Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 5

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  tajny współpracownik
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
Kwartalnik Historyczny
|
2023
|
vol. 130
|
issue 2
323-366
EN
The Christian Social Association, founded in 1957, was one of three (officially-tolerated) groups of lay Catholics in the post-1956 People’s Republic of Poland, along with the Znak movement and the PAX Association. It was the smallest of them, but it played an important role in the Communist authorities’ religious policy, which sought to antagonise Polish Catholics. Presided over until 1968 by Jan Frankowski, between 1968 and 1974 by Zygmunt Filipowicz, and from 1974 by Kazimierz Morawski, it was a place of constant factional struggles, often controlled by the authorities with the help of secret collaborators with the Security Service. One of these was Stanisław Jan Rostworowski.
PL
Utworzone w 1957 r. Chrześcijańskie Stowarzyszenie Społeczne należało do trzech, obok ruchu Znak i PAX-u, środowisk katolików świeckich w PRL po 1956 r. Było spośród nich najmniejsze, niemniej odgrywało istotną rolę w polityce wyznaniowej władz zorientowanej na antagonizowanie polskich katolików. Rządzone do 1968 r. przez Jana Frankowskiego, w latach 1968–1974 przez Zygmunta Filipowicza, a od 1974 r. przez Kazimierza Morawskiego, było miejscem ciągłych walk frakcyjnych, często sterowanych przez władze za pomocą tajnych współpracowników Służby Bezpieczeństwa. Jednym z nich był Stanisław Jan Rostworowski.
EN
In the 1980s, Department II of the Ministry of Internal Affairs used a secret collaborator codenamed "Lange" (formerly "Małgorzata") to engage in a counterintelligence game with the German Federal Intelligence Service (BND). While visiting family in Germany, the secret collaborator fed misinformation to BND operatives, who were mostly interested in military (defence) information as well as economic, social or political issues in Poland. The BND attached particular importance to information on the 10th Congress of the Polish United Workers’ Party, personnel changes in the party’s Politburo and the policies of the party and the government towards the dissidents ("Solidarity"). "Lange" was also "profiled" by the BND as a "source unit", providing information about the functioning of the Warsaw 20th Armoured Division and the 2nd Brandenburg Fighter-Bomber Division.
PL
W latach osiemdziesiątych XX w. Departament II Ministerstwa Spraw Wewnętrznych (MSW) nawiązał za pośrednictwem TajnegoWspółpracownika (TW) o pseudonimie "Lange" (wcześniej "Małgorzata") grę kontrwywiadowczą z Federalną Służbą Wywiadowczą (BND) Republiki Federalnej Niemiec (RFN). Podczas pobytów u rodziny w RFN TW informował funkcjonariuszy BND o interesujących ich zagadnieniach, oscylujących głównie wokół problematyki wojskowej (obronności), gospodarczej i społeczno-politycznej w Polsce. Szczególne znaczenie dla BND miały informacje dotyczące X Zjazdu Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR), zmian personalnych w Biurze Politycznym oraz polityki partii i rządu wobec opozycji („Solidarności”). „Lange” został ponadto "uprofilowany" przez BND jako "jednostka źródłowa" dostarczająca informacji na temat funkcjonowania 20. Warszawskiej Dywizji Pancernej i 2. Brandenburskiej Dywizji Lotnictwa Szturmowo-Bombowego.
EN
The article is an attempt to show the cooperation of an undeniably outstanding scientist, Andrzej Wiercinski (1930–2003), with the security apparatus of the Polish People’s Republic. The text is based on documents deposited in the Archive of the Institute of National Remembrance which make up the job dossier of a secret collaborator alias “Alik”.
PL
Artykuł stanowi próbę ukazania współpracy wybitnego naukowca, jakim bezsprzecznie był Andrzej Wierciński (1930–2003), z aparatem bezpieczeństwa PRL. Tekst oparty jest na zdeponowanych w Archiwum IPN dokumentach składających się na teczkę pracy TW ps. „Alik”.
PL
Milicja Obywatelska była elementem polskiego państwa komunistycznego. W strukturach MO znajdował się pion kryminalny, którego zadaniem było zwalczanie przestępczości kryminalnej. Służba kryminalna MO, jak każda policja na świecie, wykorzystywała w swojej pracy tajnych współpracowników. Praca z agenturą określona została w instrukcjach operacyjnych. Przepisy instrukcji były często niezgodne z ówczesnym prawem oraz prawami człowieka. W latach stalinowskich służyły również zwalczaniu przeciwników politycznych. Zapisy instrukcji operacyjnych pozwalają na poznanie taktyki pracy operacyjnej MO w zwalczaniu przestępczości kryminalnej w Polsce Ludowej.
EN
The Civic Militia was an element of the Polish communist state. In the structures of MO was a criminal division, whose task was to combat crime. This criminal division, like any police force in the world, worked with the help of secret informers. Working with such informers was determined by secret criminal guidelines. These guidelines were often inconsistent with the then law and human rights. During the Stalinist years they were used in the fight against political opponents. The records of the secret criminal guidelines allows one to learn the tactics of criminal service MO in combating crime in the People’s Poland.
EN
The article presents extracts from the denunciations of security apparatus informers from the People's Republic of Poland regarding selected Jesuits from the Greater Poland-Masovia Province of the Society of Jesus. The article lists the areas of interest of the ministry of security to individual monks. The analysis of the documentation showed that the security apparatus carried out an insightful description of the monk. The security department created a comprehensive and synthetic image of a given Jesuit. He learned about his character traits, the opinions of his confreres about him, functions in the order, strengths and weaknesses, or his attitude towards state authorities. Knowledge in this area was obtained on the basis of many years of research and analysis of documents left by the Security Service in the archives of the Institute of National Remembrance (IPN).
PL
W artykule przedstawiono wyciągi z donosów informatorów aparatu bezpieczeństwa z okresu Polski Ludowej dotyczące wybranych jezuitów z Prowincji Wielkopolsko-Mazowieckiej Towarzystwa Jezusowego. W artykule wymieniono obszary zainteresowania resortu bezpieczeństwa poszczególnymi zakonnikami. Z analizy dokumentacji wynikało, że aparat bezpieczeństwa przeprowadzał wnikliwą charakterystykę zakonnika. Resort bezpieczeństwa tworzył kompleksowy i syntetyczny obraz danego jezuity. Poznawał jego cechy charakteru, opinie współbraci o nim, funkcje w zakonie, słabe i mocne strony czy też stosunek do władz państwowych. Wiedzę w tym zakresie uzyskano na podstawie wieloletnich badań i analizy dokumentów pozostawionych przez Służbę Bezpieczeństwa w archiwach Instytutu Pamięci Narodowej (IPN).
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.