Search results

1

Stawanie się osobą jako proces

100%

Leśniak P.

Studia Philosophiae Christianae

|

2020

|

vol. 56

|

issue 2

7-37

EN

The first three sections of this paper are introductory. Their task is to define basic terms such as corporeality, person, stages, phases, and dimensions of the process of becoming a person. A correct understanding of the concept of God turns out to be of particular importance for understanding the concept of the human person. The thesis about the superiority of Platonic theology over Aristotle’s is justified. The following sections discuss the stages of becoming a human being: childhood, adulthood, and maturity. Each of them is presented from a perspective that combines the bodily dimension with spirituality. In the last section I attempt to express some of Plato’s psychological intuitions in modern language, focusing in particular on his notion of becoming a mature person through spiritual and psychological development. This tends to show Platonism as the basis of modern therapeutic practice. ------------- Received: 11/02/2020. Reviewed: 20/03/2020. Accepted: 18/04/2020

PL

Pierwsze trzy części mają charakter wstępny. Ich zadaniem jest, na podstawie filozofii procesu Whiteheada, zdefiniować podstawowe terminy, takie jak cielesność, osoba ludzka, świadomość, jedność osobowa, etapy, fazy i wymiary procesu stawania się osobą. Szczególnie istotne dla rozumienia pojęcia osoby ludzkiej okazuje się właściwe rozumienie pojęcia Boga. Wskazano różnice pomiędzy Platońską i Arystotelesowską teologią oraz psychologią, szczególnie w aspekcie duszy pożądliwej. W kolejnych częściach omówione są etapy stawania się osobą ludzką: dzieciństwo, dorosłość i dojrzałość. Każdy z nich przedstawiony zostaje z perspektywy łączącej wymiar cielesny z duchowością. W ostatnim rozdziale podjęto próbę wysłowienia niektórych Platońskich intuicji psychologicznych w języku współczesnym. Przede wszystkim zrekonstruowano Platoński opis stawania się osobą dojrzałą poprzez rozwój duchowo-psychologiczny opisany w Państwie. Prowadzi to do ukazania Platonizmu jako podstawy nowoczesnej praktyki terapeutycznej. ------------- Zgłoszono: 11/02/2020. Zrecenzowano: 20/03/2020. Zaakceptowano do publikacji: 18/04/2020

2

Becoming a Borderland Human

89%

Sigva R. M.

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova

|

2020

|

issue 5

EN

The article discusses categories of becoming in the philosophical and pedagogical context. Becoming is a feature of a borderland man living in a multicultural world. The borderland was defined and the features of a person living on this borderland have been indicated. The borderland unit is dynamic, it crosses both territorial and axiological boundaries, it just becomes.

PL

W artykule omówiono kategorie stawania się w kontekście filozoficzno-pedagogicznym. Stawanie się jest cechą człowieka pogranicza żyjącego w świecie wielokulturowym. Zdefiniowano pogranicze i wskazano, jakie cechy ma człowiek żyjący na owym pograniczu. Jednostka pogranicza jest dynamiczna, przekracza granice zarówno terytorialne, jak i aksjologiczne, po prostu się staje.

3

Bartleby i Michael K., czyli dlaczego tylko mężczyzna może stać się innym?

89%

Bednarek J.

