Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Refine search results

Journals help
Authors help
Years help

Results found: 193

first rewind previous Page / 10 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  sprawiedliwość
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 10 next fast forward last
PL
Artykuł ma za zadanie analizę dyskusji poświęconej nierównościom i wskazaniu jej implikacji w skali mikro- i makrostrukturalnej. Podnosi on zagadnienia nierówności prezentowane w dyskusji teoretycznej w dorobku przedstawicieli różnych dyscyplin naukowych, co związane jest z różnym spojrzeniem na zagadnienie nierówności. W artykule przedstawione zostaną istniejące odniesienia do często pojawiających się koncepcji, np. równości, sprawiedliwości, użyteczności czy stratyfikacji. Kolejno przedstawiono istniejące wybrane wymiary nierówności oraz współczesne ujęcie nierówności w badaniach naukowych. Na koniec wskazane zostały zapowiedziane implikacje dla gospodarstw domowych oraz gospodarki. Artykuł ma charakter teoretyczno-empiryczny i stawia sobie za cel wskazanie potencjalnych nowych pól analitycznych związanych z nierównościami, które mogą stanowić przedmiot zainteresowania badaczy.
PL
Rozważania dotyczące struktury społecznej, czy to na gruncie filozofii czy realnej (empirycznej) nauki o społeczeństwie, często poza zwykłym opisem, wyjaśnieniem funkcjonalnym czy genetycznym, zawierają także sądy wartościujące i normatywne. Znaczna część myślicieli społecznych odnosi się bowiem do problematyki oceny zastanej struktury bądź wskazywania kierunków, w jakich powinna być ona przekształcana. Właściwa struktura społeczna ma gwarantować szczęście jednostki bądź przynajmniej godne życie oraz ład całego społeczeństwa. Nie dziwi więc fakt, iż dla wielu różnie postrzegających rzeczywistość społeczną myślicieli, jak chociażby dla Platona, Arystotelesa, Marksa, Parsonsa i wielu innych, była to kwestia fundamentalna. Poza namysłem naukowym wskazana problematyka poruszała poznawczo i zmuszała do działania także „zwykłych” ludzi. Struktura społeczna (również dzisiaj), szczególnie w swym aspekcie dystrybucyjnym, jawi się wielu (w oglądzie potocznym) jako manifestacja niesprawiedliwości, jako przejaw często niesłusznych podziałów na bogatych i biednych, uprzywilejowanych i bez przywilejów, posiadających władzę i bez władzy. Krytycznie oceniany jest także sposób wykorzystywania tych różnych form kapitału. W poniższym artykule przedstawione zostaną wybrane elementy myśli społecznej dotyczące legitymizacji bądź negacji zasadności występowania wyraźnych podziałów strukturalnych. W artykule przedstawiony zostanie także fundamentalny dla rozważań „strukturalnych” podział na dystrybucyjne i relacyjne rozumienie struktury społecznej.
Verbum Vitae
|
2003
|
vol. 3
203-212
PL
In referring to goodness as the mother of mercy, Tertullian showed that it is appropriate to look at mercy from the viewpoint of goodness. Thanks to such a concept, we are able to see that true mercy is driven by reason and justice. On the other hand, a similar relationship between patience and mercy allows us to see the role of mercy with an entire vision of the world after the sin of paradise.Mercy, which according to Tertullian flows from patience, is the remedy for the lack of mercy, which has its roots in impatience stemming from the devil. Therefore, mercy is the element for rebuilding and fixing the original good of the world destroyed by evil. Nevertheless, the condition for the effective attitude of mercy is its close bond with the working of reason and in keeping the principles of justice.
PL
Artykuł łączy problematykę etyki i rachunkowości. Postawiono następujące cele badawcze: wyjaśnienie pojęcia sprawiedliwości i różnych sposobów jej rozumienia; przedstawienie możliwości wykorzystania rachunkowości w realizacji idei sprawiedliwości; przedstawienie roli sprawiedliwości w rachunkowości. Przeprowadzony wywód oparto na studiach literaturowych z zakresu etyki (w szczególności w odniesieniu do rozumienia pojęcia sprawiedliwości), a zawarty w publikacji dyskurs ma charakter teoretyczny. Wykazano, iż rachunkowość, pomimo realizacji przede wszystkim celu gospodarczego, a więc racjonalno- egoistycznego, może być wykorzystana w celu wdrażania w życie idei sprawiedliwości, w różnych rozumieniach tej ostatniej, a więc w realizacji celu aksjologiczno-społecznego. Wskazano pola do zastosowania rachunkowości w dążeniu do sprawiedliwości oraz zastosowania idei sprawiedliwości w rachunkowości.
