Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 7

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  stosunki państwo–Kościół
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Spór o Stanisława ze Szczepanowa. Dyskusje wokół powieści Karola Bunscha Imiennik

100%
Benken P.
Pamięć i Sprawiedliwość
|
2022
|
vol. 40
|
issue 2
151-172
PL
Artykuł zawiera omowienie dyskusji poświęconej dwutomowej powieści krakowskiego prawnika i literata Karola Bunscha Imiennik (t. 1: Śladami pradziada, t. 2: Miecz i pastorał), wydanej w 1949 r. Opisano w niej panowanie Bolesława Śmiałego i konflikt władcy z biskupem krakowskim Stanisławem ze Szczepanowa, zakończony tragiczną śmiercią tego ostatniego w 1079 r. Autor połączył w powieści fakty historyczne, własne interpretacje spornych zagadnień i zachowanego materiału źrodłowego, jak rownież wydarzenia fikcyjne; mocno zarysował przy tym niemożliwe do weryfikacji z naukowego punktu widzenia wewnętrzne motywacje postaci historycznych. Powieść wywołała polemikę między autorem a jego krytykami, toczoną m.in. na łamach „Tygodnika Powszechnego”. Dotyczyła ona przede wszystkim sposobu ukazania przez Bunscha postaci bp. Stanisława, ktory to uznano za nierzetelny i krzywdzący. Krytycy książki odrzucali koncepcje historykow, na ktorych opierał się Bunsch, jak rownież część informacji podanych przez Galla Anonima względnie proponowali ich odmienną interpretację; dawali jednocześnie pierwszeństwo źrodłom poźniejszym, przedstawiającym bp. Stanisława w pozytywnym świetle. Bunsch bronił hipotez starszych badaczy, ktore przedstawił w powieści, jak rownież wielu własnych przemyśleń, zarzucając oponentom nieznajomość źrodeł, błędną ich interpretację, a nawet manipulację. Spor ciągnął się przez wiele lat i miał dodatkowy wymiar polityczny, wpisując się w skomplikowane relacje między Kościołem katolickim a komunistycznym rządem.
2
Content available remote

Prawodawstwo wyznaniowe z okresu II Rzeczypospolitej we współczesnym polskim systemie prawnym

63%
Borecki P.
Studia Prawa Publicznego
|
2014
|
issue 4(8)
61-80
EN
The following religious laws are still formally binding in the contemporary Polish legal system: ordinance of the President of the Republic of Poland of 22 March 1928 on the relationships between the State and the Eastern Old Rites Church without hierarchy chart, the Act of 17 March 1932 on the contributions payable to the Catholic Church, the Act of 21 April 1936 on the relationships between the State and the Muslim Religious Union in the Republic of Poland, the Act of 21 April 1936 on the relationship between the State and the Karaim Religious Union in the Republic of Poland, and the Act of 25 March 1938 on the production and trading in religious and cultic objects. Their compatibility with the current Constitution of 1997 raises certain doubts, while the regulations themselves contain some anachronisms and constitute an isolated phenomenon in the national legal system. What is more, these acts exist in separation from their primary historical context, including the axiological context and the context of the constitutional rights, which is particularly noticeable with regards the relationships between the State and religious unions. As it happens, the standards deriving from those laws have either entirely, or at least partially disappeared due to the desuetudo. From the perspective of a behaviourist approach, acts adopted in 1932 and 1938 are no longer binding whereas those of 1928 and 1936 have largely lost their applicability today. Further, the importance of pre-war religious legislation in the contemporary legal system in Poland is significantly reduced. Most regulations, save for those of organisational nature or pertaining to the legal nature of religious unions and their organisational bodies, are impractical, inapplicable and out of use. What is more, these acts in their current form are not compatible with the principle of citizens’ confidence in the state and obstruct development of confessional communities, and even undermine the State’s authority. As such they should be urgently repealed or modified.
PL
Współcześnie w polskim systemie prawnym formalnie nadal obowiązują: Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22 marca 1928 r. o stosunku Państwa do Wschodniego Kościoła Staroobrzędowego, nieposiadającego hierarchii duchownej, Ustawa z dnia 17 marca 1932 r. o składkach na rzecz Kościoła Katolickiego, Ustawa z dnia 21 kwietnia 1936 r. o stosunku Państwa do Muzułmańskiego Związku Religijnego w Rzeczypospolitej Polskiej, Ustawa z dnia 21 kwietnia 1936 r. o stosunku Państwa do Karaimskiego Związku Religijnego w Rzeczypospolitej Polskiej oraz Ustawa z dnia 25 marca 1938 r. o wytwarzaniu i handlu dewocjonaliami i przedmiotami kultu religijnego. Zgodność tych aktów z Konstytucją z 1997 r. wzbudza liczne wątpliwości, a poza tym zawierają one anachronizmy. Wymienione akty mają obecnie znamiona wyizolowanych fenomenów w rodzimym systemie prawnym. Istnieją w oderwaniu od swego pierwotnego historycznego kontekstu, także kontekstu aksjologicznego i podstaw konstytucyjnych, szczególnie w zakresie relacji państwo – związki wyznaniowe. Ich ratio legis jest już w zdecydowanej mierze nieaktualne. Można przyjąć, że wynikające z nich normy wygasły w całości lub w części na skutek desuetudo. W ujęciu behawioralnym ustawy z 1932 i z 1938 r. współcześnie już zupełnie nie obowiązują, zaś akty ustawodawcze z 1928 i z 1936 r. – nie obowiązują dziś w dużym stopniu. Znaczenie przedwojennego ustawodawstwa wyznaniowego w obecnym systemie prawnym jest mocno ograniczone. Nie jest ono stosowane w praktyce, poza niektórymi przepisami o charakterze organizacyjnym i dotyczącymi osobowości prawnej właściwych związków wyznaniowych i ich jednostek organizacyjnych. Konieczne jest pilne uchylenie lub nowelizacja wspomnianych aktów. Jego obowiązywanie koliduje bowiem z zasadą zaufania obywateli do państwa, nie służy rozwojowi odpowiednich wspólnot konfesyjnych i wręcz podważa autorytet państwa.
3
Publication available in full text mode
Content available

