Search results

1

Wprowadzenie do problematyki szpiegostwa we francuskim kodeksie karnym

100%

Mariański M.

Opolskie Studia Administracyjno-Prawne

|

2023

|

vol. 21

|

issue 2

197-209

PL

Przedmiotem analizy w ramach niniejszego artykułu są regulacje prawne zawarte we francuskim kodeksie karnym w zakresie odnoszącym się do przestępstwa szpiegostwa. W ramach niniejszego opracowania, które stanowi jedynie wstępny etap i impuls dla dalszych, poszerzonych badań w tej materii, autor poza zagadnieniami dotyczącymi przestępstwa szpiegostwa przedstawia również systematykę i specyfikę francuskiego kodeksu karnego, co w sposób znaczny wpływa na lepsze zrozumienie charakteru analizowanych regulacji. Waga prowadzenia badań porównawczych w tym zakresie wynika również z sytuacji geopolitycznej, jaka nastąpiła po rozpoczęciu w 2022 roku przez Federację rosyjską inwazji na Ukrainę, która znacznie zwiększyła skalę zagrożeń dla bezpieczeństwa państw europejskich. Opis i charakterystyka aktualnych regulacji prawnych w zakresie przestępstwa szpiegostwa we Francji, wraz z uwzględnieniem najnowszej francuskojęzycznej literatury przedmiotu, jako element badań nad szeroko rozumianym bezpieczeństwem państwa, mogą być pierwszym etapem i impulsem dla dalszych badań o charakterze porównawczym w tej materii. Niniejsza publikacja może stanowić również interesujący materiał pomocniczy dla szerszej oceny, w ramach odrębnych opracowań, stanu polskich regulacji w tym zakresie.

EN

The subject of the analysis in this article are the legal regulations contained in the French Penal code in the scope relating to the crime of espionage. As part of this study, which is only an initial stage and offers an impulse for further extended research in this matter, the author, apart from issues related to the crime of espionage, also presents the systematics and specificity of the French Penal code that can significantly improve understanding of the nature of the analyzed regulations. The importance of conducting comparative research in this area also results from the geopolitical situation that occurred after the Russian Federation launched its invasion of Ukraine in 2022, which has significantly increased the scale of threats to the security of European countries. The description and characteristics of legal regulations regarding the crime of espionage in French law, together with the latest French language literature on the subject, as an element of research on broadly understood state security, may be the first stage and an incentive to conduct further comparative research in this subject matter. This publication may also be an interesting auxiliary material for a broader assessment, as part of separate studies, of the state of Polish regulations in this area.

2

The crime of espionage in new terms, i.e. in light of the amendment to the Criminal Code of 17 August 2023

100%

Burczaniuk P.

Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego

|

2024

|

issue 30

305-334

PL

W opracowaniu dokonano analizy zakresu zmian w penalizacji przestępstwa szpiegostwa w Polsce, jakie nastąpiły wraz z nowelizacją Kodeksu karnego z 17 sierpnia 2023 r., a także zmian systemowych w ośmiu innych ustawach, w tym w ustawach kompetencyjnych wszystkich polskich służb specjalnych. Zmiany zostały wprowadzone w celu zwiększenia uprawnień służących zwalczaniu tego rodzaju przestępstw. Głównym celem analizy była próba odpowiedzi na pytanie, czy zakres tych zmian odpowiada postulatom zgłaszanym przez doktrynę prawniczą i praktyków zajmujących się zwalczaniem szpiegostwa w Polsce i dostosowuje stan prawny do aktualnej sytuacji geopolitycznej, związanej głownie z agresywnymi działaniami niemilitarnymi opisywanymi w doktrynach wojennych. Analizę wprowadzonych zmian ukazano na tle procesu legislacyjnego omawianej ustawy, a zwłaszcza towarzyszącej mu dyskusji, bez której właściwe zrozumienie tych zmian nie byłoby możliwe.

EN

The study analysed the scope of changes in the criminalisation of the crime of espionage in Poland that took place with the amendment to the Criminal Code of 17 August 2023, as well as the systemic changes introduced by it in eight other laws, including the competency laws of all Polish special services. The amendments were introduced to increase the powers to combat this type of crime. The primary objective of the analysis was an attempt to answer the question of whether the scope of the changes introduced corresponds to the demands made by legal doctrine as well as practitioners involved in combating espionage in Poland, consequently adjusting the legal state to the current geopolitical situation, mainly related to aggressive non-military actions described in the doctrines of war. The analysis of the introduced changes was shown against the background of the legislative process of the indicated law, and especially the discussion that took place within its framework, without which a proper understanding of the changes would not be possible.

3

Przestępstwo szpiegostwa po nowemu, czyli w świetle nowelizacji Kodeksu karnego z 17 sierpnia 2023 roku

100%

Burczaniuk P.

Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego

|

2024

|

issue 30

49-78

EN

The study analysed the scope of changes in the criminalisation of the crime of espionage in Poland that took place with the amendment to the Criminal Code of 17 August 2023, as well as the systemic changes introduced by it in eight other laws, including the competency laws of all Polish special services. The amendments were introduced to increase the powers to combat this type of crime. The primary objective of the analysis was an attempt to answer the question of whether the scope of the changes introduced corresponds to the demands made by legal doctrine as well as practitioners involved in combating espionage in Poland, consequently adjusting the legal state to the current geopolitical situation, mainly related to aggressive non-military actions described in the doctrines of war. The analysis of the introduced changes was shown against the background of the legislative process of the indicated law, and especially the discussion that took place within its framework, without which a proper understanding of the changes would not be possible.

