Search results

1

Nostalgic Constitutional Identity

100%

Stambulski M.

Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

|

2019

|

vol. 3(21)

95-106

EN

The paper deals with the link between the notions of constitutional identity and nostalgic collective memory. Starting from the notion of nostalgia of postmodern society as used in social theory, it shows that this cultural condition is reflected in in constitutions. The point of reference for contemporary political projects is no longer the future but the past. Longing for a lost homeland becomes a dominant social emotion. The author shows that this vision of the past is present in constitutions, especially in post-communist countries. It influences constitutional identity and, due to different temporal structures, is in conflict with the constitutional identity of the EU. The article ends with an analysis of the consequences of such a politics of nostalgia and the possible defence mechanisms against it.

PL

Tekst dotyczy związku między pojęciami tożsamości konstytucyjnej a nostalgiczną pamięcią zbiorową. Wychodząc od obecnego w teorii społecznej ujęcia nostalgii jako postawy w społeczeństwem postmodernistycznym, autor argumentuje, że ten stan kulturowy znajduje także odzwierciedlenie w konstytucjach. Punktem odniesienia dla współczesnych projektów politycznych nie jest już przyszłość, lecz przeszłość. Tęsknota za utraconą ojczyzną staje się dominująca emocją społeczną. Autor pokazuje, że ta wizja przeszłości jest obecna w konstytucjach, zwłaszcza w krajach postkomunistycznych. Wpływa ona na tożsamość konstytucyjną i ze względu na różne struktury temporalne pozostaje w konflikcie z konstytucyjną tożsamością Unii Europejskiej. Artykuł kończy się analizą konsekwencji takiej polityki nostalgii i możliwych mechanizmów obronnych przed nią.

2

Jak chronić prawa podstawowe własnych obywateli w sytuacji prymatu prawa unijnego? Garść refleksji na kanwie orzecznictwa FSK i TSUE dotyczącego Europejskiego Nakazu Aresztowania (ENA)

94%

Soloch B.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica

|

2019

|

vol. 88

167-190

EN

The decision of the German Federal Constitutional Court of December 14, 2015 in the Identitätskontrolle case is crucial for understanding the limits of the possibility to protect national fundamental rights in the European Union. FCC de facto carried out a review of compliance with the obligation under European Union law to unconditionally execute the European Arrest Warrant (EAW) with constitutional guarantees to protect the right to dignity, but ultimately concluded that constitutional guarantees essentially coincide with the EU provisions. When issuing its ruling, although it was clearly different from the EU CJ case law on EAW, the FCC stated that there is no need to ask a question for a preliminary ruling. In spite of this, the ruling clearly influenced the subsequent development of the EU CJ case law, above all, the Aranyosi and Căldăraru cases. Moreover, it seems that it has also significantly influenced the further dynamics of relations between national constitutional courts and the EU CJ in the field of protection of fundamental rights. It can even be said that it is crucial for understanding the dynamics of the process of a judicial dialogue within the EU.

PL

Orzeczenie niemieckiego Federalnego Trybunału Konstytucyjnego (FSK) z 14 grudnia 2015 r. w sprawie Identitätskontrolle ma kluczowe znaczenie dla rozumienia granic możliwości ochrony krajowych praw podstawowych w Unii Europejskiej. FSK de facto przeprowadził w nim kontrolę zgodności wynikającego z prawa Unii Europejskiej obowiązku bezwarunkowego wykonania Europejskiego Nakazu Aresztowania (ENA) z konstytucyjnymi gwarancjami ochrony prawa do godności, ostatecznie jednak dochodząc do wniosku, że gwarancje konstytucyjne zasadniczo pokrywają się z unijnymi. Wydając swoje orzeczenie, choć było ono ewidentnie różne od dotychczasowego orzecznictwa TSUE na temat ENA, FSK stwierdził brak potrzeby zadania pytania prejudycjalnego. Pomimo to, w ewidentny sposób orzeczenie to wpłynęło na późniejszy rozwój orzecznictwa TSUE, przede wszystkim na wyrok w sprawie Aranyosi i Căldăraru. Ponadto wydaje się, że w znacznym stopniu wpłynęło ono także na dalszą dynamikę relacji pomiędzy krajowymi sądami konstytucyjnymi a TSUE w zakresie ochrony praw podstawowych. Tym samym można nawet posunąć się do stwierdzenia, że ma ono kluczowe znaczenie dla zrozumienia dynamiki procesu dialogu sądowego wewnątrz UE.

3

The Principle of Priority of European Union Law. Selected Issues

84%

Całka E.

