This article in a synthetic way presents the complex issue of ecumenical education of religion, fluctuated between ‘catechesis’ and ‘religious studies’. Catechesis is a basic teaching of the Church about salvation and was understood as an integral and systematic process of upbringing in faith. The term „religious studies” was used as a form of the communication of knowledge about religion, as teaching about religion or religions with no stress on any of them, without trying to make any personal references, treating religion solely in a horizontal way, as a phenomenon related to human life. Pedagogy of religion done without a specific confession, specific denomination is a peculiar form of secularisation, regardless whether it is intended or not. Such pedagogy of religion becomes paradoxically a science located outside a confession, which serves its development as a pedagogical theory, not a specific practice of education. Religion is treated as a universal phenomenon having its share in obtaining a fullness of humanity. Contemporarily offered pedagogy of religion can not be identified with the Catholic pedagogy or a pedagogy of any Christian church.
PL
Artykuł ukazuje w sposób syntetyczny szereg zagadnień związanych z ekumenicznym wychowaniem religijnym, znajdującym się pomiędzy „katechezą” a „religioznawstwem”. Katecheza jest podstawowym nauczaniem danego Kościoła dotyczącym zbawienia i jest rozumiana jako integralny i systematyczny proces wychowania wiary. Termin „religioznawstwo” był używany jako forma przekazu wiedzy na temat religii, nauczanie o religii czy religiach, bez tworzenia osobistych odniesień, pozostając na płaszczyźnie horyzontalnej, traktując religię jako fenomen związany z ludzkim życiem. Pedagogika religii uprawiana bez odniesienia do konkretnego wyznania, konkretnej wiary jest specyficzną formą sekularyzacji, niezależnie od tego, czy jest ona zamierzona, czy nie. Taka pedagogika religii staje się paradoksalnie nauką ulokowaną poza określonym wyznaniem, co służy jej rozwojowi jako teorii pedagogicznej, a nie określonej praktyce wychowania. Religię traktuje się jako uniwersalny fenomen posiadający udział w osiąganiu pełni człowieczeństwa. Proponowana pedagogika religii nie może być utożsamiana z pedagogiką katolicką ani pedagogiką żadnego z chrześcijańskich Kościołów.
From the point of view of religious upbringing the issue of confessionality is very significant. According to the General Directory for Catechesis: “The confessional character of religious instruction in schools, in its various focuses, given by the Church in different countries is an indispensable guarantee offered to families and students who choose such teaching”. At present few Germans are interested in the problem of confessional differences between Christians though many of them identify themselves with Christianity, its customs, or commandments. Religious upbringing is based on confessionality and specific reference to the community of believers, both in the personal (a testimony of the teacher of faith) and material sense (transmission of confessionally determined contents). It not so obvious for everyone. Some think that in the pluralistically oriented “school for everyone” confessional division cannot be present. Contemporarily, speaking about confessionality of those classes frequently faces the accusation of non-tolerance or returning to “Church indoctrination” on the ground of the public system of education. Superficially understood ecumenism frequently connected to religious ignorance, subjectivism, and relativism lead to the decline of the sense of confessional distinctiveness and indifference to crucial confessional dissimilarities. The article reminds us significant questions related to the dilemma of confessionality of the school teaching of religion in Germany and therefore understanding of the word “confessionality” and its historical, legal, and practical references. It is worth reminding that there is no general (non-confessional) Christianity and confessional upbringing is consistent with the rights entitled to both families and children.
PL
Z punktu widzenia wychowania religijnego zagadnienie konfesyjności jest bardzo istotne. Według Dyrektorium ogólnego o katechizacji: „Charakter wyznaniowy nauczania religii w szkole, prowadzonego przez Kościół zgodnie ze sposobami i formami ustalonymi w poszczególnych krajach, jest więc nieodzowną gwarancją daną rodzinom i uczniom, którzy wybierają takie nauczanie”. Współcześnie niewielu Niemców zajmuje problem różnic wyznaniowych pomiędzy chrześcijanami, choć ciągle wielu identyfikuje się z chrześcijaństwem, z jego zwyczajami czy przykazaniami. Wychowanie religijne opiera się na konfesyjności, na konkretnym odniesieniu do wspólnoty wierzących, zarówno w znaczeniu osobowym (świadectwo nauczyciela wiary), jak i materialnym (przekaz konfesyjnie określonych treści). Nie dla wszystkich jest to takie oczywiste. Niektórzy uważają, że w pluralistycznie zorientowanej „szkole dla wszystkich” nie może mieć miejsca podział wyznaniowy. Mówienie współcześnie o konfesyjności tych zajęć spotyka się często z zarzutem nietolerancji czy też powrotu do „kościelnej indoktrynacji” na gruncie powszechnego systemu edukacji. Płytko rozumiany ekumenizm połączony często z religijną ignorancją, subiektywizmem i relatywizmem prowadzą do zaniku poczucia odrębności wyznaniowej, do zobojętnienia wobec istotnych różnic wyznaniowych. W artykule zostały przypomniane istotne kwestie związane z dylematem konfesyjności szkolnego nauczania religii w Niemczech, a więc rozumienie słowa „konfesyjność” oraz jego historyczne, prawne i praktyczne odniesienia. Warto przypominać, że nie ma chrześcijaństwa ogólnego (akonfesyjnego), a wychowanie konfesyjne jest zgodne z prawami przysługującymi zarówno rodzicom, jak i dzieciom.
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.