Search results

1

Natura unitatis ecclesiae et eventa anno domini 1054

100%

Bendza M.

Vox Patrum

|

2016

|

vol. 65

49-73

EN

This article above could be called as a supplement to the History of the Church – it has been written not to present in a narrative way the common-known course of the East-West Schism which began in the 11th century, but to give some remarks and to present some little known details, which could be helped to create a new dimension of reflexion, and even of discussion on problems included in this article. The event of the 1054th in modern historiography are treated as absolutely end of the “Church unity indivisibility period”. This point of view does not divide the Author of this article, so he decided to present a new- quality-reflexion, thanks of it the described events could be recognized as the consequence of earlier revealing trends. The Author also shows, that the Church unity is not so clear, because in the Church History you can meet some separatist tendencies. It is but very important, that no one of them could foil the principal ecclesiastical hallmark, the Unity. This Unity could situate the reality of Church in the God’s Plan of Salvation, making it independent from human decisions, disagreement cases or arrogance. The unity reflexion based both on the biblical and patristic analysis, permit us in new way treat the events of 1054th. Their “schismatic” character, especially in context of the patristic texts seems to by rather a heated discussion, in which both interested parts desire in cooperation to respond their epoch challenge. It was, after all, the great epoch of the Gregorian Roman Catholicism reform and of “theological Byzantine golden age”. So it should be better, when we treat the Schism simple as a division, and in the rough Hierarchy’s declarations we find signs of Church responsibility. This way of thinking is justified by creating Normans’ power and increasing problems with Caesaropapism tendencies. The conclusion of this article is clear: in consequence of the 1054th events “Byzantine Golden age” was about to be broken, but the Church Unity remained untouched…

LA

Niniejszy artykuł ma charakter uzupełniający, nie został więc napisany celem narratywnego przedstawienia powszechnie już znanego przebiegu Wielkiej Schizmy Wschodniej, lecz aby przy pomocy kilku uwag i ekspozycji kilku mniej znanych szczegółów umożliwić nowy wymiar refleksji, a może wręcz dyskusji nad zagadnieniami, stanowiącymi treść niniejszej pozycji. Wydarzenia roku 1054 w historiografii uchodzą za jednoznaczne zakończenie „okresu niepodzielnej jedności eklezjalnej”. Celem więc niniejszego artykułu była refleksja nad jakością tej jedności i konstatacja, iż opisane wydarzenia można uznać za konsekwencję tendencji obecnych już wcześniej. Z drugiej wszakże strony Autor wykazuje, iż jedność Eklezji to nie brak tendencji separatystycznych, lecz że nie są one w stanie zniweczyć tego jednego z najistotniejszych znamion rzeczywistości eklezjalnej, jakim jest jedność. Sytuuje ona Eklezję w Bożym Planie Zbawienia, uniezależniając ją od ludzkich decyzji, od przypadków niezgody czy pychy. Refleksja nad jednością, poparta analiza biblijną i patrystyczną, pozwala też w inny sposób odnieść się do wydarzeń roku 1054. Ich „schizmatyckość” w świetle tekstów z epoki, jawi się raczej jako gorąca dyskusja obu zainteresowanych stron, które pragną wspólnie, w sposób duchowy odpowiedzieć na wyzwania ich epoki, epoki reformy gregoriańskiej po stronie rzymskokatolickiej czy „złotego wieku Bizancjum”, także teologii zapewniającemu odpowiedni rozwój.Można więc uznać, iż lepiej nazwać „Schizmę” po prostu podziałem, a ostre wypowiedzi hierarchów uznać za wyraz troski o właściwy kształt Eklezji, zwłaszcza w kontekście rodzącej się potęgi Normanów czy narastających tendencji cezaropapistycznych. Autor nie ukrywa w konkluzji, iż na okresie „złotego wieku Bizancjum” pojawiła się pierwsza, poważniejsza rysa, jednak jedności kościelnej nic nie jest w stanie naruszyć…

2

Małżeństwo i rozwód w Kościele prawosławnym – aspekt prawno-kanoniczny

89%

Zaborowski M.

Annales Canonici

|

2012

|

vol. 8

EN

The study above shows briefly legal issues related to marriage in the Orthodox Church. It takes notes of fundamental differences regarding a sacramental marriage in the Latin and Orthodox Churches. The study is divided into two chapters separated into particular points.The first chapter discusses legal conditions to marry, i.e. marriage formalities and main obstacles. The second one approaches us to a divorce issue in the Orthodox church: its form and circumstances. The analysis of the issues mentioned above is to show differences and similarities between marriage-related legislation in both Christian Churches.

3

Reformation as an Inspiration for Reforms of the Eastern Churches in the Polish-Lithuanian Commonwealth

88%

Wereda D.

