Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 5

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  terminology,
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Content available remote

„Po terminologii poznacie ich…”: w poszukiwaniu differentia specifica współczesnego językoznawstwa

100%
Łozowski P.
Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego
|
2020
|
vol. 76
121-131
PL
Artykuł stanowi próbę zidentyfikowania pojęcia oraz towarzyszącej mu terminologii, jakie mogłyby służyć za differentia specifica polaryzacji współczesnej sceny językoznawczej. Po krytycznej ocenie terminów system, symbol, funkcjonalizm, konwencjonalizm wskazuje się na terminologię wyrażającą pojęcie ‘kontinuum/ciągłość’ jako potencjalną cechę odróżniającą językoznawstwo strukturalne/generatywne od językoznawstwa funkcjonalnego/kognitywnego. Następnie dokonuje się przeglądu obecności/nieobecności tej terminologii w 11 najnowszych (2015–2019) zeszytach trzech wybranych polskich czasopism językoznawczych.
EN
“By their terminology you shall know them...”: in search of the differentia specifica of modern linguistics. Summary: In the article, an attempt is made to identify the notion and its corresponding terminology that could serve the purposes of the differentia specifica of the ongoing polarisation of modern linguistics. As the terms system, symbol, functionalism, and conventionalism are found inadequate, it is the notion ‘continuum’, and its terminology, that is claimed to possibly tell apart the two ends (structural/generative and functional/ cognitive, respectively) of the linguistic cline. What follows is a report on whether or not, and to what extent, the ‘continuum’ terminology features in the latest 11 issues (2015–2019) of the three selected Polish journals of general linguistics. Keywords: terminology, continuum, continuity, structural linguistics vs. cognitive linguistics
2
Content available remote

O potrzebie nowej systematyzacji terminologii (meta)leksykograficznej. Na marginesie prac nad Wielkim słownikiem języka polskiego PAN

100%
Żmigrodzki P.
Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego
|
2020
|
vol. 76
195-206
PL
Zdaniem autora potrzeba nowej systematyzacji terminologii leksykograficznej i metaleksykograficznej wynika ze znacznego rozwoju leksykografii w ciągu ostatnich kilkunastu lat, przede wszystkim „rewolucji cyfrowej”. Niektóre tradycyjnie ustalone terminy, jak np. megastruktura, powinny być teraz zupełnie inaczej interpretowane, pojawiły się nowe. Innym ważnym zadaniem jest translacja terminów angielskich używanych w leksykografii zagranicznej na język polski, a także terminów utworzonych na gruncie polskim (m.in. w trakcie opracowywania Wielkiego słownika języka polskiego PAN) na język angielski. Autor postuluje potrzebę nowego opracowania terminologii leksykograficznej, które powinno mieć formę leksykonu albo podręcznika do leksykografii. Aktualnie dostępne publikacje, szczególnie polskie, nie uwzględniają najnowszego stanu wiedzy.
EN
On the need for a new systematization of (meta)lexicographical terminology. In connection with the work on the PAN Great Dictionary of Polish The author of the article argues that there is a need for a new systematization of lexicographical and metalexicographical terminology, which results from a significant development of lexicography and, in particular, from the “digital revolution”. Some traditionally established metalexicographical terms, e.g. megastructure, should now be reinterpreted; new terms have been coined. Another important issue is the translation of the (mostly English) terms used in international metalexicographical discourse into Polish, as well as the translation of the terms coined in Polish metalexicography (during the preparation of the PAN [Polish Academy of Sciences] Great Dictionary of Polish) into English. The author calls for a new systematization of the lexicographical terminology, preferably in the form of a lexicon or a textbook. Currently available publications, especially those published in Polish, do not take into account the latest developments in lexicographic terminology. Keywords: lexicography, metalexicography, terminology, electronic dictionaries
3
Content available remote

Abundance, conflict and insufficiency in loan terminology

100%
Witalisz A.
Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego
|
2020
|
vol. 76
165-179
EN
The paper addresses problematic issues within linguistic borrowing terminology, which is often used inconsistently in language contact studies, and though abundant, it appears insufficient, as the latest research shows. The challenges a present-day language contact researcher faces are related to terminological imprecision, ambiguity, and the overlapping and overlaying of loan terms exploited in the description of language contact outcomes. Terminological discrepancies are multifactorial and have been caused, among others, by multilingualism of research, lack of terminological equivalence both within monolingual and multilingual settings, and the multiplicity of conceptual frameworks and research methods. Yet, despite loan terminology richness, some of the newly-appearing loan developments, induced by intensive language contact and speakers’ creativity, cannot be squeezed into the available typologies. An illustration of the abundance, conflict and insufficiency in loan terminology is based on European, American and Asian studies on linguistic borrowing published over the last century.
PL
Artykuł omawia zagadnienia problematyczne w obrębie terminologii zapożyczeń językowych, która bywa stosowana niekonsekwentnie, i choć zasobna, to, jak pokazują najnowsze badania, jest niewystarczająca do opisu wszystkich wytworów językowych powodowanych wpływem obcym. Wyzwaniem dla współczesnego językoznawcy kontaktu są niejednoznaczność i brak precyzji terminologicznej, jak też zazębianie i nawarstwianie się terminów. Rozbieżności terminologiczne mają podłoże wieloczynnikowe i powodowane są, między innymi, wielojęzycznością badań, brakiem terminologicznej ekwiwalencji międzyjęzykowej, jak i w obrębie jednego języka, mnogością ujęć teoretycznych i metodologii. Pomimo bogactwa terminologii zapożyczeniowej, niektóre nowe formy językowe powodowane wpływem obcym i kreatywnością użytkowników języka nie dają się ująć w dostępne typologie. Podstawą ilustracji zasobności, konfliktu i niedostatku terminologicznego w obrębie zapożyczeń są prace europejskie, amerykańskie i azjatyckie na temat zapożyczeń językowych, opublikowane na przestrzeni ostatnich stu lat.
4
Content available remote

