Search results

1

Kulturowe dylematy polskiej transformacji: między adaptacją a odrzuceniem

100%

Śliz A., Szczepański M. S.

Roczniki Nauk Społecznych

|

2019

|

vol. 11(47)

|

issue 4

31-49

PL

Współczesny świat uwikłany jest w procesy o znaczeniu globalnym. Najważniejsze to globalizacja i metropolizacja, których rezultaty zmieniają polski system ekonomiczny, polityczny i kulturowy. Głównym celem artykułu jest pokazanie zmian, jakie zaszły w polskiej kulturze po 1989 r. Po pierwsze, Polska stała się społeczeństwem zróżnicowanym kulturowo, gdyż żyją tutaj mniejszości etniczne, narodowe czy religijne. Po drugie, do Polski docierają elementy innych kultur, ale także elementy polskiej kultury stały się uniwersalne. To wszystko się dzieje, gdyż Polska została włączona w system światowy.

EN

Today’s world is undergoing a lot of processes of global significance. The most important of global processes are globalization and metropolization causing system of Polish economic, political and cultural change. In this article the main objective is to show changes in Polish culture after 1989. On the one hand, Poland has become the society of cultural diversity because ethnic, national and religious minorities living here. On the other hand, the elements of different cultures are brought to Poland and Polish elements of culture become universal. All the situations happen because Poland became part of the world system in 1989.

2

Polskie nauki społeczne w świetle hipotezy peryferyjnej dualności

100%

Zarycki T.

Zagadnienia Naukoznawstwa

|

2013

|

vol. 49

|

issue 1(195)

67-88

PL

Głównym celem tekstu jest przedstawienie hipotezy dualności peryferyjnego systemu tworzenia wiedzy akademickiej. Opiera się ona na podkreśleniu znaczenia zależności procesów tworzenia wiedzy od zależności centro-peryferyjnych w ujęciu zarówno globalnym jak i lokalnym. Szczególnym przypadkiem analizowanym w tekście są polskie nauki społeczne. Przedstawiono ich analizę w kontekście teorii systemu światowego, socjologii krytycznej oraz krytycznej analizy dyskursu. W odwołaniu do socjologii wiedzy przedstawiono bardziej ogólny model dualności systemów tworzenia wiedzy naukowej na peryferiach. Ten model mający status hipotezy może pomagać tłumaczyć pozorne niespójności w funkcjonowaniu systemu nauki w Polsce. Jednym z elementów przedstawionej propozycji jest redefinicja koncepcji „działań pozornych” Jana Lutyńskiego, która początkowo rozwinięta została w odniesieniu do opisu działania instytucji w Polsce komunistycznej. Główną tezą tekstu jest hipoteza, iż dualność systemu polskich nauk społecznych ma bardzo specyficzny charakter i nie przejawia się wyraźnie w warstwie instytucjonalnej.

EN

The main aim of the present article is to offer a hypothesis of duality of the peripheral systems of production of academic knowledge, highlighting the dependency of that process on the centre-periphery structures of the contemporary world as well as form the local contexts. A particular focus of the text will be on the case of the social sciences in contemporary Poland. Consequently, a view on the Polish academic knowledge production system in the framework of the world system theory, critical sociology and critical discourse analysis will be offered. Drawing on the selected tools of sociology of knowledge a more general hypothesis on the dual nature of the knowledge production systems in the peripheries is presented. The hypothesis may serve to explain apparent inconsistencies in the functioning of the Polish and other peripheral knowledge production systems. One of its key elements is a proposal of redefinition of Jan Lutyński’s concept of “apparent actions”, which has been originally developed to interpret the tensions in the functioning of institutions of the communist Poland. The paper concludes with suggestion that the form of duality observed in Poland is atypical and not obvious in the institutional dimension.

3

Future of Europe: Collapse or Revival

100%

Piasecki R., Woroniecki J.

Przegląd Socjologiczny

|

2014

|

vol. 63 (LXIII)

|

issue 1

9-25

EN

Crisis in the eurozone has reignited discussions on the adequacy of the European integration model today. In particular –how to revive, still valid, European values while sorting out from the economic quagmire. And how to ensure a foresight under the pressure of short term difficulties while averting understandable yet unfounded loss of trust in the future of the European endeavour among the elites and parts of the populace in the – mainly some older – member countries. And prevent disillusionment of the new EU member states, still very supportive of the European integration. Last but not least, how to enhance Europe’s competitiveness and position, politically and economically, on the global scene in the post-American, or post-Western, world, with its uncertainty and rapid change. A heavy test the European solidarity undergoes shows that EU has arrived at the cross-roads: towards renaissance – or bankruptcy. Will though weakening of Europe (and euro) be in the interest of either the West with its civilization of democracy, human rights and free markets, or the world as a whole? A strong united Europe is needed to maintain a sound balance on that scene. Amid growing interdependence under globalization, avoiding a destructive rivalry among main country groups is a pre-condition of peaceful future and well-being of the planet. And joint solving of global problems encountered. Rejuvenated Europe should take part of responsibility towards its citizens and the international society deepening integration and reaffirming its values which brought, and keep, European nations together, and strengthening the European identity.

