Search results

1

Świerk, drzewo proste

100%

Szcześniak K.

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza

|

2013

|

vol. 20

|

issue 2

183-193

PL

The article discusses the place of the spruce in Slavic and Baltic customs, folk medicine, chants, and superstitions. The research has demonstrated that the tree has many meanings in Slavic culture (it is treated there as a female tree, which is suggested by its name in East Slavic languages), and although it seems to be straight and simple (because it is the way it grows) it has turned out to be a liminal tree of borderlands, connecting life with death, and allowing for a reconciliation with inevitability of passing, facilitating the passage of a dead person’s soul to the other dimension of eternal life. The spruce combines the joy of wedding (because it is included in the wedding tree) with the threat of infertility (if it is planted too close to home). Additionally, it protects cattle from witches and evil spirits (for the first pasture outing, cattle was driven with a spruce twig, or a tree was laid before the building from which the animals were driven out). Its blades, twigs, and cones were widely used as designates in folk medicine chants, and for infusions, extracts, and ointments used externally and internally as medicines.

2

Potencjał rodzimych iglastych gatunków drzew leśnych w uprawach agroleśnych

84%

Baranowska M., Kobus-Cisowska J.

Zagadnienia Doradztwa Rolniczego

|

2023

|

vol. 113

|

issue 3

50-67

EN

Agroforestry is a type of farming that integrates agricultural crops with trees, and is a way of managing the land in which crop and livestock production coexist in the same area with woody plants and/or shrubs. Agroforestry promotes efficient use of soil and environmental resources compared to monoculture farming. The integration of trees in agroforestry improves the fertility and physical, biological and chemical properties of the soil, and consequently food, timber and fodder. Such cultivation promotes an appropriate microclimate by influencing soil properties and moisture content. Integration of trees on agricultural land provides additional climate and environmental benefits and can be a cost-effective and climate-friendly practice. The article identifies native coniferous forest tree species that could potentially be part of agroforestry crops with a view to their use in functional foods.

PL

Agroleśnictwo to rodzaj upraw integrujący uprawy rolne z drzewami i jest sposobem gospodarowania ziemią, w którym produkcja roślinna i zwierzęca współistnieje na tym samym obszarze z roślinnością drzewiastą i/lub krzewami. Agroleśnictwo sprzyja efektywnemu wykorzystaniu zasobów glebowych i środowiskowych w porównaniu z uprawą monokulturową. Integracja drzew w uprawie rolniczej poprawa żyzność i właściwości fizyczne, biologiczne i chemiczne gleby, a w konsekwencji żywności, drewna i paszy. Taka uprawa sprzyja odpowiedniemu mikroklimatowi wpływając na właściwości i wilgotność gleby. Integracja drzew na gruntach rolnych zapewnia dodatkowe korzyści dla klimatu i środowiska, dlatego może stanowić opłacalną i przyjazną praktykę. W artykule wskazano rodzime gatunki iglastych drzew leśnych, które potencjalnie mogłyby stanowić element upraw agroleśnych z uwzględnieniem ich wykorzystania w żywności funkcjonalnej.

3

Problem nieobecności nazw gatunków drzew w Pieśniach ludowych z Warmii i Mazur na tle analizy etnograficzno-przyrodniczej

84%

Lechocka E.

Prace Językoznawcze

|

2015

|

issue 17/4

41–59

EN

This article attempts to analyze ethnographically the species of trees, whose names have not been mentioned in the collection of folksongs originating in Warmia and Mazury edited by Marian Sobieski. From the ethnographical point of view and with respect to the natural environment, they seem to be the most valuable plants in the region. The research falls within the framework of studies called “absence figure” that are currently popular and has been conducted on the premises of the theory of bioregionalism. Bioregionalism assumes a particular relationship between the world of plants and humans, their tradition, habits and culture. Accordingly, some species of trees, such as spruce, pine, juniper, birch-tree, and willow have been examined and analyzed. The description of each includes examples of main dialect variations of plant names, information about the place occupied by each species in the natural habitat of Warmia and Mazury and the role it played in the material heritage of local inhabitants. The conducted research allowed the author to determine the reason for the absence of key tree species. The cause (in everyday life and the sacrum sphere as well) might have been the specificity of the discussed anthology, the frugality of artistic devices in the songs or changes in the structure of tree stands.

