Search results

1

Struktura narodowościowo-wyznaniowa Polski

100%

Sobczyński M., Uniwersytet Lódzki W. N. G.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica

|

2000

|

issue 3

PL

W artykule rozważana jest kwestia zróżnicowania wyznaniowego społeczeństwa polskiego ujęta na tle struktury narodowościowej Polski. Kwestionowane są przy tym, funcjonujące w świadomości społecznej stereotypy, wiążące przynależność do grupy narodowościowej z konkretnym, jakoby immanentnym temu etnosowi wyznaniem. Ukazano także nowe dla naszej tradycji nurty wyznaniowe, powoli znajdujące swe miejsce w naszym społeczeństwie. Badania problematyki mniejszości religijnych i narodowych w naszym kraju, z racji braku wiarygodnych statystyk, od lat już muszą się opierać na szacunkach i analizach badań o charakterze przyczynkowym.

2

Struktura narodowościowa Polski w badaniach geograficznych

75%

Barwiński M., Łódzki U.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica

|

2014

|

issue 17

PL

W artykule dokonano przeglądu badań geograficznych dotyczących struktury narodowościowej w Polsce, począwszy od XIX wieku do początku II dekady XXI wieku, odnosząc się także do zasadniczych nurtów badawczych problematyki narodowościowej wśród historyków i socjologów. Przedstawiono najistotniejsze zdaniem autora problemy badawcze, które należy podjąć w dalszych badaniach dotyczących mniejszości narodowych, etnicznych i etniczno-regionalnych zamieszkujących współczesną Polskę. Omó- wiono różnorodne metody badawcze wraz ze wskazaniem ich zalet oraz licznych ograniczeń. We wnioskach autor przedstawił główne, jego zdaniem, uwarunkowania wpływające na dynamiczne przekształcenia struktury narodowościowej w Polsce oraz zasadnicze cechy relacji państwo polskie – mniejszości narodowe.

EN

The issue of ethnicity is interdisciplinary and tackled by many sciences such as history, statistics, demography, politology, sociology, ethnology or ethnography, as well as geography, which focuses primarily on the spatial element of distribution of ethni-cities, the causes and consequences of its changes and the genesis of concentrations of ethnic minorities. As part of population geography or, more broadly, anthropogeography, and apart from geographies of religion and languages, there is a discipline called geography of ethnicity, which studies the numerousness, as well as assesses and analyses the ethnic structures in various spatial scales. Studies of ethnic structures and their transformations are common especially in political geography, which devotes more place to the issues of ethnic, linguistic and religious minorities than any other geographical science. Owing to its ability to study the spatial and temporal context of various phenomena, it facilitates the recognition and comprehension of interrelations between political, demographic, social and cultural factors. Such studies are particularly justified in the case of clear dependence between ethnic transformations and territorial or political transitions, i.e. the elements within political geography's scope of interest. Studies concerning ethnic minorities in Polish geography have had a long research tradition and great scientific achievements, especially in the interwar period and the last twenty years. These studies, though episodic in Communist times, have seen a contemporary renaissance. When dealing with issues of ethnicity, geography uses the achievements of other disciplines, especially history, statistics, sociology, and political science. The main point of reference in any analyses of the ethnic specifics is space, geographical environment and the socio-economic circumstances, while also considering the influence of historical and political conditions. Close links between political and historical geography caused by both disciplines studying the natural variability over time and space allow for referencing the socio-historical context which is indispensable in this kind of research. The vast majority of national, ethnic and regional minorities living in contemporary Poland are a part of the historical, cultural and political heritage of Poland, a testament to the former complexity and multicultural character of Poland, a part of its history, present day and, hopefully, its future. These minorities, even though thought of as “different” and separate in regards to their national, linguistic or religious identity are “at home”, with all rights and obligations that entails. Therefore, further research into the ethnic structure of Poland in essential, mainly due to the dynamic changes the country is currently undergoing (quantitative, qualitative, territorial, institutional, cultural, social, political), the growing importance of native regional groups and nationalities stemming from the non-European cultures, as well as the geopolitical, economic and civilisation transformations that are changing Europe.

3

Spisy powszechne w Polsce w latach 1921–2011 – określanie czy kreowanie struktury narodowościowej?

75%

Barwiński M., Katedra Geografii Politycznej i Studiów Regionalnych W. N. G.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica

|

2015

|

issue 21

PL

W artykule podjęto próbę odpowiedzi na pytania, na ile metody przeprowadzenia spisów powszechnych, sformułowania tzw. pytań etnicznych oraz bieżące uwarunkowania polityczne i społeczne mogą kształtować ich wyniki w odniesieniu do struktury narodowościowej. Omówiono spisy ludności przeprowadzone w Polsce w ciągu ostatnich 90 lat, zwracając szczególną uwagę na czynniki, które mogły spowodować wypaczenie ich rezultatów. Skupiono się nie tyle na kolejnym przedstawieniu – powszechnie znanych – wyników w ujęciu ilościowym i przestrzennym, ale na „mechanizmie” przeprowadzenia spisu w kontekście ówczesnych realiów politycznych i społecznych.