Historia i Świat

|

2018

|

issue 7

187-194

EN

The Reformation was a phenomenon influencing transformations of the Orthodox Church and the Uniate Church in the multi-denominational Polish-Lithuanian state. In response to a particularly severe lack of education compounded by the influence of the Reformation in the Easter Churches, certain educational initiatives were undertaken, translation of the Bibleand liturgical texts into the Old Orthodox Church Slavonic language, acquainting people with new forms and ways of religious apologetics. Ideas initiated by the Reformation weredeveloped in the 16th century by Piotr Mohyła. Under the influence of the Reformation a new quality of relationships and social bonds was created in the Orthodox Church society of the Polish-Lithuanian Commonwealth. The activities of laymen and Orthodox Church fraternities became more intensified. The ideas of the Reformation on soteriological subjects became an inspiration for part of Orthodox Church elites to enter into union with the Papacy.

4

Kozaczyzna Zaporoska wobec synodów kijowskich w latach 1628–1629

88%

Drozdowski M.

Latopisy Akademii Supraskiej

|

2019

|

vol. Вѣнецъ хваленїѧ. Studia ofiarowane profesorowi Aleksandrowi Naumowowi na jubileusz 70-lecia

|

issue 10

41-51

EN

The article shows the attitude the Cossacks presented on two Kiev synods in 1628 and 1629. Their strong position during the Synod of Kiev in 1628 led Meleciusz Smotrycki to give up his efforts not only to reconcile the Orthodox and Orthodox priests, but above all to persuade the latter to accept union. The Cossacks, opposing the presence of the followers of the Orthodox Church at the synod of Lwów, undoubtedly expressed their uncompromising stance on the issue of the Uniate-Orthodox reconciliation. The attitude of the Cossacks at the synods of Kiev in 1628–1629 also provides us with another argument for her independent actions in the religious field, which should be treated as a clear testimony of the importance of matters of faith in her activities. Just like during the Kiev events from the beginning of 1625, the Cossacks’ activity was at odds with the attitude of the then authorities of the Orthodox Church, which undoubtedly were both Job Borecki and Piotr Mohyła. The undeniable fact of the Zaporozhians’ influence on the change of their initially positive attitude towards the idea of re-entering the union with the Uniate Church, makes them increasingly self-supporting in defending the rights, privileges and, above all, the sovereignty of the Orthodox Church regardless of the weaknesses of its spiritual leaders.

5

Postulaty religijne w wystąpieniach kozackich pierwszej połowy XVII wieku

76%

Drozdowski M. R.

Poznańskie Studia Slawistyczne

|

2016

|

issue 10

EN

This paper focuses mostly on the religious aspects of the Cossacks’ uprisings in the first half of 17th century (mainly the 1625, 1630, 1637 and 1638 uprisings), and discusses their impact on the origins, the course and following peace negotiations as well. The paper is based mostly on Cossack primary sources like manifestos, proclamations issued by the leaders, together with the directions which were to be followed during the peace talks, and the not Cossack sources as well. They prove how the religious aspects, namely the appeals to defend the persecuted orthodox confession, contributed to the character of the developments. Another question was, to what extent the religious engagement of the Cossacks uprisings at that time was caused by a sincere concern for the Orthodox Church situation, or perhaps there were other reasons, not having much in common with the faith. The analysis discusses also the Cossack delegates’ actions and policy on the Commonwealth Sejm in the years 1631–33, during which they firmly demanded restoration of the status the Orthodox Church had before 1596.

6

„Chrześcijańska joga”? Słów kilka o modlitwie Jezusowej i hezychazmie

75%

Brzeziński B.

Kultury Wschodniosłowiańskie - Oblicza i Dialog

|

2017

|

issue 7

241-252

PL

The article “«Christian yoga»? A few reflections on the Jesus’ Prayer and hesychasm” is a kind of commentary on the Polish translation of the article “Becoming what we pray...” by Michel Plekon that is presented in the same issue of periodical “Kultury Wschodniosłowiańskie - oblicza i dialog”. Author tried to remind the most important facts and figures connected with the history of the Jesus’ Prayer and hesychasm. Moreover, there are described controversies concerning the physical method that was used by some hesychasts during practice of the Jesus’ Prayer. Additionally, one can readabout the role of the heart in Orthodox theology and prayer tradition of Eastern Church. This role can not be overtaxed because from the point of view of Orthodox theology, the heart is the centre of human being, person. It is not only the physical organ, not only the area of emotions and affections but also the space of intelligence, thoughts and wisdom. But most of all, the heart is the place of mysterious meeting of God and man. In the secret hall of human heart a man can fell silent presence of Transcendence, can fellthe real epiphany of God who unceasingly waits for metamorphosis of human being’smentality, thinking, reason, activity, emotions, relations, who waits for transformation of the whole man.

7

Koniec epoki rewizjonizmu – rok 1945 w publikacjach gazety „Църковен вестник”

75%

Rusewa A.

