Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 10

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  sztuka naskalna
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Formal and iconographic analysis and interpretation of the most damaged petroglyphs

100%
Kościuk J., Ziółkowski M., Pakowska M.
Architectus
|
2020
|
issue 2(62)
59-66
EN
This paper presents a study of some of the most deteriorated petroglyphs from the Samaipata Rock, and is the part of the larger research project “Architectural examination and complex documentation of Samaipata (Fuerte de Samaipata/Bolivia)”. The study involved the following three steps: 1) Searching for visualisation methods that would allow the original form of today’s indecipherable petroglyphs to be identified; 2) Identifying the original iconographic program of individual engravings; 3) Searching for possible stylistic and formal analogies in order to fit the iconographic program into the broader context of rock art in this part of South America. Due to the amount of material available and its multi-threaded nature, the study does not exhaust the topic, but only, based on some of the most characteristic examples, shows the methodological and methodical aspects of studying such petroglyphs.
PL
Artykuł przedstawia badania kilku z najbardziej zniszczonych petroglifów z El Fuerte de Samaipata i jest częścią większego projektu „Badania architektoniczne i kompleksowa dokumentacja stanowiska Samaipata (Fuerte de Samaipata/Boliwia) z Listy Światowego Dziedzictwa”. Badanie miało trzy fazy: 1) poszukiwanie metod wizualizacji, które pozwoliłyby zidentyfikować oryginalną formę dzisiejszych nieczytelnych petroglifów, 2) określenie oryginalnego programu ikonograficznego poszczególnych rytów, 3) poszukiwanie możliwych analogii stylistycznych i formalnych w celu dopasowania programu ikonograficznego do szerszego kontekstu sztuki naskalnej w tej części Ameryki Południowej. Ze względu na ilość dostępnego materiału i jego wielowątkowy charakter praca nie wyczerpuje tematu, ale jedynie – w oparciu o niektóre z najbardziej charakterystycznych przykładów – pokazuje metodologiczne i metodyczne aspekty badania silnie zniszczonych i nieczytelnych petroglifów.
2
Publication available in full text mode
Content available

3D terrestrial laser scanning of El Fuerte de Samaipata

100%
Kościuk J., Ćmielewski B., Telesińska M., Kubicka A.
Architectus
|
2020
|
issue 2(62)
27-34
EN
This paper concerns El Fuerte de Samaipata – one of Bolivia’s most important monuments inscribed on the UNESCO World Heritage List. The study describes the hardware and software used in the project “Architectural examination and complex documentation of Samaipata (Fuerte de Samaipata/Bolivia) site from the World Heritage List”, as well as the workflow adopted for the terrestrial laser scanning (TLS) of the site. It also explains the important role that TLS played in the entire project.
PL
Artykuł dotyczy El Fuerte de Samaipata – jednego z najważniejszych zabytków Boliwii wpisanego na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Opisano aparaturę i oprogramowanie zastosowane w projekcie „Badania architektoniczne i kompleksowa dokumentacja stanowiska Samaipata (Fuerte de Samaipata/Boliwia) z Listy Światowego Dziedzictwa”, a także metodologię przyjętą dla naziemnego skanowania laserowego (TLS). Wyjaśniono również ważną rolę, jaką w całym projekcie odgrywa TLS.
3
Publication available in full text mode
Content available

Documentation of the most important petroglyphs by structured light scanning and analysis of the most damaged petroglyphs by vPTM and vRTI methods

100%
Kościuk J., Telesińska M., Nisztuk M., Pakowska M.
Architectus
|
2020
|
issue 2(62)
43-58
EN
The case being studied is one of Bolivia’s most important monuments – El Fuerte de Samaipata, a UNESCO World Heritage Site. This paper proposes a new workflow for the two most important aspects of studies on cultural heritage – detailed documentation and analysis. The former includes the well-known techniques of digital photogrammetry and structured light scanning. The latter comprises polynomial texture mapping (PTM) and reflectance transformation imaging (RTI), both of which have been used since the beginning of this century. The novelty proposed by the authors is the transfer of part of the data collection process from the physical environment to the virtual space. Despite some technical problems, by eliminating the tedious and time-consuming process of shooting photos in the field using specific lighting angles, this new workflow proved to be very efficient, particularly in documenting and interpreting badly preserved examples of bas-relief rock art.
PL
El Fuerte de Samaipata to jeden z najważniejszych zabytków Boliwii wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. W artykule przedstawiono dwa sposoby dokumentacji, szczególnie istotne zarówno dla badań, jak i ochrony dziedzictwa kulturowego. Pierwszy obejmuje dobrze znane techniki cyfrowej fotogrametrii i skanowania światłem strukturalnym. Drugi dotyczy zastosowania technik polynomial texture mapping (PTM) oraz reflectance transformation imaging (RTI). Obie techniki są wprawdzie stosowane już od początku tego wieku, ale nowością zaproponowaną przez autorów jest przeniesienie części procesu zbierania danych ze środowiska fizycznego do przestrzeni wirtualnej. Mimo pewnych problemów technicznych, dzięki wyeliminowaniu żmudnego i czasochłonnego etapu fotografowania w terenie przy użyciu dokładnie zdefiniowanych kątów oświetlenia, zaproponowana metoda okazała się bardzo wydajna, szczególnie w dokumentowaniu i interpretacji silnie zniszczonych przykładów rytów naskalnych.
4

