Search results

1

Nazwy syfilisu w dawnej polszczyźnie

100%

Krótki Z.

Przegląd Humanistyczny

|

2017

|

vol. 61(3(458))

145-157

PL

In the article, the olden names of daglock from 15th to 19th century timeline were analysed and collected from all available lexicographical sources. The material was ordered based upon the ‘word-form’ structure and the etymology of researched appellations. It turned out that particular units were created in correlation with four primary senses such as: 1. ‘the symptoms of syphilis’, 2. ‘the place of epidemic pandemic’, 3. ‘the carrier with syphilis’, 4. ‘mythological creature causing syphilis’. Among forty two investigated units, currently only two are preserved: kiła and tryper. It can be acknowledged that the main causes of this phenomenon are medicine evolution and inhibition of the epidemic of syphilis as a primary principle of medical intervention. The dominating factor in this sketch is the analysis of contexts in which they were situated. The author examines the names with the meaning ‘syphilis’ in the history of the Polish language. Upon the statement of using this word in the dictionary registering the Old Polish, we can deduce the meaningful value of it in the given time.

2

Kiła i jej konsekwencje jako zapomniany problem zdrowia publicznego

100%

Rzepa T., Żaba R., Jakubowicz O., Szramka-Pawlak B.

Polityka Społeczna

|

2012

|

vol. 39

|

issue 3(456)

19-23

EN

The purpose of hereby paper was checking the differences in scope of social functioning between the sick and healthy persons. The hypothesis was formulate that the knowledge regarding syphilis infection causes changes in way of social functioning. This changes concerns (1) evaluation of their current life situation; (2) relation to themselves under the influence of sickness; (3) position in large social groups (family, work, group of friends). The researches had comparison character: participated in it 40 syphilis sick and 62 healthy persons, selected on the criteria of gender and age.

PL

Celem niniejszej pracy było sprawdzenie różnic w zakresie funkcjonowania społecznego między chorymi na kiłę i osobami zdrowymi. Sformułowano hipotezę, iż wiedza o naznaczeniu syfilisem skutkuje zmianami, które dotyczą: (1) oceny aktualnej sytuacji życiowej; (2) stosunku do siebie pod wpływem choroby; (3) pozycji w znaczących grupach społecznych (rodzina, miejsce pracy, bliscy znajomi). Badania miały charakter porównawczy: uczestniczyło w nich 40 chorych na kiłę oraz 62 osoby zdrowe, dobrane odpowiednio ze względu na kryterium płci i wieku

3

More Harm than Healing? Investigating the Iatrogenic Effects of Mercury Treatment on Acquired Syphilis in Post-medieval London.

100%

Zuckerman M. K.

Open Archaeology

|

2016

|

vol. 2

|

issue 1

EN

Mercury was commonly used to treat syphilis in post-medieval Europe, but debate persists about whether it ameliorated infection or exacerbated it. As there are no in vitro studies on mercury’s effectiveness, Hg levels were characterized using an established technique, portable X-Ray Florescence Spectrometry (pXRF) in syphilitic skeletons (N=22) from six post-medieval London cemeteries. Levels were assessed against proxies for syphilitic infection severity (lesion type, episodic involvement, extent of involvement), oral health indicators, and age at death. The findings are equivocal, likely obfuscated by background poor oral health and high mortality, and cannot elucidate whether mercury ‘killed or cured’.

4

Epidemie, zarazy i ich patroni. Początki kultu Świętego Rocha w Europie

84%

Ossowski Z.

Studia Pelplińskie

|

2021

|

vol. 55

205-232

EN

This paper presents the vibrant veneration to St Rocco in the time of pestilence. The most ancient evidence comes from 10th-century Via Francigena, a pilgrim route from Montpellier to Rome. Along the road in urban areas such as Voghera or Piacenza there were churches and shrines dedicated to St Rocco. The temples were endowed with reliquaries, paintings and statues. Numerous fraternities grew in St Rocco’s places in worship and thanks to their members, mostly merchants, traders, printers and clergy (both secular and religious) the fame of the saint crossed from Northern Italy to the other side of the Alps. The article is based on primary sources.