PL

W opracowaniu dokonano analizy zakresu zmian w penalizacji przestępstwa szpiegostwa w Polsce, jakie nastąpiły wraz z nowelizacją Kodeksu karnego z 17 sierpnia 2023 r., a także zmian systemowych w ośmiu innych ustawach, w tym w ustawach kompetencyjnych wszystkich polskich służb specjalnych. Zmiany zostały wprowadzone w celu zwiększenia uprawnień służących zwalczaniu tego rodzaju przestępstw. Głównym celem analizy była próba odpowiedzi na pytanie, czy zakres tych zmian odpowiada postulatom zgłaszanym przez doktrynę prawniczą i praktyków zajmujących się zwalczaniem szpiegostwa w Polsce i dostosowuje stan prawny do aktualnej sytuacji geopolitycznej, związanej głownie z agresywnymi działaniami niemilitarnymi opisywanymi w doktrynach wojennych. Analizę wprowadzonych zmian ukazano na tle procesu legislacyjnego omawianej ustawy, a zwłaszcza towarzyszącej mu dyskusji, bez której właściwe zrozumienie tych zmian nie byłoby możliwe.

4

Polen muss erledigt werden. Jak tajne służby Niemiec realizowały swe zadania w ramach antypolskiej polityki

84%

Ćwięk H.

Polityka i Społeczeństwo

|

2023

|

vol. 22

|

issue 3

20-35

EN

Weimar Germany, not recognizing the western borders of the Second Polish Republic, never came to terms with the consequences of defeat in World War I. They sought to revise the provisions of the Treaty of Versailles, rebuild military potential and retaliate. The Weimar Republic conducted extensive espionage activity against Poland. An important role in this respect was played not only by state institutions, but also by private and political groups. The Abwehr, implementing the guidelines of the most important German military authorities, used its field posts, which were established at the headquarters of military districts, for intelligence purposes. Its development was related to the expansion of the scope of espionage interests. The 2nd Department of the General Staff (Main) of the Polish Army dealt with the recognition and combating of German intelligence in the Second Polish Republic. The Polish counterintelligence worked out the espionage activities of Germany to the extent possible. The article, based on archival materials, shows that the secret services of Germany conducted a wide range of espionage activities against Poland, the recognition of which was an important part of preparations for military operations.

PL

Niemcy weimarskie, nie uznając zachodnich granic Drugiej Rzeczypospolitej, nigdy nie pogodziły się ze skutkami klęski w I wojnie światowej. Dążyły do rewizji postanowień traktatu wersalskiego, odbudowy potencjału militarnego i odwetu. Republika Weimarska prowadziła rozległą działalność szpiegowską przeciwko Polsce. Istotną rolę w tym zakresie odgrywały nie tylko instytucje państwowe, lecz także prywatne oraz ugrupowania polityczne. Abwehra, realizując wytyczne najważniejszych władz wojskowych Niemiec, wykorzystywała do celów wywiadowczych swe placówki terenowe, które powstały przy dowództwach okręgów wojskowych. Jej rozbudowa wiązała się z poszerzeniem zakresu zainteresowań szpiegowskich. Rozpoznaniem i zwalczaniem wywiadu niemieckiego w Drugiej Rzeczypospolitej zajmował się Oddział II Sztabu Generalnego (Głównego) Wojska Polskiego. Polski kontrwywiad na miarę posiadanych możliwości rozpracowywał działalność szpiegowską Niemiec. W artykule, opartym na materiałach archiwalnych, wykazano, że tajne służby Niemiec prowadziły w szerokim zakresie działalność szpiegowską przeciwko Polsce, których rozpoznanie było istotnym fragmentem przygotowań do działań zbrojnych.

5

Historyczne i prawne uwarunkowania przestępstwa szpiegostwa w Polsce w XX wieku

84%

Kuczur T.

Dzieje Najnowsze

|

2020

|

vol. 52

|

issue 1

PL

Uwarunkowania związane z kształtującą się relacją pomiędzy systemem politycznym, ustrojem konstytucyjnym a kształtem rozwiązań prawnokarnych w zakresie szpiegostwa, w perspektywie historycznej, są nijako immanentnie ze sobą związane. W konsekwencji, w zależności od kształtu systemu politycznego, uwarunkowań historyczno-politycznych, prawo karne w zakresie penalizacji szpiegostwa oraz czynów związanych ze szpiegostwem było wykorzystywane w sposób instrumentalny do osiągania przez organy władzy publicznej określonych celów o charakterze politycznym lub spełniało swoją rolę w zakresie bezpieczeństwa zewnętrznego państwa.

EN

In the historical perspective, the conditions related to the forming relationship between the political and constitutional systems and the shape of criminal law solutions in the field of espionage are, to some extent, immanently interrelated. In consequence, depending on the shape of political system, and historic political conditions, the criminal law in the area of penalisation of espionage and acts related to espionage was either used instrumentally by the organs of public administration to achieve specific political goals, or was to play the role for the external security of the state.