PL
W artykule przedstawiono koncepcje sprawiedliwości organizacyjnej, rozumianą jako ogólne poczucie jednostki obejmujące to, co jej zdaniem jest sprawiedliwe w miejscu pracy, a dotyczące kwestii wszelkiego rodzaju podziału, procedur i interakcji społecznych. Autor udowadnia, że sprawiedliwość organizacyjna jest nie tylko nowym, ale i interesującym tematem badawczym w naukach o zarządzaniu. Uzyskana wiedza może być przydatna do wyjaśniania szeregu zachowań pracowników, dotyczących motywacji i satysfakcji z pracy, zaangażowania, dzielenia się wiedzą. Według autora, sprawiedliwość organizacyjna w najbliższej przyszłości może stać się nowym obszarem zarządzania przedsiębiorstwem.
Sympozjum
|
2003
|
issue 2(11)
137-147
PL
Miłosierdzie jako zasada sprawiedliwości
PL
Problemy związane z konfliktem dotyczącym treści praw analizowane są poniżej z perspektywy prawno-językowej w kontekście niedawnego sporu o prawa głosu w Hong Kongu. Głównym problemem prawno-językowym, który jest także punktem wyjścia do analizy próbek argumentacyjnych jest pytanie, czy prawne i prawnie istotne, ale nie wyłącznie prawne argumenty w sporach są rzeczywiście międzykulturowe. Ponadto kwestia, jaką rolę, jeśli w ogóle jakąkolwiek, odgrywają argumenty specyficzne kulturowo i narzędzia prawno-lingwistyczne w takich konfliktach jest również brana pod uwagę. Mając to na uwadze, przepisy prawne dotyczące konfliktu i argumentacji używanej przez strony są badane, aby ustalić istotne mechanizmy prawno-językowe, które mogłyby ułatwić rozwiązanie konfliktów dotyczących treści prawa. Sprawiedliwość jako narzędzie interpretacyjne jawi się jako najbardziej atrakcyjny mechanizm międzykulturowy. Tymczasem jego zastosowanie w mechanizmach rozwiązywania konfliktów pokazuje zakorzenienia mechanizmów prawnych w szerszych strukturach społecznych, które również ograniczają stosowanie takich czysto prawnych narzędzi dyskursywnych. W rezultacie, analizowany konflikt pojawia się jako amalgamat argumentów prawnych i pozaprawnych i niewerbalnych znaków, które są międzykulturowe. Sprawiedliwość jako narzędzie interpretacyjne w prawie ma charakter międzykulturowy i ograniczony zakres zastosowania do praktyk dyskursywnych, w których się ujawnia.
EN
Problems related to a conflict about the content of rights are analysed below from the legal-linguistic perspective in the context of the recent dispute about voting rights in Hong Kong. The central legal-linguistic problem that is also the starting point for the analysis of argumentative samples is the question whether legal and legally relevant, yet not strictly legal arguments in such disputes are actually cross-cultural. Furthermore, the question what role, if any, the culture-specific arguments and legal-linguistic devices play in such conflicts is considered as well. With this aim in mind, legal provisions relevant to the conflict and the argumentation used by the opposing sides are explored to find out the legal-linguistically relevant mechanisms that might facilitate the solution of conflicts about the content of rights. Fairness as an interpretive device appears as the most appealing cross-cultural mechanism. Meanwhile, its application in conflict solution mechanisms shows the embeddedness of legal mechanisms in broader social structures that also set limits to the application of purely legal discursive devices. As a result, the analysed conflict appears as an amalgam of legal and extra-legal arguments and non-verbal signs that in their application are cross-cultural. Equally, fairness as an interpretive device in law is deemed cross-cultural, yet also limited in the scope of its application to discursive practices in which it emerges.
