Search results

1

Terminologia matematyczna w "Nowym dykcjonarzu" Michała Abrahama Troca na tle polskiej i europejskiej tradycji naukowej. Prolegomena

100%

Kuryłowicz B.

Język Polski

|

2019

|

vol. 99

|

issue 3

62-71

PL

Artykuł prezentuje wyniki wstępnych badań dotyczących terminologii matematycznej zebranej przez M.A. Troca w Nowym dykcjonarzu (1764). Terminy nauk matematycznych, do których w XVIII wieku należały: arytmetyka, geometria, astronomia, astrologia, geografia, mechanika, optyka, zostały ukazane w kontekście zmian wywołanych siedemnastowieczną rewolucją naukową oraz szerzej na tle dziejów polskich nauk matematycznych. Przedstawione analizy wyraźnie pokazują, że stan zarejestrowanej przez Troca terminologii matematycznej jest silnie skorelowany z procesami, które dokonywały się w europejskiej i polskiej nauce końca XVII i początku XVIII stulecia. W badanym materiale obserwujemy wysoką frekwencję terminów matematycznych, wśród których dominuje słownictwo geometryczne i arytmetyczne. Taki stan rzeczy wskazuje na przewartościowanie języka polskiej nauki i uczynienie z matematyki powszechnego i uniwersalnego narzędzia opisu świata.

EN

The article presents the results of preliminary research on mathematical terminology collected by M. A. Troc in “Nowy dykcjonarz” (1764). The terms of mathematical sciences, which in the eighteenth century included arithmetic, geometry, astronomy, astrology, geography, mechanics and optics, were shown in the context of changes caused by the seventeenth-century scientific revolution, and more widely, against the background of the history of Polish mathematical sciences. The presented analyses clearly show that the state of the mathematical terminology registered by Troc is strongly correlated with the processes that took place in the European and Polish science at the end of the seventeenth and the beginning of the eighteenth century. In the examined material we observe a high frequency of mathematical terms, among which geometric and arithmetic vocabulary dominates. This situation depicts the re-evaluation of the language of Polish science and the process of mathematics becoming a common and universal tool of world description.

2

„Rossicum” – ewolucja pojęcia w nauce rosyjskiej od XIX do XXI wieku

100%

Troyak I.

Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi

|

2015

|

issue 9

31-40

EN

The article analyses the meaning attributed to the term “Rossica” in Russian bibliography and book science, from the moment of its coining in the 19th c. until today. The reconstruction of the changes in its understanding was performed on the basis of the review of the acquisition rules adopted in the “Rossica” collections of the two largest libraries in Russia: the Russian National Library in St. Petersburg and the Russian State Library in Moscow. The term “Rossica” appeared in Russian bibliographical works during the second half of the 19th c. After in 1850, a special collection bearing that name was instituted at the Imperial Public Library in St. Petersburg. The “Rossica” collection was supposed to accumulate writings related to Russia, published in foreign languages, both outside of and within Russia. Since the eighteen-sixties, the originals or copies of materials designated as “Rossica”, were regularly gathered at the Rumiantsev Museum in Moscow, thelibrary that later on, formed the core of the Russian State Library. But, writings in foreign languages published within the Russian state borders, were not included into the “Rossica” collection of the Russian State Library. After the October Revolution of 1917, the term “Rossica” was predominantly used with respect to publications stemming from the pre-Soviet times. A similar term, “Sovietica” appeared in use, which denoted foreign materials related to the new state. Nevertheless, the criteria of selection in both libraries in question did not change. In 1995, as a result of the “All-Russian Conference concerning the ≪Rossica ≫ Issue”, a recommendation was published, according to which the “Rossica” were to be considered identical with “exteriorica”. This meant that from then on the term “Rossica” encompassed publications related to Russia but printed outside the country. Nevertheless, “rossica” remains one of the most ambiguous concepts used in Russian library science. This is caused by the fact that Russian bibliographical terminology, due to insuffi cient number of scientifi c publications dealing with it, still remains underdeveloped.