Slavia Meridionalis

|

2014

|

vol. 14

EN

The end of the age of revisionism – 1945 in the journal Carkoven vestnikThe main purpose of this article is to show a Bulgarian political and cultural memorial space from the perspective of the Orthodox Church, which is emblematic for the Second World War. In my work I analyse publications which appeared in the journal Carkoven vestnik between 1940 and 1944 concerning the religious, historical, political and social issues of the time. It is not my intention to deal with the religiosity of the Bulgarian people during this difficult period, even though the source material would suggest it. The idea is to reconstruct the attitudes of the Orthodox Church to the main contemporary ideologies and policies pursued by government of Tsar Boris III. I analyse the position of the Orthodox Church, which on the one hand stresses its role as the spiritual centre of Bulgarian society, and on the other as an institution serving national interests. I pay particular attention to the role of the „Great Bulgaria” myth and the age of revisionism, nurtured in the Church, in context of German assistance in regaining the territories lost after the First World War and Balkan wars. I present a detailed historical record of the annexation of Dobruja. All studies are placed in the broad social and cultural context of the age, as well as the context of local cultural texts. I base my analysis on the typology of Eric Voegelin, who showed Gnostic political influences in his works The New Science of Politics and Hitler und die Deutschen. Koniec epoki rewizjonizmu – rok 1945 w publikacjach gazety „Църковен вестник”Na łamach gazety „Църковен вестник”, będącej oficjalnym organem Bułgarskiej Cerkwi Prawosławnej, w czasie II wojny światowej publikowano teksty o treściach wyraźnie inspirowanych ideologią narodowosocjalistyczną, jednoznacznie wskazujące na polityczne zaangażowanie, wiążące interesy Cerkwi i państwa. Artykuł miał na celu pokazanie środków perswazji, jakimi posługiwała się ta jawna propaganda oraz stopnia zależności oficjalnego stanowiska Cerkwi od koniunktury politycznej w kraju i Europie. W refleksji na ten temat użyto terminologię zaproponowaną przez Erica Voegelina, autora takich pozycji jak Hitler und die Deutschen czy Nowa nauka polityki, ze szczególnym uwzględnieniem szeroko omawianych przez autora gnostyckich inspiracji „odnowy świata”. Do przybliżenia złożoności problemu relacji kościelno-politycznych w Bułgarii oraz do przedstawienia wpływu haseł bułgarskiego rewizjonizmu terytorialnego na działania Cerkwi posłużyła analiza publikacji gazety kościelnej odnoszących się do aneksji Dobrudży Południowej.

8

Ikona Matki Bożej Włodzimierskiej

75%

Żukowska A. M.

Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education

|

2013

|

issue 4(4)

229-234

PL

Ikona Matki Bożej Włodzimierskiej została przywieziona z Konstantynopola na Ruś w XII w. Namalował ją artysta grecki. Ikona należy do sztuki bizantyjskiej z epoki macedońskiej, autorstwa anonimowego ikonografa1 (ikonopiśćcy). Początkowo, tuż po przywiezieniu z Bizancjum, ikona była przechowywana w pałacu książęcym w Wyszogrodzie2, następnie trafiła do Kijowa, skąd w 1155 r. została przewieziona przez księcia Andrzeja I Bogolubskiego do Włodzimierza nad Klaźmą. W 1917 r. znalazła się w Galerii Trietiakowskiej, gdzie była przechowywana do 1996 r., po czym trafiła do cerkwi pw. św. Mikołaja w dzielnicy Tołmacze w Moskwie3. Ikona Włodzimierska łączy dwa typy przedstawienia. Jeden to Dziewica typu Hodegetria („Wskazująca Drogę”) ukazująca dogmat chrystologiczny i przedstawiająca swego Syna, Tego, Który Jest Drogą. Maryja trzyma błogosławiące Dzieciątko na lewym ramieniu, a prawą wskazuje Zbawiciela. Matka Boża typu Eleusa („Dziewica Czuła”) tuli Dzieciątko do siebie, co podkreśla macierzyńskość Maryi. Przez swoją wysublimowaną doskonałość i czystość stylu Ikona Włodzimierska osiągnęła szczyt sztuki ikonograficznej. W opinii Paula Evdokimova znajduje się ona na biegunie przeciwnym do Rafaelowskiego typu Madonny4. Dzieciątko Jezus spowite jest w chiton i himation – szaty właściwe osobom dorosłym – utkane ze złota, tj. „barwy godności Bożej”5. Maryja nosi narzucony na suknię ciemny maforion, który okala jej głowę, obrzeżony drogocenną złotą lamówką i ozdobiony trzema gwiazdami; jedną nad czołem, dwie pozostałe umieszczone są na ramionach, co stanowi dogmatyczny znak jej trwałego dziewictwa. Matka Boża trzyma Dzieciątko na prawym ramieniu, lewa dłoń ledwie Go dotyka i raczej wskazuje Jezusa oczom widzów. Dzieciątko przytula twarz do twarzy matki w geście czułości. Jedną rączką ściska Jej maforion, drugą otacza Jej szyję. Zaciśnięte usta, wąski nos i nieruchomość wpatrzonych w nieskończoność oczu nadają twarzy Maryi wyraz głębokiego i przejmującego zasmucenia. Lekkie pochylenie głowy ku Dzieciątku osłabia majestatyczność Matki Boskiej. Matka Boża na prezentowanej ikonie jest obrazem Kościoła.