PL
Celem artykułu jest identyfikacja kategorii ekonomicznej efektywności na gruncie L&E. Zgodnie z podstawową tezą L&E efektywność ta jest fundamentalną wartością prawa. W opracowaniu podjęto dyskusję z tą tezą. Z jednej strony, kontrowersje dotyczące przedmiotowej tezy wynikają z braku jej jednoznacznego rozumienia. Z drugiej, prawo funkcjonuje od wieków, natomiast kwestia jego ekonomicznej efektywności podnoszona jest od kilkudziesięciu lat. Podstawową wartością, której podporządkowane było prawo „od zawsze”, jest sprawiedliwość. Stąd podjęto również problem zróżnicowanego podejścia do relacji pomiędzy ekonomiczną efektywnością a sprawiedliwością w L&E. Krytyczna analiza piśmiennictwa pozwoliła na sformułowanie argumentów za i przeciw dominacji jednej z tych wartości w praktyce stanowienia i stosowania prawa. Rozpoznano znaczne różnice w poglądach w tym zakresie. Jednocześnie uznano za prawdziwe przyjęte założenie, że efektywność ekonomiczna jest wartością realizowaną w prawie obok sprawiedliwości. Podjęty problem jest ważny z praktycznego punktu widzenia. Konsensus w teorii przyczyniłby się do wypracowania modelu umożliwiającego ocenę regulacji prawnych, z przyjęciem za jej kryteria ekonomicznej efektywności i sprawiedliwości.
EN
The aim of the article is to identify the category of economic efficiency on the grounds of L&E. According to the primary thesis of L&E economic efficiency is a fundamental legal value. The study discusses said thesis. On one hand, the controversy surrounding the thesis stem from lack of its unequivocal understanding. On the other, law has been functioning for centuries, while the question of its economic efficiency has only been raised for a few decades. Fundamental value, which has always been associated with law, is justice. It follows that the issue of various approaches to the relation between economic efficiency and justice in L&E is considered. Critical analysis of the literature allows to formulate arguments for and against each of these values in enacting and enforcing the law. Significant differences in various approaches to this matter are identified. Simultaneously, the assumption that efficiency is a value realized in the law beside justice is considered to be correct. The issue raised is important from the practical point of view. A theoretical consensus would support formulating a model, which would allow assessment of legal regulations based on criteria of economic efficiency and justice.
PL
Celem artykułu jest analiza zmian zachodzących w rozumieniu pojęcia sprawiedliwości. Początkowo termin ten odnosił się do prawa by następnie w większym stopniu opisywać znaczenie polityczne. W pracy omówione zostały główne ujęcia problemu, poczynając od starożytnych koncepcji Platona, Arystotelesa, Cycerona. Spośród myślicieli współczesnych najwięcej miejsca poświęcono teorii sprawiedliwości Johna Rawlsa, oraz wybranym krytykom koncepcji amerykańskiego filozofa. Wśród zastosowanym metod badawczych wiodącą jest metoda deskryptywna, posiłkowo zaś metody historyczno-opisowa i komparatystyczna. Uzyskane wyniki upoważniają do twierdzenia, że nastąpił przełom w rozumieniu sprawiedliwości, częściej dyskutowanej obecnie w sferze politycznej niż prawnej. Prawne rozumienie pojęcia sprawiedliwości zostało ustalone już w starożytności i jego istota pozostała niezmienna do dnia dzisiejszego, z nieznacznymi zmianami.
