Search results

1

Ludność województwa łódzkiego: rozwój i przemiany strukturalne

100%

Dzieciuchowicz J.

Acta Geographica Lodziensia

|

2019

|

vol. 109

91-125

PL

Przedmiotem tego opracowania jest rozwój oraz struktura ludności województwa łódzkiego w okresie ponad stu ostatnich lat. Szczegółowej analizie podlegały przemiany ludnościowe tego regionu w czterech okresach: 1) do 1918 roku, 2) 1918–1945, 3) 1946–1989, 4) 1990–2018. Uwzględniono również prognozę demograficzną dla województwa do 2050 r. Strukturę ludności rozpatrywano, biorąc pod uwagę jej podział według cech demograficznych, społeczno-ekonomicznych, społeczno-kulturowych i przestrzennych. Zasadniczym celem pracy było ustalenie ogólnych tendencji w rozwoju i restrukturalizacji ludności województwa łódzkiego oraz jej typologii przestrzennej.

EN

The subject of this study was the development and structural transformation of the population of the Łódź Voivodeship over the last more than one hundred years. Population transformations were analysed for four periods: 1) pre-1918; 2) 1918–1945; 3) 1946–1989; and 4) 1990–2018. A demographic forecast of the Łódź Voivodeship was made up to 2050. The structure of the population of the investigated region was considered, taking into consideration the population according to demographic, socio-economic and socio-cultural divisions and spatial features. The basic aim of the author was to establish general tendencies in the development and restructuring of the population of the Łódź region and its spatial typology.

2

Społeczny wymiar reprodukcyjnych procesów dostosowawczych

100%

Jopek A.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

|

2013

|

vol. 75

|

issue 2

245-258

EN

The paper examines the social dimension of adjustment processes of reproduction. It is based on the postmodern contestation of the basic terms which clearly convey the legitimacy of public intervention and subsequently set its direction. The phenomenon of society endures in time and space thanks to its self-replication enhanced by the state. Firstly, the state is, in some sense, capable of organising and steering the process of social reproduction. It also provides the institutional framework for the confronting of interests. Secondly, the state is the beneficiary of social reproduction – its existence and development depends on the dynamics of the ‘duration’ of society. Obviously, demography is the key to the future. A social structure determines the success of individuals. That crucial factor directly shapes the basic substrate of social processes. The increasing break of the Polish demographic structure (the decline of reproduction rates and consequent diminution in cohorts of childbearing age) makes up the context of the fundamental problem of the natalistic policy. It also constitutes an axis of the undertaken considerations.

PL

Artykuł podejmuje sygnalną refleksję nad społecznym wymiarem reprodukcyjnych procesów dostosowawczych. Została ona osnuta na postmodernistycznej kontestacji podstawowych pojęć. Te bowiem w oczywisty sposób decydują o zasadności interwencji publicznej, a następnie wyznaczają jej kierunki. Fenomen społeczeństwa trwa w czasie i przestrzeni dzięki odtwarzaniu samego siebie. Nowoczesne państwo odgrywa w tym istotną rolę systemową. Po pierwsze, jest poniekąd jego organizatorem (posiada narzędzia do ukierunkowania procesu reprodukcji społecznej), zapewnia bowiem prawne i organizacyjne ramy konfrontacji interesów. Po drugie, jest beneficjentem tego procesu – jego przetrwanie zależy od dynamiki „trwania” społeczeństwa. Demografia jest kluczem do przyszłości, od niej bezpośrednio zależy podstawowy substrat procesów społecznych. Struktura społeczna determinuje szanse rozwojowe tworzących ją jednostek. Narastające załamanie polskiej struktury demograficznej (polegające na kurczeniu się wskaźników reprodukcji oraz liczebności kohort w wieku rozrodczym) stanowi kontekst fundamentalnego problemu polityki natalistycznej. Wyznacza to oś podjętych rozważań.

3

Struktura demograficzna ludności wyznania rzymskokatolickiego powiatu proszowickiego w końcu XVIII wieku

80%

Kaźmierczyk E.

