Search results

1

Nil Słowackiego

100%

Krysowski O.

Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo

|

2015

|

issue 5(8)

357-375

EN

The ways of presenting the Nile, as well as its roles in the works of Słowacki are to a large extent related to types of literary entity’s creation. Sometimes the river improves the cognitive opportunities, but sometimes it limits them. At times it appears to be the axis of the world, a place from which one can see the reality with a divine eye. Sometimes, however, it narrows down the perspective, blurs one’s sensitivity and leads one to a tanatic space like the mythological Styx does. The diversity of the river’s images and functions is driven mainly by the romantic subjectivity. It is variable, sometimes growing to the size of the absolute and full of almost cosmic energy, and sometimes shrinking, escaping from the world’s din, looking for the calm in a closed, isolated land of deadly dreams. The poet never follows the traditionally-established pattern of showing the Nile as a source of life and water which provides Egypt with economic welfare. Geography, economics and politics give way to a peculiar romantic humanism in Słowacki’s works. What truly matters is discovering and establishing the relationship between man and the nature, history and transcendence

2

Rzeki w „Królu-Duchu”

100%

Samsel K.

Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo

|

2015

|

issue 5(8)

479-505

EN

The river theme is one of the most outstandingly presented aquatic themes of The Spirit King. It is accumulated in four scenes of the poem. In the first rhapsody: in the symptomatic descent of Her-Armenian to the Styx, Lethe or Neman; next, in Popiel’s civil war at the Vistula. In the third rhapsody (as in Juliusz Kleiner’s edition), the theme is situated in Dobravna’s dream depicting her journey by the subterranean river to sunlit Jerusalem; and also in Bolesław Śmiały’s passages across the Bug and Dnieper. Rivers in genesian landscapes become mainly conceptualised as a part of genesian psychomachia, a battle of spirits included in the realistic/historic domain of conquests, passages, massacres and attacks. As the essentials of a prewar scenery in The Spirit King, they rarely happen to be an aspect of domestic life or Slavic hierophanies. In Slavic genesian calendar, water appears to be only a companion of the mystic fire ceremonies, like the rite of St. John’s Eve or the wedding of Mieczysław and Dobrawna (L. Nawarecka). That is also the reason why the interpretation of aquatic context of The Spirit King as yet another immanent context of the ‘great Slavic epic’ seems to be a form of reductionism, as it does not consider the ‘mystic structure of Słowacki’s imagination’ (M. Cieśla-Korytowska). The Vistula is a Polish Nile, the Neman becomes a Polish Lethe and the scene of cleaning the wounds by Her-Armenian on the banks of the Neman inherits somehow (right after the poem Beniowski) the dimension of the bards’ antagonism (Mickiewicz against Słowacki). The mythical hero of the poem may be seen, in a deeply intermediary manner, as the surpassing and overcoming of Mickiewicz’s Konrad from Dziady, Part III.

3

ποταμοφόρητος (Rev 12 : 15) – from Etymology to Theologoumenon

87%

Alicki W.

Ruch Biblijny i Liturgiczny

|

2013

|

vol. 66

|

issue 2

PL

Grecki przymiotnik ποταμοφόρητος występuje w Piśmie Świętym tylko raz – w Ap 12, 15. Polski przekład Biblii Tysiąclecia zdanie celowe, w którym ποταμοφόρητος występuje, oddaje jako: „żeby ją rzeka poniosła”. G. Schneider, autor hasła ποταμοφόρητος w Exegetisches Wörterbuch zum Neuen Testament, proponuje korektę znaczenia tego słowa, koncentrując się na domniemanym celu porwania przez wodę, czyli spowodowaniu zatonięcia. Aby rozstrzygnąć zaistniały problem, podejmujemy w pierwszej kolejności studium etymologii terminu ποταμοφόρητος (pochodzi od rzeczownika ποταμός – „rzeka” i utworzonego od czasownika φορέω przymiotnika φορητός – „niesiony, dający się unieść”) oraz przegląd kompositów z przymiotnikiem φορητός (nie zawierały one idei śmiertelnego zagrożenia). Do przełomu XIX i XX wieku ποταμοφόρητος był poświadczony poza Biblią tylko w pochodzącym z przełomu V i VI wieku leksykonie Hezychiusza, który mógłby stanowić uzasadnienie propozycji G. Schneidera. Odkryte i opracowane na przełomie XIX i XX wieku papirusy egipskie, w których ποταμοφόρητος jest odnoszone do wylewów Nilu, pozwalają tę propozycję poddać w wątpliwość, lecz problemu nie rozstrzygają. Następne pole poszukiwań stanowią starożytne przekłady Apokalipsy (VL, Wg, syryjskie i koptyjskie), dostarczające poparcia to jednej, to drugiej możliwości, oraz łacińskie i greckie komentarze patrystyczne, w których uzasadnienie znajduje dotychczasowy polski przekład. Komentatorzy rzekę mającą porwać Niewiastę rozumieją jako obraz prześladowań Kościoła i chęć ich prowodyra, by Kościół sobie podporządkować. Jedna z wersji przekładu VL (typ I) zwraca poszukiwania w kierunku pierwowzoru, jakim była prawdopodobnie rzeka Nil. W świetle starożytnych opinii na temat przyczyn wylewów Nilu (wiatr od strony Morza Śródziemnego miał powodować, iż Nil zaczynał płynąć w górę swego biegu) oraz czytelnej wówczas paraleli Ez 29, 3. 6 można przypuszczać, że to właśnie ta rzeka była modelem dla autora Apokalipsy. Dane te na tle starożytnych przekładów i komentarzy pozwalają na potwierdzenie słuszności dotychczasowego polskiego tłumaczenia słowa ποταμοφόρητος.

EN

The paper presents a study on translations of a Greek word ποταμοφόρητος occurring in Rev 12 : 15. The Greek hapax legomenon ποταμοφόρητος is used in Rev 12 : 15. The part of the sentence containing ποταμοφόρητος is translated as: to sweep her away with the current. G. Schneider suggests a correction of the meaning of the word, concentrating on the conjectural purpose of being taken by water (drowning). In order to analyse this issue we begin with the study of etymology of the ποταμοφόρητος. It comes from the noun ποταμός and the adjective φορητός, which is a derivative of φορέω. Composita (compounds) formed with φορητός did not refer to any idea of a mortal threat. Till the turn of 19th century ποταμοφόρητος, apart from the Bible, was only certified in the Hesychius’ Lexicon (5th or 6th century). The Egyptian papyri, uncovered and analysed on the turn of the 19th and the 20th century, in which the ποταμοφόρητος is related to the overflows of the Nile, let us doubt Schneider’s proposal, however, still do not solve the problem. The next stage of the research consisted of the analysis of the classical and antique translations of Rev (VL, Vg, Syriac and Coptic translations), as well as Latin and Greek patristic commentaries, which support one of the aforementioned interpretations. The commentators understood the river carrying the Woman as the image of Church persecution and a desire to place the Church under the command of evil forces. One of the versions of the translation of Vetus Latina (type I) suggests that the archetype of the water torrent in Rev was the Nile. In the light of classical explanations as to the reasons of the river’s floodings, as well as the parallel in Ezek 29 : 3. 6 we can assume that it was the Nile that served as the archetype of the spewing torrent for the author of the Revelation.

Refine search results

2 Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo

1 Ruch Biblijny i Liturgiczny

1 Alicki W.

1 Krysowski O.

1 Samsel K.

2 2015

1 2013

Nil Słowackiego

Rzeki w „Królu-Duchu”

ποταμοφόρητος (Rev 12 : 15) – from Etymology to Theologoumenon