Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 4

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  sprawiedliwość rozdzielcza
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
EN
The article addresses the issues of natural justice and distributive justice. The traditional formula “to render to everyone his or her own” (suum cuique tribuere) was taken as the point of departure. The discussion leads to the conclusion that natural justice concerns every person, and that everyone is entitled to inherent, innate rights, fundamental human rights. The exercise of natural justice ensures basic participation in the goods of the community, namely the state. This is so because this justice requires that every person be provided with an existence appropriate to the dignity of the human person. The relationship between natural justice and distributive justice exists at the level of elementary objective needs. Natural justice, when exercised, in a sense meets the formula “to render to everyone according to their legitimate needs”, meeting objective, basic needs, but this applies only to part of society. This justice is broader, it does not boil down to these elementary needs and, of course, it relates also to other things than needs. In a sense, it could be said that natural justice “intervenes” where justice applied according to the principles of proportionality is not enough. Man, with his or her guaranteed natural, equal rights enacted as positive law in line with natural justice, through his or her own action “uses justice” by using (positive) law and provides himself or herself with a decent life. However, natural justice does not omit anyone, its implementation actually replaces the formula of distribution justice “render to everyone according to legitimate needs”. In distributive justice, equality is about proportion to the contribution made, but also to the merit. Of these two principles, the guiding principle, because of its universality, is the formula “render to everyone according to their contribution”: those who contribute more to the good of the community, receive more.
PL
W artykule podjęto zagadnienie sprawiedliwości naturalnej i sprawiedliwości rozdzielczej. Jako punkt wyjścia przyjęto tradycyjną formułę „oddać każdemu to, co mu się należy” (suum cuique tribuere). Rozważania prowadzą do stwierdzenia, że sprawiedliwość naturalna dotyczy każdego człowieka, a należne są mu przyrodzone, wrodzone uprawnienia, podstawowe prawa człowieka. Realizacja sprawiedliwości naturalnej zapewnia w zakresie podstawowym udział w dobrach wspólnoty, jaką jest państwo. Sprawiedliwość ta bowiem wymaga, by każdemu człowiekowi zapewnić egzystencję odpowiadającą godności osoby ludzkiej. Związek sprawiedliwości naturalnej ze sprawiedliwością rozdzielczą występuje na poziomie elementarnych zobiektywizowanych potrzeb. Sprawiedliwość naturalna, gdy jest urzeczywistniana, niejako wypełnia wyróżnianą przez niektórych formułę „każdemu według »usprawiedliwionych« potrzeb”, zapewniając zobiektywizowane, podstawowe potrzeby, co dotyczy jednak tylko części społeczeństwa; sprawiedliwość ta jest szersza, nie jest zawężona tylko do tego rodzaju elementarnych potrzeb i oczywiście nie tylko potrzeb dotyczy. Można by w pewnym sensie powiedzieć, że sprawiedliwość naturalna jakby „interweniuje”, gdy nie wystarcza stosowanie sprawiedliwości według zasad proporcjonalności. Człowiek mający zagwarantowane przyrodzone, równe prawa, wpisane w prawo pozytywne, uzgodnione treściowo ze sprawiedliwością naturalną, poprzez własne działanie, korzystając z prawa stanowionego (pozytywnego), niejako „korzysta ze sprawiedliwości” i zapewnia sobie godziwe życie. Jednakże sprawiedliwość naturalna nikogo nie pomija, jej realizacja w istocie zastępuje formułę sprawiedliwości rozdzielczej „każdemu według »usprawiedliwionych« potrzeb”. W sprawiedliwości rozdzielczej równość polega na proporcji; należy oddać proporcjonalnie, ogólnie rzecz ujmując, do wkładu, ale także do zasług. Z tych dwóch zasad wiodąca, z uwagi na jej powszechność, jest formuła „każdemu według wkładu” – ten, kto bardziej przyczynia się do dobra wspólnoty, otrzymuje więcej.
