Search results

1

Starzec w polityce. Zmienne poglądy Plutarcha z Cheronei

100%

Osek E.

Vox Patrum

|

2011

|

vol. 56

133-145

EN

Plutarch of Chaeronea (ca. 45-122/125) changed his attitude to on old age in the successive stages of his life and literary production. In the period between AD 85 and 95 the middle-aged author inclined to the Stoic theory on old age. According to the Stoic doctrine his Table talks (Symposiacs) show an old age of man as a heatless and moistures state causing the physical and mental degeneracy. In the next phase – the time of working on the Parallel Lives (AD 96-117) Plutarch hesitated between the pessimistic Stoic view and the neo-Stoic conception of the eugeria („the beautiful ageing”), whose embodiment and ideal was Cato the Elder. The ultimate Plutarch’s position is contained in his last work entitled Whether an old man should engage in public affairs. This treatise on old age, being the only such a work extant in Greek language, was written in AD 119/120, when Hadrian appointed over seventy-year-old Plutarch to a governor of Greece. The author argues now that an old statesman is much better than a young one and that a politician doesn’t have to finish his public career because of his old age. The Plutarch’s sources are not Peripatetic, as most of the scholars suppose, but Epicurean and perhaps also Middle Platonic. The thesis of this article is that the philosopher of Chaeronea always oscillated between Stoicism and Epicureanism in his approach to old age.

2

Przewodnictwo duchowe w świetle nauczania św. Teofana Pustelnika

71%

Saszko I.

|

2021

|

vol. 68

|

issue 1

69-83

EN

St. Theophan the Recluse (1815-1894) was a Russian ascetic, recluse, and at the same time a bishop and theologian. In his sermons, as well as in his numerous correspondence, he encouraged the use of spiritual guidance given to the faithful by monks, nuns and priests. He also gave advices to spiritual guides on how to carry out the ministry they had been called to. Referring to the tradition of the Church, he proclaimed that the relationship between the elder and his disciples should be based on a close and cordial frienship. If someone is unable to find an experienced spiritual father, his friends may be helpful on the path to eternity.

PL

Święty Teofan Pustelnik (1815-1894) był rosyjskim ascetą, pustelnikiem, a jednocześnie biskupem i teologiem. Zarówno w swoich kazaniach, jak i w licznej korespondencji zachęcał do korzystania z przewodnictwa duchowego, udzielanego wiernym przez mnichów, mniszki oraz kapłanów. Dawał też wskazówki przewodnikom duchowym, w jaki sposób mają sprawować posługę, do której zostali powołani. Nawiązując do tradycji Kościoła głosił, iż relacja między starcem a jego uczniami ma być oparta na zażyłej i serdecznej przyjaźni. Jeśli ktoś nie ma możliwości znalezienia doświadczonego ojca duchowego, to na drodze ku wieczności pomocni mogą być jego przyjaciele.

3

Ojcostwo duchowe w myśli patrystycznej – zarys zagadnienia

63%

Kasprzak D.

Polonia Sacra

|

2016

|

vol. 20

|

issue 3(44)

101-122

PL

W Biblii oraz w pierwotnej tradycji chrześcijańskiej (I–III wiek) nie spotykamy opisów praktycznego prowadzenia duchowego. Jako ćwiczenie duchowe ojcostwo duchowe powstało dopiero w IV wieku wśród mnichów egipskich. Celem podstawowym tej praktyki było znalezienie sposobu na własne zbawienie, zaś celami doraźnymi były: dojście do dojrzałości chrześcijańskiej, przejawiającej się w duchu rozeznania siebie, osiągnięcie kontemplacji, wewnętrznego spokoju i apathei. Wiodącym wątkiem formacyjnym w ojcostwie duchowym u omawianych mnichów było dzielenie się osobistymi przeżyciami duchowymi, szczególnie istotna była zaś praktyka wyjawiania swych myśli.

EN

The practical description of spiritual leaderships is not mandated as an institution in Sacred Scripture. The Christianity of the first three centuries presents us rather the spiritual relationship between the master and his disciple. Spiritual paternity as a spiritual discipline started in the 4th century within the Egyptian coenobitic communities and anchorites. It resulted in new terms such as: father – Abba, spiritual father, teacher, senior, spiritual master. The spiritual paternity of the Desert Fathers was a personalized spiritual exercise, which was to seek the way of salvation. The ultimate goal was to reach spiritual maturity, which manifested itself in the soul’s recognition, contemplation, inner peace and apatheia. The Father of the Desert used to share their own spiritual experiences with their disciples rather than to give them advice or hints or intellectual lessons. The relationship of spiritual paternity was built on the pattern: father and disciple. Every advice was supported by the prayer for the spiritual children and the example of the monastic life. The spiritual paternity relayed on cordial relations, sharing prayer and community life, the practice of self‑revelation and soul recognition and the transitions their own personal experiences. The spiritual father was gentle, friendly and prayerful. Such a practice of spiritual fraternity was neither the archaic form of psychological therapy nor the spiritual direction. Spiritual father begetted his sons to God. His aim was to help his spiritual children in their own spiritual development in order to attain the ultimate salvation.