9

Działalność edukacyjna prawosławnych bractw cerkiewnych w Rzeczypospolitej w XVI-XVII wieku

75%

Ćwikła L.

Roczniki Nauk Społecznych

|

2004

|

vol. 32

|

issue 2

95-111

EN

The paper discusses the educative activity conducted the Orthodox Church fraternities in the eastern Territories of Poland in the second half of the 16th and 17th centuries. The sources are dispersed and there are huge gaps in them. Therefore the author focused mainly on the most important fraternity schools, i.e. in Lvov, Vilnius, Kiev, and Luck. The first part depicts their history, and then their organization and curriculum. The final part highlights the significance of the fraternity schools for the Orthodox community in Poland.

10

Początek działalności i arcypasterskiej władyki Hilariona Ohijenki w roku 1940

63%

Smyrnov A.

Przegląd Środkowo-Wschodni

|

2016

|

vol. 1

160-170

EN

The metropolitan Ilarion Ohiienko (1882–1972) was prominent Ukrainian Orthodox cleric, linguist, church historian, and cultural figure. In May 1937 the wife of Prof. Ivan Ohiienko died. And soon, in 1940, upon the recommendation of the Ukrainian Church Rada, the Council of the Orthodox Church in the Generalgouvernement, headed by metropolitan Dionisii Valedynskyi, elected Prof. I. Ohienko as Bishop of Kholm and Pidliashia. The Metropolitan of Warsaw Dionisii tonsured Ivan Ohiienko as a monk at St. Onuphrius monastery in Jableczna on October 9, 1940, giving him the name of Ilarion. The next day, Metropolitan Dionisii ordained him a deacon, and on October 11 his ordination as hieromonk took place, as well as his promotion to the rank of archimandrite. The episcopal nomination of archimandrite Ilarion took place in the Kholm Cathedral on October 19, 1940 and his episcopal ordination took place the next day, presided by Metropolitan Dionisii of Warsaw. Ohiienko began to Ukrainianize the Orthodoxy in the Kholm region, by introducing Ukrainian practices in the church rite and the use of Ukrainian in services and ordaining several Ukrainian priests. In August 1951 he was elected metropolitan of Winnipeg and head of the Ukrainian Orthodox Church of Canada.

11

Stając się modlitwą. Trzy postaci, trzy głosy (tłum. B. Brzezińskiego)

63%

Plekon M.

Kultury Wschodniosłowiańskie - Oblicza i Dialog

|

2017

|

issue 7

253-271

PL

The article Becoming what we pray: Three images, three voices by professor Michael Plekon presents three persons who were very important for Orthodox culture, spirituality and thought - saint Seraphim of Sarov, Mother Maria Skobtsova and Paul Evdokimov. Showing the most substantial facts from their life and activity the author exhibits the real transformation, metamorphosis of their personalities, hearts and consciousnesses under the action of practice of the Jesus' Prayer or the prayer of the heart. The main aim of the article is - one can suppose - to underline the role of the Jesus' Prayer in changing people who systematically practicing it in their life, and in giving them the power to go over the stereotypes, myths and customs, even religious. The heart of the matter is emphasizing - in positive meaning - the real close union between the prayer andthe life and the relationship with neighbour. Professor Plekon stresses that “the personaland interior aspects of this prayer are never separated from liturgical prayer and ourlives”. Christians believe in salvation and resurrection of Jesus Christ and they practice the Jesus Prayer, but this prayer formula is not only devoid of life meaning formula but it is the method of changing the whole human mentality, in each everyday circumstances concerning family, marriage, work, life in monastic community, doing shopping, reading books, watching TV programs, raising children, writing the scientific articles, being in different social and cultural situations, generally - it changes all, the vision of life and the universe.

12

Zagrożenie buntem chłopskim w południowo‑wschodnich województwach Rzeczypospolitej Obojga Narodów w latach 1788–1789

63%

Trąbski M.

Orientalia Christiana Cracoviensia

|

2015

|

vol. 7

EN

In the 18th century, in the south‑eastern voivodeships of the Polish‑Lithuanian Commonwealth, the state, commune and private administration had to face many problems. One of them was banditry, known on this territory as haidamaky banditry, and the threat of a Ukrainian people revolt linked with it. The last time the anxiety concerning that issue was visible was at the session of the Great Sejm. There was fear that, just like in 1768, Russia would push peasants against nobility in order to sow chaos in south‑eastern voivodeships of the Polish‑Lithuanian Commonwealth, and in consequence break the parliamentary debate and restore its sovereignty over the country. Orthodox priests, Russian merchants, Cossacks and even Greek Catholic priests were perceived as agitators.

