Search results

1

Działania podejmowane przez władze diecezjalne w związku z dekretem Rady Państwa PRL z dnia 31 grudnia 1956 r. o organizowaniu i obsadzaniu stanowisk kościelnych, na przykładzie wybranych diecezji

100%

STĘPIEŃ M.

Prawo Kanoniczne

|

2016

|

vol. 59

|

issue 2

109-140

EN

After World War II, the Communists assumed power in Poland. Their actions were aimed at rapid implementation of the principles of Marxist philosophy through, among others, reducing and then preventing the functioning of the opposition. At the front of the ideological struggle stood also the Catholic Church, whose activity was considered by the state as a major obstacle in achieving the set goals. The pastoral activity of the Church in Poland was curbed considerably at that time, and in many cases was even impossible. At the beginning of 1957, the Decree of the State Council of 31 December 1956 on creating and staffing church positions came into force. This decree was less restrictive towards the clergy of the Catholic Church in Poland than the previous regulations in this matter. The activity of the state bodies focused on preventing the people who were considered hostile to the regime of the People’s Republic of Poland from being appointed to the positions of pastors and parish administrators. The Decree is the evidence of breaking the law by the state officials in order to impede the Church. The article describes the operation of the diocesan authorities taken in connection with the Decree of the State Council of the People’s Republic of Poland of 31 December 1956 on the organization and staffing of Church, based on selected dioceses.

PL

Rada Państwa Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej wydała dekret z dnia 9 lutego 1953 r. o obsadzaniu duchownych stanowisk kościelnych. Na mocy tego aktu prawnego władze komunistyczne w Polsce kontrolowały działalność duchownych Kościoła katolickiego, dowolnie interpretując ich zachowania i bardzo często uznając je za sprzeczne z przepisami obowiązującego prawa. Biskupi polscy podkreślali, że organy państwowe, wykonując te normy, nagminnie postępowały w sposób bezprawny. Episkopat wielokrotnie postulował wprowadzenie zmian w przepisach, aby uniemożliwić tego rodzaju bezprawne działania. W końcu 1956 r. władze państwowe podjęły rozmowy na forum Komisji Wspólnej przedstawicieli Rządu PRL i Episkopatu Polski. W konsekwencji Rada Państwa wydała dekret z dnia 31 grudnia 1956 r. o organizowaniu i obsadzaniu stanowisk kościelnych. Nowy akt prawny był mniej restrykcyjny w stosunku do duchownych, ale mimo to władze komunistyczne ciągle wykorzystywały zawarte w nim normy do instrumentalnego kontrolowania działalności księży. Przede wszystkim dotyczyło to kandydatów mających objąć stanowiska proboszczów i administratorów parafii. Wraz z wejściem w życie nowych przepisów władze państwowe nadal używały ich do bezprawnego wpływania na organizowanie i obsadzanie stanowisk kościelnych. Posługiwano się szantażem wobec Episkopatu Polski, sugerując możliwość wprowadzenia w przyszłości bardziej restrykcyjnych przepisów, w przypadkach, gdy strona kościelna nie zechce pójść na daleko idące ustępstwa w tej kwestii. W pierwszej połowie 1957 r. do Konferencji Episkopatu Polski napływały informacje z poszczególnych diecezji o niezgodnych z prawem postępowaniach organów państwowych w zakresie organizowania i obsadzania stanowisk kościelnych. Władze państwowe nagminnie posługiwały się w procedurze niesprawdzonymi, a wręcz fałszywymi informacjami, formułując zastrzeżenia w stosunku do kandydatów na proboszczów i administratorów parafii. Działalność organów państwowych skupiała się na dążeniu do uniemożliwienia mianowania na stanowiska proboszczów i administratorów parafii osób, które władze uważały za nieprzychylne ustrojowi Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. W latach sześćdziesiątych ubiegłego wieku władze cywilne podjęły próby blokowania nominacji proboszczów i administratorów parafii poprzez sprawdzanie, czy osoby te przedkładały administracji państwowej sprawozdania z nauki religii i prowadzenia księgi inwentarzowej. Od złożonych deklaracji podporządkowania się tym wymogom zainteresowanych osób uzależniano odstąpienie od wydania zastrzeżeń przed nominacjami na stanowiska kościelne. Taki stan prawny dotyczący organizacji i obsadzania stanowisk kościelnych trwał aż do zmiany ustroju w Polsce w 1989 r., chociaż w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych władze państwowe postępowały w tym względzie mniej represyjnie.

2

Jarmo Jääskeläinen – „imigrant z polską duszą”

100%

Hučková J.

Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication

|

2017

|

vol. 20

|

issue 29

47-58

EN

Polish topics occupy an important place in the work of the Finnish filmmaker Jarmo Jääskeläinen. Since the 70s he made his films outside censorship, and his penetrating gaze on the Polish reality allowed glimpse its dimensions closely invisible or ignored. While maintaining fidelity to the facts, he talks about the most important problems, stages the phenomena of contemporary Polish history, society, culture.

PL

Jarmo Jääskeläinen – „immigrant with Polish soul” Polish topics occupy an important place in the work of the Finnish filmmaker Jarmo Jääskeläinen. Since the 70s he made his films outside censorship, and his penetrating gaze on the Polish reality allowed glimpse its dimensions closely invisible or ignored. While maintaining fidelity to the facts, he talks about the most important problems, stages the phenomena of contemporary Polish history, society, culture.