6

Sprawa o szpiegostwo Józefa Maculewicza, podkomisarza Straży Celnej w Chojnicach w dokumentach instytucji bezpieczeństwa II RP (1924–1925). Próba rekonstrukcji afery szpiegowskiej

84%

Wałdoch M.

Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość

|

2014

|

vol. 11

149-164

EN

This article is based on documents (primary sources) and literature. Author shows one untypical case of espionage conducted by one of the officers of polish Border Guards (Straż Celna in years 1924–1925). Which is an element of Bolshe-viks’ history of activities aimed toward the independence of The Second Republic of Poland from Soviets bases in Free City of Gdańsk and Chojnice. This what is highlighted here is not only a reconstruction of not known before espionage case, but also a mechanism that may be adequate to the present times. It is obviously visible how different countries recruit citizens and on what basis and inceptives they shows theirs willingness to support third countries interest within the borders of homeland. Readers may also notice unknown before case of espionage that have reached top level spheres of polish special forces.

7

State Security as Exemplified by the Offense of Espionage Under Polish Law

84%

Rosicki R.

Środkowoeuropejskie Studia Polityczne

|

2021

|

issue 3

49-73

PL

Zakres przedmiotowy problemu badawczego w tekście obejmuje wybrane kwestie dotyczące treści i znaczenia elementów charakteryzujących przestępstwo szpiegostwa w polskim prawie karnym. W obecnym stanie prawnym przestępstwo szpiegostwa kryminalizowane jest na gruncie art. 130 § 1–4 Kodeksu karnego. Głównym celem podjętej analizy jest dokonanie karnomaterialnej analizy przestępstwa szpiegostwa w polskim prawie z uwzględnieniem praktycznego studium przypadku, a także oceny rozwiązań prawnych ze względu na bezpieczeństwo państwa. W celu uszczegółowienia zakresu przedmiotowego problemu badawczego i prezentacji wniosków w tekście przedstawiono następujące pytania badawcze: (1) W jakim zakresie rozwiązania prawne de lege lata w Polsce są efektywne w zwalczaniu przestępstw szpiegostwa?, (2) Jakie rozwiązania prawne de lege ferenda należy zaproponować w celu zwiększenia efektywności zwalczania przestępstw szpiegostwa? Analiza zawarta w tekście ma charakter poglądowy, w ramach niej wykorzystano głównie analizę instytucjonalno-prawną za pomocą interpretacji tekstualnej, funkcjonalnej i historycznej, które uzupełnione zostały własnymi wnioskami i opiniami dotyczącymi rozwiązań prawnych de lege lata i de lege ferenda. Analiza instytucjonalno-prawna uzupełniona została o abstrakcyjne studium przypadku czynności szpiegowskich. Zaprezentowane abstrakcyjne studium przypadku pomocne jest do prowadzenia rozważań nad wybranymi problemami prawnymi i w końcowym efekcie prezentacji przykładowych kwalifikacji prawnych opisanych w nim czynów związanych z działalnością szpiegowską.

EN

The scope of the research problem encompasses selected issues concerning the content and sense of the elements characterizing the offense of espionage in Polish criminal law. In the legislation currently in force, the offense of espionage is criminalized under Art. 130 § 1–4 of the Criminal Code. The main purpose of the analysis is to perform a substantive criminal examination of the offense of espionage under Polish law, considering a practical case study and an assessment of the legal provisions regarding state security. In order to elaborate the material scope of the research problem and present the conclusions, the paper asks the following research questions: (1) To what extent are the de lege lata legal solutions in Poland effective in counteracting espionage offenses?, (2) What de lege ferenda solutions ought to be proposed to improve effective counteraction of espionage offenses? The paper includes an institutional and legal analysis aided by textual, functional, and historical interpretations, supplemented with the author’s conclusions and opinions concerning de lege lata and de lege ferenda solutions. The institutional and legal analysis is supplemented with a case study of espionage activity. The case study helps consider selected legal problems and presents example legal classifications of the described acts associated with espionage activity.

8

Możliwości ścigania sprawców przestępstwa szpiegostwa na szkodę państwa sojuszniczego – uwagi de lege ferenda

84%

Fetke F.

Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego

|

2015

|

vol. 7

|

issue 12

88-96

PL

Czy istnieje niebezpieczeństwo, że w niedługiej przyszłości Warszawa zostanie centrum światowego szpiegostwa? Tak postawione pytanie stanowi punkt wyjścia do przedstawionych w artykule rozważań na temat obowiązujących w Rzeczpospolitej Polskiej przepisów karnych regulujących zagadnienie szpiegostwa, ze szczególnym uwzględnieniem treści art. 138 § 2 kk, w którym została zrealizowana zasada jedności sojuszniczej w zakresie ścigania sprawców przestępstwa szpiegostwa przeciwko państwu sojuszniczemu. Jednocześnie w artykule przedstawiono istniejące aktualnie ograniczenia dla możliwości ścigania przedstawicieli obcych służb działających na terenie naszego kraju przeciwko innym państwom, w przypadku realizacji przez stronę polską europejskich nakazów aresztowania. Analiza regulacji prawnych dotyczących wskazanej tematyki pozwala na stwierdzenie, że aktualnie nie tylko istnieje realne zagrożenie, że obce służby mają duże możliwości bezkarnego działania na naszym terytorium, lecz także, że Polska nie będzie mogła wypełnić niektórych zobowiązań sojuszniczych w przypadku realizacji europejskich nakazów aresztowania w odniesieniu do sprawców przestępstwa szpiegostwa.

