Results found: 2

Search results

Search:
in the keywords: subjective theory of value

Sort By:

Limit search:

Dlaczego Arystoteles sprzeciwiał się pobieraniu procentu?

100%

Appelt K.

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio H – Oeconomia

2015

vol. 49

issue 4

The concept of interest belongs to the most intricate issues in economics. Even though it has been undertaken by the most prominent philosophers there is by far no consensus on its nature and origin. Aristotle proves that money – a medium of exchange – can not be a source of value which justifies charging the interest. St. Thomas Aquinas adds that the money utility comes down to its spending and, as a consequence, collecting interest is a claim for double payment and as such can not be justified. In modern times, along with an expansion of credit institution, the economists started questioning the arguments raised both by Aristotle and St. Thomas Aquinas. It has been proved that capital is productive and a source of interest on capital is the surplus of value of final goods over the value of commodities which had served to their production. The interest on capital has to be treated as a reward for risk or abstinence undertaken by an entrepreneur.A fundamental change in an approach to the concept of interest took place along with the 19th-century revolution of value. Both Jevons and von Böhm-Bawerk noticed that a source of interest on capital needs to be associated with a difference in value of future and present goods. The interest as such is not a monetary phenomenon. A theory of interest developed by the subjective school of economics seems to be the first one which does not question the Aristotle’s assumptions and it can be interpreted as an evolution of the Aristotle’s concept.

Zagadnienie procentu należy do najczęściej podejmowanych zagadnień w teorii ekonomii. Główna oś dyskusji koncentrowała się wokół dylematu czy wierzyciel posiada prawo do pobierania procentu od pożyczki pieniężnej. Arystoteles dowodził, iż pieniądz ze swej natury nie jest płodny. Jako środek wymiany ułatwia wymianę dóbr i przyczynia się do zaspokojenia potrzeb. Nie jest źródłem wartości, która uzasadniałaby pobieranie procentu. Św. Tomasz z Akwinu rozwinął myśl Arystotelesa przedkładając dodatkowy argument, iż pieniądz należy do rzeczy, których użytek polega na ich zużyciu. Pobieranie procentu za użytkowanie pożyczki pieniężnej stanowi żądanie podwójnej zapłaty.W czasach nowożytnych, w związku z rozwojem stosunków kredytowych zaczęły pojawiać się traktaty rewidujące argumenty tak Arystotelesa i św. Tomasza. Dowodzono, iż kapitał ze swej istoty jest produkcyjny. Źródłem zysku z kapitału jest nadwyżka wartości dóbr wyprodukowanych za pomocą kapitału ponad wartość dóbr zużytych do ich produkcji. Z uwagi na powyższe zysk z kapitału można traktować jako wynagrodzenie za ryzyko podejmowane przez właściciela kapitału, jako cenę za użytkowanie kapitału względnie jako wynagrodzenie za wstrzemięźliwość kapitalisty. Teorie te jednak nie wyjaśniały źródła wzrostu wartości dóbr. ZZasadnicza zmiana w podejściu do procentu nastąpiła z rewolucją w teorii wartości. Jevons i Böhm-Bawerk dowiedli, iż źródła procentu należy szukać w różnicy w wartościowaniu dóbr teraźniejszych względem dóbr przyszłych. Procent wyraża agio dóbr teraźniejszych względem dóbr przyszłych. Procent nie jest więc zjawiskiem pieniężnym. Nie jest pieniądzem uzyskanym z pieniądza. Nie jest również ceną na użytkowanie pożyczki pieniężnej. Teoria procentu pierwotnego szkoły subiektywnej (de facto jako pierwsza teoria procentu) nie kwestionuje założeń Arystotelesa. Stanowi raczej jej rozwinięcie.

The Philosophy of Industrial Enterprise from a Praxeological and Personalistic Perspective

70%

Gniadek J.

Prakseologia

2020

vol. 162

83-101

In the text entitled Zur Philosophie der industriellen Unternehmung / Uwagi filozoficzne o przedsiębiorstwie przemysłowym („Towards the Philosophy of Industrial Enterprise”), Józef I. M. Bocheński OP (†1995) attempts at discovering the function of the entrepreneur as a factor connecting capital and labor. The Dominican philosopher fails to notice, however, that there is no artificial division of consumer goods and capital goods. This is determined by the calculating mind of the acting man, whose point of reference is private property. It is a necessary element of economic calculation, without which there is no economic rationality. In his analysis, Bocheński does not take into account private property, and therefore he does not distinguish between the functions of a manager and an entrepreneur. The Dominican thinker’s attempt to defi ne philosophically an enterprise is innovative, based on anthropological principles consistent with Christian personalism, but incomplete. Ludwig von Mises and the Austrian School of Economics advocate a subjectivist theory of value that explains the essence of economic exchange based on private property. The author of this article, as a theologian, also reaches for economic personalism and John Paul II who taught that without private property man is not able to understand his dignity fully.

Filozofia przedsiębiorstwa przemysłowego z perspektywy prakseologicznej i personalistycznej Józef I. M. Bocheński OP (†1995) w tekście pt. Zur Philosophie der industriellen Unternehmung / Uwagi filozoficzne o przedsiębiorstwie przemysłowym dochodzi do odkrycia funkcji przedsiębiorcy, jako czynnika łączącego kapitał i siłę roboczą. Dominikański filozof nie zauważa jednak, że nie istnieje sztuczny podział na dobra konsumpcyjne i kapitałowe. O tym decyduje kalkulujący umysł działającego człowieka, którego punktem odniesienia jest własność prywatna. Jest ona koniecznym elementem kalkulacji ekonomicznej, bez której nie istnieje ekonomiczna racjonalność. Bocheński nie uwzględnia w swojej analizie własności prywatnej i dlatego nie odróżnia funkcji menadżera od funkcji przedsiębiorcy. Próba zdefiniowania przez dominikańskiego myśliciela przedsiębiorstwa na gruncie filozofii jest innowacyjna, oparta na antropologicznych zasadach zgodnych z chrześcijańskim personalizmem, ale niepełna. Z pomocą przychodzi tutaj Ludwig von Mises i szkoła austriacka ekonomii z subiektywistyczną teorię wartości, która tłumaczy istotę ekonomicznej wymiany w oparciu o własność prywatną. Autor niniejszego artykułu, jako teolog, sięga także do ekonomicznego personalizmu i Jana Pawła II, który nauczał, że bez własności prywatnej człowiek nie jest w stanie do końca zrozumieć swojej godności.

Refine search results

1 Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio H – Oeconomia

1 Prakseologia

1 Appelt K.

1 Gniadek J.

1 2020

1 2015

Search results

Dlaczego Arystoteles sprzeciwiał się pobieraniu procentu?

The Philosophy of Industrial Enterprise from a Praxeological and Personalistic Perspective