Search results

1

Current view of the traditional superstitions in general population of Podlaskie province. Preliminary study

100%

Krajewska-Kułak E., Kułak W., Radziejewski P., Rozwadowska E., Lankau A., Kowalewska B., Kondzior D., Szyszko-Perłowska A., Krajewska-Ferishah K., Ortman E., Moczydłowska A.

Progress in Health Sciences

|

2011

|

vol. 1

|

issue 2

76-83

EN

Introduction: Superstition is a form of fear. It is also a sign of ignorance. People who succeed keep open minds and are not afraid of anything. Purpose: The assessment of the current view to traditional superstitions Material and methods: The study group included 350 persons age 20-80 years. Participants were randomly selected among residents of Podlaskie province. Data were collected on a questionnaire that was developed by researchers. Results: Most of the respondents (83.2%) agreed with the statement that the great importance for the development of human nature is the zodiac sign. Almost all (91.2%) read their horoscopes in news-papers. According to 81.6% of the respondents, they believe that some dates, specific days of the week, and certain numbers bring bad luck. Half of the respondents believed in telepathy, 33.4% in possession by the devil, 74.8% in astrology, and 28% in magic. Conclusions: Among the respondents, believing in superstitions is quite common and diverse. The majority of respondents believe that the zodiac sign influences human nature. Most of the respondents believe that some dates, specific days of the week, and certain numbers bring bad luck. Interestingly, the respondents rarely use the advice of fortune-tellers.

2

Treasure Books in Moravia in the 18th and 19th Centuries: An Analysis of Spell Texts

88%

Grůzová A.

Národopisná revue (Journal of Ethnology)

|

2023

|

vol. 33

|

issue 2

92 - 102

EN

Texts using magical practices formed an important part of everyday life, especially for the lower classes of society in the 18th and 19th centuries. Spellbooks straddle the boundary between prayer (i.e. a permitted expression) and magic (i.e. a not permitted expression). The text of a manuscript book often changed with the person of the scribe. The analysis of the different phases of the search has shown the variety of treasure texts content, which is usually not defined by the magical means used, the localization, the scribe, the subject, or the title. Nor do similar types of books show similarities: texts addressing the same saint (e.g. Saint Christopher books), texts following a similar theme (so-called edvartky), texts from the pen of the same author, or texts using the same “search” means. The text schematization is only manifested in the basic parameters, i.e. the search for treasure through establishing a relationship with otherworldly entities using various means. However, the texts make abundant use of fundamental aspects of traditional religiosity and belief in God. Thus, despite the presence of incantations and other practices, the treasure books are a manifestation of pious behaviour affirming man’s submission to the divine destiny

3

Logical Analysis against Superstitions: Józef M. Bocheński on the Social Role of Philosophy

88%

Brożek A.

Edukacja Filozoficzna

|

2020

|

issue 70

39-57

EN

According to Józef M. Bocheński, philosophers should analyze and not moralize. Bocheński also wrote that the philosophers’ aim is to battle with superstitions. The present paper concerns the question of how philosophical analysis may serve this aim. In the first part of the paper, the kinds and tools of philosophical analysis are presented. In particular, the objects of philosophical analysis (concepts and statements) as well as logical “instruments” of analysis are discussed. In the second part, the concept of superstition (or prejudice) is analyzed. Taking Bocheński’s definition as the point of departure, some essential distinctions involved in this concept are explained, for instance the distinction between truthfulness of a statement and somebody’s acceptance of a statement, and the distinction between a false statement and an obviously false statement. Next, the mechanism of fighting against superstitions by means of analysis is shown using examples taken from Bocheński’s book Sto zabobonów [One Hundred Superstitions] (1987). Superstitions connected with authority, patriotism, and tolerance are analyzed.

4

Eye health myths, misconceptions and facts: results of a cross-sectional survey among Nigerian school children

75%

Oguego N., Okoye O. I., Okoye O., Uche N., Aghaji A., Maduka-Okafor F., Onyekonwu C., Ezegwui I., Umeh R.

Family Medicine & Primary Care Review

|

2018

|

issue 2

144-148

5

Pověra mezi barokem a osvícenstvím. Zvonění na mraky jako ochranná praktika i zavrženíhodný nešvar

75%

Mikulec J.