Roczniki Filozoficzne
|
2018
|
vol. 66
|
issue 1
115-132
PL
W latach 40 XIX wieku Luigi Taparelli i Antonio Rosmini wprowadzili do publicznego obie­gu termin „sprawiedliwość społeczna”. Od tamtego czasu znaczenie tego pojęcia znacznie się poszerzyło. Literatura przedmiotu notuje liczne identyfikacje tego konceptu. W tej części wska­zane zostały utożsamienia sprawiedliwości społecznej ze sprawiedliwością wyrównawczą (w od­mianach: karzącej, naprawczej i wymiennej). Niektóre z tego rodzaju identyfikacji zakła­da­ją istnienie podmiotów kolektywnych. Występują one jako czasowe bądź przestrzenne grupy społeczne i kohorty.
EN
In the 1840’s, due to Luigi Taparelli and Antonio Rosmini, the term of “social justice” emerg­ed. Since that time, its meaning has developed in many ways. In the literature of the subject, one can find numerous identifications of the term “social justice”. The article focuses on the identity of this term with justice framed as: a commutative justice (in its varieties: retributive, restorative and justice of exchange). Some of these concepts assume the existence of some kind of social persons. The author, in inevitably approximate analyses, tries to show specificity of particular types of meanings assigned to the notion of “social justice”.
Roczniki Filozoficzne
|
2018
|
vol. 66
|
issue 1
99-114
PL
W latach 40 XIX wieku Luigi Taparelli i Antonio Rosmini wprowadzili do publicznego obie­gu termin „sprawiedliwość społeczna”. Od tamtego czasu znaczenie tego pojęcia znacznie się poszerzyło. Literatura przedmiotu notuje liczne identyfikacje tego konceptu. W tej części wska­zane zostały utożsamienia sprawiedliwości społecznej ze sprawiedliwością wyrównawczą (w od­mianach: karzącej, naprawczej i wymiennej). Niektóre z tego rodzaju identyfikacji zakła­da­ją istnienie podmiotów kolektywnych. Występują one jako czasowe bądź przestrzenne grupy spo­łeczne i kohorty.
EN
In the 1840’s, due to Luigi Taparelli and Antonio Rosmini, the term of “social justice” emerg­ed. Since that time, its meaning has developed in many ways. In the literature of the subject, one can find numerous identifications of the term “social justice”. The article focuses on the identity of this term with justice framed as: a commutative justice (in its varieties: retributive, restorative and justice of exchange). Some of these concepts assume the existence of some kind of social persons. The author, in inevitably approximate analyses, tries to show specificity of particular types of meanings assigned to the notion of “social justice”.
PL
W latach 40. XIX wieku Luigi Taparelli i Antonio Rosmini wprowadzili do publicznego obie­gu termin „sprawiedliwość społeczna”. Od tamtego czasu znaczenie tego pojęcia znacznie się poszerzyło. Literatura przedmiotu notuje liczne identyfikacje tego konceptu. Niniejszy tekst kon­centruje się na wskazaniu kilku jego ujęć. Autor, w siłą rzeczy skrótowo zaprezentowanych analizach, stara się pokazać specyfikę poszczególnych rodzajów znaczeń nadawanych „sprawie­dli­wości społecznej”. Sprawiedliwość społeczna będąca przedmiotem analizy w tym artykule utożsamiana jest ze sprawiedliwością ogólną (prawną) i rozdzielczą.
EN
In the 1840’s, due to Luigi Taparelli and Antonio Rosmini, the term of “social justice” emerged. Since that time, its meaning has developed in many ways. In the literature of the subject, one can find numerous identifications of “social justice”. This paper brings up some applications of the notion. The author, in inevitably approximate analyses, tries to show the specificity of particular types of meanings assigned to the notion of “social justice”. The article focuses on the identity of this term with justice framed as a legal and distributive justice.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.