EN

Is there a danger that in the nearest future Warsaw might become a center of the global espionage? Such a question is the starting point for the analysis of the regulations of Poland’s penal code concerning the issue of espionage, with particular emphasis on the content of article 138 § 2 of the Penal Code, formulating the rule of the allied states unity in the field of prosecution of perpetrators of espionage crimes against any allied state. The article also presents the existing limitations of the prosecution of representatives of foreign intelligence agencies operating in our country against other states, in the case of conducting by Poland European Arrest Warrants. The analysis of the legal framework concerning the topic mentioned above leads to the conclusion that at present there is not only a real threat that foreign intelligence agencies might have large possibilities to act with impunity in our territory, but also that Poland as an allied state might not be able to fulfill some of its commitments for implementation of the European Arrest Warrants in relation to the perpetrators of the espionage crime.

9

Anomalie w działalności służb kontrwywiadowczych. Przypadek Republiki Łotwy

84%

Piasecki B.

Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego

|

2023

|

vol. 15

|

issue 29

145-160

EN

The article is devoted to examining the causes of qualitative and quantitative anomalies in the activity of penetration agents within the security system of the Republic of Latvia and other NATO countries in the period after the collapse of the Soviet Union. The author presents selected cases of espionage within the Republic of Latvia and proposes explanations for the discrepancies between this Baltic country and other NATO countries in the number of detected agents.

PL

Artykuł jest poświęcony zbadaniu przyczyn anomalii jakościowych i ilościowych w zakresie działalności agentów penetracyjnych w ramach systemu bezpieczeństwa Republiki Łotwy oraz innych państw NATO w okresie po rozpadzie Związku Sowieckiego. Autor przedstawia wybrane przypadki szpiegostwa na terenie Republiki Łotwy i proponuje wyjaśnienia rozbieżności między tym krajem bałtyckim i innymi państwami NATO w liczbie wykrytych agentów.

10

Prawno-etyczny wymiar wywiadu biznesowego

84%

Białoskórski R.

SECRETUM. Służby specjalne, bezpieczeństwo, informacja

|

2016

|

issue 1(4)

22-35

PL

Przedmiotem badań jest prawno-etyczny wymiar wywiadu biznesowego. Autor stawia tezę, iż wywiad biznesowy plasuje się wyłącznie jako kategoria wywiadu jawnoźródłowego, nieznacznie wykraczająca poza strefę zaawansowanej analityki biznesowej. W tym zakresie wywiad biznesowy z definicji różni się od szpiegostwa biznesowego, które to dopuszcza się działań pozaprawnych. Powyższe autor opiera na wynikach analizy wymiaru prawno-etycznego wywiadu biznesowego. Analizę przestrzeni prawnej oparto na kluczowych aspektach systemu prawnego Rzeczypospolitej Polskiej.

EN

The subject of the research is the legal and ethical dimension of business intelligence. The author argues that business intelligence is a category of open source intelligence which goes only slightly beyond the sphere of advanced business analytics. In this scope, business intelligence, by definition, differs from business spying which allows for illegal activities. The author has based the above thesis on the results of the analysis of the legal and ethical dimension of business intelligence. The analysis of the legal sphere has been based on the key aspects of the legal system of the Republic of Poland.

11

Wykorzystanie radzieckich emigrantów doby détente w praktyce działań 1. Zarządu Głównego KGB i współczesne reminiscencje tego zjawiska. Casus Stanów Zjednoczonych Ameryki

84%

Pawlikowicz L.

Polityka i Społeczeństwo

|

2022

|

vol. 20

|

issue 4

233-248

EN

The article - on the basis of American official and court documents (relating to four documented cases of espionage between 1975 and 1991) and using empirical, quantitative and comparative methods - for the first time comprehensively analyses the activities carried out for the benefit of the KGB foreign intelligence service by emigrants from the USSR who arrived in the United States between 1971 and 1984. In addition to describing the scale and peculiarities of the aforementioned migration wave, the four main directions of their operational work are presented, as well as the development of new forms of interaction between Russian emigrants and the new Russian intelligence services after 1991.

PL

W artykule – na podstawie amerykańskich dokumentów urzędowych i sądowych (odnoszących się do czterech udokumentowanych przypadków szpiegostwa pomiędzy 1971 a 1991 rokiem) i przy wykorzystaniu metod empirycznych, ilościowych i porównawczych – poddano analizie działalność prowadzoną na rzecz wywiadu zagranicznego KGB przez emigrantów z ZSRR przybyłych do Stanów Zjednoczonych w latach 1971–1984. Poza opisem skali i specyfiki wspomnianej fali migracyjnej przedstawiono cztery zasadnicze kierunki ich pracy operacyjnej, jak również rozwój nowych form współdziałania rosyjskich emigrantów z rosyjskimi służbami wywiadowczymi po 1991 roku.

12

Anomalies in the activities of counterintelligence services. The case of the Republic of Latvia

84%

Piasecki B.

Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego

|

2023

|

vol. 15

|

issue 29

373-385

PL

Artykuł jest poświęcony zbadaniu przyczyn anomalii jakościowych i ilościowych w zakresie działalności agentów penetracyjnych w ramach systemu bezpieczeństwa Republiki Łotwy oraz innych państw NATO w okresie po rozpadzie Związku Sowieckiego. Autor przed-stawia wybrane przypadki szpiegostwa na terenie Republiki Łotwy i proponuje wyjaśnienia rozbieżności między tym krajem bałtyckim i innymi państwami NATO w liczbie wykrytych agentów.

EN

The article is devoted to examining the causes of qualitative and quantitative anomalies in the activity of penetration agents within the security system of the Republic of Latvia and other NATO countries in the period after the collapse of the Soviet Union. The author presents selected cases of espionage within the Republic of Latvia and proposes explanations for the discrepancies between this Baltic country and other NATO countries in the number of detected agents.

13

Sprawa o szpiegostwo Józefa Maculewicza, podkomisarza Straży Celnej w Chojnicach w dokumentach instytucji bezpieczeństwa II RP (1924–1925). Struktura afery szpiegowskiej

84%

Wałdoch M.

Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość

|

2013

|

vol. 10

451-466

EN

This article is based on documents (primary sources) and literature. Author shows one untypical case of espionage conducted by one of the officers of polish Border Guards (Straż Celna in years 1924–1925). Which is an element of Bolsheviks’ history of activities aimed toward the independence of The Second Republic of Poland from Soviets bases in Free City of Gdańsk and Chojnice town. This what is highlighted here is a structure of espionage case based on actors of particular events. Readers may get to a conclusion about social, political and economical background of main characters who played important role in such affairs.

14

Polska w sieci Echelon

84%

Nowak Z.

Cybersecurity and Law

|

2020

|

vol. 4

|

issue 2

115-137

PL

Aktualne dążenia społeczności światowych, państw, koncernów do uzyskiwania jak najszerszej gamy informacji nie byłyby niczym dziwnym, gdyby działania te nie pozostawały poza obowiązującymi regulacjami prawnymi. Informacja to siła. Przyjmuje się tu każdą wygodną dla odbiorców argumentację. Może to być wszechobecne zagrożenie terrorystyczne, mogą to być przestępstwa korupcyjne, ale najczęściej cel ekonomiczny, szpiegostwo przemysłowe. Działania takie godzą w przepisy prawa międzynarodowego czy krajowego, a mimo to organy państwowe udają, że nie wiedzą i nie uczestniczą w procesie inwigilacji własnych społeczeństw. Czy zwykły obywatel, który nie ma nic wspólnego z terroryzmem czy kontraktami na dostawy sprzętu wojskowego, może mieć dziś zagwarantowane jakiekolwiek prawa, prawo do prywatności, jakiejkolwiek tajemnicy korespondencji? Do kogo ma się zwrócić, jeżeli będzie podejrzewał, że zostały naruszone jego swobody konstytucyjne? Przedmiotem artykułu jest działalność budzącej kontrowersje globalnej sieci inwigilacji komunikacji Echelon, widziana z punktu widzenia polskich regulacji prawnych.

15

Analysis of Major Jerzy Sosnowski’s letters to his father against the background of the criminal trial before the Military District Court No. I in Warsaw

84%

Graczyk K.

Scientific Journal of the Military University of Land Forces

|

2021

|

vol. 53

|

issue 1(199)

21-33

PL

W opracowaniu zaprezentowano treść pochodzących z archiwum prywatnego listów majora Jerzego Sosnowskiego, oficera polskiego wywiadu wojskowego działającego w Berlinie w latach 1926-1934. Listy są adresowane do ojca i pochodzą z 1937 i 1938 r. W tekście przybliżono sylwetkę majora Sosnowskiego. Następnie omówiono okoliczności, w jakich listy zostały napisane oraz ich znaczenie. Przeanalizowano ich treść na tle procesu karnego przed Wojskowym Sądem Okręgowym Nr I w Warszawie oraz w odniesieniu do dotychczasowego stanu wiedzy w zakresie losu majora Sosnowskiego od przekroczenia granicy niemiecko-polskiej w kwietniu 1936 r. do wydania wyroku skazującego w czerwcu 1939 r. Treść listów dowodzi osobistej krzywdy ich autora i naruszeń prawa poprzedzających postępowanie karne przed polskim sądem wojskowym, w pewnym zakresie daje także wgląd w sam proces, co do którego nie zachowały się podstawowe źródła (akta sądowe).

EN

The study presents the contents of the letters from the private archive of Major Jerzy Sosnowski, a Polish military intelligence officer operating in Berlin in 1926-1934. The letters are addressed to his father and come from 1937 and 1938. The text presents Major Sosnowski's profile. Then the circumstances in which the letters were written and their meaning are discussed. Their content was analyzed against the background of the criminal trial before the Military District Court No. I in Warsaw and regarding the current state of knowledge about Major Sosnowski’s fate from crossing the German-Polish border in April 1936 until the sentence in June 1939. The content of the letters proves their author’s personal harm and violations of the law preceding criminal proceedings before the Polish military court, and to some extent, also provide insight into the trial for which the primary sources (court records) have not been preserved.

16

Współpraca Departamentu I MSW z Hauptverwaltung Aufklärung MfS w zakresie tajnego pozyskiwania nowych technologii dla przemysłu PRL i NRD w latach 1975–1990

67%

Sikora M.