PL

Artykuł prezentuje dynamiczny rozwój kultu św. Rocha w obliczu zarazy. Najstarsze lokalizacje kultu świętego Rocha przebiegają wzdłuż drogi Via Francigena, istniejącej już od X wieku, jako stary szlak pielgrzymi wiodący do Rzymu z rodzinnej miejscowości Rocha – Montpellier. To wzdłuż tej drogi, w położonych przy niej miastach rodzą się początki kultu tego świętego. Takie miasta jak: Voghera, Piacezna obfitują w najstarsze świadectwa kultu, do których zalicza się: kościoły i kaplice pw. św. Rocha, a w nich: relikwiarze, obrazy, rzeźby, jak również powstające przy tych ośrodkach rozliczne bractwa, dzięki którym, jak również dzięki kupcom, handlarzom, drukarzom, duchownym – świeckim i zakonnym, ów kult rozszerzył się z północnych Włoch aż na drugą stronę Alp. W tekście wykorzystano literaturę źródłową.

5

Przepisy na leki w „Sekretach Isabelli Cortese” (Wenecja, 1561)

84%

Bela Z., Kostyk M.

Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki

|

2016

|

vol. 25

|

issue 1(48)

71-90

EN

Recipes for the medications comprised in the “Secrets of Isabella Cortese” (Venice, 1561) is a set of recipes for medications, cosmetics, „alchemic” formulas (e.g. etching the silver with nitric acid), as well as all sorts of tips related to various arts and crafts (i.e. how to make a green ink, how to have the page edges gold-plated in the books, how to dye animal hides, etc.). Books of this type actually attested to one of the 16th c. publishing fads, especially in Italy, where the consummate skills of Venetian publishers simply outclassed those of their peers from other cities across the country. Nothing much is known about Isabella Cortese as a person, though. Considering that the word SECRETO just happens to be an anagram of the word CORTESE, it is quite likely that Isabella Cortese is simply a nickname. It might well be that someone from Venetian high society did not really want his aristocratic name to be in any way associated with this essentially democratic piece of work. The medications described in the “Secrets” comprise, inter alia, a scorpion oil against the plague, St. John’s wort as the treatment for the same disease, a glue to promote faster healing of the wounds, an omelette laced with a turnip juice for an ailing spleen, pills for the French disease (syphilis), etc. Most of those medications originate in the homemade variety, while others are more “learned”, i.e. the ones that were supposed to be bought in a pharmacy (e.g. Unguentum apostulorum), and the so-called empirical drugs. The properties of medicinal components (ingredients) which are specifi cally referred to in the “Secrets of Isabella Cortese”, had been characterized in the Herbarium by Marcin Siennik (Krakow 1568), because the nature of all medical matter addressed there is identical with the one in the 16th c. “Secrets”

6

Podwójnie wykluczeni? Skazani chorzy wenerycznie osadzeni w więzieniach Drugiej Rzeczypospolitej.

84%

Rodak M.

Profilaktyka Społeczna i Resocjalizacja

|

2017

|

vol. 33-34

7-29

PL

W wydanej w drugiej połowie lat 30. powieści Cynk wielokrotny więzień polityczny Marian Czuchnowski zawarł wyjątkowo sugestywny opis więźniów zarażonych kiłą. Celem weneryków, tworzących wg pisarza odrębne środowisko, stawało się przede wszystkim ukrywanie choroby. Więźniowie będący w zaawansowanym stadium choroby, o ile nie znaleźli się w szpitalu, w obowiązującej w więzieniu hierarchii zajmowali bowiem najniższe miejsce. Celem rozpoczętych w 1933 r. badań kryminalno-biologicznych było m.in. wychwytywanie wśród skazanych osób chorych wenerycznie. Praktyka ta to naturalnie efekt realizacji jednego z elementów ówczesnej polityki społecznej - „walki z nierządem”, której zadaniem było m.in. minimalizowanie zasięgu rozprzestrzeniania się chorób wenerycznych. Analiza ówczesnych źródeł skłania jednak do zadania pytania o to, czy badania te służyły wyłącznie „walce z nierządem”? Odnieść można bowiem wrażenie, że była to również próba wyznaczenia w środowiskach wykluczonych grupy osób znajdujących się na marginesie marginesu. Widomym znakiem ostatecznego, nieodwracalnego upadku stawać się miała, realnie i symbolicznie, choroba weneryczna.