PL

Jednym z wielu problemów z jakim w XVIII wieku zmagały się struktury administracji państwowej, samorządowej i prywatnej w południowo‑wschodnich województwach Rzeczypospolitej Obojga Narodów było rozbójnictwo, występujące na tamtych terenach pod określeniem hajdamaczyzny, oraz związane z nim zagrożenie buntem ludności ukraińskiej. Po raz ostatni obawy z tym związane dały o sobie znać w czasie obrad Sejmu Czteroletniego. Obawiano się, że podobnie jak w 1768 roku Rosja popchnie chłopstwo przeciwko szlachcie, w celu wywołania chaosu w południowo‑wschodnich województwach Rzeczypospolitej, a tym samym doprowadzi do przerwania obrad sejmowych i przywróci swoje zwierzchnictwo nad krajem. Za agitarorów uważano duchowieństwo prawosławne, rosyjskich kupców, kozaków, a nawet księży grekokatolickich.

13

Prawosławie w powiecie ostrołęckim wobec odbudowy Rzeczypospolitej po I wojnie światowej

63%

Mironczuk J.

Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego

|

2009

|

vol. Zeszyt

|

issue XXIII

65-80

EN

The Orthodox Church in the Ostrołęka administrative district in relation to therestorian of the Polish Republic after World War I. The woeks refers to the position of the Orthodox Church in the Ostrołęka administrative district before the outbreak of World War I and just after the regaining of independence by Poland in 1918. It refers both to the situaton of the Orthodox population (their numbers, legal and professional status, the condition of education) in this area, as well as to the history of five Orthodox Churses – four in the town of Ostrołęka and one in Myszuniec. The main problem, which the author has focused his attention on, is showing how certain political events (war in the case) diametrically change the situation of religious communities.

PL

Prawosławie w powiecie ostrołęckim wobec odbudowy Rzeczpospolitej po I wojnie światowej. Praca dotyczy pozycji prawosławia w powiecie ostrołęckim przed wybuchem I wojny światowej oraz tuż po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 r. Odnosi się zarówno do sytuacji ludności prawosławnej (jej liczebność, status prawny, zawodowy, stan oświaty) na tym terenie, jak też losów 5 cerkwi – 4 w samej Ostrołęce i 1 w Myszyńcu. Główny problem, przy którym się skupił autor, to ukazanie następującego zjawiska: Jak określone wydarzenia polityczne ( w tym przypadku wojna) diametralnie zmieniają położenie współistniejących społeczności wyznaniowych.

14

Роль Митрополита Варшавського Діонісія Валединського в конституюванні УАПЦ формації 1942 року

63%

Смирнов А.

Przegląd Środkowo-Wschodni

|

2019

|

vol. 4

389-406

PL

Artykuł jest poświęcony zewnętrznym przemianom ukraińskiego prawosławia w latach II wojny światowej. Szczególną uwagę zwrócono na stosunki kanoniczne między Metropolią Warszawską i Patriarchatem Moskiewskim. Pod okupacją niemiecką prawosławie ukraińskie zostało podzielone na dwie grupy. Autonomiczny Kościół Prawosławny zarządzony przez metropolitę Aleksego Hromadskiego uznawał jurysdykcję Patriarchatu Moskiewskiego. Metropolita Warszawski Dionizy Waledyński popierał ustanowenie Ukraińskiego Autokefalicznego Kościóła Prawosławnego i mianował arcybiskupa Polikarpa Sikorskiego administratorem tego Kościóła na ziemiach Ukrainy. Sikorski w lutym 1942 r. w Pińsku wyświęcił dwóch nowych ukraińskich władyków (Nikanora Abramowicza i Ihora Hubę). W maju 1942 r. w Kijowie Sobór Biskupów UAKP nadał Dionizemu godność locum tenens metropolii kijowskiej.

EN

The role of the Metropolitan of Warsaw Dionisii Valedynskyi constituting the wartime Ukrainian Autocephalous Orthodox Church The article deals with external transformation of Ukrainian orthodoxy during the World War II. Special attention is paid to the canonical relations between the Warsaw Metropolitanate and the Moscow Patriarchate. Under German occupation, ukrainian orthodoxy split into two groups. One trend was led by Metropolitan Oleksii Hromadskyi who created the Autonomous Orthodox Church under the Moscow Patriarchate. Metropolitan of Warsaw Dionisii Valedynskyi gave his blessing for the establishment of the Ukrainian Autocephalous Orthodox Church and designated Archbishop Polikarp Sikorskyi as administrator of the church. In February 1942 in Pinsk Sikorsky consecrated the fi rst two bishops of the UAOC on Ukrainian territory (Nykanor Abramovych and Ihor Huba), and in May 1942 the Kyiv Council of UAOC bishops elected Dionisii as locum tenens of the Metropolitan See of Kyiv

15

Hus v myšlení a tradici pravoslavné církve

63%

Jukl J. J.