Pamięć i Sprawiedliwość

|

2017

|

issue 29

506-539

EN

The intelligence services of the Warsaw Pact and the Council for Mutual Economic Assistance member states cooperated from the moment the Iron Curtain fell over Central and Eastern Europe. As the specific branches of the intelligence expanded following the example of the KGB, information exchange encompassed an increasing range of issues. In the 1950s, following the example set by the USSR, the Polish and East German leaderships of the party and the state started to lay the foundations for the so-called scientific and technical intelligence (WNT), whose task was to provide the economy with innovative technologies, including ones subject to the trade embargo imposed by the capitalist countries. The first half of the 1970s brought dynamic development in the field of organisation and staff of the scientific and technological intelligence across COMECON, which can be seen both in the case of the Polish People’s Republic and the German Democratic Republic. Both countries tried to correlate the tasks of the scientific and technological intelligence (which was known as SWT – Sektor für Wissenschaft und Technik – in East Germany) with the national research and development goals set for the economy. As regards the general technology level, the GDR had advantage over all other COMECON countries, including the USSR, which also had impact on relations with Poland, which was much more underdeveloped. The author begins his tale by outlining the economic position of both countries and their joint projects in the areas of research and development and the industry. The author’s primary intention was to determine the chronology of clandestine contact between both scientific and technological intelligence services, show the thematic spectrum and the scale of information exchange, and to define the points of gravity of the cooperation. The analysis of archival documents created by Department I of the Ministry of Internal Affairs on one hand and by various divisions in the Ministerium für Staatssicherheit on the other makes it possible to determine that components of both countries’ intelligence active in the field of science and technology submitted analyses and informational materials to each other, particularly in the field of nuclear energy and the military complex of NATO countries, as early as the late 1950s. The cooperation deepened around the mid-1970s, where annual consultation between the managements of the WNT and the SWT combined with exchange of experience with regard to industrial espionage became a standard. With the passage of time, the interest of both services expanded into all key branches of the industry such as metallurgy and exploitation of natural deposits, polymer chemistry and biotechnology, and particularly microelectronics and information technology. In the 1980s, the cooperation reached its most advanced stage and encompassed mutual exchange of construction and technological documentation and designs, as well as samples of materials and chemical compounds obtained on the “black market” (i.e. through informers recruited in Western companies).

17

Wynalazek tajny jako komponent bezpieczeństwa państwa

67%

Dana A.

SECRETUM. Służby specjalne, bezpieczeństwo, informacja

|

2016

|

issue 1(4)

36-46

PL

W polskim piśmiennictwie z obszaru ochrony własności intelektualnej, informacji niejawnych oraz prawa karnego niewiele miejsca poświęca się własności przemysłowej związanej z wynalazkiem o charakterze tajnym. Tymczasem posiada on niebywałe znaczenie w dziedzinie obronności i bezpieczeństwa państwa. Z punktu widzenia roli państwa w zakresie ochrony tej własności jest ona elementem szeroko pojętego bezpieczeństwa. Problem regulacji obszaru z zakresu wynalazków o charakterze tajnym wiąże się z tworzeniem spójnych regulacji prawnych oraz instytucjonalnych w celu kreowania podłoża dla prowadzenia działalności gospodarczej równolegle z rozwojem dziedzin naukowo-badawczych dla wszelkich tego typu rozwiązań technicznych.

EN

In the Polish literature in the field of the protection of intellectual property, classified information and criminal law little space is devoted to industrial property related to the invention of a secret character. Meanwhile, it is of exceptional importance for the state defence and security. From the point of view of the state's role in the protection of such property, it is an element of broadly construed security. The problem of regulation of the field of secret inventions is associated with the establishment of coherent legal and institutional regulations in order to create the basis for business activity and the development of scientific and research fields for all such technical solutions.

18

Zarys codzienności wojennej kobiet z guberni suwalskiej i obwodu białostockiego w latach 1914–1915

67%

Drozdowska A.

Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych

|

2018

|

issue 1(4)

75-93

PL

Życie codzienne podczas trwania wojny diametralnie się zmieniło. Zmieniła się postawa ludności cywilnej i jej priorytety. Ciężkie i tragiczne doświadczenia wojenne nie uszlachetniły wszystkich ludzi, wręcz przeciwnie. Wojna i perspektywa braku możliwości życia na godnym poziomie wielu ludziom otwierała furtkę do wyzwolenia niemoralnych zachowań. W artykule tym zaprezentowano cztery aspekty wojennej rzeczywistości: strach, aprowizację, szpiegostwo i demoralizację. Bazę źródłową pracy stanowi cykl reportaży Białystok w łunie światowej pożogi wojennej , zawierający wspomnienia białostoczan spisane w 1934 roku w „Echu Białostockim” oraz wspomnienia Laury de Turczynowicz When the Prussians Came to Poland. The Experiences of an American Woman during the German Invasion wydane w 1916 roku.

EN

Everyday life during the war has changed dramatically. The attitude of the civilian population, which set other priorities than before, has changed. Heavy and tragic war experiences did not ennoble all people, just the opposite. The war and the prospect of not being able to live on a dignified level for many people opened the gate to the liberation of immoral behaviors. This article presents four aspects of war reality: fear, food supply, espionage and demoralization. The source base of the work is the series of reportages Białystok in the glow of world war conflagration, containing memories of Bialystok in 1934 in "Echo Białostocki" and memories of Laura de Turczynrowicz When the Prussians Came to Poland. The Experiences of an American Woman during the German Invasion issued in 1916.

