Search results

1

Koncepcja „owoców zatrutego drzewa” a swobodna ocena dowodów w orzecznictwie sądów polskich i Europejskiego Trybunału Praw Człowieka

100%

Lewandowski M.

Studia Prawa Publicznego

|

2013

|

issue 2

127-146

EN

Polish criminal procedure includes so-called principle of free appraisal of evidence, which is regulated by article 7 of the Code of Penal Procedure. The aforementioned article states that “the agencies responsible for the proceedings shall make a decision on the basis of their own conviction, which shall be founded upon evidence taken and appraised at their own discretion, with due consideration to the principles of sound reasoning and personal experience”. Consequently, applying the aforementioned principle results in not applying the so-called principle of fruits of poisoned tree. In other words, evidence obtained in discord with law is not losing its power and may be taken into account during giving verdict in trial. Even obtained in the obviously wrong way evidence will be analyzed by the appropriate Court of law and will be appraised whether it is enough credible to be used in a trial or not. The situation is more serious when such evidences are the only one that Prosecutor got and create all accusations on the ground of it. The Code of Penal Procedure does not directly refer to the principle of fruits of poisoned tree. However, it constitutes definite evidence restrictions, which creates barriers in process of discovering the truth in trial. There is a strict regulation of those evidence restrictions, which cannot be interpreted in the large extent and with using analogy. Those evidence rules does not refer to aforementioned principle as well. The criterion of using evidence in trials, that was obtained in discord with law, will be case law of common courts and the Supreme Court. On the background of aforementioned case law it is very easy to notice the evolution, which leads to limitation of applying the principle of fruits of poisoned tree. Issues of the aforementioned principle were conscientiously analyzed by the European Court of Human Rights in Strasbourg.

PL

W polskim postępowaniu karnym obowiązuje tzw. zasada swobodnej oceny dowodów, która znajduje uregulowanie w przepisie art. 7 k.p.k. Cytowana zasada sprowadza się do kształtowania przez organy procesowe stanowiska w sprawie w oparciu o wszystkie przeprowadzone dowody oceniane swobodnie, z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego. Konsekwencją stosowania tego przepisu jest nieobowiązywanie tzw. zasady „owoców zatrutego drzewa”. Innymi słowy, dowód uzyskany przez organy państwowe niezgodnie z przepisami nie traci swojej mocy dowodowej oraz może być oceniany w procesie karnym przy merytorycznym rozpoznaniu sprawy. Nawet przeprowadzenie w sposób ewidentnie wadliwy czynności z udziałem oskarżonego nie zwalniało sądu właściwego do rozpoznania sprawy od oceny wiarygodności uzyskanych w taki sposób dowodów oraz ich przydatności dla czynionych ustaleń stanu faktycznego w sprawie. Kodeks postępowania karnego nie stanowi wprost o zasadzie zakazu spożywania owoców zatrutego drzewa, zawiera natomiast zakazy dowodowe, które modelują dochodzenie do prawdy materialnej w procesie karnym. Omawiane zakazy, które stanowią odstępstwo od zasady prawdy materialnej obowiązują wyłącznie w zakresie określonym przez prawo i w jego mocy. Wykluczona jest ich rozszerzająca interpretacja czy odwoływanie się do nich na zasadzie analogii. Jednakże przepisy te nie odnoszą się do powyższej zasady, nawet w pośredni sposób. Faktorem wykorzystania materiału dowodowego w procesach karnych, uzyskanego z naruszeniem ustawowych norm, jest orzecznictwo sądów powszechnych oraz Sądu Najwyższego. Na tle dorobku orzeczniczego, zwłaszcza sądów apelacyjnych oraz SN, można zaobserwować proces ewolucji, która zmierza do ograniczenia, jako niezgodnego z Konstytucją RP, „spożywania owoców zatrutego drzewa”. Problematyką zasady „fruits of poisoned tree” zajmował się również Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu.

2

Uwagi na marginesie pracy Małgorzaty Żbikowskiej pt. „Ciężar dowodu w polskim procesie karnym”, Wolters Kluwer, Warszawa 2019, s. 1–547

100%

Janusz-Pohl B.

Prawo w Działaniu

|

2022

|

issue 53

211-226

EN

The paper is a review of a monograph published by Wolters Kluwer Publishing House by Małgorzata Żbikowska on the burden of proof in the Polish criminal trial. The review positively evaluates the choice of the topic as well as the work’s structure. The integrative character is the work’s strongest attribute. On the one hand, considerations have been set within the framework of methodologically organised assumptions, on the other hand, there has been a comprehensive use of the General Theory of Law findings. The most knowledgeable are the parts of the book that contain discussion on approaches of the burden of proof in Polish criminal law. However, some critical remarks were formulated against the background of the conclusions put forward by the author regarding the use of the concept of constitutive rules. Moreover, the main thesis of the work was criticised, according to which the burden of proof is a constitutive rule, being a rule under which it is determined who bears the consequences of failing to provide or defective performance of evidence. The claim that the burden of proof is a legal rule and not a praxeological one has also been assessed with criticism.