EN

In his novel, published in the late 1930’s and entitled “Tip-off”, Marian Czuchnowski, several times detained as political prisoner, painted a particularly striking picture of inmates who suffered from syphilis. To the say of the author, these “syphilitics” were first of all concerned with hiding their condition, as those who were in advanced stages of the disease and were not hospitalized usually found themselves at the very bottom of the prison hierarchy. In 1993 the criminal and biological research was initiated in order to identify in the prison population individuals who were suffering from venereal diseases. The practice came about as a result of the then-social policy labelled as “fight against prostitution” and aimed at reducing the spread of sexually transmitted diseases. However, sources of that time and their analysis may trigger another question, i.e. whether this research was truly about “fighting the prostitution”. It seems that it was also an attempt to identify among socially excluded groups those who were the most marginalized among the marginalized. The venereal disease would be, in real and symbolic terms, the sign of their final and irreversible downfall.

7

Alleged cases of syphilis immortalized in the Krakow Altarpiece by Veit Stoss in the light of new research on the origins of the disease in Europe

84%

Wiesław Grzegorczyk W., Joanna Grzegorczyk J., Krzysztof Grzegorczyk K.

Medical Review

|

2016

|

issue 3

340-357

EN

Syphilis is believed to occur in Europe as early as at the end of the fifteenth century when it was carried to Europe from America by Columbus’ sailors in 1493 (“Columbian” theory). In the nineteenth century this theory was questioned; reference was made to historical sources, pointing to the presence of syphilis in the Old World before Columbus (“pre- Columbian” theory). In 1933 a book was published by a Polish venereologist, professor Franciszek Walter on “dermatological details” of St. Mary’s Altar in Krakow by Veit Stoss. The author drew attention to the characters carved in the altar, which can show symptoms of late congenital syphilis (including saddle nose). Stoss’s work was completed in 1489, that is four years before the first Columbus expedition returned to Europe. If Walter’s hypothesis was true, syphilis would have existed in Europe before the discovery of America. In Krakow even older historical sights, mostly sculptures, can be found Prawwhich may suggest syphilis in the presented figures. Possible symptoms of syphilis seen in medieval works of art should be differentiated from other diseases, especially leprosy. Modern studies based on modern experimental methods (paleopathological, archaeological, phylogenetic) have not given yet definitive settlement of the dispute between supporters of two main theories of the origin of syphilis in Europe.

PL

Już w końcu XV wieku uważano, że kiła przywleczona została do Europy z Ameryki przez marynarzy Kolumba w roku 1493 (teoria „kolumbijska”). W XIX wieku zaczęto kwestionować tę teorię; powoływano się na źródła historyczne, mające świadczyć o obecności kiły w Starym Świecie już przed Kolumbem (teoria „prekolumbijska”). W roku 1933 wydana została książka polskiego wenerologa, profesora Franciszka Waltera o „dermatologicznych szczegółach” ołtarza Wita Stwosza w krakowskim kościele Mariackim. Autor zwrócił w niej uwagę na uwiecznione w ołtarzu postacie, które wykazywać mogą objawy późnej kiły wrodzonej (m.in. nos siodełkowaty). Tymczasem dzieło Stwosza ukończone zostało w roku 1489 – cztery lata przed powrotem do Europy pierwszej wyprawy Kolumba. Jeśli hipoteza Waltera byłaby prawdziwa, kiła musiałaby istnieć w Europie przed odkryciem Ameryki. W Krakowie można wskazać zabytki jeszcze starsze, głównie rzeźbiarskie,

8

Historia kiły

84%

Kubicki J.