Przeszłość Demograficzna Polski

|

2017

|

vol. 39

117-139

PL

Podstawą źródłową artykułu są Spisy Komisji Porządkowej Cywilno-Wojskowej, które są dobrym źródłem do analizy struktury demograficznej ludności pod koniec XVIII wieku, szczególnie w przypadku większych terytoriów takich jak powiat. W pracy skupiono się głównie na różnicach występujących miedzy miastem a obszarami wiejskimi w powiecie proszowickim województwa krakowskiego. Populacja powiatu proszowickiego była młoda, choć średni wiek był nieznacznie wyższy dla ludności miejskiej. W miastach mieszkało więcej kobiet, ale nie była to przewaga znacząca. Większość ludności w ciągu swojego życia zawierała przynajmniej jeden związek małżeński, przy czym występowały różnice w przebiegu cyklu życia kobiet i mężczyzn. Wiele kobiet wraz z wiekiem wdowiało i nie zawierało ponownych związków. Natomiast analiza zróżnicowania populacji z uwzględnieniem płci, wieku i stanu cywilnego wskazuje, że struktury demograficzne ludności miejskiej i wiejskiej nie były znacząco odmienne, podobnie jak nie odbiegały od innych dotychczas zbadanych populacji z obszarów dawnej Rzeczypospolitej (Kujawy, ziemia wieluńska).

EN

The source basis for the article are the censuses of the Civil-Military Order Commission, which generally are a good source to any analysis of demographic structure at the end of the 18th century, especially in the case of bigger regions such as counties. In the article the main attention is paid to the differences between the town and the rural surroundings in the Proszowice County of the Cracow Voivodeship. The population of the Proszowice County was young, although the average age of urban population was a little higher. Women outnumbered men in towns but insignificantly. The majority of the population contracted at least one marriage, but the cycles of men and woman lives were different. Many widows did not contract new marriages. An analysis of the population diversity according to their sex, age and marital status has proved that the demographic structures of rural and urban populations were not significantly different, and neither were they different from other populations so far analysed that lived within the borders of the Polish-Lithuanian Commonwealth (Kujawy, Wieluń Land).

4

Sytuacja demograficzna wsi w województwie lubuskim

80%

Polna M.

Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna

|

2011

|

issue 14

19-30

EN

The article presents the demographic situation of rural areas in Lubuska Land in 2009 against the demographic processes taking place there in the years 1995–2009. The issues addressed includechanges in the rural population figures, vital statistics and migration movement, the sex/age structure of the population, and their spatial distributions. Factors responsible for the differences are identified. Attention is also paid to how those processes vary between the countryside and town.

PL

Wartykule przedstawiono sytuację demograficzną obszarów wiejskich w województwie lubuskim w 2009 r. Ukazano ją na tle procesów demograficznych zachodzących w latach 1995–2009. Omówiono zmiany liczby ludności wiejskiej, ruch naturalny i migracyjny, strukturę ludności według płci i wieku oraz ich rozkłady przestrzenne.Wskazano na różnicujące je czynniki. Zwrócono także uwagę na odmienność badanych procesów na wsi i w mieście.

5

Demographic determinants of the regional development in Eastern Poland

80%

BUGOWSKI Ł. K.

Economic and Environmental Studies

|

2019

|

vol. 19

|

issue 2

163-183

EN

Demographic potential is one of the crucial factors creating human capital as the population structure, vital statistics and migration determine the quality and quantity of human resources. Demographic factors create opportunities or limit broadening of knowledge and skills and condition socio-economic activity. In other words, demography can foster or block regional development. In the article, the following hypothesis will be verified: Demographic processes are a barrier to the development of regions in Eastern Poland. The main objective of the article is to analyse the spatial diversity of demographic phenomena in Eastern Poland, along with identifying areas with unfavourable demographic conditions of development. The latter objective will be implemented by carrying out the analysis at the level of subregions, not regions, which will enable a more precise analysis of negative demographic phenomena. The article uses the method of linear ordering of objects in compliance with Z. Hellwig’s taxonomic measure of development. In addition, a comparative analysis of the main demographic processes in 2010, 2013 and 2016 in Eastern Poland was carried out. The main source of the data used in the article was Statistics Poland (Local Data Bank). The analysis makes it possible to conclude that in the years between 2010 and 2016 an increase in the demographic burden resulting from the aging population was observed in Eastern Poland. In addition, the ratio of net migration is negative and sub-replacement fertility rate is common in the majority of subregions. However, the study at the level of subregions allows concluding that Eastern Poland is diverse in terms of the intensity of demographic processes related to depopulation and ageing of the population.

