Search results

1

Problematyka szyku wyrazów w nauczaniu języka polskiego jako obcego

100%

Stasieczek-Górna M.

Kwartalnik Polonicum

|

2017

|

issue 24

24-30

EN

The article presents the main thesis and conclusions of the dissertation The Problem of Word Order in Teaching Polish as a Foreign Language. Glottodidactic Implications. The main aim of the dissertation was to determine the extent to which issues concerning word order should become part of the process of teaching Polish as a foreign language. The starting point is a presentation of the current state of research in the field. The analysis and synthesis of hitherto publications serve to highlight the rules regarding word order described in Polish linguistics. The dissertation contains also an attempt to examine whether issues concerning word order are sufficiently taken into account in the process of teaching Polish as a foreign language. The analysis of documents pertaining to the process of teaching Polish as a foreign language served to determine the scope of rules of word ordering which learners are expected to be familiar with at given levels. I show the results of analysis of curricula, course-books for teaching Polish as a foreign language, and grammar compendia intended for foreigners. The purpose of the analysis was to ascertain which information concerning word order are in fact provided to the learners of Polish. The empirical part of the dissertation is devoted to the analysis of mistakes in word order made by foreign speakers. It is preceded by theoretical considerations of the essence of word order errors, and search for criteria according to which a given linear order is considered invalid. The material analyzed in this chapter consists of errors excerpted from written works of learners of all levels and different nationalities. The last part of dissertation consists of implications resulting from the carried out analysis. It contains syllabi of word order issues which should become part of teaching content at given levels.

2

Przegląd polskich badań nad strukturą tematyczno-rematyczną wypowiedzi (1977–1997)

100%

Żurowski S.

Linguistica Copernicana

|

2023

|

vol. 19

247-263

EN

The article is a synthetic review of Polish linguistic literature 1977–1997 from the point of view of publications devoted to the thematic-rhematic structure of utterances. The conventional boundaries of the described period are marked by the publication dates of two important monographs (Bogusławski 1977, Wajszczuk 1997). The following paragraphs gather information about, among other things, pioneering publications from the 1970s, the most important directions of STR research carried out by Polish linguists in the period indicated (1977–1997), as well as more didactically oriented works.

PL

Artykuł jest syntetycznym przeglądem polskiego piśmiennictwa językoznawczego z lat 1977–1997 pod kątem publikacji poświęconych strukturze tematyczno-rematycznej wypowiedzi. Umowne granice opisywanego okresu wyznaczają daty publikacji dwóch ważnych monografii (Bogusławski 1977, Wajszczuk 1997). W kolejnych paragrafach zebrane są m.in. informacje o pionierskich publikacjach z lat 70. XX w., najważniejszych kierunkach badań nad STR prowadzonych przez polskich językoznawców we wskazanym okresie (1977–1997), a także o pracach zorientowanych bardziej dydaktycznie.

3

Problemy z wypowiedzeniami Norwida (nie tylko) z Vade-mecum. Uwagi interpretacyjno-metodologiczne

84%

Kozłowska A.

Studia Norwidiana

|

2021

|

vol. 39

81-97

EN

This article indicates key problems related to the interpretation of selected enunciations in Vade- mecum,and develops a new formula for describing Norwid’s syntactic strategies. The assumption that the subject of analysis is not comprised by abstract syntactic structures but empirical, used and actualized enunciations entails the necessity to acknowledge their multi-layered character and the import of other levels than that of syntax, especially thematic-rhematic structure and metatext. As presented analyses show, taking these aspects into account helps to successfully settle certain interpretative dilemmas. The proposed expansion of perspective also allows one to grasp certain features that contribute to the specificity of Norwid’s syntax, which mobilizes and utilizes various levels of enunciation.

PL

Artykuł wskazuje na główne problemy wiążące się z interpretacją wybranych wypowiedzeń z Vade-mecum oraz proponuje nową formułę opisu praktyki zdaniotwórczej Norwida. Przyjęcie założenia, że właściwym przedmiotem analizy nie są abstrakcyjne struktury składniowe, ale empiryczne, użyte i zaktualizowane wypowiedzenia, pociąga za sobą konieczność uwzględnienia ich wielowarstwowości i poziomów innych niż składniowy, zwłaszcza struktury tematyczno-rematycznej i metatekstu. Jak pokazują zaprezentowane analizy, wzięcie pod uwagę tych elementów pozwala z powodzeniem rozstrzygać niektóre dylematy interpretacyjne. Proponowane poszerzenie perspektywy oglądu umożliwia również uchwycenie cech, które współtworzą specyfikę Norwidowej „składni”, uruchamiającej i wykorzystującej różne poziomy wypowiedzenia.

4

Topikalizacja w tekstach Cypriana Norwida. Rekonesans

84%

Kozłowska A.