Pacyfikacje społecznych inicjatyw w zakresie budownictwa sakralnego na przykładzie Szklar w archidiecezji krakowskiej

63%
Gryz R.
Pamięć i Sprawiedliwość
|
2017
|
issue 30
434-450
EN
The article is a case study on the origin, course and consequences of the actions on 12th August 1974, which pacified the resistance of the residents of Szklary, a village in the Kraków Archdiocese, who opposed the demolition of a room added to a catechetical building. The estate was owned by Fr Józef Pochopień, the vicar at the home parish of Racławice Olkuskie, who also commissioned the modification of the building. According to the wishes of the Catholic residents of Szklary, he planned to established an independent ministry in the village. The party and state leadership of the Olkusz Poviat and the Kraków Voivodeship recognised the construction as illegal. Before the administrative decision to block the construction came into force, representatives of the Party, officers competent for religious denominations and officers of the security apparatus had prepared a plan to demolish the unauthorised construction and decided to conduct the operation by force. The intervention involved security and police forces, who beat over thirty people, mainly women, who defended the estate on the behalf of their absent prefect. The course of the brutal action was documented in the operational materials of the Security Service. The incident proved discrimination of Catholics under the Polish People’s Republic when the construction permits concerning religious buildings were strictly regulated. The result of the conflict was positive for the residents of Szklary, who had a parish established in their village a few years later and built a church. This project became positive due to the personal effort and support by the Metropolitan Archbishop of Kraków, Cardinal Karol Wojtyła. A person strongly involved in provision of legal protection for the victims was Advocate Andrzej Rozmarynowicz. Despite the persecution, Fr Józef Pochopień, who was sentenced to suspended imprisonment, underwent financial persecution, was spied on and experienced attempted recruitment for cooperation with the Security Service, did not give up. The case of Szklary was used by the authorities of the Polish People’s Republic to create a model of combating social initiatives related to construction of sacred buildings.
4
Publication available in full text mode
Content available

Znamiona państwa wyznaniowego. Uwagi na kanwie dorobku współczesnego konstytucjonalizmu

63%
Borecki P.
Studia Prawa Publicznego
|
2017
|
issue 4 (20)
33-53
EN
An analysis of contemporary constitutions indicates that the number of denominational states is slowly decreasing. However, we also encounter opposite tendencies. The model of a denominational, or a religious state is primarily characteristic for Muslim countries of the Near and Middle East and for a number of Southeast Asian countries. In the last decades, the number of Christian states and secular ideological states has declined signifi cantly. There is a stable group of states with Buddhism as a privileged religion. The religious constitutional norms of states of confession are generally characterised by a high degree of generality. Detailed provisions are seldom and denominational clauses are primarily included among the principles of the supreme constitution. Underlying the religious character of the state lies the rejection of the neutrality of the worldview. It is not possible, on the basis of the constitution alone, to reconstruct a detailed, universal model of a religious state. In the light of fundamental laws, the most common characteristics of religious states are: the negation of the neutrality of the state in worldviews, the acceptance of a particular religion as the offi cial religion, the rejection of the equality of religious associations, the requirement of a head of state to follow the state religion or belief, and the state support for a given confession. The constitutions of most religious states formally provide for religious freedom. In the fundamental laws of some Muslim states, the guarantees for this freedom are, however, silent. The Western political culture fails the characteristics of an organisational unity of the state or the religious apparatus. The socio-political reality of contemporary religious states indicates that this model of statehood cannot be a priori regarded as contrary to the principles of democracy and human rights.
5
Publication available in full text mode
Content available