Puls Uczelni

|

2013

|

issue 3

37-39

PL

Przedstawiono historię zakażenia kiłą, która przybyła do Europy wraz z wyprawami Krzysztofa Kolumba z tzw. „Nowego Świata” w roku 1492. Choroba ta bardzo szybko zaczęła się szerzyć w Europie od Włoch (Choroba neapolitańska) poprzez Francję (Choroba francuska), Niemcy, Polskę, Ruś, a później na inne kontynenty. W średniowieczu dotyczyła ona głównie dworów królewskich i magnackich, stąd jej nazwa „przymiotu dworskiego”. Pierwszą książkę o tej chorobie w Polsce napisał nadworny medyk królów - Stefana Batorego i Zygmunta III Wazy - Wojciech Oczko z Lublina w roku 1581. Na kiłę chorowali francuski król Ludwik XIV „Słońce”, car Iwan IV Groźny, polscy królowie Jan Olbracht, Aleksander, Jan III Sobieski i słynna Barbara Radziwiłłówna, żona króla Zygmunta Augusta. Pierwsze nowoczesne leczenie kiły zawdzięczamy niemieckiemu lekarzowi Paulowi Ehrlichowi, który zastosował preparaty arsenowe Salwarsan 606 i Salwarsan 914 (liczby to ilość prób na królikach). Dopiero w roku 1905 odkryto czynnik etiopato-genetyczny kiły – krętka bladego (Treponema pallidum). Z chwilą odkrycia penicyliny przez szkockiego uczonego Aleksandra Fleminga w roku 1928 w leczeniu kiły zastosowano antybiotyki. Przedstawiono odczyny serologiczne (Odczyn Wassermanna) powszechnie stosowane we wczesnym rozpoznawaniu zakażenia kiłowego, objawy kiły I, II i III-rzędowej, a przede wszystkim kiły wrodzonej prowadzącej do deformacji fizycznych, upośledzenia umysłowego i często umieralności okołoporodowej. Dzięki rutynowo wykonywanym 2. krotnie w ciąży badaniom serologicznym przypadki kiły wrodzonej są prawie niespotykane. Według WHO na świecie na kiłę choruje 12 milionów ludzi, głównie w krajach III świata.

EN

The article presents the history of syphilis which arrived to Europe along with the journeys of Christopher Columbus from ' The New World' in 1492. The disease quickly spread from Italy (Neapolitan disease) through France (French disease), Germany, Poland and Russia to the other continents. In Middle Ages it mainly affected royal and baronial courts, therefore it developed the name of 'a court trait'. The first book in Poland about the disease was written by Wojciech Oczko from Lublin in 1581 - a court medical to Stefan Batory and Zygmunt III Waza - the Polish Kings. Among others, the disease affected such famous royals as Louis IV, Tsar Ivan IV the Terrible and Polish kings such as Jan Olbracht, Aleksander, Jan III Sobieski and Barbara Radziwiłłówna - Zygmunt August's wife. First modern methods of treatment of syphilis were used by a German physician Paul Ehrlich, who made use of arsenic prepa-rations Salwarsan 606 and 914. The numbers refer to a number of trials on rabbits. Finally, in 1905 the ethiopathogenic factor was discovered and named as spirochete bacterium (Treponema pallidum). In 1928, when Aleksander Fleming discovered penicillin, the antibiotics were used to treat the disease. Then, the serological response, so called Wasserman factor, was presented. It is commonly used to diagnose early stages of syphilis infections as well as the inborn type of the disease which is responsible for physical deformations, mental retardation and perinatal deaths. Thanks to serological tests performed twice during pregnancy, the cases of the inborn syphilis are rare. According to the WHO statistics, 12 million people suffer from the disease worldwide, largely in the Third World countries.

9

Historia kiły i pomocy dermatologiczno-wenerologicznej w Grodnie

84%

Khvorik D., Kudriaviec A., Szpakow A., Szinkowicz T.

Puls Uczelni

|

2013

|

issue 1

31-34

PL

Artykuł zawiera historyczne dane na temat rozwoju pomocy wenerologicznej w Grodnie i regionie na przestrzeni ostatnich stuleci. autorzy opisują historię, epidemiologię i czynniki ryzyka kiły. Przedstawione dane ilustrują historię leczenia i proflaktyki chorób przenoszonych drogą płciową na Grodzieńszczyznie w okresie od pierwszej połowy Xviii w. do końca wieku XX. Informacje te zaczerpnięto z dokumentów zachowanych w archiwum Państwowym obwodu Grodzieńskiego. W artykule opisano konkretne fakty świadczonej pomocy chorym z kiłą w różnych okresach historycznych. Zwrócono szczególną uwagę na zapobieganie chorobom przenoszonym drogą płciową wśród żołnierzy i ludności chłopskiej, zorganizowanie działań policji przeciwko prostytucji. Przedstawiono wdrażanie propozycji rozwijania w rożnych okresach historycznych programów szkoleniowych zapobiegających kile i chorobom przenoszonym drogą płciową wśród pracowników fabryk i kontyngentu wojskowego. W celu zapewnienia opieki pacjentom w latach 1921-1939. zostały otwarte w Nowogródku ośrodki zdrowia z kierunkiem proflaktycznym i klinika wenerologiczną. Autorzy przedstawiają krótką historię utworzonych po 1944 roku poradni dermatologicznej i wenerologicznej oraz Katedry Dermatologii i Wenerologii przy instytucie i na Uniwersytecie Medycznym w Grodnie. Przedstawiono lekarzy i naukowców, którzy ukształtowali służbę dermatologiczną i wenerologiczną Grodzieńszczyzny.