Studia theologica

|

2015

|

vol. 4

259-271

EN

The interpretation of Master Jan Hus has gone through significant changes in the Orthodox environment over the last 600 years. He was viewed as one of the initiators of the world’s Reformation movement in the 16th and 17th centuries. He was strictly condemned for this reason during this period in the writings of Russian Orthodox authors (as well as Luther, Calvin and Zwingli). The first radical change to this opinion occurred in the 19th century. Hus is portrayed in the writings of Slavophile authors as completely or almost entirely Orthodox. This understanding was resumed in renewed Czech Orthodox Church. It even resulted in a request for the canonization of Hus sent to the Russian Holy Synod in 1903 although the Russian Holy Synod did not respond to the question concerning Hus’ holiness. The Czech-Moravian Church of Saint Bishop Gorazd had a similarly ambiguous and cautious stance on Hus. This is also suggested by the liturgical texts for the feast day of 6th July and the prayer book entitled Lidový sborník. There are certain supporters of Hus’ canonization at present although their position is not particularly strong.

16

Rola Kościoła rzymskokatolickiego w realizacji polityki wyznaniowej władz polskich na Wołyniu w okresie międzywojennym

63%

Kramar J.

Rocznik Skrzatuski

|

2018

|

vol. 6

207-219

PL

The role of Roman Catholic Church in the realization of confessional politics of Polish power in Volyn, in years 1920–1930 is pictured in the article. It is shown that the Catholic Church became an important instrument in the propaganda of the idea of the Polish state system and culture on the Eastlands. It founds out the role of this confession in the realization of assimilatory influence on the local Orthodox population.

17

Natura jedności eklezjalnej a wydarzenia roku 1054

63%

Bendza M.

ELPIS

|

2016

|

vol. 18

9-20

PL

Niniejszy artykuł ma charakter uzupełniający, nie został więc napisany celem narratywnego przedstawienia powszechnie już znanego przebiegu Wielkiej Schizmy Wschodniej, lecz przy pomocy kilku uwag i ekspozycji kilku mniej znanych szczegółów umożliwić nowy wymiar refleksji, a może wręcz dyskusji nad zagadnieniami, stanowiącymi treść niniejszej pozycji. Wydarzenia roku 1054 w historiografii uchodzą za jednoznaczne zakończenie „okresu niepodzielnej jedności eklezjalnej”. Celem więc niniejszego artykułu była refleksja nad jakością tej jedności i konstatacja, iż opisane wydarzenia można uznać za konsekwencję tendencji obecnych już wcześniej. Z drugiej wszakże strony Autor wykazuje, iż jedność Eklezji to nie brak tendencji separatystycznych, lecz nie są one w stanie zniweczyć tego jednego z najistotniejszych znamion rzeczywistości eklezjalnej, jakim jest jedność. Sytuuje ona Eklezję w Bożym Planie Zbawienia, uniezależniając ją od ludzkich decyzji, od przypadków niezgody czy pychy. Refleksja nad jednością, poparta analiza biblijną i patrystyczną pozwala też w inny sposób odnieść się do wydarzeń roku 1054. Ich „schizmatyckość” w świetle tekstów z epoki, jawi się raczej jako gorąca dyskusja obu zainteresowanych stron, które pragną wspólnie, w sposób duchowy odpowiedzieć na wyzwania ich epoki, epoki reformy gregoriańskiej po stronie rzymskokatolickiej czy „złotego wieku Bizancjum”, także teologii zapewniającemu odpowiedni rozwój. Można więc uznać, iż lepiej nazwać „Schizmę” po prostu podziałem, a ostre wypowiedzi hierarchów uznać za wyraz troski o właściwy kształt Eklezji, zwłaszcza w kontekście rodzącej się potęgi Normanów czy narastających tendencji cezaropapistycznych. Autor nie ukrywa w konkluzji, iż na okresie „złotego wieku Bizancjum” pojawiła się pierwsza, poważniejsza rysa, jedności kościelnej jednak nic nie jest w stanie naruszyć…

EN

This article is supplementary in nature and was not written to give a narrative presentation of the well-known events of the Schism between the East and West, but rather, with the assistance of several remarks and little known details, to enable a new dimension of reflection and discussion on the issues mentioned in this work. In modern historiography, the events of 1054 are treated as an absolute end to the “period of the indivisible unity of the Church.” The objective of this article is to reflect on the quality of this unity and the ascertainment that the events described can be acknowledged as a consequence of tendencies already present. On the other hand, the author demonstrates that Church unity is not a lack of separatist tendencies, but that they are not able to destroy one of the most important signs of ecclesiastical reality – unity. This unity situates the Church in the Divine plan of salvation, thus making it independent of human decisions, disagreements and pride. A reflection on unity, based on biblical and patristic analysis, also allows us to relate to the events of 1054 in a different manner. Their “schismatic” character, in the light of texts written at the time, rather appears as a heated discussion, in which both interested sides desire to respond to the challenges of their era in cooperation. It was, after all, the great epoch of the Gregorian reforms in the Roman Catholic Church, the “theological Byzantine golden age” and theology that ensured appropriate development. Therefore, it might be better to treat the “Schism” simply as a division, and in the harsh declarations made by the hierarchs as an expression of care for an appropriate shape of the Church, particularly in the context of the Normans, who were an emerging power and the increasing tendencies of Caesaropapism. The author does not hide in the conclusion that in the “golden age of Byzantium” the first and most important crack appeared, however, nothing was able to break the unity of the Church…

18

Podstawy prawosławnego zaangażowania w ruch ekumeniczny

63%

Doroszkiewicz W.