Forum Poetyki

|

2021

|

issue 26

18-31

EN

Topicalization, understood as highlighting the topic of an utterance, has different syntactic, lexical, and punctuational exponents. Punctuational exponents are specific to Norwid, constituting a peculiar equivalent of suprasegmental exponents of the thematic-thematic structure in a written text. The discussed operation introduces a hidden contrast, indicating that the topic of an utterance is X rather than any other conceivable topic, or an object which could be selected from a previously signaled class. This is accompanied by the following intention: ‘I am talking about X, not about Y, Z… etc.’, This blurs the clear distinction into the thematic and rhematic part, and hence represents Norwid’s characteristic strategy of speaking, in which the main topic and rhemat seem equally important.

PL

Topikalizacja, rozumiana jako uwydatnienie tematu wypowiedzenia, ma w twórczości Cypriana Norwida rozmaite wykładniki syntaktyczne, leksykalne i graficzne – te ostatnie, specyficzne dla wypowiedzi autora Vade-mecum, stanowią swoisty ekwiwalent suprasegmentalnych wykładników struktury tematyczno-rematycznej w tekście pisanym. Omawiana operacja wprowadza do wypowiedzi ukryty kontrast, wskazując, że mowa w niej właśnie o X, a nie o jakimkolwiek innym możliwym do pomyślenia temacie ani też nie o obiekcie, który można by wybrać z jakiejś sygnalizowanej wcześniej klasy. Towarzyszy jej następująca intencja: ‘mówię o X, a nie o Y, Z... itp.’. Zaciera ona wyrazistość podziału na część tematyczną i rematyczną i tym samym wpisuje się w charakterystyczną dla Norwida strategię mówienia, w której zarówno główny temat, jak i remat wypowiedzenia wydają się równie ważne.

5

„Po-nad-gramatyczność” (nie tylko) składni Norwida

83%

Kozłowska A.

Studia Norwidiana

|

2021

|

vol. 39

93-125

EN

The article discusses major characteristics of Norwid’s language and style in light of the concept of “hyper-grammaticality” [po-nad-gramatyczność] developed by the poet himself. Considered as a descriptive category, it organizes and foregrounds certain properties of his syntax as well as other elements. The adjective “hyper-grammatical” can be understood in three ways: 1. failing to comply with rules; 2. departing from linguistic convention; hence unconventional; 3. derived from a different level of language than grammar.Norwid’s works can be shown to display hyper-grammaticality in all of the above senses. Discussion of constructions that violate linguistic norms accounts for the following: anacoluthon,homonymic structures, obscurities related to functions of anaphoric elements, and disruptions of coherence. Unconventional elements departing from the epoch’s standards include, among other things, innovations in collocability, complications of syntax, numerous parenthetical remarks, and the usage of archaic constructions. In Norwid’s texts an important place is held not only by mechanisms proper to syntactical or grammatical level of enunciation, but also by phenomena present on other levels:meta-textualityandthematic-rhematic structure.

PL

Artykuł omawia główne cechy języka i stylu Norwida, odwołując się do zaproponowanej przez samego poetę kategorii „ponadgramatyczności”. Została ona potraktowana jako kategoria opisowa, uwydatniająca i porządkująca przede wszystkim (choć nie tylko) właściwości Norwidowej składni. Przymiotnik ponadgramatyczny może być rozumiany na trzy sposoby: 1. ʻniezgodny z regułami poprawnościowymiʼ; 2. ʻodbiegający od zwyczajów językowych; niekonwencjonalnyʼ; 3. ʻpochodzący z innego poziomu języka niż poziom gramatycznyʼ. W twórczości Norwida można odnaleźć przejawy ponadgramatyczności w każdym ze wskazanych wyżej sensów. Wśród konstrukcji naruszających normę językową omówione zostały anakoluty, struktury homonimiczne, niejasności dotyczące funkcji elementów anaforycznych oraz zakłócenia spójności. Do elementów niekonwencjonalnych, odbiegających od zwyczajów epoki, należą m.in.: innowacje w zakresie łączliwości, komplikacje struktury składniowej, wielość wtrąceń nawiasowych oraz stosowanie konstrukcji archaicznych. W tekstach Norwida szczególnie istotne są nie tylko mechanizmy właściwe składniowej, czyli gramatycznej płaszczyźnie wypowiedzenie, lecz także zjawiska obecne na innych jego poziomach, takie jak metatekst i struktura tematyczno-rematyczna.

Refine search results

2 Studia Norwidiana

1 Forum Poetyki

1 Kwartalnik Polonicum

1 Linguistica Copernicana

3 Kozłowska A.

1 Stasieczek-Górna M.

1 Żurowski S.

1 2023

3 2021

1 2017

Problematyka szyku wyrazów w nauczaniu języka polskiego jako obcego

Przegląd polskich badań nad strukturą tematyczno-rematyczną wypowiedzi (1977–1997)

Problemy z wypowiedzeniami Norwida (nie tylko) z Vade-mecum. Uwagi interpretacyjno-metodologiczne

Topikalizacja w tekstach Cypriana Norwida. Rekonesans

„Po-nad-gramatyczność” (nie tylko) składni Norwida