Szamanizm jako religia w relacji ze sztuką naskalną

100%
Antczak K.
Roczniki Kulturoznawcze
|
2017
|
vol. 8
|
issue 4
93-104
PL
Badanie wierzeń i obiektów kultowych z perspektywy archeologa nie jest łatwym zadaniem z racji niewielkiej liczby źródeł pisanych, a nawet ich braku. Trudno zinterpretować artefakty, które przypuszczalnie nie miały tylko funkcji użytkowej. Stopień trudności analiz poświęconych wierzeniom wzrasta, kiedy mamy do czynienia z kulturą niepiśmienną. Nie dziwi też fakt sceptycyzmu i powściągliwości w analizach i interpretacjach dotyczących symboliki, wierzeń, rytuałów. Jednym z ciekawych problemów badawczych, którym zajmują się archeolodzy, jest sztuka naskalna. Obecnie jej powstanie łączy się i interpretuje z teorią szamanistyczną. Uznaje się go za system wierzeń, swego rodzaju swoistą religię wraz z kosmogonią (A. Rozwadowski 2012). Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie o najdawniejszą religię, zwłaszcza czy można za taką uznać szamanizm oraz jego relacje ze sztuką naskalną paleolitu.
EN
Examining beliefs and cult objects from the perspective of an archaeologist is not an easy task because of the small number of written sources or lack thereof. It is difficult to interpret artifacts that are presumably not just functional. These are the arts and religion. The degree of difficulty of analyzes devoted to beliefs increases when we deal with illiterate culture. It is also not surprising that skepticism and restraint with regard to the analysis and interpretation of symbols, beliefs and rituals. One of the interesting research questions that archaeologists are dealing with is rock art. At present, its rise and interpretation are connected with shamanistic theory. It is recognized as a belief system, a kind of religion with cosmogony (A. Rozwadowski, 2012). The text is an attempt to answer the question of the earliest religion. Can shamanism be regarded as form of the religion and its relationship with the art of rock paleolithic?
5
Publication available in full text mode
Content available

El Fuerte de Samaipata in the light of current research

100%
Ziółkowski M.
Architectus
|
2020
|
issue 2(62)
11-18
EN
Samaipata, or more precisely El Fuerte de Samaipata, is a pre-Hispanic archaeological site of approximately 40 ha located in Bolivia, on the eastern slopes of the Andes. Due to its artistic and historical importance, the site was inscribed on the UNESCO World Heritage List in 1998.The importance of El Fuerte de Samaipata and the history of the investigations of this emblematic place have been the subject of numerous works. This text summarises the main stages of the studies of the site, particularly of the rock, from the first information in Colonial sources of the 16thcentury to the most current research carried out by Bolivian and foreign scholars. Special emphasis is given to the documentation and preservation programs of the petroglyphs, which are deteriorating due to environmental and anthropic factors.
PL
Samaipata, a ściślej El Fuerte de Samaipata, to przedhiszpańskie stanowisko archeologiczne o powierzchni około 40 ha, położone w Boliwii na wschodnich zboczach Andów. W 1998 r. miejsce to ze względu na swoje znaczenie artystyczne i historyczne zostało wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Znaczenie El Fuerte de Samaipata i historia badań tego wyjątkowego zespołu były już przedmiotem licznych studiów. Ten tekst podsumowuje wyniki głównych etapów prac na tym stanowisku, zwłaszcza te dotyczące samej skały, od pierwszych informacji w źródłach kolonialnych z XVI w. poczynając, po najbardziej aktualne opracowania boliwijskich i zagranicznych badaczy. Szczególny nacisk kładzie się na dokumentację i programy ochrony petroglifów, których stan zachowania pogarsza się z powodu czynników środowiskowych i antropogenicznych.
6
Publication available in full text mode
Content available

Samaipata project – aim of the research, methodology, and methods of documentation