EN

The article provides historical data on the development of dermatological-venereal aid in Grodno region over the last centuries. The authors describe the history, epidemiology and risk factors of syphilis in Grodno. the data present the history of treatment and prevention of sexually transmitted infections from the beginnings of the 18th century until the end of the 20th century. The information has been collected on the basis of medical documents stored by the Grodno national archives. the article comprises unique facts of the treatment provided for the infected in various historical periods. Special attention was paid to the prevention of the disease among soldiers and peasants and the actions undertaken by the police against prostitution. The informative programs which were implemented among factory workers have also been presented. To ensure proper health care, new clinics with the preventive units were opened in Nowogródek along with the venereal clinic. The authors include short history of the dermatological and venereal units as well as the Dermatological and Venereal Departments in the Medical Academy in Grodno. The doctors and scientists who contributed to dermatological and venereal treatment in Grodno Region were mentioned.

10

Rozumienie wstydu oraz ocena jego źródeł przez osoby zdrowe i pacjentów z wstydliwymi chorobami

84%

Rzepa T., Żaba R., Jakubowicz O.

Opuscula Sociologica

|

2013

|

issue 4(6)

51-61

PL

Przeprowadzone badania miały na celu weryfikację: 1) współczesnego rozumienia wstydu; 2) sytuacji społecznych uznawanych za zewnętrzne źródło wstydu; 3) postępków osobistych ocenianych jako wewnętrzne źródło wstydu. Dodatkowo założono, że zmienną różnicującą jest brak bądź występowanie u osób badanych przewlekłych schorzeń, zaliczanych do chorób wstydliwych. Badania przeprowadzono od października 2012 roku do lutego 2013 roku w trzech grupach chorych, leczonych w tym czasie w Klinice Dermatologii Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu. W skład grupy badawczej weszło 111 pacjentów: 1) osoby chore na schorzenia niezakaźne, tj. 43 osoby z łuszczycą i 43 z trądzikiem; 2) osoby chore na schorzenia zakaźne, tj. 25 chorych na kiłę. Do grupy kontrolnej weszły natomiast 103 osoby studiujące i pracujące w tym okresie w poznańskich uczelniach wyższych. Obie grupy wypełniły autorską ankietę, złożoną z 9 (grupa badawcza) i z 8 (grupa kontrolna) półotwartych zadań. Zadania ankietowe opracowano na podstawie doświadczeń medycznych i terapeutycznych zespołu badawczego. Analizy statystycznej dokonano za pomocą testu χ2 oraz testu „U” Manna-Whitneya, zakładając poziom istotności p < 0,05.

EN

The study aims at investigating the following: 1) contemporary perception of shame; 2) social situations that are perceived as external sources of shame; 3) individual actions that are erceived as internal sources of shame. It was assumed that the differentiation variable would be the absence or presence of chronic embarrassing conditions in the studied population. The study was conducted between October 2012 and March 2013 in three subgroups of patients treated at the Department of Dermatology and Venereology, Poznan University of Medical Sciences. In total, 111 patients were included into the study group (43 acne, 43 psoriasis and 25 syphilis cases), while 103 students and/or employees of Poznań colleges comprised the control group. The respondents filled in an original questionnaire, designed especially for the purpose of the study, consisting of 9 and 8 half-open tasks for the study group and the control group, respectively. The questionnaires were designed on the basis of medical and psychotherapeutic experiences of the investigating team. The χ2 test and U Mann-Whitney test were used for statistical analysis with p < 0.05 as statistically significant.

11

Mechanizmy obrony przed społeczno-kulturowymi konsekwencjami piętna (na przykładzie chorych na kiłę)

84%

Rzepa T., Żaba R.