PL

Artykuł ma charakter recenzyjny. Stanowi on odniesienie do monografii opublikowanej przez Wydawnictwo Wolters Kluwer, autorstwa dr Małgorzaty Żbikowskiej, pt. „Ciężar dowodu w polskim procesie karnym”. W recenzji pozytywnie oceniono wybór tematu, a także układ monografii. Największe walory recenzowanej pracy to integracyjny charakter, wyrażający się w osadzeniu rozważań w ramach metodologicznie uporządkowanych założeń oraz obszerne korzystanie z ustaleń ogólnej teorii prawa. Najcenniejsze poznawczo są porządkujące rozważania dotyczące ujęć ciężaru dowodu w polskiej procesualistyce karnej. Pewne uwagi krytyczne sformułowane zostały na tle konkluzji wysuwanych przez autorkę pod kątem wykorzystania koncepcji reguł konstytutywnych, a także głównej tezy pracy, polegającej na tym, że ciężarem dowodu jest reguła konstytutywna, tj. reguła, na mocy której określa się, kto ponosi konsekwencje nieprzeprowadzenia lub wadliwego przeprowadzenia dowodu. Krytycznie oceniono także twierdzenie, że reguła ciężaru dowodu jest regułą prawną, nie zaś prakseologiczną.

3

Zakres obowiązywania zakazu dowodowego określonego w art. 199 Kodeksu postępowania karnego

80%

Pawelec K. J.

Problemy Kryminalistyki

|

2018

|

issue 301

29-34

EN

The question of prohibitions of evidence, efforts to circumvent them, and the issue of indirectly illicit evidence evoke fierce arguments. In recent years, the practice of increasingly frequent releasing by the courts certain professional groups from the obligations of keeping confidentiality has been observed. In cases when such release could not be granted – there have been attempts to substitute the evidence in question with another, usually indirect one. The hereby work is an elaboration on these issues. It discusses the absolute prohibition on evidence specified in art. 199 of the Code of Criminal Proceedings stating one may not be be examined as an expert or physician in relation to circumstances he/she gained the knowledge of from the accused while providing opinions or medical assistance. The Author discusses the procedural possibilities of circumventing this prohibition by interviewing persons cooperating with an expert or doctor, as well as other persons participating in the rescue operation, including bystanders who may have knowledge about the accused’s statements. He also reflects on the option of obtaining testimony from police officers who have interviewed the participants of an incident at the scene, including informal conversations. The Author strongly advocates the prohibition on obtaining this kind of evidence and treats it as illegal. However, he points out that other views have also been expressed on the subject. Hence the issue should be considered as controversial. The article can be treated as a discussion, which does not eliminate the thesis that the legislator should definitely determine this problem, therefore it is worth considering the postulate de lege ferenda contained in the hereby work.

PL

Problematyka zakazów dowodowych, prób ich obchodzenia, dowodów pośrednio nielegalnych wywołuje zażarte spory. W ciągu ostatnich lat obserwowana jest praktyka coraz częstszego sięgania po instytucję procesową zwalniania przez sądy określonych grup zawodowych od obowiązujących ich tajemnic, a w razie niemożności uzyskania owego zwolnienia – podejmowania prób substytuowania ich innymi dowodami, z reguły pośrednimi. Tym też zagadnieniom poświęcona została niniejsza publikacja. Omawia ona bezwzględny zakaz dowodowy sprecyzowany w art. 199 Kodeksu postępowania karnego. Analizowany przepis wskazuje na niemożność przesłuchania jako świadka biegłego bądź lekarza w odniesieniu do okoliczności, o których uzyskał wiedzę od oskarżonego podczas wydawania opinii oraz udzielania pomocy medycznej. Rozważa procesowe możliwości ominięcia tego zakazu w drodze przesłuchania pod tym kątem osób współdziałających z biegłym lub lekarzem, a także innych uczestniczących w akcji ratowniczej, w tym postronnych świadków mogących mieć wiedzę na temat oświadczeń oskarżonego. Podejmuje też rozważania na temat możliwości przesłuchania w charakterze świadków funkcjonariuszy Policji, którzy dokonali rozpytania uczestników zdarzenia na miejscu jego zaistnienia, w tym również przeprowadzonych nieformalnych rozmów. Autor zdecydowanie opowiada się za kodeksowym zakazem pozyskiwania tego rodzaju dowodów, traktując je jako nielegalne. Zaznacza jednak, że reprezentowane były również i inne zapatrywania. Stąd kwestię powyższą należy uznać za kontrowersyjną. Dlatego też artykuł można traktować jako dyskusyjny, co nie eliminuje tezy, że ustawodawca powinien jednoznacznie przesądzić ten problem, warto zatem rozważyć zawarty w publikacji postulat de lege ferenda.

Refine search results

1 Prawo w Działaniu

1 Problemy Kryminalistyki

1 Studia Prawa Publicznego

1 Janusz-Pohl B.

1 Lewandowski M.

1 Pawelec K. J.

1 2023

1 2018

1 2013

Koncepcja „owoców zatrutego drzewa” a swobodna ocena dowodów w orzecznictwie sądów polskich i Europejskiego Trybunału Praw Człowieka

Uwagi na marginesie pracy Małgorzaty Żbikowskiej pt. „Ciężar dowodu w polskim procesie karnym”, Wolters Kluwer, Warszawa 2019, s. 1–547

Zakres obowiązywania zakazu dowodowego określonego w art. 199 Kodeksu postępowania karnego