Folia historica Bohemica

|

2013

|

vol. 28

|

issue 2

259-277

EN

The essay is divided into two sections. The first section is dedicated to the general development of opinions on superstitions in the Catholic milieu of the early modern time. With reference to the contemporary religious and educational literature, the author compares the Baroque and Enlightenment approaches to superstitions, mainly those that were components of the religious life. The second part of the article is a case study dedicated to one practice customary in the Catholic milieu of the 17th and 18th century, i.e. driving storm clouds away by ringing the bells. The author explains argumentation in favour of the tolling in the Catholic Baroque milieu and rejection of this practice in the 18th century Enlightenment period.

6

Chrześcijaństwo, przesądy i niewiara we współczesnym społeczeństwie białoruskim

63%

Yakimenka V.

Kultura i Społeczeństwo

|

2021

|

vol. 65

|

issue 2

119-140

EN

The spiritual and religious life of people living within the lands of modern Belarus in the twentieth and twenty-first centuries has been conditioned by the area’s centuries-old history of Christianity, by superstitions derived from the culture of the ancient Slavs, and by the materialistic and atheistic worldview and life of the Soviet Socialist regime. Current Belarusian legislation considers religious involvement to be a private interest of the individual, and thus there are no official statistics on the number of believers or their distribution by religion. The findings of various studies in this area differ considerably. In the context of the post-Soviet transformation of Belarusian society, some experts express the view that the role of religion has been increasing in the country; others speak of a reverse process. Still others write about demonstrations of the religiosity of Belarusians and still others believe that the spiritual dimension of Christianity in Belarus is often replaced by faithfulness to the traditions of Belarusians’ ancestors, and that a relatively large part of the population is far from true Christian piety. A general analysis of religious issues suggests that the phenomena are multifactorial, spiritual and social, and rather complex.

PL

Kształt życia duchowo-religijnego ludności zamieszkującej w XX–XXI wieku ziemie współczesnej Białorusi został uwarunkowany zarówno wielowiekowymi dziejami chrześcijaństwa, jak i wywodzącymi się z kultury starożytnych Słowian przesądami i zabobonami o charakterze mityczno-magicznym, a także materialistyczno-ateistyczną koncepcją światopoglądu i życia z czasów sowieckiego ustroju socjalistycznego. Obecne prawodawstwo białoruskie uznaje zaangażowanie religijne jako sferę interesów prywatnych człowieka, dlatego na poziomie państwowym nie prowadzi się oficjalnej statystyki wierzących i ich podziału według wyznawanej religii, a analizy wyników poszczególnych dociekań badawczych w tym zakresie są bardzo różne. W kontekście transformacji postsowieckiej społeczeństwa białoruskiego jedni eksperci wyrażają pogląd o wzroście znaczenia religii, inni - o procesie odwrotnym, jeszcze inni - o demonstracji religijności Białorusinów, a jeszcze inni są zdania, że wymiar duchowy chrześcijaństwa na Białorusi jest nierzadko zastępowany tradycją, a stosunkowo duża część społeczeństwa jest daleka od prawdziwej pobożności chrześcijańskiej. Przy ogólnej analizie kwestii religijnych przedstawia się nieraz sugestię, że jest to „dość skomplikowany, wieloczynnikowy duchowo-społeczny fenomen”.

7

Old Polish and Spanish Penitentials as a Source of Knowledge on Folk-paganism in a Christian Society

63%

Partyka J.

Res Rhetorica

|

2017

|

vol. 4

|

issue 3

13-21

PL

Artykuł przedstawia kilka ciekawych wniosków dotyczących pogaństwa ludowego na podstawie porównania penitencjałów (libri poenitentiales) pochodzących z Półwyspu Iberyjskiego i Rzeczpospolitej Polskiej datowanych na XVI, XVII i XVIII wiek. Najważniejszym obiektem porównania są cztery penitencjały, które zawierają długie listy grzechów i odpowiadające im pokuty: XIII-wieczne dzieło łacińskie Summa de confessionis discretione autorstwa Brata Rudolfa, penitencjał z 1633 r. Instrución de confesores, como han de administrar el Sacramento de la Penitencia napisany przez hiszpańskiego jezuitę Antonio Fernandeza de Cordobę, El fuero de la conciencia napisany przez Valentína de la Madre de Dios z 1704 roku oraz polski penitencjał z 1753 r. zatytułowany Kolęda duchowna parafianom od pasterzów autorstwa Marcina Józefa Nowakowskiego. Z toku analizy wynika, że struktura i treść analizowanych tekstów są bardzo podobne i pozostały praktycznie niezmienione: pomimo upływu czasu nadal odgrywały taką samą rolę.