19

Zakres zainteresowania radzieckiego cywilnego wywiadu naukowo-technicznego w okresie rządów Michaiła Gorbaczowa. Z perspektywy wymiany informacji wywiadowczej pomiędzy MSW PRL a KGB ZSRR

67%

Sikora M.

Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego

|

2015

|

vol. 7

|

issue 12

66-87

PL

Już w latach 50. XX w. luka technologiczna pomiędzy państwami kapitalistycznymi a blokiem komunistycznym była ewidentna, na niekorzyść tego ostatniego. Wraz z odprężeniem w relacjach międzynarodowych w latach 70. kraje RWPG zdołały przyswoić część zachodnich technologii, zakupując licencje. Najważniejsze rozwiązania, zwłaszcza w zakresie elektronicznych systemów sterowania oraz chemii organicznej, były jednak nadal poddane przez zachodnioeuropejskie koncerny ścisłej ochronie. Transfer technologii hamowało dodatkowo zaostrzone u progu dekady lat 80. amerykańskie embargo na tzw. produkty podwójnego zastosowania. W niniejszym przyczynku autor wysuwa tezę, że ZSRR zmobilizował wywiady państw RWPG na rzecz masowego przenikania do zachodnich ośrodków naukowo-badawczych i produkcyjnych w celu zdobycia pożądanych z punktu widzenia gospodarki ZSRR (oraz pozostałych państw RWPG) technologii, i tym samym przełamania zachodnich restrykcji handlowych. Akcent został położony na stronę radziecką w celu sygnalnego wypełnienia luki obejmującej – z punktu widzenia badań nad wywiadem naukowo- -technicznym KGB ZSRR – drugą połowę lat 80. XX w. Analizą objęto przede wszystkim katalogi i opisy zadań przekazywanych przez KGB polskiemu MSW, a także raporty polskiego wywiadu ze spotkań roboczych z radzieckimi partnerami. Dzięki zachowanym w Archiwum IPN dokumentom można określić jakość i ilość przemycanych i wymienianych materiałów, a ponadto zidentyfikować kraje, instytucje i firmy, które znajdowały się w zainteresowaniu wywiadu ZSRR. Oprócz wiedzy dotyczącej samych technologii oba wywiady wymieniały się także doświadczeniem w zakresie pozyskiwania i obsługi agentów. Wśród najważniejszych konkluzji analizy należy wymienić: systematyczny wzrost ilości przekazywanych w obie strony informacji; pozornie zrównoważone zainteresowanie ZSRR technologiami cywilnymi i wojskowymi przy rzeczywistym transferze informacji do i z Polski zdominowanym przez zastosowania cywilne; przewagę technologii elektronicznych i informatycznych, a także biotechnologicznych i medycznych, przy mniejszym zainteresowaniu obu stron wymianą w zakresie przemysłu ciężkiego i energetyki.

EN

Technological gap in development between both sides of iron curtain became obvious already during the fifties of the twentieth century. Along with the détente-era communists countries managed to import some vital technological solutions by purchasing production-lines or signing license-agreements. However real high-tech, especially in such branches as automatic control or organic chemistry, was either protected by private companies interested in maintaining its export-monopoly, or embargoed as so called dual-use components, by western governments, inspired by USA especially since the beginning of the eighties. Main thesis of this paper claims that Moscow encouraged satellite-states to launch massive clandestine undertakings, in order to break those legal restrictions and acquire modern solutions for the economy of the Soviet Union and their own as well. The accent is put on the Russian partner, because the activity of the scientific-technical arm within KGB in the late eighties – comparing to the previous period – is still not enough examined by historians. Analysis involved lists of requested technologies and task-descriptions passed from KGB to Polish intelligence as well as Polish reports on debriefings with the representatives of the Russian partner. Insight in those files, stored in the Archive of IPN, enables to estimate profile and quantity of smuggled and exchanged material. Moreover we can point out targeted countries, state’s organizations or private companies. Both sides exchanged experience in recruiting, handling and paying agents, which is also discussed in the paper. Basic conclusions are as follows: the amount of the information being shared was growing systematically; theoretically the spectrum of Soviet interest in the area of science and technology was rather evenly distributed between the civil and military applications; however the information transfer to and from Poland was de facto predominantly of the civil nature; electronic and IT on one hand, biotechnology and medicine on the other hand dominated information-stream, making heavy industry and energetic a secondary field of activity

20

Samochody a polski wywiad wojskowy w Wolnym Mieście Gdańsku (1920–1939)

67%

Gondek B., Jendrzejewski A.