Opuscula Sociologica

|

2014

|

issue 2(8)

5-18

PL

Wskaźniki epidemiologiczne zachorowań na kiłę wzrosły w ciągu ostatniej dekady i ponownie zwróciły uzasadnioną uwagę na diagnostykę, leczenie i aspekty psychologiczne tej choroby. Celem artykułu było określenie różnic w poziomie stresu i strategii radzenia sobie ze stresem u pacjentów z kiłą i zdrowych. Badania przeprowadzono wśród 87 chorych na kiłę hospitalizowanych w Klinice i Katedrze Dermatologii Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu w latach 2007–2012. Rozpoznanie oparte było na ocenie objawów klinicznych oraz na pozytywnych wynikach serologicznych testów kiłowych. Grupę badanych chorych porównano do odpowiednio dobranej pod względem wieku i płci populacji zdrowych osób. W badaniach wykorzystano zarówno testy psychologiczne, jak i autorską ankietę oraz pogłębiony wywiad psychologiczny. Przeprowadzone badania pozwoliły na zgromadzenie wielu interesujących danych na temat sytuacji życiowej pacjentów i sposobów radzenia sobie z nią oraz ich stosunku do choroby i do siebie. Okazało się, że cztery pierwsze miejsca na liście 35 najbardziej wstydliwych chorób zajęły te, które są przenoszone drogą płciową. Badania nad strategią obrony przed napiętnowaniem i jego konsekwencjami obejmowały następujące obszary: stres i obrona przed stresem, radzenie sobie z negatywnymi emocjami i uczuciami, radzenie sobie w otoczeniu społecznym, obrona przed negatywnymi przekonaniami o sobie. Pacjenci z kiłą starali się przede wszystkim uwolnić od negatywnych emocji, czyli wybierali sposób radzenia sobie ze stresem raczej nietypowy dla bezpiecznego stylu przywiązania.

EN

The epidemiological rates of syphilis have increased in the past decade, warranting renewed attention to the diagnosis, treatment and psychological aspects of this disease. The purpose of the study was to determine the differences in stress level and stress coping strategies between patients infected with syphilis and healthy controls. The study was conducted among 87 patients with syphilis hospitalized at the Department of Dermatology, University of Medical Sciences in 2007-2012. The group of patients were compared to the population of healthy people properly matched for age and sex. The diagnosis was made based upon the clinical features and positive syphilis serology tests. The study used both psychological tests, as well as a questionnaire developed by the author and in-depth psychological interview. The study helped to gather a lot of interesting data on the lives of patients, how they cope with the situation of being infected and their relationship to the disease and to each other. It turned out that the first four places in the list of 35 most embarrassing diseases were taken by those that are sexually transmitted. Research on the strategy of defense against the stigma and its consequences include the following areas: stress and defense against stress, dealing with negative emotions and feelings, dealing with the social environment, defense against the negative self-convictions. Patients with syphilis primarily sought to free themselves from negative emotions, i.e., chose a way to deal with stress which is rather unusual for a secure attachment style.

12

Kliniczne konsekwencje przerwania terapii antyretrowirusowej u pacjenta zakażonego HIV i kiłą

84%

Goździalska M., Bohdziewicz A., Mikuła T., Wiercińska-Drapało A.

Państwo i Społeczeństwo

|

2021

|

issue 1

163-171

EN

HIV is a pathogen transmitted through sexual contact, the bloodstream, from mother to child through the vertical pathway, and breastfeeding. Untreated HIV infection can lead to the development of AIDS – acquired immunodeficiency syndrome. According to UNAIDS reports, of the estimated 37 million people infected with HIV worldwide, only 26 million are currently receiving life-saving ART. HIV infection promotes other sexually transmitted infections as well as opportunistic infections for instance CNS cryptococcosis, pneumocystis pneumonia, Kaposi’s sarcoma, and HPV. We present the clinical consequences of ending antiretroviral therapy in a patient infected with HIV and syphilis. We present a case of a 28-year-old man infected with HIV, who due to irregular use of antiretroviral therapy developed opportunistic infections such as cryptococcosis of the CNS and Kaposi’s sarcoma. He also acquired other infections manifested in an atypical way (massive HPV-associated warts and an exacerbated syphilis-like skin lesion).