InterAlia: Pismo poświęcone studiom queer

|

2016

|

issue 11b

100 - 112

PL

Wiele już napisano na temat stworzonej przez Hermana Melville'a postaci Bartleby'ego – najczęściej inter-pre¬tu¬jąc słynne „wolałbym nie” jako różnie pojmowaną formę politycznego lub pre-politycznego oporu. Tę lawinę tekstów zapoczątkował, o czym się czasem zapomina, esej Gilles'a Deleuze'a „Bartleby albo formuła”, którego centralnym motywem jest nie opór, ale stawanie-się-innym: proces oddalania się od dominującego, więk¬szoś¬ciowego wzorca męskiej, europejskiej, kapitalistycznej i edypalnej tożsamości. Procesowi temu może jednak pod¬¬legać tylko wspomniany większościowy podmiot: inny, dzięki któremu możliwe jest stawanie się, pełni wy¬łącznie funkcję pomocniczą czy instrumentalną: w przypadku tekstu Melville'a, to bezimienny narrator, a nie Bartleby, jest jego prawdziwym bohaterem. Stawanie się jest więc przygodą zarezerwowaną dla podmio¬tu większościowego. Deleuze wydaje się jednak nie zdawać sobie sprawy z tego ograniczenia. Tekst Coetzee'ego ukazuje natomiast, na przykładzie skazanej na porażkę relacji między tytułowym boha¬terem a próbującym go „zrozumieć” lekarzem, asymetrię dwóch terminów stawania się i podporząd¬kowanie innego, a tym samym dekonstruuje hierarchię zawartą w pojęciu stawania się.

EN

Much has been written about Bartleby, literary character created by Herman Melville; the most popular interpretations of his famous phrase ‘I would prefer not to’ tend to present it as a form of political or pre-political resistance. The origin of this profusion of commentaries on Bartleby is Gilles Deleuze’s essay Bartleby, or the Formula, which, however, foregrounds not resistance, but becoming-other: the process of departure from the dominant, majoritarian standard of the masculine, European, capitalist and Oedipal identity. But it is only the majoritarian subject mentioned above that can undergo this process. The other, thanks to whom becoming is possible, plays only ancillary or instrumental role. In case of Melville’s story, the real protagonist is therefore the nameless narrator, and not Bartleby. Becoming is thus the adventure reserved for the majoritarian subject. Deleuze seems not to be aware of this limitation of his concept. Coetzee’s novel is, in this context, able to demonstrate (on the example of necessary failure of the relationship between the protagonist and the doctor intent of ‘understanding’ him) the asymmetry of two terms of becoming, as well as to deconstruct the hierarchy implicit in the concept of becoming.

4

Gorgiasza meontologia vs. nihilizm

71%

Blandzi S.

ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal

|

2012

|

vol. 2

|

issue 2

245-263

PL

Celem artykułu jest unieważnienie utrwalonego w historii filozofii wizerunku Gorgiasza z Leontinoj jako „nihilistycznego egzystencjalisty”. Słynna teza jego traktatu ouden estin, tłumaczona błędnie jako “nic nie istnieje” jest rezultatem potraktowania (orzecznikowego w jego wywodach) słowa „jest” jako absolutnego orzeczenia egzystencjalnego, co przy zastosowaniu negacji ouden prowadzi do zaprzeczenia istnienia całej rzeczywistości. Przy dokładnej analizie rozumowania Gorgiasza okazuje się, że nie mamy tu do czynienia ani z negacją rzeczywistości ani z afirmatywnym potraktowaniem słowa “nic(ość)” interpretowanego ewentualnie jako nazwa. Już redukując słowo “jest” (estin) do “czystej” egzystencji otrzymujemy (stosując negację) wprost anihilację czegokolwiek. Różne przekłady Gorgiaszowego traktatu O nie-bycie czyli o naturze dotknięte są tego typu zniekształceniami. Myśl „sofisty” zazwyczaj interpretuje się jako żart lub parodię rozumowań dialektycznych eleatów. W rzeczywistości – jak się okazuje – nie uprawiał parodii dialektyki, lecz stosował metodę elenktyczną i apagogiczną Zenona w sposób iście mistrzowski i nie bynajmniej dla sztucznego efektu, ale w celu wykazania niedorzeczności hipotezy bezwzględnego (transcendentnego), stąd niepoznawalnego jedno-prawdo-Bytu, mającej wyeliminować nie-byt stawania się jako niebyt absolutny. Gorgiasz argumentował poważnie na rzecz względnego bytu jako takiego (stawania się jako jedynej rzeczywistości), który z punktu widzenia absolutnego bytu jest owszem nie-bytem, ale nie-tym-bytem, czyli niebytem względnym, a nie niebytem bezwzględnym, jak utrzymywali eleaci. Stanowisko Gorgiasza prezentuje się jako apologia nie-bytu, który jest, tj, stawania się, a zasadnicze pytanie jego traktatu brzmiałoby: co przez słowo „nic” jest orzekane? Myśl Gorgiasza wolno przeto zrekapitulować następująco: “nic nie jest (sc. prawdą), nie istnieje żadne kryterium, ponieważ wszystko jest mniemaniem”, wzmocnione meontologicznym (antyeleackim) akcentem: “nic nie jest (sc. bytem/substancją), ponieważ wszystko jest stawaniem się. Jeśli więc tytuł jego traktatu można potraktować jako antytezę tytułu pisma Melissosa, to chodziłoby Gorgiaszowi o podkreślenie “nie-bytowości” natury, czyli niesubstancjalności rzeczy. Dlatego, skoro tekst Gorgiasza był polemiczny to kwestionował (zarazem podtrzymując pozytywność stawania się jako nie-bytu) jedynie niezmienność rzeczy, a zatem kwestionując poznawalność natur/istot rzeczy poddawał w wątpliwość również wiarę w istnienie tychże natur i istot, a nie rzeczy (pragmata), które „nie bardziej są niż nie są”. Kulminacją antyeleackiej krytyki Gorgiasza jest (wg naszej wykładni) jego polemika z zagadkową sentencją B3 Parmenidesa (włączając pierwszy werset B6), która podważa adekwacyjny związek legein/noein i einai. Choć wygląda to na dodatkowy argument, jest to prawdopodobnie najistotniejszy punkt jego antyeleackiej krytyki, której celem jest wykazanie niemożliwości takiego związku, ponieważ rzeczy nie są słowami, podobnie jak myśli nie są słowami.

5

Językowe próby przeciwstawienia się strukturalizmowi. Recenzja Krytyki i kliniki Gillesa Deleuze’a

71%

Kamiński B.

Praktyka Teoretyczna

|

2016

|

vol. 22

|

issue 4

213-227

EN

The aim of this article is to present the significance of Gilles Deleuze’s Essays Critical and Clinical in the possibly most coherent way. One of the main themes of the text is the opposition between the subjectivity produced by structuralististic authors and the subjectivity that is incomplete, unspecified, emerging from eternal motion of becoming oneself, which is defended by Deleuze. The essential concepts of this opposition are language, time, madness and judgment.

PL

Celem artykułu jest przybliżenie znaczenia pracy Krytyka i klinika Gilles’a Deleuze’a w taki sposób, aby nadać jej możliwie spójny wydźwięk. W tekście szczególne istotne jest przeciwstawienie podmiotowości wytwarzanej przez strategie strukturalistyczne podmiotowości niepełnej, nieokreślonej, pozostającej w wiecznym ruchu stawania się, której broni Deleuze. W zarysowanej opozycji kluczową rolę odgrywają pojęcia języka, czasu, obłędu oraz sądu.

Refine search results

1 ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal

1 Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova

1 InterAlia: Pismo poświęcone studiom queer

1 Praktyka Teoretyczna

1 Studia Philosophiae Christianae

1 Bednarek J.

1 Blandzi S.

1 Kamiński B.

1 Leśniak P.

1 Sigva R. M.

2 2020

2 2016

1 2012

Stawanie się osobą jako proces

Becoming a Borderland Human

Bartleby i Michael K., czyli dlaczego tylko mężczyzna może stać się innym?

Gorgiasza meontologia vs. nihilizm

Językowe próby przeciwstawienia się strukturalizmowi. Recenzja Krytyki i kliniki Gillesa Deleuze’a