PL
Behind the scenes of Court. Ugo Betti, Corruzione al Palazzo di Giustizia Abstract The article concerns the Polish reception of Ugo Betti’s drama Corruzione al Palazzo di Giustizia.It presents the comparison of the two performances: the theatrical one, directed by MariaWiercińska (1958), and the television one, directed by Gustaw Holoubek (1970). The firstspectacle was determined by the political context in post-Stalinist times, the second wasconcentrated on moral conflicts and personal attitudes. Both performances searched for ananswer to the question about the meaning of justice. Keywords: Ugo Betti, Polish theatre, reception, television performance, justice
PL
Artykuł prezentuje funkcjonowanie prawa pomocy w sprawach cywilnych w Polsce i w Hiszpanii. Przedstawiona analiza dowodzi, że istotne obciążenie polskich sądów (sędziów lub referendarzy sądowych) obowiązkami rozpoznawania wniosków o ustanowienie pełnomocnika z urzędu oraz o zwolnienie od kosztów sądowych, jak też o udzielenie prawa pomocy w sprawach transgranicznych, nie znajduje żadnego uzasadnienia w konieczności zapewnienia podmiotom niezamożnym rzeczywistego dostępu do sądu. Rozstrzygnięcia w tym zakresie zapadające nie stanowią bowiem wymiaru sprawiedliwości, a tylko ten jest zastrzeżony dla sądów. Co więcej, sądowe instrumenty weryfi kacji prawdziwości oświadczeń będących podstawą udzielenia zwolnienia od kosztów sądowych lub ustanowienia pełnomocnika z urzędu są wyjątkowo niewydolne. Przyznanie przez państwo zainteresowanemu prawa pomocy prawnej powinno być raczej traktowane jako sprawa administracyjna. Państwo posiada wyspecjalizowany, przygotowany właśnie do udzielania wsparcia podmiotom, które nie są w stanie przezwyciężyć trudnych sytuacji życiowych z wykorzystaniem własnych uprawnień, zasobów i możliwości, aparat urzędniczy. Pracownicy socjalni mogliby weryfi kować zgodność z prawdą informacji o stanie majątkowym zainteresowanych. Urzędnicy tacy, znając sytuację wnioskodawcy określą, czy o zwolnienie występuje osoba uboga, czy też o zwolnienie prosi osoba, którą stać na zapłacenie opłat sądowych i wynagrodzenia profesjonalnego pełnomocnika, ale woli procesować się za środki publiczne.
PL
72. doroczna konferencja Amerykańskiego Stowarzyszenia Kryminologii (ASC) pod hasłem The Many Colors of Crime & Justice, która odbyła się w Nowym Orleanie w dniach od 16–19 XI 2016 r., zgromadziła 4612 (zarejestrowanych) uczestników. Był to kolejny rekord w historii konferencji kryminologicznych w wymiarze międzynarodowym i po raz drugi przekroczony został próg czterech tysięcy uczestników. Tradycyjnie już organizatorzy dokonali podziału programu konferencji na 48, głównie merytorycznych, kategorii tematycznych. W tym zakresie hasłowo wyróżniono m.in.: teorie kryminologiczne, faktory biospołeczne (genetyczne), społeczności, kobiety, kryminologię międzynarodową i porównawczą, przemoc, przemoc domową (klasyfi kowaną łącznie z przemocą naruszającą sferę intymną), nadużywanie narkotyków i substancji psychotropowych, przestępstwa z nienawiści, problemy dyskryminacji rasowej i etnicznej, przestępczość zorganizowaną, gangi, broń, karę śmierci, więziennictwo, przestępczość nieletnich i sądownictwo w sprawach nieletnich, zapobieganie przestępczości, przestępczość „białych kołnierzyków” (korporacyjną), przestępczość związaną z zatrudnieniem oraz w miejscu pracy, religię, rodziny, ekonomię, wiktymizację oraz politykę karną. Sprawozdanie nawiązuje do wybranych problemów obrad konferencji, które toczyły się w ramach około 1270 sesji, obejmujących szerokie spektrum problemów związanych z przestępczością, przestępcą oraz funkcjonowaniem środków zapobiegania przestępczości. Na co najmniej jednej trzeciej spośród wszystkich sesji podejmowana była problematyka teorii kryminologicznych w szerokim tego słowa znaczeniu. Autorzy niniejszego sprawozdania przedstawili referat: Traffi cking in Human Organs in Poland — Legal and Criminological Aspects (w sesji nr 305: Roundtable: Traffi - cking). Ponadto przedstawicielka najmłodszej generacji Białostockiej Szkoły Kryminologii mgr Emilia Truskolaska przedstawiła komunikat nt. Pierwszego Ogólnopolskiego Forum Młodych Kryminologów, które odbyło się w dniach od 19 do 20 maja na Uniwersytecie w Białymstoku.