XX

Some interesting conclusions on folk-paganism are drawn here from a comparison of 16th, 17th and 18th-century confessional handbooks (libri poenitentiales) originating in the Iberian Peninsula and Polish Commonwealth. Four penitentials which include large lists of sins and the penances prescribed for them are the main object of comparison: the 13th-century Latin work Summa de confessionis discretione by Brother Rudolf, the penitential from 1633 Instrución de confesores, como han de administrar el Sacramento de la Penitencia by Spanish Jesuit Antonio Fernandez de Cordoba, El fuero de la conciencia by Valentín de la Madre de Dios from 1704, and the Polish penitential from 1753 entitled Kolęda duchowna parafi anom od pasterzów [The Pastoral Visit] authored by Marcin Józef Nowakowski. It proved that the structure and contents of the analysed texts are very similar and remained practically unchanged: despite the lapse of time they continued to play the same role.

8

Tradycja, zwyczaj, przesąd, proroctwo, plotka na dworze luksemburski w latach 1292-1342

51%

Kuśka M.

Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce

|

2016

|

vol. 125

55-74

PL

Mimo postępu nauki, głównie w zakresie teologii, życie codzienne w późnym średniowieczu obfitowało w mnóstwo wydarzeń opartych na bogatych, acz prastarych tradycjach, zwyczajach. Nie można również pominąć licznych przesądów, głęboko zakorzenionych w środowiskach poszczególnych warstw społecznych. Dotyczyło to również szlachty oraz rodów książęcych i królewskich. Podobnie było na dworze Luksemburgów w pierwszej połowie XIV wieku. Ślady ówczesnych tradycji, zwyczajów, przesądów, proroctw czy też zwykłych plotek są często spotykane w najważniejszych materiałach źródłowych powstałych na terenie korony św. Wacława w tamtym okresie. Z wykorzystanych źródeł warto na pierwsze miejsce wysunąć autobiografię cesarza Karola IV, która w bezpośredni sposób pokazuje spojrzenie władcy na różne wydarzenia i zjawiska, również te uznawane za nadprzyrodzone, bądź też wynikłe z woli Boga. Ukazano ponadto liczne tradycje związane z życiem codziennym oraz wyjątkowymi wydarzeniami na dworze królewskim i cesarskim, jak również zabiegi stosowane przez ówczesnych dyplomatów, reprezentujących najważniejsze domu panujące w Europie.

EN

Despite the progress of academic sciences, especially in the area of theology, everyday life in the late Middle Ages abounded in many events based on rich, but ancient, traditions and customs. Many superstitions have to be also taken into account, as they were deeply rooted in respective social layers. It also concerned the gentry as well as princely and royal families. It was so at the Louxemburg court in the first half of the 14th century. Traces of contemporary traditions, customs, superstitions, prophe-cies or common gossip can be often found in the most important source materials originating in the lands of the Crown of St Wenceslas in those times. From the sources used in the research the most important seems to be the autobiography of emperor Charles IV, which shows in a direct way the views of the ruler on various events, also those considered to be of supernatural or divine origin. Numerous traditions connected with everyday life and unique events at the royal and imperial court have also been presented as well as diplomatic efforts of contemporary diplomats representing the most important ruling houses in Europe.

Refine search results

Current view of the traditional superstitions in general population of Podlaskie province. Preliminary study

Treasure Books in Moravia in the 18th and 19th Centuries: An Analysis of Spell Texts

Logical Analysis against Superstitions: Józef M. Bocheński on the Social Role of Philosophy

Eye health myths, misconceptions and facts: results of a cross-sectional survey among Nigerian school children

Pověra mezi barokem a osvícenstvím. Zvonění na mraky jako ochranná praktika i zavrženíhodný nešvar

Chrześcijaństwo, przesądy i niewiara we współczesnym społeczeństwie białoruskim

Old Polish and Spanish Penitentials as a Source of Knowledge on Folk-paganism in a Christian Society

Tradycja, zwyczaj, przesąd, proroctwo, plotka na dworze luksemburski w latach 1292-1342