PL

Potencjał demograficzny jest jednym z kluczowych czynników tworzących kapitał ludzki, ponieważ struktura populacji, ruch naturalny ludności i migracja decydują o jakości i ilości zasobów ludzkich, które współcześnie stanowią jeden z najistotniejszych czynników rozwoju regionalnego. Czynniki demograficzne stwarzają bowiem możliwości (lub ograniczają) poszerzenia zasobu wiedzy i umiejętności oraz warunkują aktywność społeczno-ekonomiczną, co w konsekwencji oddziałuje na poziom rozwoju regionalnego W artykule zostanie zweryfikowana następująca hipoteza: procesy demograficzne są barierą rozwoju regionów Polski Wschodniej. Głównym celem artykułu jest analiza przestrzennego zróżnicowania zjawisk demograficznych w Polsce Wschodniej, zaś celem cząstkowym jest identyfikacja obszarów o niekorzystnych demograficznych uwarunkowaniach rozwoju. Realizacji drugiego celu służy przeprowadzanie analizy na poziomie podregionów, nie zaś regionów, co pozwoli na dokładniejsze określenie obszarów o niekorzystnych zjawiskach demograficznych. W artykule została zastosowana metoda liniowego porządkowania obiektów z wykorzystaniem taksonomicznej miary rozwoju Z. Hellwiga. Ponadto została przeprowadzona analiza porównawcza głównych zjawisk demograficznych w 2010, 2013 i 2016 w Polsce Wschodniej. Podstawowym źródłem danych wykorzystanych w artykule był Główny Urząd Statystyczny (Bank Danych Lokalnych). Przeprowadzona analiza pozwala stwierdzić, że w latach 2010-2016 w Polsce Wschodniej zaobserwowano wzrost obciążenia demograficznego będącego rezultatem starzenia się społeczeństwa. Ponadto współczynnik salda migracji przyjął wartości ujemne w większości podregionów, zaś współczynnik dzietności jest znacznie poniżej progu zastępowalności pokoleń. Jednakże badanie na poziomie podregionów pozwala stwierdzić, że Polska Wschodnia jest zróżnicowana pod względem intensywnośc

6

Struktura demograficzna i społeczno-zawodowa mniejszości ukraińskiej w Polsce

80%

Rudnicka M.

De Securitate et Defensione. O Bezpieczeństwie i Obronności

|

2015

|

issue 1(1)

131-150

PL

Problem mniejszości ukraińskiej był jednym z wyjątkowo trudnych i jednocześnie najbardziej złożonych w polityce wewnętrznej II Rzeczypospolitej. W wielonarodowościowym państwie polskim Ukraińcy stanowili najliczniejszą grupę ludności niepolskiej, która zamieszkiwała zwarty obszar, posiadała w znacznej swej masie świadomość narodową i znalazła się pod władzą rządu polskiego wbrew swojej woli. Próby spełnienia jej żądań stawały się źródłem niepokoju, wywoływały obawę przed tendencjami separatystycznymi, naruszeniem granic, a także wprowadzały lęk o stan bezpieczeństwa państwa. Ponadto na przeszkodzie w zaspokojeniu postulatów Ukraińców stawała słabość gospodarcza II Rzeczypospolitej oraz nacjonalistyczna postawa większej części społeczeństwa. Jednakże bez względu na politykę narodowościową i pomimo ograniczeń w rozwoju życia narodowego Ukraińców, niezaprzeczalnym jest fakt, że w II Rzeczypospolitej niezawisłe sądownictwo chroniło własność i wolność osobistą, istniały prywatne szkoły mniejszościowe, legalne, ukraińskie stronnictwa polityczne i niezależna prasa. W niniejszym artykule omówiono definicje pojęć: mniejszość narodowa i mniejszość etniczna jak również genezę skupisk mniejszości ukraińskiej w Polsce, liczbę i rozmieszczenie ludności ukraińskiej. Ponadto zawarto omówienie struktury społecznej i zawodowej oraz statusu prawnego mniejszości ukraińskiej w II Rzeczypospolitej.