100%
Kościuk J., Ziółkowski M., Ćmielewski B., Vidaurre D. U.
Architectus
|
2020
|
issue 2(62)
19-25
EN
The Samaipata project concerns one of Bolivia’s most important monuments – El Fuerte de Samaipata, a UNESCO World Heritage Site. This paper describes the origin of the project, the reasons behind starting it, and its main goals. In addition, the documentation, surveying and analytical methods used in the project are briefly described.
PL
Przedstawiany projekt Samaipata dotyczył jednego z najważniejszych zabytków Boliwii – El Fuerte de Samaipata, prekolumbijskiego stanowiska archeologicznego wpisanego na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. W artykule opisano genezę projektu, powody podjęcia tematu oraz jego główne cele. Ponadto w skrócie opisano zastosowane w projekcie metody dokumentacyjno-pomiarowe i analityczne.
7
Publication available in full text mode
Content available

Interpretation of traces of hypothetical quincha walls in Samaipata

100%
Kogut J., Kościuk J., Kubicka A.
Architectus
|
2020
|
issue 2(62)
67-77
EN
El Fuerte de Samaipata, commonly known as Samaipata, is an archaeological site in Bolivia. It was inscribed on the UNESCO World Heritage List in 1998. The most characteristic feature of the site is a natural rock that served as a wak’a (sacred place) for several local, pre-Hispanic cultures, so its current condition is the result of at least 1200 years of development. Towards the end of the 20th century and beginning of the 21st century, Samaipata was comprehensively studied and documented by German scholars. Due to the threat of progressing erosion, a new documentation project was executed by a Polish team. The main objective of the project was to document the vanishing site using 3D laser scanning. Most of the research already published on Samaipata concentrates on the complex arrangement of niches and terraces, figural and geometrical petroglyphs, as well as canals and water reservoirs at the site. The long rows of small circular holes drilled into the rock attract less scholarly attention. They are commonly associated with the vertical posts used for traditional quincha walls. Since there are doubts about the ability of the quincha wall to resist the extremely strong winds on the top of the rock, the Authors conducted computer simulations to clarify these reservations. The 3D model was based on 3D laser scanning results, while FEM was used to solve structural analysis problems.
PL
El Fuerte de Samaipata jest stanowiskiem archeologicznym w Boliwii wpisanym na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w 1998 r. Najbardziej charakterystyczną cechą tego miejsca jest naturalna skała, która służyła jako wak’a (święte miejsce) dla kilku lokalnych kultur prehiszpańskich, więc jej obecna forma jest wynikiem co najmniej 1200 lat rozwoju. Pod koniec XX w. i na początku XXI Samaipata była wszechstronnie badana i dokumentowana przez niemieckich uczonych. Ze względu na postępującą erozję polski zespół wykonał nowe pomiary, których głównym celem była precyzyjna rejestracja zagrożonych reliktów za pomocą laserowego skanowania 3D. Większość dotychczas opublikowanych wyników badań na temat Samaipata koncentruje się na złożonym zespole nisz i tarasów, figuralnych i geometrycznych petroglifów, a także kanałów i zbiorników wodnych rzeźbionych w skale. Długie rzędy małych okrągłych wywierconych otworów przyciągają mniej uwagi naukowców. Są one powszechnie kojarzone z pionowymi słupkami stosowanymi do tradycyjnych ścianek quincha. Wątpliwości co do wytrzymałości ścianki quincha na ekstremalnie silne wiatry na szczycie skały skłoniły autorów tego artykułu do przeprowadzenia komputerowych symulacji w celu wyjaśnienia tych zastrzeżeń. Model 3D został oparty na wynikach skanowania laserowego 3D, a samą analizę przeprowadzono z wykorzystaniem metody elementów skończonych (MES).
8
Publication available in full text mode
Content available

