś znaczące zabytki ufundowane przez osoby prywatne i instytucje poza miastem. W uroczystości poświęconej pamięci izbickich Żydów wzięła udział głównie miejscowa młodzież. Odnotowano obojętny stosunek dorosłej społeczności miasta do historii żydowskiej. Jednocześnie miejscowi nie wykorzystali możliwości nawiązania międzynarodowej współpracy z Żydami w imię żydowskiej historii miasta. Nawet nagroda i dyplom Ambasady Niemiec w Warszawie, przyznawane burmistrzowi za próbę zmiany nastawienia miejscowej ludności do Żydów i docenienie ich wkładu w historię miasta, nie skłoniły do takich działań.
5
Publication available in full text mode
Content available

Uwagi na temat sytuacji mniejszości żydowskiej w Polsce po 1989 roku

89%
Browarek T.
Studia Żydowskie. Almanach
|
2021
|
vol. 11
|
issue 11
121-140
EN
The Jewish minority in Poland after 1989 is a small, well-educated community of a few thousand people, most of them with a dual Jewish and Polish national identity, mainly secular. Despite their small numbers, Jews in Poland have an extensive organizational life. Indeed, the cultural, religious and educational life of this small community is quite well organized and visible. Every year there are many Jewish cultural events, which bring closer the history and culture of the Polish Jews. There are a few titles of Jewish press and private Jewish schools.
PL
Mniejszość żydowska w Polsce po 1989 roku to niewielka, kilkutysięczna, dobrze wykształcona społeczność, w większości o podwójnej tożsamości narodowej żydowskiej i polskiej, głównie świeckiej. Mimo niewielkiej liczebności Żydzi w Polsce mają bogate życie organizacyjne. Rzeczywiście, życie kulturalne, religijne i edukacyjne tej małej społeczności jest dość dobrze zorganizowane i widoczne. Każdego roku odbywa się wiele żydowskich wydarzeń kulturalnych, które przybliżają historię i kulturę polskich Żydów. Istnieje kilka tytułów prasy żydowskiej i prywatnych szkół żydowskich.
6
Publication available in full text mode
Content available

Socialism and the Jewish Community in Slovakia

89%
Salner P.
Studia Etnologiczne i Antropologiczne
|
2020
|
vol. 20
EN
This study is based on data acquired by the oral history method and discusses the reflections of two generations of Jews in relation to the socialist regime in Czechoslovakia (1948–1989). The first generation is represented by people who had survived the Holocaust. The second generation is represented by the ‘children of the Holocaust’ (born 1945–1965). They grew up at a time when the political realm was completely dominated by theCommunist Party. Their attitudes only changed with the invasion of Czechoslovakia in August 1968. This probe suggests differences which stem from contrasting life experiences.
7
Publication available in full text mode
Content available

Żydzi amazońscy w Peru. Zarys problematyki, cz. I

71%
Skałczyńska-Falczyńska M.
Studia Żydowskie. Almanach
|
2013
|
vol. 3
|
issue 3
159-193
EN
The article is an attempt to present the context and the contemporary process of creating a Jewish community in Iquitos, Peru. The term “Amazonian Jews” refers to mostly descendents of 19th century Moroccan Jewish adventurers, traders and tappers who came to the Amazon jungle during the rubber boom of the 1880s. Thought the community has passed through generations of intermarriage and its religious practices have been influenced by Catholicism and animistic Amazonian religions still preserves a strong sense of Jewish-ness. Despite the extreme isolation the descendents of the Moroccan Jews have kept up some Jewish traditions and made several attempts to sustain a fragile community. The Jews from Iquitos like other dispersed communities which refer to the Jewish roots, attempt to build their identity through the revitalization of their connections with the Jewish community.
PL
Artykuł jest próbą przedstawienia kontekstu i współczesnego procesu tworzenia społeczności żydowskiej w Iquitos w Peru. Termin „Żydzi amazońscy" odnosi się głównie do potomków XIX-wiecznych marokańskich żydowskich poszukiwaczy przygód, handlarzy i plantatorów, którzy przybyli do amazońskiej dżungli w okresie boomu kauczukowego w latach 80. XIX wieku. Mimo że społeczność ta przechodziła przez pokolenia małżeństw mieszanych, a jej praktyki religijne były pod wpływem katolicyzmu i animizmu, religie amazońskie nadal zachowują silne poczucie żydowskości. Pomimo skrajnej izolacji potomkowie marokańskich Żydów zachowali niektóre tradycje żydowskie i podjęli kilka prób podtrzymania kruchej społeczności. Żydzi z Iquitos, podobnie jak inne rozproszone społeczności, które odwołują się do żydowskich korzeni, próbują budować swoją tożsamość poprzez rewitalizację związków ze społecznością żydowską.
8
Publication available in full text mode
Content available

