Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 3

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  sztambuch
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
EN
The article discusses the reception of works by Władysław Broniewski. In recent years, interest in the poet has grown. In 1948, staying in Gorzów Wielkopolski, the artist wrote his epigram in an album. So far, neither Broniewski’s diary nor his entry has been a subject of attention of researchers. The epigram text written in the album has been discussed and compared with the epigram text retained in the Władysław Broniewski’s Museum and published versions of the short poem.
PL
Artykuł stanowi przyczynek do recepcji twórczości Władysława Broniewskiego. W ostatnich latach zaznacza się wzrost zainteresowania poetą. W 1948 roku, przebywając w Gorzowie Wielkopolskim, artysta wpisał swoją fraszkę do sztambucha. Dotąd ani pamiętnik, ani wpis Broniewskiego nie były przedmiotem uwagi badaczy, o czym traktuje artykuł. Omówiono w nim i zestawiono tekst fraszki wpisanej do sztambucha z tekstem fraszki zachowanym w Muzeum Władysława Broniewskiego i publikowanymi wersjami tego utworu.
EN
The established form of album inscriptions, basing on the rich emblematic tradition, made it possible to identify a hand-written album-like inscription of Jerzy Wilhelm Kloch in a book by pastor Jan Muthmann from Cieszyn, which had been earlier regarded as a mere dedication or just passed over. The inscription is of interest primarily as it indicates that one may discover other inscriptions of this type in literature through looking for the aforementioned characteristic features of this literary genre. It has also become another confirmation of close ties of friendship between the two Cieszyn pastors.
PL
Ukształtowany schemat wpisu sztambuchowego, czerpiącego z bogatej tradycji emblematycznej, pozwolił na odkrycie, traktowanego dotąd raczej jako dedykacja lub w ogóle pomijanego, rękopiśmiennego wpisu sztambuchowego Jerzego Wilhelma Klocha w książce cieszyńskiego pastora Jana Muthmanna. Wpis budzi zainteresowanie przede wszystkim ze względu na rysujące się możliwości odkrycia nowych obiektów tego typu w literaturze dzięki zastosowaniu w trakcie badań wspomnianych przed chwilą stałych elementów konstrukcyjnych przynależnych temu gatunkowi literackiemu. Sam zaś przedstawiony wpis stał się dodatkowym potwierdzeniem osobistych więzi łączących dwóch cieszyńskich pastorów.
PL
W artykule poddano analizie nowo odnalezioną wedutę Strzelina, zestawiając widoczne na niej budowle z informacjami zawartymi w źródłach pisanych i ikonografii. Panorama ta pochodzi z wystawionego na sprzedaż sztambucha brzeskiego duchownego Johanna Christopha Letscha (*1634, †1686). Przedstawia miasto w widoku od północy, wraz z pierścieniem fortyfikacji, zabudową i wieżami dominant architektonicznych. Pod rysunkiem umieszczono napis Nil timide, nil tumide / Bartholomeus Pilgram/ Strel. Consul Ao 1653/ 16 7-bris, który pozwala zidentyfikować autora wpisu jako Bartholomäusa Pilgrama, burmistrza Strzelina w okresie 26 XI 1642 – 11 XII 1671. Przeprowadzone postępowanie badawcze miało na celu zweryfikowanie rzetelności przekazu ikonograficznego metodami stosowanymi dla analiz materiałów ikonograficznych. Objęły one porównanie zachowanych budowli, reliktów archeologicznych oraz przekazów w źródłach pisanych i ikonografii. W toku badań udało się potwierdzić, że ukazane na widoku budowle mają kształty zgodne z danymi zawartymi w źródłach pisanych oraz zachowanymi reliktami. Zgadza się wzajemne położenie, przy pewnym zmniejszeniu odległości pomiędzy budowlami. Szczególnym walorem weduty są jedyne znane dotychczas przedstawienia hełmów wież: na kościele św. Michała, wzniesiona prawdopodobnie w 1596 r. lub nieco później, w 1619 r., oraz ponad kościołem św. Gotarda – wysoki, dwuprzezroczowy hełm z 1620 r., brakujący element XVII-wiecznej przebudowy. Wieża ratuszowa została ukazana ze wzniesionym zaledwie pięć lat wcześniej, w 1648 r., dwuprzezroczowym hełmem, znanym dotychczas jedynie z opisu. Przedstawienie zdesakralizowanego kościoła św. Krzyża, pozbawionego dachu i zwieńczenia wieży, pozwala przyjąć, że pierwotnie budowla miała nieznane dotychczas szczyty. Wieże i baszty murów miejskich narysowano wraz z krytymi ceramiką dachami z krótką kalenicą oraz attykami w stanie, jaki uzyskały podczas remontu w roku, w którym wykonano wpis. Zawarta na karcie data dzienna: 16 września 1653 r. pozwala stwierdzić, że omawiane źródło jest o 60 lat starsze od najwcześniejszej dotychczas znanej ikonografii Strzelina. Panorama przy wpisie Pilgrama, pomimo pewnej schematyczności, pozwala rozszerzyć wiedzę na temat architektury miasta, pomimo niemal całkowitego zniszczenia istotnej części jego zabudowy.
EN
The article analyzes the newly discovered veduta of Strzelin and compares the buildings visible in it with the information contained in written sources and iconography. This panorama comes from the friendship book of Brzeg clergyman Johann Christoph Letsch (* 1634, † 1686). It presents the town from the north along with a ring of fortifications, buildings and towers of architectural dominants. Below the drawing there is the inscription Nil timide, nil tumide/Bartholomeus Pilgram/Strel. Consul Ao 1653/16 7-bris, which makes it possible to identify the author of the entry as Bartholomäus Pilgram, the mayor of Strzelin in the period of November 26, 1642 – December 11, 1671. The research procedure was aimed at verifying the reliability of the iconographic message with the methods used for the analysis of iconographic materials. They included a comparison of preserved buildings, archaeological relics as well as messages in written sources and iconography. In the course of the research, it was possible to confirm that the buildings shown in the view had shapes consistent with the data contained in written sources and the preserved relics. The relative location is correct, but with some reduction in the distance between the buildings. A unique value of the veduta are the only known representations of the towers’ copulas, i.e., on St. Michael’s Church, which was probably erected in 1596 or slightly later, and above St. Gotthard’s Church – a high, two-open-work dome from 1620, a missing element of the 17th-century remodeling. The town hall tower was presented with a two-open-work copula which was erected only five years earlier, in 1648, and was previously known from descriptions only. The depiction of de-sacralized St. Cross’ Church, which was devoid of the roof and the crowning of the tower, allows us to assume that originally the building had hitherto unknown gables. The towers and fortified towers of the town walls were drawn along with ceramic covered roofs with a short ridge and attics in the condition they obtained during the remodeling carried out in the same year as the entry was made. The date on the card, i.e. September 16, 1653, allows us to make the conclusion that the discussed source is 60 years older than the earliest known iconography of Strzelin. The panorama at Pilgram’s entry, despite a certain schematic character, allows us to expand the knowledge of the town’s architecture, in spite of almost complete destruction of a significant part of its building development.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.