PL

Kryzys w strefie euro dał asumpt dyskusjom, na ile model integracji europejskiej przystaje do dzisiejszych warunków. Zwłaszcza – jak tchnąć nowego ducha we wciąż aktualne wartości europejskie, wydostając się z zapaści gospodarczej. I jak zapewnić spojrzenie perspektywiczne pod presją bieżących kłopotów, zapobiegając zrozumiałej, acz nieuzasadnionej erozji wiary w przyszłość Projektu Europejskiego wśród elit i części społeczeństw w – głównie niektórych „starych” – państwach unijnych. I nie dopuścić do rozczarowania nowych, wciąż mocno popierających europejską integrację. Wreszcie, jak poprawić konkurencyjność i pozycję Europy, polityczną i gospodarczą, na globalnej arenie post-amerykańskiego, czy też post-zachodniego świata, nacechowanego niepewnością i szybkimi zmianami. Trudny test, jakiemu podlega solidarność europejska, wskazuje, iż UE znalazła się na rozstajach: renesans lub bankructwo. Czy jednak osłabienie Europy (i euro) leży w interesie albo Zachodu z jego cywilizacją demokracji, praw człowieka i wolnych rynków, albo świata? Mocna i zjednoczona Europa jest potrzebna, aby utrzymać równowagę na tej arenie. W warunkach rosnącej współzależności jako osnowie globalizacji uniknięcie rywalizacji między głównymi ugrupowaniami państw stanowi przesłankę pokojowej przyszłości i dobrobytu na naszej planecie. Oraz wspólnego rozwiązywania napotykanych problemów. Odnowiona Europa powinna wziąć na siebie część tej odpowiedzialności wobec swych obywateli i międzynarodowej społeczności, pogłębiając integrację i trzymając się wartości, które połączyły i łączą nadal narody Europy, i umacniając poczucie europejskiej tożsamości.

4

Peryferyjne zjawiskagospodarcze ewoluujący system światowy. Próba porówniania geopolitycznego znaczenia sowieckiego górnictwa archipelagu Gułag i północnoamerykańkich gorączek złota

80%

Mikołajec J.

Przegląd Geopolityczny

|

2014

|

vol. 9

201-212

PL

Artykuł jest próbą porównania dwóch zjawisk górniczych: północnoamerykańskich gorączek złota i górnictwa obozów pracy sowieckiego GUŁ-agu. Oba zjawiska były formami peryferyjnego górnictwa i ekspansji europejskiej cywilizacji na niezagospodarowane obszary. Większość gorączek złota miało miejsce w XIX i na początku XX wieku w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Australii, Południowej Afryce i Nowej Zelandii. Niektóre obozy GUŁ-agu były położone w odległych regionach północno-wschodniej Syberii. Mimo wszystkich różnic między nimi, istniało wiele podobieństw dotyczących zarówno irracjonalnych jak i racjonalnych cech tych zjawisk.

EN

The article is an attempt at a comparison of two mining phenomena: North American gold rushes and mining of the Soviet Gulag labour camps. Both of them were a form of the peripheral mining and the European civilization expansion towards undeveloped areas. Major gold rushes took place in the 19th and early 20th centuries in the United States, Canada, Australia, South Africa and New Zeland. Some of the Gulag camps were positioned in the remote areas of northeastern Siberia. In spite of all the differences between them, there existed many similarities which concerned both irrational and rational features of these phenomena.

Refine search results

1 Przegląd Geopolityczny

1 Przegląd Socjologiczny

1 Roczniki Nauk Społecznych

1 Zagadnienia Naukoznawstwa

1 Mikołajec J.

1 Piasecki R.

1 Szczepański M. S.

1 Woroniecki J.

1 Zarycki T.

1 Śliz A.

1 2019

2 2014

1 2013

Kulturowe dylematy polskiej transformacji: między adaptacją a odrzuceniem

Polskie nauki społeczne w świetle hipotezy peryferyjnej dualności

Future of Europe: Collapse or Revival

Peryferyjne zjawiskagospodarcze ewoluujący system światowy. Próba porówniania geopolitycznego znaczenia sowieckiego górnictwa archipelagu Gułag i północnoamerykańkich gorączek złota