Search results

1

Nie do powiedzenia. O głosie u Lacana, Ettinger i Woodman

100%

Kisiel A.

ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura

|

2016

|

issue 33

EN

In the picture entitled Self-portrait talking to Vince Francesca Woodman, an American photographer, endeavoured to capture her own voice. That which had been uttered became thereby unutterable, resulting in a sequence of doodles coming out of the artist’s mouth: the chain interrupted within the frame of the photograph in its attempt to reach the listener. This picture is both the space and the reason for the confrontation of two psychoanalytical views – Lacanian and Ettingerian – on the notion of the voice. While in Jacques Lacan’s thought the voice is introduced as objet petit a, inextricably bound to the Other and desire, Ettinger – author of the matrixial theory, practising psychoanalyst, artist, feminist, and member of the Second Generation after the Holocaust – defines this concept as link a, thus emphasising the connection inspired by the prenatal encounter, its fragility and intimacy. Collating these two viewpoints and the photographic art of Woodman lets one open the potentialities of the voice in the field of visual studies and consider the relationship between this notion and the senses. Such a juxtaposition challenges the boundaries of not only photography – the medium seemingly sentenced to silence – but also theory, for which the image can provide a platform of dialogue, as it relentlessly resists the reduction to solely one perspective

PL

Na zdjęciu zatytułowanym Self-portrait talking to Vince amerykańska fotograficzka Francesca Woodman postanowiła uchwycić swój własny głos. Tym samym to, co wymówione stało się niewymawialne, skutkując niezrozumiałym ciągiem esów-floresów wychodzącym z ust artystki, przerwanym jeszcze w obrębie kadru w swoim staraniu, by dotrzeć do słuchacza. Ta fotografia staje się przestrzenią i przyczyną konfrontacji dwóch psychoanalitycznych ujęć kategorii głosu: Lacanowskiego i Ettingeriańskiego. Podczas gdy u Jacques’a Lacana głos jest przedstawiony jako objet petit a, nierozerwalnie związany z Innym i pragnieniem, Ettinger – twórczyni teorii macierzy [matrixial theory], praktykująca psychoanalityczka, artystka, feministka i potomkini ocalałych z Zagłady – opisuje to pojęcie jako link a, kładąc nacisk na połączenie inspirowane spotkaniem prenatalnym oraz związaną z nim kruchością i intymnością. Zderzenie ze sobą tych dwóch stanowisk oraz twórczości Woodman pozwala nam otworzyć wspomnianą kategorię na studia wizualne i postawić pytanie o związki głosu ze zmysłami. Taka jukstapozycja przesuwa granice zarówno fotografii – medium, zdawałoby się, skazanego na milczenie – jak i teorii, wobec której zdjęcie może stworzyć w swych ramach przestrzeń dialogu, uporczywie opierając się redukcji do wyłącznie jednego punktu widzenia.

2

Przełamując spojrzenie Orfeusza. Praca (anty)archiwalna Brachy L. Ettinger

80%

Kisiel A.

ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura

|

2020

|

issue 41

97-110

EN

Bracha L. Ettinger’s artistic series, Eurydice, is grounded upon a historical photograph from the liquidation of the Mizoch ghetto on 14 October 1942, depicting naked women and children waiting to be executed. The artist treats this picture as a basis of her artworks and covers it with layers of paint. It is, however, difficult to identify this art as archival. By means of her artistic procedures, Ettinger endeavours to free her paintings from the bounds of representation; what she does is – as I claim – (anti-)archival work. This article aims at studying the relation between Ettinger’s oeuvre and the photographic archive. First, I try to point out the insufficiency of the archive and to identify Ettingerian attempts to work it through. Second, I discuss the notion of the gaze in the matrixial psychoanalysis. Just as the look of Orpheus sends Eurydice back to the Underworld, the spectator’s gaze may kill the women from Mizoch again; this is the impasse Ettinger strives to break.