4

The Spruce in the Culture of the Podhale Shepherds

51%

Geneja-Pietrzak B.

Perspektywy Kultury

|

2019

|

vol. 27

|

issue 4

201-218

PL

W zaproponowanym przeze mnie artykule zajmuję się zagadnieniem kultu świerka w kulturze pasterzy na Podhalu, regionie w Polsce Połu-dniowej. Jest to temat związany ze szczególnym znaczeniem drzewa, jakim jest świerk. Odegrał on na całym Podhalu, a zwłaszcza w kultu-rze pasterskiej tego obszaru ogromną rolę. Został wyniesiony do rangi symbolu szczęścia, pomyślności i dobrobytu. Wszelkie czynności wy-konywane w pracy pasterzy związane były z uroczystym traktowaniem świerka. Należy zaznaczyć, iż czynności te miały religijno‑magiczne motywacje, bowiem gałązki świerka poświęcone były wcześniej w koś-ciele. Nie zmienia to jednak faktu, iż późniejsze rytuały miały charakter magiczny. Przykładem będzie choćby zwyczaj, zgodnie z którym paste-rze przypinali gałązki świerka bądź jodły do kapelusza, wierząc, że im samym oraz owcom nic nie zagraża. Współcześnie kultura pasterska cieszy się ogromnym zainteresowaniem wśród badaczy naukowych za-równo z Polski, jak i z zagranicy, którzy zgłaszają swoje uczestnictwo w organizowanych dzisiaj kursach bacowskich. Magia związana z kul-turą pasterską znalazła swoje odbicie również w literaturze polskiej oraz poezji gwarowej. Czytelnicy mogą sięgnąć po dzieła takich auto-rów jak Seweryn Goszczyński, Kazimierz Przerwa ‑Tetmajer, Włady-sław Orkan, Stanisław Witkiewicz oraz po dzieła twórców poezji gwa-rowej: Wandy Szado‑Kudasikowej, Romana Dziobonia.

EN

In this article I tackle the issue of the worship of spruce trees in the culture of the shepherds in Podhale, a region in southern Poland. This is an issue related to the particular significance of the spruce. It has played a great role in the culture of the whole Podhale region, and es-pecially in the pastoral culture of this area. The spruce was elevated to the rank of a symbol of good luck, prosperity and well‑being. All ac-tivities carried out in the work of shepherds were connected with the ceremonial treatment of spruce trees. It should be noted that these ac-tivities were religiously and magically motivated, as spruce twigs were blessed in the church beforehand. However, this does not change the fact that the rituals were magical. An example would be the custom according to which shepherds would pin spruce or fir twigs to their hats, believing that this would keep them and their sheep were safe. Nowadays, shepherding culture enjoys great interest among research-ers, as well as among Polish and even foreign communities, who apply for participation in shepherding courses organized today. The magic associated with pastoral culture was also reflected in Polish litera-ture and dialect poetry. Readers can refer to the works of such poets and writers as: Seweryn Goszczyński, Kazimierz Przerwa‑Tetmajer, Władysław Orkan, and Stanisław Witkiewicz or dialect poets Wanda Szado‑Kudasi kowa and Roman Dzioboń.

Refine search results

1 Perspektywy Kultury

1 Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza

1 Prace Językoznawcze

1 Zagadnienia Doradztwa Rolniczego

1 Baranowska M.

1 Geneja-Pietrzak B.

1 Kobus-Cisowska J.

1 Lechocka E.

1 Szcześniak K.

1 2023

1 2019

1 2015

1 2013

Świerk, drzewo proste

Potencjał rodzimych iglastych gatunków drzew leśnych w uprawach agroleśnych

Problem nieobecności nazw gatunków drzew w Pieśniach ludowych z Warmii i Mazur na tle analizy etnograficzno-przyrodniczej

The Spruce in the Culture of the Podhale Shepherds