15
61%
PL
Na konkretnym przykładzie sporu o pensum (klasyczny wariant „sporu o miedzę”) przedstawiam ogólny problem identycznych uprawnień dwóch równych sobie Polaków – Mariusza i Piotra – do pożądanego przez nich w równym stopniu tego samego dobra. Obu cechuje ograniczony altruizm; nie są ani aniołami, których nie kusi samolubna chęć postawienia na swoim, ani diabłami, którzy chcą niszczyć innych nawet kosztem zniszczenia samych siebie. Powstaje pytanie, czy sprawiedliwość – w warunkach przybliżonej równości ludzi, ograniczonego altruizmu i/lub samolubstwa oraz ograniczonych zasobów – jest aby w ogóle w świecie ludzkim możliwa.
EN
On the example of a workload dispute (a version of a ‘border dispute’). I present the general problem of two persons – M and P – with equal entitlements to one commodity, which is equally desired by both of them. They are both moderately altruistic; they are not angels untempted by a selfi sh willingness to get their own way, nor are they devils, who want to destroy others even if it leads to self-destruction. As human beings operating in a world of limited goods, they are so physically and intellectually feeble that neither of them is able to permanently enslave the other and submit him to the second person’s will. Such being the case, each solution to the problem means that the profit of one person is the loss of the second. The question, whether justice is possible at all, suggests itself whether in a situation when people are more or less equal, or with limited altruism and/or selfishness and scarce resources.
PL
Celem artykułu jest ukazanie tego, jak wielkie znaczenie idea sprawiedliwości odgrywa w życiu społecznym i politycznym. W pierwszej jego części zostaje zarysowana historia sprawiedliwości począwszy od tradycji greckiej („Państwo” Platona), poprzez chrześcijaństwo (w ujęciu encykliki „Bóg jest miłością” Benedykta XVI) aż do współczesnej teorii sprawiedliwości J. Rawlsa, której zasady (m.in. wyrównywania szans, redystrybucji dochodów) stały się swoistym modelem dla wielu współcześnie funkcjonujących państw. W części drugiej spróbujemy spojrzeć na polską transformację ustrojową po 1989 roku przez pryzmat twierdzenia Rawlsa, że wszelkie instytucje i mechanizmy regulujące życie politycznej wspólnoty, niezależnie od tego jak były nowatorskie i doskonałe, muszą zostać w dłuższym dystansie zakwestionowane, jeżeli nie spełniają elementarnego wymogu sprawiedliwości. Postawimy tezę, że program „Prawa i Sprawiedliwości” w 2015 roku odpowiadał trafnie na niespełnioną potrzebę sprawiedliwości w polskim społeczeństwie, co było źródłem sukcesu wyborczego i poparcia społecznego dla rządu w kolejnych trzech latach. W zakończeniu wskażemy jednak także na niebezpieczeństwa, które związane są z nadmiernym rozrostem rządowych programów społecznych. Przypomnimy za F. von Hayekiem, że dążenie do równości ekonomicznej stanowi śmiertelne zagrożenie dla wolności.
EN
The aim of the paper is to show a role of an idea of justice in social and political life. In the first part the Author describes the history of justice beginning with the Greek tradition (Platon’s State), through Christianity (as described in encyclical “God is love” by Benedykt XVI) till the modern theory of justice by J. Rawls, the rules of which (e.g. equality of chances, income redistribution) constitute a model for many modern states. In the second part an attempt to interpret the Polish political transformation after 1989 year is done, considering the Rawls’ claim that all institutions and mechanisms regulating a life of political community, independently of their modernity and excellence, must be put to the question in a long term if they do not fulfill the basic condition of justice. The Author proposes a thesis that the program of “Prawo i Sprawiedliwość” political party in 2015 year met the unfulfilled need for justice in Polish society and it was a source of the electoral success and social support for the government in the following three years. Nevertheless, some dangers connected with an excessive growth of the governmental social programs are indicated in the final part. It is reminded, on the basis of Hayek statement, that striving for economic equity creates a fatal threat for freedom.