PL

Seria malarska Brachy L. Ettinger Eurydice w dużej mierze opiera się na historycznym zdjęciu z likwidacji getta w Mizoczu dnia 14 października 1942. Fotografia ta, przedstawiająca nagie kobiety i dzieci czekające na egzekucję, staje się dla Ettinger bazą, na którą artystka nakłada kolejne warstwy farby. Trudno jednak określić tę sztukę mianem archiwalnej. Swoimi działaniami artystycznymi Ettinger próbuje uwolnić się z oków reprezentacji, wykonując tym samym, jak staram się pokazać, pracę (anty)archiwalną. Szkic ten bada związki twórczości Ettinger z archiwum fotograficznym. Po pierwsze, staram się wykazać niewystarczalność archiwum i zidentyfikować Ettingeriańskie próby jego przepracowania. Po drugie, przybliżam termin spojrzenia w psychoanalitycznej teorii macierzy. Spojrzenie widza – niczym wzrok Orfeusza, odsyłający Eurydykę do zaświatów – może ponownie uśmiercić kobiety z Mizocza; Ettinger stara się przełamać ten impas.

3

Dotykalna trauma: o geście artystycznym Brachy L. Ettinger

80%

Kisiel A.

Narracje o Zagładzie

|

2018

|

issue 4

138-162

PL

Niniejszy artykuł poświęcony jest twórczości Brachy L. Ettinger – izraelskiej artystki, autorki teorii macierzy, psychoanalityczki, feministki oraz córki Żydów ocalonych z Holokaustu – zarówno w jej aspekcie teoretycznym, jak i artystycznym. Autorka stara się dowieść, że artystyczny gest Ettinger jest zarazem ucieleśnieniem niemal bezgranicznej bliskości względem traumatycznych wydarzeń oraz chwytem wywołującym w widzach zawieszenie rozróżnienia na to, co teraz, i to, co już minione, oraz na to, co obecne, i na to, co już nie. Uściślając, gest staje się zabiegiem zdolnym ukierunkować widza na traumatyczne doświadczenie Innego. Jak Ettinger sama przyznaje, w jej pracy teoria i sztuka są ze sobą niezwykle mocno związane; niniejszy artykuł stara się podążać podobną drogą i podejmuje próbę pokazania, jak te dwie instancje wzajemnie na siebie wpływają w twórczych transformacjach. Autorka artykułu rozpoczyna od omówienia techniki artystycznej stosowanej przez Ettinger, jej ujęcia traum(y) oraz pamięci w perspektywie teorii macierzy. Następnie, podejmuje się interpretacji wybranych obrazów z najsławniejszej serii Ettinger – Eurydice, opartych na fotografii prowadzonych na stracenie nagich kobiet z getta w Mizoczu, wykonanej w 1942 roku, a także dzieł przywołujących figurę matki. Obrazy te są odczytywane poprzez pryzmat takich pojęć, jak między innymi trauma świata oraz fort/da. Ponadto, artykuł sugeruje, w jaki sposób etyczny potencjał wybranych pojęć Ettinger znajduje zastosowanie w jej praktyce artystycznej.

EN

The article focuses on both theoretical and artistic activities of Bracha L. Ettinger, an Israeli artist, author of the matrixial theory, psychoanalyst, feminist, and daughter of Holocaust survivors. It endeavours to prove that Ettinger’s artistic gesture – on the one hand – stands for almost-borderless closeness to traumatic events and – on the other hand – may occasion the viewer’s suspension between such notions as now and then or presence and absence. To specify, it attempts to demonstrate that gesture can move the viewer towards the traumatic experience of the Other. As Ettinger herself admits that in her case art and theory are strongly interconnected, this article follows a similar path, trying to show how these two instances affect each other in a productive way. The article begins with an introduction to Ettinger’s artistic technique, the notion of trauma(s) in her oeuvre, and the matrixial take on memory. It moves on to the interpretation of chosen paintings from Ettinger’s most famous series, Eurydice, based on the 1942 picture of the execution of naked women in the Mizocz ghetto, and of selected works of art with a mother theme; these artworks are read through the prism of, among others, the trauma of the World and the fort/da game. Lastly, the article hints at ethical implications of chosen Ettingerian concepts that apply to the aesthetic practice.

Refine search results

2 ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura

1 Narracje o Zagładzie

3 Kisiel A.

1 2020

1 2018

1 2016

Nie do powiedzenia. O głosie u Lacana, Ettinger i Woodman

Przełamując spojrzenie Orfeusza. Praca (anty)archiwalna Brachy L. Ettinger

Dotykalna trauma: o geście artystycznym Brachy L. Ettinger