Studia Iuridica Lublinensia

|

2016

|

vol. 25

|

issue 1

EN

The principle of priority (primacy) means priority of the applicability of EU law over national law of the Member States. From the point of view of the European Union, this principle applies to all national rules of the Member States, regardless of their place in the hierarchy of legal sources, including constitutional provisions. Such an approach, which essentially means unconditional primacy of EU law over national law, was not confirmed in the judgments of the majority of the constitutional courts of the Member States. Thereby, the Court of Justice of the EU, recognizing the need for “constructive dialogue” with the courts of the Member States, introduced some techniques which allow the coexistence of the EU and national legal rules. In particular, in its recent case law, the Court considered the protection of national identities of the Member States as a justification of the limitation of the scope of the applicability of the principle of priority. Thus the Court allowed the requirement of the protection of national identities made the hitherto absolute principle of primacy relative principle, which allows in certain circumstances the possibility of invoking by the Member States their constitutional values in order to withdraw from the priority of the applicability of EU law.

PL

Zasada pierwszeństwa (prymatu) oznacza pierwszeństwo stosowania prawa unijnego przed prawem krajowym państw członkowskich. Zasada ta w tzw. ujęciu unijnym dotyczy wszystkich przepisów krajowych państw członkowskich, niezależnie od ich miejsca w hierarchii źródeł prawa, w tym przepisów konstytucyjnych. Takie ujęcie, oznaczające w istocie bezwarunkowy prymat prawa europejskiego nad prawem krajowym, nie znalazło potwierdzenia w orzecznictwie większości trybunałów konstytucyjnych państw członkowskich. Wobec tego Trybunał Sprawiedliwości UE, dostrzegając konieczność podjęcia „konstruktywnego dialogu” z sądami państw członkowskich, wypracował pewne techniki pozwalające na współistnienie unijnych i krajowych rozwiązań prawnych. W szczególności w swoim najnowszym orzecznictwie Trybunał uznał ochronę tożsamości narodowej państw członkowskich za przesłankę uzasadniającą ograniczenie zakresu stosowania zasady pierwszeństwa. Tym samym Trybunał pozwolił, by wymóg ochrony tożsamości narodowej uczynił z dotychczas absolutnej zasady prymatu zasadę względną, która dopuszcza w pewnych sytuacjach możliwość powołania się przez państwa członkowskie na ich wartości konstytucyjne w celu odstąpienia od pierwszeństwa stosowania prawa UE.

4

Hungary’s Christian Culture as Subject of Constitutional Protection

84%

Schanda B.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2020

|

vol. 23

55-72

PL

Zgodnie ze znowelizowaną w 2018 r. węgierską Konstytucją, ochrona chrześcijańskiej kultury Węgier stanowi obowiązek wszystkich organów państwa. Konstytucja nie wprowadza ciążącego na państwie zobowiązania odnoszącego się do religii chrześcijańskiej czy do generalnie pojmowanej kultury chrześcijańskiej, lecz odnosi się konkretnie do kulturalnej tradycji kraju. Pomimo uznania kulturowej roli chrześcijaństwa, Konstytucja pozostaje neutralna wobec religii i uznaje wolność religijną. Omawiany w niniejszym artykule przepis konstytucyjny, czyli art. R) ust. 4, wyraźnie wskazuje na chrześcijańskie korzenie kultury węgierskiej. Kultura wyrosła z wiary, lecz wiara nie może się zrodzić z historycznego dziedzictwa, ani tym bardziej z przepisu ustawy zasadniczej. W związku z tym celem ustrojodawcy było niewątpliwie nadanie większego znaczenia tożsamości narodowej.

EN

Since 2018 the Fundamental Law of Hungary (the Constitution) has provided for the protection of the Christian culture of Hungary as an obligation of all organs of the State. The Fundamental Law does not commit the Hungarian State to Christian religion or to Christian culture in general, but specifically to the cultural tradition of the country. Despite the recognition of the cultural role of Christianity, the Constitution remains neutral with regard to religion and the freedom of religion is recognised. The constitutional provision discussed in this study, i.e. Article R) para. 4, expressly identifies the culture of Hungary as a culture shaped by Christianity. Culture was born from faith, but faith cannot be born from a historic legacy and even less from a constitutional provision. Thus, the aim of the constitutional legislator was undoubtedly to place a stronger emphasis on the identity of the nation.

5

Normatywizacja pamięci zbiorowej w preambułach do konstytucji państw postkomunistycznych

84%

Młynarska-Sobaczewska A.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2014

|

issue 2 (18)

233-250

PL

Preambuły stanowią tę część prawa konstytucyjnego, która rzadko stanowi przedmiot refleksji konstytucjonalistów i teorii prawa. Definiowane są jako uroczysty wstęp do konstytucji, wskazujący suwerena, historyczny i polityczny kontekst powstania nowego ładu konstytucyjnego, główne celem i zasady państwa. Takie też elementy zawierają preambuły do konstytucji państw postkomunistycznych Europy. Ich charakter jest przedmiotem kontrowersji, zwłaszcza co do tego, czy stanowią one część normatywną, czy jedynie opisową. W artykule omawia się ich funkcję integracyjną, osiąganą dzięki używaniu klauzul budujących i umacniających poczucie tożsamości wspólnoty politycznej, w której są ustanawiane. Jako takie klauzule wskazano: stwierdzenia dotyczące narodowego i kulturowego dziedzictwa, podstawowych zasad rządzących wspólnotą.