"Not a leader, nor an original thinker". A portrait of the Russian Jewish journalist Mikhail Berkhin (Benediktov)

63%
Balestrieri A.
Iudaica Russica
|
2022
|
issue 1(8)
1-34
RU
Михаил Берхин (Бенедиктов) был одним из важных русских и русско-еврейских журналистов, это сионистский лидер и верный сторонник Владимира Жаботинского. Его обширная журналистская деятельность на русском, английском, иврите и идише остается почти неизвестной, а его личная жизнь, деятельность и литературное творчество до сих пор подробно не расследовано. Данная статья представляет собою, в основном, первую попытку дать достаточно полный обзор доступного биографического материала, касающегося Берхина, а также его идейно-творческого наследия.
PL
Michaił Bierchin (Bieniediktow) to jeden z ważnych rosyjskich czy też rosyjsko-żydowskich dziennikarzy, przywódca syjonistyczny i lojalny zwolennik Władimira Żabotyńskiego. Jego obszerny dorobek dziennikarski w języku rosyjskim, angielskim, hebrajskim i jidysz pozostaje niemal nieznany, a jego życie osobiste, działalność i twórczość literacka nie zostały dotąd zbadane. Niniejszy artykuł stanowi pierwszą, w zasadzie, próbę przedstawienia w miarę pełnego przeglądu dostępnego materiału biograficznego, dotyczącego Bierchina oraz jego dorobku ideologicznego i twórczego.
EN
Mikhail Berkhin (Benediktov) was one of the famous Russian and Russian-Jewish journalists, and a Zionist leader, and a loyal supporter of V. Jabotinsky. His life, activity, and literary production have, however, not actually been studied. Without any exaggeration, we can say that Berkhin, as a person and the author of a rather voluminous journalistic heritage in different languages (Russian, English, Hebrew, Yiddish), is little known to the modern reader. Experts have not yet tried to fully discover his depths or describe him neither from the point of view of his private biography, nor as a historical phenomenon. This article is, in fact, the first attempt of this kind to give a relatively complete overview of the currently known biographical material of Berkhin and his ideological and creative heritage.
9
Publication available in full text mode
Content available