Komunikaty Mazursko-Warmińskie

|

2015

|

vol. 287

|

issue 1

79-90

DE

In den zwei Jahrzehnten zwischen den beiden Weltkriegen wurden Automobile zu einem beliebten Verkehrsmittel. Deshalb kamen sie auch in der nachrichtendienstlichen Arbeit zum Einsatz. Dabei ging es vor allem darum, dass ihre Nutzung billiger war als Bahnfahren. Außerdem bestand die Möglichkeit, ungehindert und schnell zu reisen sowie einige Spionageaufgaben auszuführen. Gleichzeitig musste man aufpassen, weil der fremde Nachrichtendienst schnell dahinterkam, auf welche Weise sich die polnischen Offiziere in Danzig fortbewegten. Die Entwicklung der Automobilindustrie führte zu einem großen Interesse an neuen Modellen, auch schnellen und sportlichen. Deshalb wurde die Markenvielfalt mit der Zeit auch ein unabdingbares Element auf den Danziger Straßen, auf denen es auch zu Zusammenstößen und Unfällen kam. Der Besitz eines Automobils gehörte auch zum sozialen Status, je teurer und schöner das Auto eines Bürgers war, desto bedeutsamer war seine Position in der Danziger Gesellschaft. Die Danziger Entscheidungsträger fuhren teure Autos, die aus dem Ausland eingeführt wurden. In dieses Bild passte auch der Chef des polnischen Nachrichtendienstes, Major Jan Henryk Żychoń, der außer üppigen Empfängen auch teure Autos liebte. Dies trug dazu bei, dass er von in östlicher Richtung arbeitenden Offizieren beschuldigt wurde, mit einem fremden Nachrichtendienst zusammenzuarbeiten, denn dort wurde die Quelle seiner Finanzen gesehen. Żychoń machte sich nichts aus den falschen Anschuldigungen, gab aber für die Transparenz der ihm unterstellten Offiziersdienststellen zahlreiche Anweisungen heraus, auch für die Fahrer von Dienstfahrzeugen. Dies hatte großen Einfluss auf die Optimierung der Informationsarbeit. Automobile waren auch der Grund für weitere Probleme des “Asses des polnischen Nachrichtendienstes”, die zu einer Verschärfung des Streites mit seinen früheren Opponenten führten.

EN

Cars in the interwar became a popular means of communication. Therefore, also benefited from it in intelligence work. Mainly it was just that their exploitation was cheaper than rail travel. On the other hand, gave it the ability to travel freely and quickly, and also perform some espionage tasks. At the same time we had to be careful, because foreign intelligence quickly versed in the ways of movement of Polish officers in Gdansk. The development of the automotive industry caused a lot of interest in new models, including rapid and sports. Therefore, sometimes the variety of brands became an indispensable element of Gdańsk streets, where there had place also collisions and accidents. Having a car also scheduled between social status, and so the more expensive and nicer car had the individual, the more significant was his position in society Gdansk. Gdańsk policymakers drove expensive cars, imported from abroad. In this image also entered the Polish intelligence chief, Maj. Jan Henryk Żychoń who loved, next to glamorous parties, expensive cars. And this led to accusations him by officers working in an easterly direction, to cooperate with foreign intelligence, because there seen the source of his finances. Żychoń had no worries about false allegations, the transparency of the work of subordinate officers stations, seemed numerous instructions, even for drivers of company vehicles. This had a big impact on the streamlining of information. Cars were also cause other problems, “ace Polish intelligence” that exacerbated the dispute with his former opponents.

Refine search results

Wprowadzenie do problematyki szpiegostwa we francuskim kodeksie karnym

The crime of espionage in new terms, i.e. in light of the amendment to the Criminal Code of 17 August 2023

Przestępstwo szpiegostwa po nowemu, czyli w świetle nowelizacji Kodeksu karnego z 17 sierpnia 2023 roku

Polen muss erledigt werden. Jak tajne służby Niemiec realizowały swe zadania w ramach antypolskiej polityki

Historyczne i prawne uwarunkowania przestępstwa szpiegostwa w Polsce w XX wieku

Sprawa o szpiegostwo Józefa Maculewicza, podkomisarza Straży Celnej w Chojnicach w dokumentach instytucji bezpieczeństwa II RP (1924–1925). Próba rekonstrukcji afery szpiegowskiej

State Security as Exemplified by the Offense of Espionage Under Polish Law

Możliwości ścigania sprawców przestępstwa szpiegostwa na szkodę państwa sojuszniczego – uwagi de lege ferenda

Anomalie w działalności służb kontrwywiadowczych. Przypadek Republiki Łotwy

Prawno-etyczny wymiar wywiadu biznesowego

Wykorzystanie radzieckich emigrantów doby détente w praktyce działań 1. Zarządu Głównego KGB i współczesne reminiscencje tego zjawiska. Casus Stanów Zjednoczonych Ameryki

Anomalies in the activities of counterintelligence services. The case of the Republic of Latvia

Sprawa o szpiegostwo Józefa Maculewicza, podkomisarza Straży Celnej w Chojnicach w dokumentach instytucji bezpieczeństwa II RP (1924–1925). Struktura afery szpiegowskiej

Polska w sieci Echelon

Analysis of Major Jerzy Sosnowski’s letters to his father against the background of the criminal trial before the Military District Court No. I in Warsaw

Współpraca Departamentu I MSW z Hauptverwaltung Aufklärung MfS w zakresie tajnego pozyskiwania nowych technologii dla przemysłu PRL i NRD w latach 1975–1990

Wynalazek tajny jako komponent bezpieczeństwa państwa

Zarys codzienności wojennej kobiet z guberni suwalskiej i obwodu białostockiego w latach 1914–1915

Zakres zainteresowania radzieckiego cywilnego wywiadu naukowo-technicznego w okresie rządów Michaiła Gorbaczowa. Z perspektywy wymiany informacji wywiadowczej pomiędzy MSW PRL a KGB ZSRR

Samochody a polski wywiad wojskowy w Wolnym Mieście Gdańsku (1920–1939)