Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Refine search results

Journals help

  1. 1 Język Polski

Authors help

  1. 1 Pogwizd S.

Years help

  1. 1 2021

Results found: 1

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  terminologia meteorologiczna
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1

O pochodzeniu i rozwoju semantycznym leksemu pluta jako przykładzie zbieżności polsko-wschodniosłowackich w leksyce meteorologicznej

100%
Pogwizd S.
Język Polski
|
2021
|
vol. 101
|
issue 3
113-121
PL
W tekście jest omawiany przykład jednostki leksykalnej wspólnej dla języka polskiego oraz dialektów wschodniosłowackich. Analiza leksykalno-semantyczna pol. pluta ‘deszczowa pogoda’ oraz wsch.-sła. pľuta/pluta ‘ts.’ jest przeprowadzana na tle ogólnosłowiańskim. W badaniach wykorzystuje się materiał słownikowy, atlasy językowe oraz kartoteki słowników. Oprócz podstawowego znaczenia określającego niepogodę leksem nazywa także obiekty i zjawiska związane z wodą, wilgocią, np. brody, kałuże, niewielkie stawy, jeziorka, powódź. Stanowi również podstawę niektórych hydronimów. W artykule porusza się zagadnienie etymologii. Praformę stanowi *pľuta, która wywodzi się od pie. rdzenia *pleu̯- ‘płynąć, ciec, wylewać’. Wyraz zestawia się z kontynuantami pokrewnego homonimu psł. *pluta. Płnsłow. *pľuta ma znacznie ograniczony zasięg. Mając na uwadze możliwość pożyczki do języków ukraińskiego i białoruskiego oraz niejednoznaczną etymologię dłuż. plut/pluta, można uznać, że wyraz najprawdopodobniej stanowi wspólną, polsko-wschodniosłowacką innowację leksykalno-semantyczną.
EN
The text discusses an example of a lexical unit which is common to the Polish language and the eastern Slovak dialect. A lexical-semantic analysis of the Polish pluta ‘wet weather’ and the East Slovak pľuta/pluta ‘idem’ is conducted in the all-Slavic context. Research utilizes dictionary materials, linguistic atlases and index cards of dictionaries. Apart from the basic meaning which denotes wet weather, the lexeme also refers to objects and phenomena associated with water, wetness, e.g. fords, puddles, small ponds, little lakes, floods. It is also the basis of certain hydronyms. The article discusses the problem of etymology. The proto-form is constituted by *pľuta, which is derived from the PIE root *pleu̯- ‘to flow, to stream, to overflow’. The word is compared with the descendants of the cognate Proto-Slavic homonym *pluta. The northern Slavic *pľuta has a much more limited range. Considering the possibility of borrowing to the Ukrainian and the Belarusian language and the ambiguous etymology o the Lower Sorbian plut/pluta, the word in question most likely constitutes a common Polish-eastern Slovak lexical-semantic innovation.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.