Results found: 2

Search results

Search:
in the keywords: teologia przymierza

Sort By:

Limit search:

Wartości purytańskie a współczesność. Pytania o ich aktualność w kontekście amerykańskim

100%

Stawiński P.

Kultura i Wartości

2022

issue 34

143-162

Ziel des Artikels ist es, einige Aspekte der Diskussion über die Dauerhaftigkeit und Bedeutung puritanischer Werte im zeitgenössischen Leben der Amerikaner. Die Frage nach dem Einfluss des theologisch-sozialen Denkens des siebzehnten Jahrhunderts auf das Wertesystem zu Beginn der kolonialen und dann staatlichen Realität der Vereinigten Staaten ist einer der bedeutendsten Fäden ihrer Geschichtsschreibung und sozialen Reflexion. Positionen zu diesem Thema entwickelten und erlangten Anerkennung auf verschiedene Weise, in der Regel zentriert um den Glauben an die Existenz dieses Einflusses, unterschiedlich in ihren Ansichten über die Bedeutung seiner einzelnen Elemente und ihre Vitalität. Der Autor vertritt den Standpunkt, dass puritanische Ideale einen bedeutenden Einfluss auf die amerikanische Gesellschaft hatten und zu einer der stärksten Säulen der amerikanischen historischen und kulturellen Identität wurden. Ausgehend von der Charakteristik des Puritanismus, die sich auf wichtige Aspekte der Theologie (Bündnistheologie oder Bundestheologie) bezieht, konzentriert sich die Analyse auf solche Merkmale wie individuelle Freiheit und Eigenständigkeit, Antiautoritarismus, Mitverantwortung mit Elementen der Demokratie und die Wertschätzung von Bildung.

The paper aims to present some aspects of the discussion OF the durability and significance of Puritan values in contemporary life of Americans. The issue of the influence of the 17th-century theological and social thought on the system of values, the colonial at the beginning and then the state reality of the United States, has been one of the most vital themes in their historiography and social reflection. Positions on the matter developed and gained recognition in various ways, but they usually centered around the belief in the existence of the influence, differing in their estimation of the importance of its individual elements and their vitality over the time. The author takes the view that Puritan ideals have significantly influenced American society, becoming one of the strongest pillars of the American historical and cultural identity. Starting with a characterisation of some important aspects of the theology of Puritanism (covenant or federal theology), the analysis focuses on its features such as individual freedom and self-reliance, anti-authoritarianism, co-responsibility with elements of democracy, and respect for education.

Celem artykułu jest przedstawienie niektórych aspektów dyskusji na temat trwałości i znaczenia wartości purytańskich we współczesnym życiu Amerykanów. Kwestia oddziaływania XVII-wiecznej myśli teologiczno-społecznej na system wartości na początku kolonialnej, a potem państwowej rzeczywistości Stanów Zjednoczonych jest jednym z istotniejszych wątków ich historiografii i refleksji społecznej. Stanowiska w tej sprawie rozwijały się i zdobywały uznanie w różny sposób, zwykle skupiając się wokół wiary w istnienie tego oddziaływania, różniąc się poglądem na znaczenie poszczególnych jego elementów i ich żywotność. Autor stoi na stanowisku, że ideały purytańskie wywarły znaczący wpływ na społeczeństwo amerykańskie, stając się jednym z najsilniejszych filarów amerykańskiej tożsamości historycznej i kulturowej. Począwszy od charakterystyki purytanizmu, odwołującej się do ważnych aspektów teologii (teologia przymierza lub federalna), analiza koncentruje się na takich cechach, jak indywidualna wolność i samodzielność, antyautorytaryzm, współodpowiedzialność z elementami demokracji i dowartościowanie edukacji.

Czy Arminiusz był reformowanym teologiem? O stosunku Arminiusza do własnej tradycji teologicznej

100%

Dorocki D.

2018

vol. 65

issue 7: Teologia ekumeniczna

85-104

Jacob Arminius is a figure historically associated with the Reformed tradition. His theology was in a large measure reflection of this tradition. However in some important points Arminius’ views were in open contradiction to the post-reformation Calvinism. This article attempts to find an answer for the question about theological identity of the Dutch reformer. The author proposes to struggle with this problem in reference to four theological themes, characteristic for Reformed Protestantism, that is: God’s sovereignty and glory, covenant theology, monergistic soteriology and predestination. The analysis, which has been made, indicates that Leiden’s professor strongly emphasized God’s sovereignty over the creation and affirmed the opinion that an ultimate end of divine actions, including salvific acts, is His glory. But lie never forget to add that the Creator by His external activity communicate His goodness. The Arminian covenant theology also fits into the stream of Reformed thought. Its shape docs not differ from the widely accepted interpretation of this issue in the era of “early orthodoxy.” The most important differences occur in the context of soteriology. Arminius’ understanding of the relation grace-free will differed from the radical monergistic Calvinism. Due to the doctrine of prevenient grace one can speak about limited synergism in his ease. So it is in the matter of predestination. God, according to the Dutch reformer, elects to salvation according to His foreknowledge concerning the free acceptance of the grace by man. He reprobates those who stubbornly remain in their sins and, in spite of the grace, do not want to convert. Ultimately, Arminius should be considered as a “critical” Reformed theologian.

Jakub Arminiusz to postać historycznie związana z tradycją reformowaną. W dużej mierze jego teologia była odbiciem tej tradycji. W pewnych jednak istotnych kwestiach poglądy Arminiusza stały w jawnej sprzeczności z postreformacyjnym kalwinizmem. Niniejszy artykuł stara się więc znaleźć odpowiedź na pytanie o teologiczną tożsamość holenderskiego reformatora. Autor proponuje, by zmierzyć się z tym problemem w nawiązaniu do czterech motywów teologicznych, charakterystycznych dla reformowanego protestantyzmu. Chodzi o Bożą suwerenność i chwałę, teologię przymierza, monergistyczną soteriologię oraz predestynację. Poczyniona analiza wykazała, żc lejdejski profesor mocno podkreślał Bożą suwerenność nad stworzeniem oraz zgadzał się z opinią, żc ostatecznym celem Bożych działań, w których mieszczą się akty zbawcze, jest Jego chwała. Nic zapominał jednak dodać, żc Stwórca poprzez zewnętrzną aktywność udziela swej dobroci. W nurt myśli reformowanej wpisywała się także arminiańska teologia przymierza, która swym kształtem nic odbiegała od powszechnie przyjętej interpretacji tego zagadnienia w dobie tzw. wczesnej ortodoksji. Najpoważniejsze różnice pojawiają się w kontekście soteriologii. Anniniuszowe rozumienie relacji łaska-wolna wola odbiegało od skrajnie monergistyczncgo kalwinizmu. Z uwagi na naukę o uprzedzającej łasce można mówić w jego przypadku o ograniczonym synergizmie. Nic inaczej ma się u lejdejczyka kwestia predestynacji. Według holenderskiego reformatora Bóg wybiera do zbawienia zgodnie ze swą odwieczną wiedzą o akceptacji łaski przez człowieka. Potępia tych, którzy uparcie trwają w swoich grzechach i mimo łaski nic chcą się nawrócić. Ostatecznie więc należy uznać Arminiusza za „krytycznego” teologa reformowanego.

Refine search results

1 Kultura i Wartości

1 Roczniki Teologiczne

1 Dorocki D.

1 Stawiński P.

1 2022

1 2018

Search results

Wartości purytańskie a współczesność. Pytania o ich aktualność w kontekście amerykańskim

Czy Arminiusz był reformowanym teologiem? O stosunku Arminiusza do własnej tradycji teologicznej