PL

W artykule dokonano analizy znaczeń jakie nadawano pojęciu „rossica” w rosyjskiej bibliografii i nauce o książce od chwili jego pojawienia się w XIX w. do dnia dzisiejszego. Rekonstrukcja funkcjonowania danego terminu była możliwa dzięki analizie zasad gromadzenia zbiorów kolekcji „rossica”, jakimi kierowano się w dwóch największych bibliotekach kraju – Rosyjskiej Bibliotece Narodowej i Rosyjskiej Bibliotece Państwowej. Termin „rossica” pojawił się w rosyjskich pracach bibliograficznych w drugiej połowie XIX wieku w związku z powstaniem w Cesarskiej Bibliotece Publicznej w 1850 r. oddziału o tej samej nazwie, w którym gromadzono utwory dotyczące Rosji opublikowane w obcych językach zarówno w samej Rosji, jak i poza jej granicami. Od lat sześćdziesiątych XIX wieku oryginały oraz kopie materiałów uznanych za „rossica” zaczęły regularnie wpływać do Muzeum im. Rumiancowa, którego księgozbiór stał się później podwalinami Rosyjskiej Biblioteki Państwowej. Jednak utwory w językach obcych, które opublikowano na terytorium Rosji, nie były przedmiotem gromadzenia kolekcji „rossicow” w Rosyjskiej Bibliotece Państwowej. Po rewolucji październikowej i utworzeniu ZSRR termin „rossica” zaczął być stosowany przeważnie w stosunku do okresu przedrewolucyjnego. W tych czasach pojawiło się pojęcie „sovietica”, oznaczające materiały zagraniczne odnoszące się do nowego państwa. Jednak kryteria doboru gromadzonych materiałów w obu bibliotekach w istocie pozostały niezmienione. W wyniku postanowień „Wszechrosyjskiej narady dotyczącej problematyki rossicow” z 1995 r. wydano rekomendację, w myśl której „rossica” utożsamiono z „exterioricami”, tj. od tego momentu zaliczano do nich druki wydane poza granicami Rosji, ale w jakiś sposób z nią związane. Mimo to „rossica”, tak jak poprzednio, pozostały jednym z najbardziej niejednoznacznych pojęć stosowanych w rosyjskim bibliotekoznawstwie. Wynika to z faktu, iż aparat terminologiczny w tym zakresie, na skutek małej liczby publikacji naukowych, jest wciąż niedopracowany.

3

Interdyscyplinarność a terminologia w kształceniu logopedycznym oraz w logopedii

100%

Osowicka-Kondratowicz M.

Prace Językoznawcze

|

2017

|

issue XIX/1

121–136

EN

One consequence of the interdisciplinary nature of logopaedics is differences in terminology and descriptions between logopaedics, linguistics and medicine, even at the level of basic terminology. The difference is evident in logopaedics as a science, in the process of diagnosis and therapy between cooperating specialists and in the training of future speech therapists, right from the first steps in their education. The article discusses some selected differences in the terminology and descriptions between logopaedics and the disciplines on the research of which logopaedics relies. Moreover, the terminology of logopaedics is considered from the perspective of linguistics (mainly phonetics) and medicine

PL

Jedną z konsekwencji interdyscyplinarności w logopedii jest występowanie różnic w stosowanej terminologii oraz opisach pomiędzy logopedią a językoznawstwem i medycyną, nawet na poziomie podstawowej terminologii. Ujawnia się to w logopedii jako nauce, na etapie diagnozy i terapii logopedycznej pomiędzy współpracującymi ze sobą specjalistami, a także w procesie kształcenia przyszłych logopedów, i to już od początkowych etapów edukacji. W artykule przedstawiono wybrane różnice w opisie i stosowanych terminach pomiędzy logopedią a dyscyplinami, z których dorobku ona korzysta oraz poddano ocenie terminologię logopedyczną z perspektywy takich dyscyplin, jak językoznawstwo (głównie fonetyka) i medycyna.

Refine search results

1 Język Polski

1 Prace Językoznawcze

1 Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi

1 Kuryłowicz B.

1 Osowicka-Kondratowicz M.

1 Troyak I.

1 2019

1 2017

1 2015

Terminologia matematyczna w "Nowym dykcjonarzu" Michała Abrahama Troca na tle polskiej i europejskiej tradycji naukowej. Prolegomena

„Rossicum” – ewolucja pojęcia w nauce rosyjskiej od XIX do XXI wieku

Interdyscyplinarność a terminologia w kształceniu logopedycznym oraz w logopedii