EN

The problem of the Ukrainian minority was one of the extremely difficult and yet the most complex in internal politics of the Second Polish Republic. In a multicultural state Ukrainians were the largest group of non-Polish population, which lived in a compact area, in the great mass held national consciousness and found itself under the authority of the Polish government against its will. Attempts to fulfill its demands have become a source of anxiety, evoked fear of separatist tendencies, and violation of borders, as well as introduced concerns about state security. Moreover, in the way of satisfying Ukrainians’ demands stood the economic weakness of the Second Polish Republic and the nationalist attitude of the majority of its population. However, irrespective of nationality policy and despite the limitations in the development of Ukrainians’ national life, undeniable is the fact that in the Second Polish Republic independent judiciary protected property and personal freedom, there were private minority schools, legal, Ukrainian political parties and independent press. This article discusses definitions of: minority and ethnic minority as well as the origins of clusters of the Ukrainian minority in Poland, the number and distribution of Ukrainian population. In addition, article includes an overview of the social and professional structure as well as the legal status of the Ukrainian minority in the Second Polish Republic.

7

Wpływ starzenia się społeczeństwa na postęp techniczny

61%

Skorupka A.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

|

2018

|

vol. 80

|

issue 3

149-165

EN

The article analyses the relation between the ageing of society and technical progress, which seems to be a particularly important subject in the view of the inevitability of changes in the demographic structure and the latest analyses of the impact of this phenomenon on labour productivity. On the basis of the results of empirical studies, forecasts of the GDP growth rate for Europe have been revised, taking into account this correlation. It appears that the existence of dependencies lowers this indicator significantly. Moreover, the analysis of the time series of macroeconomic aggregates has shown that a change in the demographic structure may have a severe impact not only on the long-term trend but also on the course of economic cycles. Furthermore, the article extends the classic model of overlapping generations in such a way as to reflect the impact of population ageing on technical progress. It has been shown that the impact of the modification is far greater than the impact of merely taking into account the slowdown resulting from demographic trends.

PL

Przedmiotem artykułu jest analiza związku starzenia się społeczeństwa i postępu technicznego, co wydaje się tematem szczególnie istotnym wobec nieuchronności przemian struktury demograficznej oraz najnowszych analiz dotyczących wpływu tego zjawiska na produktywność pracy. Korzystając z wyników badań empirycznych, dokonano rewizji prognoz stopy wzrostu PKB dla Europy, uwzględniającej przedmiotowy związek. Okazuje się, że istnienie zależności znacznie obniża wskaźnik. Ponadto na podstawie analizy szeregów czasowych agregatów makroekonomicznych pokazano, że zmiana struktury demograficznej może mieć dotkliwe skutki nie tylko dla długookresowego trendu, lecz także dla przebiegu cykli koniunkturalnych. W artykule rozszerzono również klasyczny model nakładających się pokoleń w taki sposób, by odzwierciedlał wpływ zmiany starzenia się społeczeństwa na postęp techniczny. Pokazano, że modyfikacja skutkuje pogorszeniem się wyników ekonomicznych w dużo większym stopniu niż uwzględnienie jedynie spowolnienia wynikającego z trendów demograficznych.

Refine search results

2 Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

1 Acta Geographica Lodziensia

1 De Securitate et Defensione. O Bezpieczeństwie i Obronności

1 Economic and Environmental Studies

1 Przeszłość Demograficzna Polski

1 Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna

1 BUGOWSKI Ł. K.

1 Dzieciuchowicz J.

1 Jopek A.

1 Kaźmierczyk E.

1 Polna M.

1 Rudnicka M.

1 Skorupka A.

2 2019

1 2018

1 2017

1 2015

1 2013