Wybrane problemy Kościoła katolickiego w PRL w zakresie realizacji własnej misji

62%
Krajczyński J.
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
|
2017
|
vol. 80
55-77
EN
The author of this paper focuses his interest on the State-Church relations during the period of the People’s Republic of Poland. Considering the threefold tasks of the Church in the world i.e. the ministry of governance, teaching and sanctifying, the author has made an attempt to specify the fundamental problems of a political, social, legal and administrative character encountered by the Catholic Church in the process of implementation of the above mentioned mission in Poland in the years 1945–1989.
PL
Przedmiotem zainteresowania autora opracowania są relacje państwo – Kościół w Polsce Rzeczpospolitej Ludowej. Mając na uwadze trojakie zadania Kościoła w świecie, a mianowicie posługę rządzenia, nauczania i uświęcania, podjął on próbę określenia fundamentalnych problemów natury politycznej, społecznej, prawnej i administracyjnej, na jakie natrafił Kościół katolicki w zakresie realizacji wspomnianej misji w Polsce w latach 1945–1989.
6
Publication available in full text mode
Content available

Filozofia Konkordatu między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską z dnia 28 lipca 1993 roku

51%
Góralski W.
Studia z Prawa Wyznaniowego
|
2022
|
vol. 25
157-170
EN
Every contemporary, postconciliar concordat concluded by states with the Holy See is set in a specific historical, sociological, cultural and normative context, which clearly affects the agreed provisions. Each concordat can be seen as having its own philosophy. This paper discusses the philosophy of the Concordat between the Holy See and the Republic of Poland concluded on July 28, 1993. It is argued that this philosophy essentially reflects the aspiration of the Polish State and the Catholic Church, both aware of their responsibilities and competencies, to contribute towards the common good and human development. The adopted model of State–Church relations, in harmony with the conciliar teaching, is based on mutual independence and autonomy as well as cooperation. As a consequence, the Concordat has significantly contributed to ensuring a proper balance in the relations between the State and the Catholic Church, while also having a positive impact on the legal situation of other religious organizations in Poland.
PL
Każdy ze współczesnych, posoborowych konkordatów zawieranych przez państwa ze Stolicą Apostolską jest osadzony w określonym kontekście historycznym, socjologicznym, kulturowym i normatywnym, co w sposób oczywisty ma wpływ na kształt uzgodnionych postanowień. Można powiedzieć, że każdy konkordat ma swoją filozofię. Przedmiotem niniejszego opracowania jest filozofia Konkordatu między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską, który podpisano dnia 28 lipca 1993 r. Jak twierdzi autor, odzwierciedla ona przede wszystkim dążenie państwa polskiego i Kościoła Katolickiego, jako wspólnot świadomych swoich zadań i kompetencji, do realizacji dobra wspólnego i rozwoju człowieka. Do podstawowych założeń przyjętego modelu relacji państwo–Kościół, zgodnie z nauczaniem soborowym, należą zasady niezależności państwa i Kościoła oraz ich współdziałania. Dzięki temu zawarcie tej umowy znacząco przyczyniło się do zapewnienia właściwej równowagi w stosunkach między państwem i Kościołem Katolickim, korzystnie wpływając również na sytuację prawną innych związków wyznaniowych w Polsce.
7
Publication available in full text mode
Content available

Nauczanie religii w szkole w sytuacji wielowyznaniowości społeczeństwa białoruskiego

45%
Borecka W.
Studia Białorutenistyczne
|
2016
|
vol. 10
EN
Based on the analysis of religious policy of the government of Belarus, the existing models of church-state interaction and definitions of religious upbringing and education, the article discusses explore the problem of inclusion of the course on religion in the school curriculum.
PL
W artykule omówiono kwestię włączenia do programu szkolnego w Białorusi kursu religii. Opracowanie oparto na analizie polityki wyznaniowej rządu RB, istniejących modeli stosunków państwo–Kościół oraz definicje pojęć dotyczących wychowania i edukacji religijnej.
RU
У артыкуле разглядаецца праблема ўводзінаў у школьную праграму курсу рэлігіі. Аўтар аналізуе канфесійную палітыку ўрада РБ, актуальныя мадэлі царкоўна-дзяржаўнага ўзаемадзеяння і дэфініцыі паняццяў рэлігійнага выхавання і адукацыі.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.