Eksplicytacja: zjawisko --> koncept --> termin w perspektywie metodologii modelu składni propozycjonalnej. Lingwistyczny głos w dyskusji o uniwersaliach translatologicznych

80%
Szumska D., Ozga K.
Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego
|
2020
|
vol. 76
409-423
PL
Celem artykułu jest wykazanie, iż warto dokonać komparatystycznej inwentaryzacji zapleczy pojęciowoterminologicznych przekładoznawstwa i lingwistycznych badań nad tekstem. Punktem wyjścia takiej operacji winno być dążenie do konfrontacji stosowanych metajęzyków w ramach dyskursów naukowych obu obszarów badawczych pod kątem identyfikacji wspólnych kategorii pojęciowych i eliminacji sprzecznych z kluczowym w analizie tekstu założeniem oddzielania płaszczyzny formy od płaszczyzny treści założeń metodologicznych. Pozwoliłoby to na wypracowanie wartości dodanej w postaci wspólnej płaszczyzny komunikacji do wymiany doświadczeń badawczych, której istnienie wydaje się konieczne dla rozwoju obu dyscyplin. Wątkiem empirycznym w prezentowanych rozważaniach jest – stosownie do ich tytułu – wykazanie przy pomocy aparatu metodologicznego składni predykatowo-argumentowej amorficzności stosowanego w badaniach przekładoznawczych terminu „eksplicytacja” i propozycja doprecyzowania odpowiadającej mu kategorii pojęciowej.
EN
Explicitation: phenomenon → concept → term from the perspective of the methodology of propositional syntax. A linguistic contribution to the dispute over translation universals. Summary: The article aims to demonstrate that it is worthwhile to carry out a comparative analysis of the conceptual and terminological inventories of translatology and text linguistics. The inquiry should start by juxtaposing the metalanguages used in the research within these two areas of study, with a view to identifying conceptual categories common to both fields and eliminating those methodological assumptions which contradict the key assumption of text analysis, i.e. the separation of the plane of form from the plane of content. Through this it would be possible to achieve an added value by establishing a common ground for sharing research experiences, which appears to be the sine qua non for the development of both disciplines. The empirical strand of the article consists in demonstrating – with the help of the methodological apparatus of predicate-argument syntax – the amorphousness of the term ‘explicitation’ used in translation studies and in outlining a proposal for defining more precisely the conceptual category associated with the term. Keywords: explicitation, translation universals, translatology, propositional syntax, predicate-argument structure, terminology, metalinguistics
5
Content available remote

O wybranych terminach nauki o organizacji wypowiedzenia. Uwagi wstępne

80%
Kozłowska A.
Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego
|
2020
|
vol. 76
95-105
PL
Głównym celem artykułu jest zarysowanie problemów związanych z potrzebą stworzenia siatki pojęć subdyscypliny lingwistycznej, która – choć projektowana już w pismach Ferdynanda de Saussureʼa – nie doczekała się ciągle dostatecznego opracowania. Mowa o obszarze, który nadal nie ma w pełni adekwatnej i powszechnie rozpoznawalnej nazwy, a który Jadwiga Wajszczuk określa mianem „«aktualnej» organizacji wypowiedzenia” – o dziale lingwistyki mowy zajmującym się omówieniem hierarchicznie zorganizowanych warstw wypowiedzenia, rozumianego jako jednostka planu parole. Tekst zawiera przegląd kilku zaproponowanych dotychczas terminów; wskazuje też zjawiska, które domagają się wyodrębnienia i odpowiedniego nazwania. Stanowi to punkt wyjścia refleksji metodologicznej na temat budowania siatki terminologii nowo opracowywanej dyscypliny.
EN
The paper attempts to outline the problems with the coining of terms is a linguistic subdiscipline, which – though designed by Ferdinand de Saussure – has not been sufficiently developed so far. It is an area that still lacks a fully adequate and widely recognized name, and has been referred to by Jadwiga Wajszczuk as a “«current» organization of an utterance”. It can be considered a subdiscipline of the linguistics of speech, focused on hierarchically organized layers of an utterance seen as a unit of parole. Reviewing some of the terms proposed so far and indicating concepts that should be distinguished and properly named serve as a starting point for methodological reflection on the building of terminology related to the newly developed discipline.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.