EN

Preambles are parts of constitutions, which are visibly neglected in legal theory and constitutional law. They are defined as solemn introductions to constitutions, which indicate the sovereign, historical and political context of increasing the new constitutional order, main aims and principles – the foundation of constitution. Such elements are also commonly apparent in most of post-communist constitutions of European states. The article shows the integrative function of these preambles, achieved by using clauses creating and maintaining the identity of political community. The clauses with this function are identified as: statements regarding national and cultural heritage and fundamental principles of community. The article investigates these elements in preambles texts of post-communist constitutions and indicates their role as tending to create the national identity.

6

O możliwości kształtowania świadomości konstytucyjnej przez sądy administracyjne

67%

Chmielarz-Grochal A.

Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

|

2022

|

issue 2(31)

22-37

EN

The article aims to show how administrative courts (in particular the Supreme Administrative Court) participate in shaping the constitutional consciousness of citizens. The main thesis of the article boils down to the statement that administrative courts shape constitutional consciousness through direct application of the provisions of the fundamental law. This thesis corresponds to the assumption that justifications of the judgments being the effect of the application of the constitution have an educational value. Examples from the practice of judicial application of Article 2, provisions on fundamental rights (including those that have the nature of principles: Article 30 and Article 32), and Article 45 in conjunction with Article 184 of the Polish Constitution show that the justifications may fulfil the role of a carrier of knowledge about the fundamental law, the legal institutions regulated by it, and the essence of fundamental rights, taking into account the role of a court as a guarantor of the protection of individual rights.

PL

Artykuł ma na celu pokazanie, jak sądy administracyjne (w szczególności Naczelny Sąd Administracyjne) uczestniczą w kształtowaniu świadomości konstytucyjnej obywateli. Główna teza artykułu sprowadza się do tego, że sądy administracyjne kształtują świadomość konstytucyjną przez bezpośrednie stosowanie postanowień ustawy zasadniczej. Tak postawiona teza koresponduje z założeniem, że uzasadnienia orzeczeń będących efektem stosowania konstytucji mają walor edukacyjny. Przykłady z praktyki sądowego stosowania art. 2, przepisów o prawach podstawowych (w tym mających charakter zasad – art. 30 i art. 32) oraz art. 45 w zw. z art. 184 Konstytucji RP pokazują, że uzasadnienia mogą spełniać rolę nośnika wiedzy o ustawie zasadniczej, uregulowanych w niej instytucjach prawnych i istocie praw podstawowych, z uwzględnieniem roli sądu jako gwaranta ochrony praw jednostki.

7

Constitutional Identity and its Functions

67%

Granat M.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2022

|

issue 2 (66)

77-84

PL

Artykuł jest wynikiem spotkania naukowego zorganizowanego przez KUL w czerwcu 2021 r. na temat tożsamości konstytucyjnej. Jednym z intrygujących problemów prawa konstytucyjnego jest właśnie problem tożsamości konstytucyjnej. Tożsamość konstytucyjna pełni trzy funkcje. Najważniejszą konsekwencją jest to, że tożsamość określa „rdzeń” lub „jądro” każdej konstytucji. Odpowiedź na radykalne pytanie „po co jest preambuła do Konstytucji RP?” powinno być, że służy głównie do wyrażania tożsamości konstytucyjnej. To podstawowa funkcja tej części Konstytucji RP. Przede wszystkim tożsamość konstytucyjna „wyłania się” z tożsamości narodowej. Obie tożsamości są ze sobą powiązane w preambule Konstytucji RP.

EN

This article is the result of the scientific meeting organized by the KUL, in June 2021, concerning the topic of the constitutional identity. One of the intriguing problems in constitutional law is just the problem of constitutional identity. Constitutional Identity has three functions. The most important consistent that identity determines the “core” or “nucleus” of each constitution. The answer to radical question “what is the preambule to the Polish Constitution for?” should be that it mostly serves to express constitutional identity. This the basic function of this part of the Polish Constitution. Above all, constitutional identity “emerges” from national identity. Both identities are connected with each other in the preambule of the Polish Constitution.

Refine search results

2 Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

2 Przegląd Prawa Konstytucyjnego

1 Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica

1 Studia Iuridica Lublinensia

1 Studia z Prawa Wyznaniowego

1 Całka E.

1 Chmielarz-Grochal A.

1 Granat M.

1 Młynarska-Sobaczewska A.

1 Schanda B.

1 Soloch B.

1 Stambulski M.

2 2022

1 2020

2 2019

1 2016