Życie kulturalne i sportowe społeczności żydowskiej Staszowa w latach 1918-1939

63%
Skowron P.
Studia Żydowskie. Almanach
|
2016
|
vol. 6
|
issue 6
69-79
EN
The article focus on cultural, educational and sport organizations in the small town of Staszów, in the province of Kielce in the years 1918-1939. The article 108 of the Constitution of the March of 1921 gave the citizens of the Republic of Poland the right to form associations and unions. The Jewish population, irrespective of the political and social situation of Poland showed great interest in cultural, educational, religious, social and sports life in the twenties and thirties of the twentieth century across the whole region of Kielce and set up various associations, organizations and clubs. In 1921 Staszów had 8357 inhabitants, including 3629 (43.5 per cent) Poles, 4704 Jews (56.3 per cent) and the remaining 24 persons (0.3 per cent) were of other faiths. In the interwar period in Staszów three cultural associations were set up: Kultur- Liga, Biblioteka Perec, Towarzystwo Kursów Wieczorowych Dla Robotników and four sports clubs: „Jutrznia”, „Gwiazda-Sztern”, „Blütz” (Hakoah) and Makabi. These associations and clubs spread Jewish culture and developed sport among the Jewish inhabitants of Staszów in that period.
PL
W artykule omówiono organizacje kulturalne, oświatowe i sportowe w małym miasteczku Staszów w województwie kieleckim w latach 1918-1939. Artykuł 108 Konstytucji marcowej 1921 przyznał obywatelom RP prawo tworzenia związków i stowarzyszeń. Ludność żydowska, niezależnie od sytuacji politycznej i społecznej Polski, wykazywała duże zainteresowanie życiem kulturalnym, edukacyjnym, religijnym, społecznym i sportowym w latach dwudziestych i trzydziestych XX wieku na terenie całego regionu kieleckiego i zakładała różne stowarzyszenia, organizacje i kluby. W 1921 r. Staszów liczył 8357 mieszkańców, w tym 3629 (43,5 proc.) Polaków, 4704 Żydów (56,3 proc.), a pozostałe 24 osoby (0,3 proc.) innych wyznań. W okresie międzywojennym w Staszowie powstały trzy stowarzyszenia kulturalne: Kultur-Liga, Biblioteka Perec, Towarzystwo Kursów Wieczorowych dla Robotników oraz cztery kluby sportowe: „Jutrznia”, „Gwiazda-Sztern”, „Blütz” (Hakoah) i Makabi. Stowarzyszenia te i kluby szerzyły w tym okresie kulturę żydowską i rozwijały sport wśród żydowskich mieszkańców Staszowa.
10
Publication available in full text mode
Content available

„Twarze nieistniejącego miasta” – pamięć obrazu z Lublinem w tle

36%
Kurczuk K.
Bibliotekarz Lubelski
|
2015-2016
|
issue 58/59
171-193
EN
This text is consistent with the issue of the multicultural identity of Lublin. The subject matter of the article is matters related to the memories of the images restored by means of media such as photography. The research area referred to concerns the characteristics of a collection of glass-plate negatives, later given the title "Faces of the non-existent town", found after 70 years in the attic of a tenement house at Rynek 4 in Lublin. The collection consists of more than 2700 negatives and is a record of the daily life of the Jewish community in the years 1914–1939. The important concept here is that of a town-book by Professor Władysław Panas, who wandered around Lublin as "Benjamin's" flaneur, discovering the "unofficial" spaces of the town, "reading" it like a book. The issue addressed in the article concerns the possibility of the restoration of cultural memories (customs and traditions), with the aid of both the discovered collection and a short iconographic film based on the concept and directed by Natasza Ziółkowska-Kurczuk under the very same title.
RU
Статья вписывается в проблему многокультурности Люблина. Главный вопрос касается образа прошлого, которое возвращается благодаря фотографии. Исследования сосредоточены на коллекции стеклянных негативов, которую назвали „Лица города, которого нет”. Коллекция была найдена после 70 лет на крыше здания на улице Рынек 4 в Люблине. Она включает 2700 негативов и является записью будничной жизни еврейской среды в 1914-1939 гг. Важную роль играет здесь концепция города-книги профессора Владыслава Панаса, который ходил по Люблину как „беняминовский” фланер, вскрывая неофициальные пространства города и „читал” их как книгу. В статье затрагивается вопрос о возможности возвратить культурную память (образ жизни и традиции), так при помощи найденной коллекции, как и короткометражного фильма, автором и режиссером которого является Наташа Зюлковска-Курчук.
PL
Niniejszy tekst wpisuje się w zagadnienie wielokulturowej tożsamości Lublina. Przedmiotem artykułu jest problematyka dotycząca pamięci obrazu, przywracanego za pomocą medium, jakim jest fotografia. Poruszony obszar badawczy dotyczy charakterystyki kolekcji szklanych negatywów, zatytułowanej później „Twarze nieistniejącego miasta”, odnalezionej po 70 latach na strychu kamienicy Rynek 4 w Lublinie. Zbiór, liczący ponad 2700 negatywów, jest zapisem codzienności społeczności żydowskiej w latach 1914–1939. Istotne znaczenie ma tutaj koncepcja miasta-księgi profesora Władysława Panasa, który wędrował po Lublinie niczym „benjaminowski” flâneur, odkrywając nieoficjalne przestrzenie miasta, „czytając” je jak księgę. Problem poruszany w artykule dotyczy możliwości przywracania pamięci kulturowej (obyczajowości i tradycji), zarówno za pomocą odnalezionej kolekcji, jak i krótkometrażowego filmu ikonograficznego według pomysłu i w reżyserii Nataszy Ziółkowskiej-Kurczuk o tym samym tytule.
11
Publication available in full text mode
Content available