4

Obraz Józefa w polskich kolędach i pastorałkach (na przykładzie tekstów zebranych przez ks. Michała M. Mioduszewskiego)

51%

Serafin A.

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN

|

2017

|

vol. LXIV

275-287

EN

The aim of the article is to consider the cultural and textual profile of St. Joseph. The picture of him was reconstructed based on the texts collected by a priest M.M. Mioduszewski in the 19th century. Even though the collection includes 340 songs, the figure of St. Joseph appears only in 72 carols. Perception of St. Joseph was based on the evangelic text and extended thanks to introduction of Apocryphal and depictions of the Saint taken from the Polish folk traditions. The description of Joseph was narrowed down to the basic profiles – roles: ‘the old man’ and ‘the head of the family’. St. Joseph is close to authentic Polish realities. He appears as an old, grey-haired, poor man who takes care of his wife Mary and the adopted son Jesus. The development and detailing of the described profiles has been concluded in particular carols and pastorals.

PL

Celem artykułu jest rozważenie kulturowego i tekstowego profilu św. Józefa. Obraz został zrekonstruowany na podstawie tekstów kolęd i pastorałek zebranych przez księdza M.M. Mioduszewskiego w XIX wieku. Zbiór zawiera 340 utworów, ale postać św. Józefa pojawia się tylko w 72 z nich. Jego wizerunek, który został utrwalony w niniejszym tomie, oparty jest na przekazach ewangelicznych, a rozwijany przez apokryfy i opisy mężczyzny zaczerpnięte z polskiej tradycji ludowej. Obraz Józefa został zawężony do podstawowych profili, określonych dwoma – najogólniej rzecz biorąc – rolami: „starca” i „głowy rodziny”. Bliski jest on polskim realiom. Mężczyzna przedstawiony został jako siwy, ubogi starzec i mąż, który opiekuje się swoją żoną Maryją i przybranym Synem Jezusem. Rozwinięcie i uszczegółowienie tych przedstawień zawarte zostało w kolędach i pastorałkach.

5

Старец-монах-чудотворец как герой современной русской прозы

45%

Wójcikowska-Wantuch P. M.

Przegląd Rusycystyczny

|

2023

|

issue 2 (182)

81-98

RU

В настоящей статье представлены избранные литературные произведения авторов современной русской литературы, героем которых является старец или монах-чудотворец. Писатели, представляющие разные поэтики, такие как Людмила Петрушевская, Евгений Водолазкин, Тихон Шевкунов и Майя Кучерская, в своих произведениях обращаются к жанрам религиозной литературы: патерику, житию святых и апофтегме. Интерес современных авторов к герою, непосредственно ориентированному на традицию старца Зосимы из романа Федора Достоевского «Братья Карамазовы», может быть выражением тоски по национальным ценностям, отождествляемым с духовной культурой русского православия и является отражением происходящего сегодня диалога между религиозной и светской литературой.

EN

W niniejszym artykule przedstawiono wybrane utwory literackie autorów współczesnej literatury rosyjskiej, których bohaterem jest starzec, mnich lub cudotwórca. Pisarze reprezentujący różnorodne poetyki, jak Ludmiła Petruszewska, Jewgienij Wodołazkin, Tichon Szewkunow i Maja Kuczerska w swoich utworach odwołują się do gatunków literatury religijnej: pateryku, żywotu świętych i apoftegmatu. Zainteresowanie współczesnych autorów bohaterem, nawiązującym bezpośrednio do tradycji starca Zosimy z powieści „Bracia Karamazow” Fiodora Dostojewskiego, może stanowić wyraz tęsknoty za wartościami narodowymi, utożsamianymi z kulturą duchową rosyjskiego prawosławia oraz jest odzwierciedleniem, odbywającego się aktualnie dialogu pomiędzy literaturą świecką i religijną.

PL

This article presents selected literary works by writers of contemporary Russian literature, whose hero is an elder-monk or miracle man. Writers as Lyudmila Petryshevskaya, Evgeniy Vodolazkin, Tikhon Shevkunov and Maya Kucherskaya in their works refer to the genres of religious literature such as patericon, hagiography and the apophthegma. The author's interest in the character, directly referring to the tradition of Fyodor Dostoyevsky and elder Zosima, from the novel "The Brothers Karamazov" is an expression of longing for national values related to the spiritual culture of Russian Orthodoxy and a reflection of the dialogue between religious and secular literature that is taking place today.

Refine search results

1 Polonia Sacra

1 Przegląd Rusycystyczny

1 Roczniki Teologiczne

1 Rozprawy Komisji Językowej ŁTN

1 Vox Patrum

1 Kasprzak D.

1 Osek E.

1 Saszko I.

1 Serafin A.

1 Wójcikowska-Wantuch P. M.

1 2023

1 2021

1 2017

1 2016

1 2011

Starzec w polityce. Zmienne poglądy Plutarcha z Cheronei

Przewodnictwo duchowe w świetle nauczania św. Teofana Pustelnika

Ojcostwo duchowe w myśli patrystycznej – zarys zagadnienia

Obraz Józefa w polskich kolędach i pastorałkach (na przykładzie tekstów zebranych przez ks. Michała M. Mioduszewskiego)

Старец-монах-чудотворец как герой современной русской прозы