PL

HIV jest patogenem przenoszonym przez kontakty seksualne, drogą krwi, a także z matki na dziecko drogą wertykalną oraz poprzez karmienie piersią. Nieleczone zakażenie HIV może prowadzić do rozwoju AIDS, czyli zespołu nabytego niedoboru odporności. Zgodnie z raportami UNAIDS spośród około 37 mln osób zakażonych HIV na świecie, obecnie tylko 26 mln otrzymuje terapię ART ratującą życie. Zakażenie HIV sprzyja nie tylko innym infekcjom przenoszonym drogą płciową, ale także zakażeniom oportunistycznym, takim jak: kryptokokoza OUN, pneumocystozowe zapalenie płuc i mięsak Kaposiego. W artykule przedstawiono kliniczne konsekwencje przerwania ART przez pacjenta zakażonego HIV oraz kiłą. Prezentowany przypadek dotyczy 28-letniego mężczyzny zakażonego HIV, który w wyniku nieregularnego stosowania terapii antyretrowirusowej rozwinął zakażenia oportunistyczne, takie jak: kryptokokoza OUN oraz mięsak Kaposiego. Chory nabył także inne infekcje, które przebiegały u niego w sposób atypowy (masywne brodawki wywołane HPV oraz nasilona osutka charakterystyczna dla kiły).

13

Epidemic and the Individual: Renaissance Understandings of the Plague in View of Modern Experiences

67%

Blum P. R.

Roczniki Kulturoznawcze

|

2020

|

vol. 11

|

issue 3

53-68

EN

Epidemics are a challenge to individualism. While we tend to think of illnesses in terms of personal suffering and choices, plagues affect communities and societies over long times. Epidemics turn the perspective to the collective, the transcendent, and the external, and fear, therapy and care become universal, rather than individual. These are the lessons we can gather from Renaissance philosophers’ theories of epidemics. Marsilio Ficino (1433–1499) gave “Advice against the pestilence” by emphasizing the harmony of body with the environment (air and the planets). Girolamo Fracastoro (1477–1553) produced the first description of “Syphilis,” both scientifically and poetically. He invented the name for that contagion. He saw sexual activity as one of the typical behaviors among fellow humans. Care for one’s health requires respect for the others; and blaming others (as in ‘French disease’) is useless. Jean Fernel (1497–1558) called for strictly medical research into epidemics; at the same time, he acknowledged the insufficiency of data; hence the title of his book De abditis rerum causis (“The hidden causes”). Thus, he explained the irrational behavior of populations and some scholars. The task is to live with uncertainty and to contain epidemics by containing the unknown.

PL

Epidemia a jednostka: renesansowe rozumienie plag z perspektywy nowoczesnych doświadczeń Epidemie są wyzwaniem dla indywidualizmu. Chociaż myślimy o chorobach w kategoriach osobistego cierpienia i wyborów, plagi od dawna dotykają wspólnot i społeczności. Epidemie zwracają perspektywę na zbiorowość, transcendencję i to, co zewnętrzne, a strach, terapia i opieka stają się bardziej uniwersalne niż indywidualne. Oto wnioski, które możemy wyciągnąć z teorii epidemii filozofów renesansu. Marsilio Ficino (1433–1499) udzielił „Rady przeciwko zarazie” (Consilio contro la pestilenzia), podkreślając harmonię ciała ze środowiskiem (powietrze i planety). Girolamo Fracastoro (1477–1553) stworzył pierwszy opis kiły (syfilisu) zarówno pod względem naukowym, jak i poetyckim (Syphilis sive de morbo gallico). Wymyślił nazwę dla tej dolegliwości. Postrzegał aktywność seksualną jako jedno z typowych zachowań międzyludzkich. Troska o zdrowie wymaga szacunku dla innych, a obwinianie innych (jak w przypadku „choroby francuskiej”) jest bezużyteczne. Jean Fernel (1497-1558) wezwał do ściśle medycznych badań epidemii, jednocześnie przyznając, że dane są niewystarczające, stąd tytuł jego książki De abditis rerum causis („Ukryte przyczyny”). W ten sposób wyjaśnił irracjonalne zachowanie populacji i niektórych uczonych. Zadaniem jest przeżycie w niepewności i powstrzymanie epidemii poprzez powstrzymanie nieznanego.

14

Living in the modern society of colonial Joseon as a patient: a study on Yi Sang’s literature focusing on diseases and physical sicknesses

67%

Kim G.