PL
Bóg zawarł z człowiekiem «przymierze pierwotne». Przymierze to objawia się przede wszystkim w relacji miłości między Stwórcą a stworzeniem. Niestety, człowiek za podszeptem szatana oderwał się od uczestnictwa w Bożej miłości i prawdzie. Odtąd stał się jakby bardziej podatny na grzech. Jednak Bóg w swoim miłosierdziu zapowiada odkupienie, bowiem do natury „miłości należy to, że nie może ona nienawidzić i pragnąć zła tego, kogo raz sobą obdarzyła”. Starotestamentowe teksty dały Janowi Pawłowi II okazję do tego, by ukazać współczesnym, że Bóg jest ciągle ten sam: sprawiedliwy i miłosierny zarazem. „Miłość niejako warunkuje sprawiedliwość, a sprawiedliwość ostatecznie służy miłości. Ów prymat, pierwszeństwo miłości w stosunku do sprawiedliwości (co jest rysem znamiennym całego Objawienia), ujawnia się właśnie poprzez miłosierdzie”. Bóg jest tym, kto kocha i w swej miłości działa sprawiedliwie.
EN
God has made with people the ‘primary covenant’. The covenant is based on the relationship between the Creator and the created beings. Unfortunately, the man tempted by Satan separated himself from the bond of the divine love and truth. Since then, people have become more open to a sin. However, God in his mercy announced the act of redemption because “love, by its very nature, excludes hatred and ill – will towards the one to whom He once gave the gift of Himself” (John Paul II, Dives in misericordia, 3.4). The Old Testament passages prompted pope John Paul II to present to the contemporary man the truth about God who is always the same – just and merciful in the same time. “Love conditions justice and finally, justice serves love. The primacy, the superiority of love to justice (that is the mark of Revelation) is revealed precisely through mercy” (John Paul II, Dives in misericordia, 3.4). God is the One who loves and in this love He acts justly.
PL
W niniejszym tekście podjęta została próba ukazania wartości, jaką jest sprawiedliwość w kontekście jej wpływu na kreowanie zaufania w społeczeństwie informacyjnym w wybranych aspektach. Wśród nich wyróżniono sprawiedliwość ustawodawcy w podejmowanych działaniach legislacyjnych, sprawiedliwość w dostępie do informacji oraz sprawiedliwość w perspektywie edukacyjnej.
EN
This article is the attempt to show the value of justice in the context of its impact on the creation of trust in the information society in selected aspects. These aspects include: justice of the legislator in taking legislative actions, justice in access to information and justice in the perspective of education.
PL
Celem artykułu jest tematyzacja dwóch różnych typów postaw wobec prawa – które w nawiązaniu do M.J. Siemka i L.L. Fullera określam mianem „wschodniej” i „zachodniej”. Zadanie to realizowane jest przez porównawczą interpretację dwóch znanych filmów – tj. Dwunastu gniewnych ludzi (reż. S. Lumet, USA 1957) oraz rosyjski wersji obrazu Lumeta – 12 (reż. N. Michałkow, 2007). Staram się pokazać, że jakkolwiek dzieła te przedstawiają podobne historie, to zachodzą między nimi istotne różnice dotyczące sposobu postrzegania prawa. W wersji amerykańskiej prawo jest systemem mechanizmów, które realnie działają i które traktowane są poważnie. W wersji rosyjskiej prawo stanowi w dużym stopniu coś pozornego, co w rzeczywistości musi być zastąpione przez etykę.
20
61%
PL
Celem artykułu jest ukazanie znaczenia badań dotyczących spostrzeganej sprawiedliwości proceduralnej podatków. Omówiono w nim trzy poziomy badania percepcji sprawiedliwości podatków. Praca zawiera także dane obrazujące wpływ spostrzeganej sprawiedliwości proceduralnej na zachowanie podatników. Jednocześnie przedstawiono w niej narzędzie służące do pomiaru sprawiedliwości proceduralnej podatków.
EN
The purpose of this paper is to prove the significance of studies devoted to perceived procedural fairness of taxation. Three levels of research into the perception of tax fairness are discussed. The paper presents relations between procedural fairness and taxpayers’ behaviour. The measures used for studying perceived procedural fairness of taxes are also discussed.
first rewind previous Page / 10 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.