3

Zespół Archiwum Prymasa Polski w zasobie Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie

100%

Krucki Ł., Mizerka J.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2018

|

vol. 110

231-256

EN

The Archdiocesan Archive in Gniezno, which was created in 1960, includes, among others, the Primate of Poland Archive from the period of the interwar, war and post-war (until 1948). The Primate of Poland Archive is divided into three sections. Section I (The Primate of Poland) encompasses the issues connected with the broadly understood church and state activity of two primates, Edmund Dalbor and August Hlond and it includes 228 archival units. Section II (the Gniezno and Poznań Ordinaries) focuses on the issues connected to the activity of Archbishops Edmund Dalbor and August Hlond as the Gniezno and Poznań ordinaries and includes 105 archival units. Section III (The Protector of Emigration Affairs) refers to various issues connected with the primates’ activity among the Polish community abroad (also among seasonal workers) during the interwar period; it has 120 archival units. In addition, Section IV (The war period) was created, which includes 40 archival units. The Primate of Poland Archive is a valuable source for the history of the Church, Poland and the Polish community abroad in the years 1919-1948.

PL

Archiwum Archidiecezjalne w Gnieźnie, które zostało powołane do istnienia w 1960 r., skupia w swoim zasobie m.in. Archiwum Prymasa Polski z okresu międzywojennego, wojennego oraz powojennego (do 1948 r.). Archiwum Prymasa Polski w swojej strukturze dzieli się na trzy działy. Dział I (Prymas Polski) obejmuje sprawy związane z szeroko pojmowaną aktywnością kardynałów Edmunda Dalbora i Augusta Hlonda na polu kościelnym i państwowym i w swoim zasobie skupia 228 jednostek archiwalnych. Dział II (Ordynariusz gnieźnieński i poznański) skupia się na sprawach odnoszących się do działalności arcybiskupów Edmunda Dalbora i Augusta Hlonda jako ordynariuszy gnieźnieńskich i poznańskich i obejmuje 105 jednostek archiwalnych. Dział III (Protektor Spraw Wychodźstwa) podejmuje różnorodne kwestie związane z aktywnością prymasów okresu międzywojennego wśród Polonii oraz wśród polskich emigrantów i robotników sezonowych, licząc 120 jednostek archiwalnych. Dodatkowo został wyodrębniony dział IV – „okres wojenny”, który liczy 40 jednostek archiwalnych. Archiwum Prymasa Polski stanowi zatem cenne źródło do poznania historii Kościoła, Polski i Polonii w latach 1919-1948.

4

Inspiracje adhortacji apostolskiej Querida Amazonia dla duszpasterstwa w Polsce

88%

Lipiec D.

Roczniki Teologiczne

|

2020

|

vol. 67

|

issue 6

55-67

EN

Apostolic exhortation Querida Amazonia is a rapport of the assembly of the Synod of bishops called: The Amazon: New Paths for the Church and for an Integral Ecology. The indications of Pope Francis enumerated in the exhortation are universal and, therefore, they can also refer to other local Churches. They can also be used by the Polish priests. The article presents the possible ways of using some of the Pope’s indications in the Polish Church. The first part of the article is a debate on the necessity for evangelization. The arguments which are used by Pope Francis to indicate the need to continue and develop spreading of the Gospel are a current issue also in Poland. It is necessary, as it is stated in part 2 of the article, to use inculturation in its various aspects. Although the inculturation in the evangelization of the people who live in the Amazon basin is different than the evangelization of the Polish society, it is still indispensable for the efficiency of the pastoral ministry. The third part of the article is devoted to the problems connected with building active Christian communities. The process, both in Poland and in Amazonia, encounters similar problems, therefore, the solutions given by Pope Francis may also prove useful for the Polish pastoral care.

PL

Adhortacja apostolska Querida Amazonia jest pokłosiem zgromadzenia synodu biskupów na temat „Amazonia: nowe drogi dla Kościoła i ekologii integralnej”. Wskazania papieża Franciszka w niej zawarte mają w dużej części charakter uniwersalny i można odnieść je do innych Kościołów lokalnych. Mogą one mieć zastosowanie także dla duszpasterstwa w Polsce. W artykule zostały ukazane możliwości zastosowania niektórych zaleceń papieskich w realiach Kościoła w Polsce. Pierwsza część artykułu traktuje o konieczności ewangelizacji. Przedstawione przez Franciszka argumenty przemawiające za kontynuacją i rozwojem przekazu Dobrej Nowiny w Amazonii są aktualne również w Polsce. Konieczne jest także – o czym jest mowa w drugiej części – stosowanie inkulturacji w różnych jej aspektach. Jakkolwiek inkulturacja w ewangelizacji ludów dorzecza Amazonki i społeczeństwa polskiego ma inny kształt, to dla efektywności działalności pastoralnej jest ona niezbędna. Trzecia część artykułu została poświęcona problemom związanym z budowaniem żywych wspólnot chrześcijańskich. Procesowi temu, w Amazonii i w Polsce, towarzyszą podobne problemy, dlatego ich rozwiązania proponowane przez Franciszka dla Kościoła w Ameryce Południowej mogą – po zaakomodowaniu – okazać się skuteczne w duszpasterstwie polskim.

Refine search results

1 Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

1 Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication

1 Prawo Kanoniczne

1 Roczniki Teologiczne

1 Hučková J.

1 Krucki Ł.

1 Lipiec D.

1 Mizerka J.

1 STĘPIEŃ M.

1 2020

1 2018

1 2017

1 2016

Działania podejmowane przez władze diecezjalne w związku z dekretem Rady Państwa PRL z dnia 31 grudnia 1956 r. o organizowaniu i obsadzaniu stanowisk kościelnych, na przykładzie wybranych diecezji

Jarmo Jääskeläinen – „imigrant z polską duszą”

Zespół Archiwum Prymasa Polski w zasobie Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie

Inspiracje adhortacji apostolskiej Querida Amazonia dla duszpasterstwa w Polsce