International Journal of Korean Humanities and Social Sciences

|

2022

|

vol. 8

43-69

PL

Niniejszy artykuł ma na celu przeanalizowanie odmalowanego w twórczości Yi Sanga obrazu chorób i fizycznych dolegliwości, których ludzkie ciała doświadczały w warunkach nowoczesnego społeczeństwa koreańskiego i w ówczesnych realiach. Do tej pory badania literackie nad dziełami Yi Sanga koncentrowały się na impulsie śmierci podmiotu (Tanatos) i obrazie śmierci w jego utworach. Niniejsze badanie zakłada jednak nowe spojrzenie na literaturę Yi Sanga. Niniejszy tekst analizuje dzieła, które ukazują choroby takie jak kiła i gruźlica oraz bada subiektywną świadomość autora. Tekst zatem omawia przywiązanie Yi Sanga do życia, które jawi się jako impuls seksualny (Eros), analizując wśród prac pisarza te narracje, które mówią o prostytucji i syfilisie. Artykuł ten ma również ujawnić poczucie winy Yi Sanga w związku z jego spowodowaną kiłą niemożnością prawidłowego funkcjonowania w społeczeństwie. Tekst także pokazuje, jak Yi Sang przedstawiał swoje chore ciało, które doświadczało realiów ówczesnego społeczeństwa Joseon okresu kolonialnego, opisując, w jaki sposób traktowane jest ciało chorego na gruźlicę. Dlatego na każdym etapie analizy niniejsze badanie odczytuje tylko określone teksty Yi Sanga, aby ułatwić zrozumienie jego ezoterycznego świata i literackiego obrazu poprzez odwoływanie się do jego wybranych dzieł. Artykuł zakłada również, że Yi Sang jako pacjent ujawniał w swojej niezależnej twórczości literackiej i brutalnym dyskursie na temat higieny swój krytycyzm wobec ówczesnego nowoczesnego społeczeństwa.

EN

This study aims to discuss the body experiencing modern society and modernity realized through the body by analyzing the disease and physical sicknessness depicted in Yi Sang’s literature. Until now, Yi Sang’s literary research has focused on the subject’s death impulse (Thanatos) and the image of death in his works, so this study aims to present a new perspective on Yi Sang’s literature. Specifically, this paper explores works that illustrate diseases such as syphilis and tuberculosis and examines the author’s subjective consciousness. In short, this paper discusses Yi Sang’s attachment to life, which appears as a sexual impulse (Eros), by analyzing narratives that mention prostitution and syphilis among Yi Sang’s works. Meanwhile, this article reveals the author’s guilt about his inability to function properly due to syphilis. Furthermore, this paper manifests how Yi Sang presents his sick body that experiences the modern society of colonial Joseon by describing how he implements the body with tuberculosis. Therefore, in each analysis process, this study reads Yi Sang’s specific texts by referencing his various works to understand his esoteric world and literary image. Moreover, this paper reveals that the author reflects on his critical reasons for such a modern society and violent hygiene discourse in his independent literary world and identity as a patient.

Refine search results

Nazwy syfilisu w dawnej polszczyźnie

Kiła i jej konsekwencje jako zapomniany problem zdrowia publicznego

More Harm than Healing? Investigating the Iatrogenic Effects of Mercury Treatment on Acquired Syphilis in Post-medieval London.

Epidemie, zarazy i ich patroni. Początki kultu Świętego Rocha w Europie

Przepisy na leki w „Sekretach Isabelli Cortese” (Wenecja, 1561)

Podwójnie wykluczeni? Skazani chorzy wenerycznie osadzeni w więzieniach Drugiej Rzeczypospolitej.

Alleged cases of syphilis immortalized in the Krakow Altarpiece by Veit Stoss in the light of new research on the origins of the disease in Europe

Historia kiły

Historia kiły i pomocy dermatologiczno-wenerologicznej w Grodnie

Rozumienie wstydu oraz ocena jego źródeł przez osoby zdrowe i pacjentów z wstydliwymi chorobami

Mechanizmy obrony przed społeczno-kulturowymi konsekwencjami piętna (na przykładzie chorych na kiłę)

Kliniczne konsekwencje przerwania terapii antyretrowirusowej u pacjenta zakażonego HIV i kiłą

Epidemic and the Individual: Renaissance Understandings of the Plague in View of Modern Experiences

Living in the modern society of colonial Joseon as a patient: a study on Yi Sang’s literature focusing on diseases and physical sicknesses