Roczniki Teologii Ekumenicznej

|

2010

|

vol. 2

73-82

EN

The Orthodox Church from the very beginning of the Ecumenical Movement has been engaged into the healing of all sort of divisions and dissection. Many of the dissections divide Christians until today. In all the theological discussions Orthodox theologians emphasize that the Church is not simply an institution, but a mode of existence. The mystery of the Church even in its institutional dimension, is deeply bound to the being of man, to the being of the world and to the very being of God. The Church is also inseparable of its tradition and it cannot solve its present problems without constant referring to the decisive and formative centuries of the first millennium of Christianity. Therefore the contemporary involvement of the Orthodox Church into the Ecumenical Movement comes out from very nature of the ecclesial identity. Ecumenical activities of the Orthodox Church constitute the fulfillment of the wish of our Lord that all may be one.

19

К вопросу о том, почему конфессиональный фактор не стал определяющим во втором разделе Речи Посполитой

51%

Аниперков В.

Orientalia Christiana Cracoviensia

|

2017

|

vol. 9

EN

The article is devoted to the analysis of the Russian political and military projects between 1789 and 1791. These projects were represented as different notes, letters, orders of Grigory Potemkin and foresaw the initiation and usage of the orthodox population of the south-eastern parts of the Polish–Lithuanian Commonwealth revolts. They were precursory approved by Ekaterina II and were intended to be used in case of a war conflict with the Polish–Lithuanian Commonwealth if the force balance was unprofitable for Russia. Four main reasons that did not let these plans to be accomplished are specified in this work. Firstly, the weakening of the Russian influence among the dissidents of the Polish–Lithuanian Commonwealth during the Four-Year Sejm (1788–1792). Secondly, the changes on the global stage, that diminished the threat of simultaneous attack of several European countries on Russia, as well as the disadvantageous for G. Potemkin court conjuncture, that of the increased influence of the new favourite – Platon Zubov. And lastly – the French Revolution influence, which forced Ekaterina II to avoid supporting the lower class, which included most of the local orthodox population. In this article Ekaterina’s II refusal to start the religious and class war in the Right-Bank Ukraine is considered as one of the factors leading to the alternative scenario of Russian military intervention in the internal affairs of the Polish–Lithuanian Commonwealth – in the formation of Targowica confederation.

PL

К вопросу о том, почему конфессиональный фактор не стал определяющим во втором разделе Речи Посполитой. Статья посвящена анализу содержания российских военно-политических проектов 1789–1791 гг. по инициированию и использованию в собственных целях волнений православного населения в юго-восточных регионах Речи Посполитой. Эти проекты – представленные в виде различных записок, писем и распоряжений Г. А. Потёмкина – получили предварительное одобрение Екатерины II, которая была намерена использовать их в случае начала военного конфликта с участием Речи Посполитой и невыгодным для России соотношением сил. Определены четыре главные причины, не позволившие реализоваться данным планам: ослабление российского влияния среди диссидентов Речи Посполитой в период Четырёхлетнего сейма (1788–1792); изменения на международной арене, снизившие угрозу одновременного нападения на Россию ряда европейских государств; неблагоприятная для Г. А. Потёмкина дворцовая конъюнктура, связанная с усилением роли нового фаворита – П. А. Зубова; наконец – влияние Французской революции, заставившее Екатерину II воздержаться от поддержки в Речи Посполитой нижних слоёв населения, к которым относилось большинство местного православного населения. Отказ Екатерины II от развязывания в Правобережной Украине сословно-религиозной войны указывается в работе как один из факторов, обусловивший в скором времени осуществление альтернативного сценария российского военного вмешательства во внутренние дела Речи Посполитой – в виде cоздания Тарговицкой конфедерации.

20

Holy Rus - on Ukrainian russophilism

45%

Osadczy W.