„Twarze nieistniejącego miasta”– pamięć obrazu z Lublinem w tle

36%
Kurczuk K.
Bibliotekarz Lubelski
|
2015-2016
|
issue 58/59
171-193
EN
This text is consistent with the issue of the multicultural identity of Lublin. The subject matter of the article is matters related to the memories of the images restored by means of media such as photography. The research area referred to concerns the characteristics of a collection of glass-plate negatives, later given the title "Faces of the non-existent town", found after 70 years in the attic of a tenement house at Rynek 4 in Lublin. The collection consists of more than 2700 negatives and is a record of the daily life of the Jewish community in the years 1914–1939. The important concept here is that of a town-book by Professor Władysław Panas, who wandered around Lublin as "Benjamin's" flaneur, discovering the "unofficial" spaces of the town, "reading" it like a book. The issue addressed in the article concerns the possibility of the restoration of cultural memories (customs and traditions), with the aid of both the discovered collection and a short iconographic film based on the concept and directed by Natasza Ziółkowska-Kurczuk under the very same title.
RU
Статья вписывается в проблему многокультурности Люблина. Главный вопрос касается образа прошлого, которое возвращается благодаря фотографии. Исследования сосредоточены на коллекции стеклянных негативов, которую назвали „Лица города, которого нет”. Коллекция была найдена после 70 лет на крыше здания на улице Рынек 4 в Люблине. Она включает 2700 негативов и является записью будничной жизни еврейской среды в 1914-1939 гг. Важную роль играет здесь концепция города-книги профессора Владыслава Панаса, который ходил по Люблину как „беняминовский” фланер, вскрывая неофициальные пространства города и „читал” их как книгу. В статье затрагивается вопрос о возможности возвратить культурную память (образ жизни и традиции), так при помощи найденной коллекции, как и короткометражного фильма, автором и режиссером которого является Наташа Зюлковска-Курчук.
PL
Niniejszy tekst wpisuje się w zagadnienie wielokulturowej tożsamości Lublina. Przedmiotem artykułu jest problematyka dotycząca pamięci obrazu, przywracanego za pomocą medium, jakim jest fotografia. Poruszony obszar badawczy dotyczy charakterystyki kolekcji szklanych negatywów, zatytułowanej później „Twarze nieistniejącego miasta”, odnalezionej po 70 latach na strychu kamienicy Rynek 4 w Lublinie. Zbiór, liczący ponad 2700 negatywów, jest zapisem codzienności społeczności żydowskiej w latach 1914–1939. Istotne znaczenie ma tutaj koncepcja miasta-księgi profesora Władysława Panasa, który wędrował po Lublinie niczym „benjaminowski” flâneur, odkrywając nieoficjalne przestrzenie miasta, „czytając” je jak księgę. Problem poruszany w artykule dotyczy możliwości przywracania pamięci kulturowej (obyczajowości i tradycji), zarówno za pomocą odnalezionej kolekcji, jak i krótkometrażowego filmu ikonograficznego według pomysłu i w reżyserii Nataszy Ziółkowskiej-Kurczuk o tym samym tytule.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.