EN

This article attempts to answer question on how much the methods of conducting censuses, the formulation of the so-called ”ethnic question” and current political and social conditions can shape their results. The census carried out in Poland over the last 90 years were discussed, paying particular attention to factors that could cause distortion of their results. Censuses in 1921 and 1946 were carried out immediately after the end of armed conflict – in a very dynamic socio-political situation during the post-war migration, not on the entire territory of the country, before the final demarcation of borders, in conditions of very strong nationalist atmosphere and marked reluctance of Polish majority to at least part of national minorities. From the point of view of the state administration the rapid pace of their conduction had justified reasons of political and demographic character, however it did not worked in the case of a reliable determination of the national structure, due to underestimating of the size of national minorities. The census in 1931 was carried out in the realities of a multinational state, strongly conflicted ethnically. On its results influenced both, the change in the method of determining the national structure, direct manipulation and forgery of authorities seeking to underestimation of the number of non-Polish population, as well as the emerging national identity of some residents, especially of eastern regions of the Poland. In 2002, after several years of recess in the studies on ethnic statistics, in the realities of practically mono-ethnic state, the clearly method of question of nationality and direct method of obtaining statistical data were adopted. However the social conditions, and particularly the negative experience of part of the minority against declaring non-Polish nationality, has contributed to an underestimation of its results, what combined with excessive estimates of the then Polish ethnic structure, caused numerous complaints concerning the accuracy of the census. In turn, in 2011, the census was carried out by a very diverse and completely different from all previous ones method. The introduced changes were mainly influenced by the suggestions and requests of national organizations, under what is known as ”political correctness” in the country in which minorities did not play a significant role in demographic or political aspect. The formulation of a questions about nationality, and especially the computation or rather estimation of the ethnic structure – for the first time – clearly overrated, not underrated its results and reduced their credibility. In terms of questions about nationality, none of these censuses were fully reliable, and for quantifying the Polish ethnic structure, the greater importance had rather different statistical methods applied during censuses, and the current state policy against non-Polish population, rather than the subjective feeling of national identity of individual citizens.

4

Mniejszości narodowe i etniczne w polskiej przestrzeni publicznej

71%

Barwiński M.

Studia z Geografii Politycznej i Historycznej

|

2016

|

vol. 5

93-114

EN

The main aim of this article is to show how changes in the political and legal system taking place in Poland in recent decades have contributed to the presence of national and ethnic minorities in the public space of the country, as well as how the different minorities could or were able to use the favourable formal and legal transformations. The huge disparity in various manifestations of this public presence (bilingual names of places, offices, schools, the use of an auxiliary language, social and political activity, education, historical heritage) between nationalities is caused by many diverse reasons. Certainly, the favorable factors include the relatively large size and territorial concentration, but the activity shown by activists and local communities, as well as the internal integration of communities may also be considered decisive factors. It is owing to these circumstances, that some of the so-called historical used legal changes to become permanent parts of the public space in Poland.

PL

Głównym celem artykułu jest pokazanie, w jaki sposób zmiany systemu politycznego i prawnego zachodzące w Polsce w ciągu ostatnich dekad wpłynęły na obecność mniejszości narodowych i etnicznych w przestrzeni publicznej kraju, oraz na ile poszczególne mniejszości mogły lub potrafiły wykorzystać sprzyjające im przekształcenia formalnoprawne. Bardzo duża dysproporcja w różnorakich przejawach tej publicznej obecności (dwujęzyczne nazwy miejscowości, urzędów, szkół, stosowanie języka pomocniczego, działalność społeczna i polityczna, oświata, dziedzictwo historyczne) pomiędzy poszczególnymi narodowościami jest spowodowana zróżnicowanymi przyczynami. Z pewnością do sprzyjających czynników należy relatywnie duża liczebność i koncentracja terytorialna, ale decydująca jest też aktywność działaczy i lokalnych społeczności oraz wewnętrzna integracja danej zbiorowości. Dzięki tym uwarunkowaniom niektóre tzw. historyczne mniejszości, wykorzystując zmiany prawne, stały się trwałą częścią przestrzeni publicznej w Polsce.

Refine search results

3 Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica

1 Studia z Geografii Politycznej i Historycznej

3 Barwiński M.

1 Katedra Geografii Politycznej i Studiów Regionalnych W. N. G.

1 Sobczyński M.

1 Uniwersytet Lódzki W. N. G.

1 Łódzki U.

1 2016

1 2015

1 2014

1 2000

Struktura narodowościowo-wyznaniowa Polski

Struktura narodowościowa Polski w badaniach geograficznych

Spisy powszechne w Polsce w latach 1921–2011 – określanie czy kreowanie struktury narodowościowej?

Mniejszości narodowe i etniczne w polskiej przestrzeni publicznej