Przegląd Rusycystyczny

|

2023

|

issue 2 (182)

14-28

RU

Так называемое руссофильство среди укранцев есть важной составляющей национальной тождественности и геополитическим фактором имеющим влияние ситуацию в Восточной Европе. Было-бы несправедлиыым упрощением выяснение этого явления исключительно влиянием российской империальной политики. Територия настоящей Украины исторически пиинадлежали к самому центру древней Руси, с которай произростал национальный миф царской России. Происходящие с Малой Руси (Украины) элиты помагали в создании этого мифа. Важное масто в деле провозглашения теории единства всех русских словян занимала православная Церковь, называемая также русской Церковью, какая соединяла всех своих верующих не только доктииной веры, но и внешними чертами: общим обрядом, общими святыми, общими названиями. Русофильство малоросов (украинцев) в Российской империи было в своей натуральной среде. Прод господством Австрии несмотря на противодействие властей руссофильское сознание среди русинов имело большое влияние на развитие национаььного сознания. Несмотря на насильственное искоринение руссофильства на Украине, оно оставило глубокий след в сознании насиерия. Эоот факт во многом объясняет современные кризисы и конфоикты связанные с Уараиной.

PL

Tak zwane rusofilstwo Ukraińców jest ważnym elementem tożsamościowym a także geopolitycznym w kontekście Europy Wschodniej. Byłoby zbyt daleko posuniętym uproszczeniem tłumaczyć to jedynie imperialną polityką rusyfikacji. Tereny współczesnej Ukrainy stanowiły ośrodek dawnej Rusi. W oparciu o jej tradycję wybudowała swą mitologię narodową carska Rosja. Oświecone elity rusińskie lub też ukraińskie były współtwórcami tej mitologii. Tradycja Kościoła prawosławnego, zwanego także Kościołem ruskim łączyła nie tylko z racji na doktrynę wiary, ale i kształty zewnętrzne: język, wspólnych świętych, wspólne nazewnictwo itd. Rusofilstwo pod rządami Rosji było swego rodzaju naturalnym stanem świadomości Ukraińców. Powstanie silnego obozu rusofilskiego pod rządami Austrii i Węgier świadczyło o głębokich korzeniach tego rodzaju pojmowania własnej tożsamości. Mimo zwalczania rusofilstwa w XX w. pozostało ono głęboko zakorzenione w świadomości części mieszkańców Ukrainy. Wyjaśnia to obecną sytuację w tym kraju, wojnę i kryzys społeczny.

EN

The so-called Russophilism of Ukrainians is an important identity and geopolitical element in the context of Eastern Europe. It would be a too far-fetched simplification to explain it only by the imperial policy of Russification. The territories of modern Ukraine were the center of historical Rus. Tsarist Russia built its national mythology on the basis of its tradition. Enlightened Ruthenian or Ukrainian elites were the co-creators of this mythology. The tradition of the Orthodox Church, also known as the Ruthenian Church, bound not only because of the doctrine of faith, but also external shapes: language, common saints, common names, etc. Under Russia’s rule, Rusophilism was a kind of natural state of mind for Ukrainians. The emergence of a strong Russophile camp under the rule of Austria and Hungary testified to the deep roots of this kind of understanding of one’s own identity. Despite the fight against Russophilia in the 20th century, it remained deeply rooted in the consciousness of some of the inhabitants of Ukraine. This explains the current situation in this country, the war and the social crisis.

Refine search results

Natura unitatis ecclesiae et eventa anno domini 1054

Małżeństwo i rozwód w Kościele prawosławnym – aspekt prawno-kanoniczny

Reformation as an Inspiration for Reforms of the Eastern Churches in the Polish-Lithuanian Commonwealth

Kozaczyzna Zaporoska wobec synodów kijowskich w latach 1628–1629

Postulaty religijne w wystąpieniach kozackich pierwszej połowy XVII wieku

„Chrześcijańska joga”? Słów kilka o modlitwie Jezusowej i hezychazmie

Koniec epoki rewizjonizmu – rok 1945 w publikacjach gazety „Църковен вестник”

Ikona Matki Bożej Włodzimierskiej

Działalność edukacyjna prawosławnych bractw cerkiewnych w Rzeczypospolitej w XVI-XVII wieku

Początek działalności i arcypasterskiej władyki Hilariona Ohijenki w roku 1940

Stając się modlitwą. Trzy postaci, trzy głosy (tłum. B. Brzezińskiego)

Zagrożenie buntem chłopskim w południowo­‑wschodnich województwach Rzeczypospolitej Obojga Narodów w latach 1788–1789

Prawosławie w powiecie ostrołęckim wobec odbudowy Rzeczypospolitej po I wojnie światowej

Роль Митрополита Варшавського Діонісія Валединського в конституюванні УАПЦ формації 1942 року

Hus v myšlení a tradici pravoslavné církve

Rola Kościoła rzymskokatolickiego w realizacji polityki wyznaniowej władz polskich na Wołyniu w okresie międzywojennym

Natura jedności eklezjalnej a wydarzenia roku 1054

Podstawy prawosławnego zaangażowania w ruch ekumeniczny

К вопросу о том, почему конфессиональный фактор не стал определяющим во втором разделе Речи Посполитой

Holy Rus - on Ukrainian russophilism

Zagrożenie buntem chłopskim w południowo‑wschodnich województwach Rzeczypospolitej Obojga Narodów w latach 1788–1789