Digital close-range photogrammetry of El Fuerte de Samaipata

100%
Ćmielewski B., Wilczyńska I., Patrzałek C., Kościuk J.
Architectus
|
2020
|
issue 2(62)
35-42
EN
The El Fuerte de Samaipata site inscribed on the UNESCO World Heritage List presents a pre-Columbian, multicultural history on the surface of a big sandstone rock. There are several ways of creating precise, high-resolution documentation of this rock, including classic geodetic surveys, modern high-definition surveying (terrestrial laser scanning), and close-range photogrammetry. Close-range photogrammetry is a low cost technique, and the detailed RGB documentation provided by it aids architectural and archaeological research.This paper presents the results of the application of close-range photogrammetry in different light bands (visual, infrared, and thermal). Sony ILCE-7RM2, Parrot Sequoia, and Flir Tau2 cameras were used. The authors obtained over 50 thousand images and over 27 thousand multispectral images (multiplied by four bands, which gave over 100 thousand single band images). The multispectral and thermal data enabled risk maps to be created for conservation purposes.
PL
Wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO El Fuerte de Samaipata jest świadectwem bogatej, wielokulturowej, prekolumbijskiej historii rzeźbienia tej wielkiej piaskowcowej skały. Opisano zastosowanie wielu sposobów precyzyjnej dokumentacji całej skały, w tym klasyczne metody geodezyjne, nowoczesne pomiary w wysokiej rozdzielczości (naziemne skanowanie laserowe) i fotogrametrię bliskiego zasięgu. Fotogrametria bliskiego zasięgu jest techniką niskokosztową, a dostarczona przez nią szczegółowa dokumentacja RGB pomaga w badaniach architektonicznych i archeologicznych.W artykule przedstawiono wyniki zastosowania fotogrametrii bliskiego zasięgu w różnych pasmach promieniowania elektromagnetycznego ( widzialnym, podczerwonym i termicznym). Zastosowano kamery Sony ILCE-7RM2, Parrot Sequoia i Flir Tau2. Autorzy zebrali ponad 50 tysięcy obrazów RGB i ponad 27 tysięcy obrazów multispektralnych, co pomnożone przez cztery rejestrowane pasma dało w sumie ponad 100 tysięcy pojedynczych obrazów do przetworzenia. Dane multispektralne i termiczne były szczególnie przydatne przy opracowaniu map ryzyka w celach konserwatorskich.
9
Publication available in full text mode
Content available

Description and analysis of El Fuerte de Samaipata in the light of new research, and a proposal of the relative chronology of its main elements

100%
Kościuk J., Orefici G., Ziółkowski M., Kubicka A., Muñóz Risolazo R.
Architectus
|
2020
|
issue 2(62)
79-124
EN
The study describes the results of the documentation of El Fuerte de Samaipata, a pre-Hispanic archaeological site in Bolivia on the UNESCO World Heritage List. It summarizes the most recent observations of the carvings on the rock of Samaipata, which, due to progressing erosion, are slowly vanishing. Thanks to modern documentation technologies, laser scanning, structural light scanning, digital photogrammetry, and advanced digital analysis of images and 3D models of the site, all still visible traces of petroglyphs as well as “architectural” elements like terraces, platform, niches and seats have been documented and described.
PL
W pracy opisano wyniki projektu dokumentującego El Fuerte de Samaipata, prehiszpańskie stanowisko archeologiczne w Boliwii wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Artykuł podsumowuje najnowsze obserwacje dotyczące rytów naskalnych w Samaipata, które powoli zanikają z powodu postępującej erozji. Dzięki nowoczesnym technologiom dokumentacji, skanowaniu laserowemu, skanowaniu światłem strukturalnym, cyfrowej fotogrametrii oraz zaawansowanej cyfrowej analizie obrazów i modeli 3D terenu wszystkie nadal widoczne ślady petroglifów, a także elementów „architektury” takich jak tarasy, platformy, nisze i siedziska zostały udokumentowane i opisane.
10
Publication available in full text mode
Content available

El Fuerte de Samaipata in context. Introduction

80%
Meyers A.
Architectus
|
2020
|
issue 2(62)
5-9
EN
This article offersan introduction to the El Fuerte de Samaipata site as a unique example of pre-Hispanic cultural heritage in Bolivia, and discusses the importance of current research for the conservation and preservation of the site. The rock carvings and the actual rock on the site have to be viewed in correlation with the adjacent architectural remains and the landscaping and seen as a complete unit. A summary of current knowledge concerning the site is presented, and it shows that the scale of the rock art at Samaipata has no parallel in the Americas, as specified in the description of the site on the UNESCO World Heritage List. The site has been compared to some sites in Bolivia and Peru in terms of the problems facing the protection of heritage monuments. The new approach guided by the Polish mission for research on the architecture and rock art of the site is well justified by the methods and methodology used for its comprehensive documentation.
PL
Artykuł jest tekstem wprowadzającym do przedstawienia stanowiska El Fuerte de Samaipata jako wyjątkowego przykładu dziedzictwa latynoskiego w Boliwii i omawia znaczenie bieżących badań dla zachowania tego miejsca. Zarówno ryty naskalne, jak i samą skałę należy postrzegać łącznie i roz-patrywać w powiązaniu z pobliskimi reliktami architektonicznymi i całym krajobrazem. Zaprezentowano stan obecnej wiedzy na temat tego miejsca i jednocześnie podkreślono, jak podsumowano to we wpisie Samaipata na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, że skala i waga tych przykładów sztuki naskalnej nie ma swojego odpowiednika w obu Amerykach. W artykule porównano Samaipata z niektórymi przykładami w Boliwii i Peru pod względem problemów związanych z ochroną zabytków. Nowe podejście wykreowane przez polską misję badań nad architekturą i sztuką naskalną Samaipata jest dobrze uzasadnione metodami i metodologią zastosowaną do jego kompleksowej dokumentacji.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.