Search results

1

Topografia mityzacji i rytuały lektury

100%

Dutka E.

Świat i Słowo

|

2020

|

vol. 34(1)

411-419

PL

Dorota Siwor, bez zbędnego kluczenia czy retorycznych popisów, już w pierwszych zdaniach swojej monografii zatytułowanej Tropy mitu i rytuału. O polskiej prozie współczesnej nie tylko najnowszej pisze o zagadnieniach, które są dla niej najistotniejsze: Literatura jest opowieścią. Najdawniejszą formą opowieści był mit. Związki pomiędzy tekstem literackim a mitem i związanym z nim ściśle rytuałem nie podlegają dyskusji. Pytanie jednak, czy dziś pozostają nadal żywe? Czy we współczesnej prozie można jeszcze odnajdywać mityczne tropy? W jaki sposób wykorzystują je twórcy? I czy z udzielonych odpowiedzi wynika coś istotnego dla interpretacji, dla czytelnika?1 Zdania te od razu wprowadzają w rzeczowy, logiczny wywód badaczki z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Ale widzę w nich coś znacznie wykraczającego poza ramy konwencjonalnego wprowadzenia, w którym zarysowuje się obszar badań i formułuje cele pracy. Uderzająca jest dla mnie dobitność już pierwszego sformułowania: „Literatura jest opowieścią”. Tak, to prawda, ale… Od razu rodzi się pokusa, by dodawać wyjaśnienia i zastrzeżenia, rozwijać i problematyzować tę myśl, opatrzyć ją przypisami z licznych prac chociażby z zakresu antropologii literatury/literackiej. Dorota Siwor natomiast dodaje jedynie kolejne zdanie, równie dobitne jak to pierwsze: „Najdawniejszą formą opowieści był mit”. Znów trudno pozbyć się myśli, że w tym miejscu można by od razu spodziewać się, jeżeli nie długiego, erudycyjnego wywodu, w którym pojawiłyby się uwagi na temat problemów związanych z definiowaniem mitu, z nadmiarem znaczeń, to choć krótkiej uwagi o różnych ujęciach badawczych, szkołach, o odejściach od mitu i „błaganiach o mit” w kulturze. Badaczka podejmuje taką refleksję, ale we właściwym miejscu – w pierwszym szkicu, zatytułowanym Wokół mityzacji w polskiej prozie współczesnej – konteksty i strategie. Rekonesans. We wstępie zamiast tego pojawia się, będąca logiczną konsekwencją poprzednich zdań, konstatacja o związkach pomiędzy literaturą a mitem. Skłania ona do postawienia pytań o aktualność i współczesne aspekty tych powiązań. Zatrzymuję się już na Uwagach wstępnych, gdyż pozwalają one od razu poznać autorkę tej pracy jako osobę zdecydowaną, która dobrze wie, czego chce, w jakim kierunku zmierza w swoich analizach i interpretacjach, która nie komplikuje i nie udziwnia wywodu, lecz prezentuje go w sposób ścisły, konkretny i konsekwentny. Żeby tak móc pisać, potrzeba wielu doświadczeń lekturowych, interpretacyjnych, redaktorskich, a przede wszystkim niezbędne jest wypracowanie własnego stanowiska na temat tego, czym jest literatura i czego się w niej szuka.

2

Steven D. Anderson – A.D. Riddle – Todd Bolen, Photo Companion to the Bible. The Gospels. I. Matthew. II. Mark. III. Luke. IV. John (www.BiblePlaces.com 2017)

84%

Kubiś A.

Verbum Vitae

|

2018

|

vol. 34

495-497

EN

Review: Steven D. Anderson – A.D. Riddle – Todd Bolen, Photo Companion to the Bible. The Gospels. I. Matthew. II. Mark. III. Luke. IV. John (www.BiblePlaces.com 2017). DVD & download. 299 USD

PL

Recenzja: Steven D. Anderson – A.D. Riddle – Todd Bolen, Photo Companion to the Bible. The Gospels. I. Matthew. II. Mark. III. Luke. IV. John (www.BiblePlaces.com 2017). DVD & download. 299 USD

3

Topografia wolności. Patriotyczne urbanonimy w przestrzeni Wadowic (do 1939 r.)

84%

Witkowski K., Witkowski M.

Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny

|

2018

|

issue 21

146-165

PL

Pierwsze urbanonimy nawiązujące do postaci i wydarzeń z okresu I Rzeczypospolitej pojawiły się w przestrzeni miejskiej Wadowic w latach 80. XIX w. Honorowano postacie polskich królów (Jan III Sobieski, Stefan Batory), bohaterów narodowych (Tadeusz Kościuszko) i osobistości związane z miastem (Marcin Wadowita, Jan Iwański). Nazwy nie miały niewłaściwych konotacji historycznych, stąd były akceptowane przez austriacką administrację. Na przełomie wieków, tak jak w innych galicyjskich miastach, uczczono w Wadowicach wieszczów – Adama Mickiewicza i Juliusza Słowackiego, nie tylko nadając im nazwy ulic, ale także włączając się w uroczyste obchody rocznic urodzin i śmierci poetów. Po 1918 r. patriotyczne nazewnictwo stało się elementem polityki państwa, zwłaszcza związanej z kultem ojca czynu niepodległościowego, marszałka Józefa Piłsudskiego, którego imieniem nazwano wadowicki rynek. W drugiej połowie lat 30. urbanonimy pamiątkowe stanowiły aż 40 % wszystkich toponimów w mieście.

EN

Urbanonyms, as one of the elements characterizing the city are the subject of research, among linguists, historians and geographers. The naming policy can be the subject of ideologizing of urban space. Referring to important events or commemoration of people in the names of streets for important events or commemoration of people strengthened the sense of patriotism, both national and local. In the article, the authors draw attention to commemorative urbanonyms, which appeared in Wadowice in the 1880s, and in the time of the Second Polish Republic the patriotic name convention became an element of the state’s policy. A clear manifestation of these changes is a 15% increase in the number of commemorative urbanonyms in Wadowice in the period 1918-1939.

4

Kontynuacja i zmiana w topografii późnoantycznej Meridy

84%

Zimnowodzka A.

Vox Patrum

|

2015

|

vol. 64

615-631

EN

Merida (Augusta Emerita) was founded in 25 BC by Augustus on the territory of Roman province of Lusitania. From the beginning it was one of the most important cities in the Empire, anticipating continuous prosperity for long centuries. The aim of this article is to examine the changes in the topography of Merida in Late Antiquity. These transformations are connected with the Christianization of the city, especially with the foundation of bishopric and development of the cult of local martyr Eulalia.

5

Japońska oaza architektury w Szwajcarii. Centrum Nauki Rolex – Rolex Learning Center (RLC), Lozanna, Szwajcaria (SANAA / Kazuyo Sejima + Ryue Nishizawa)

84%

Haduch B.

Państwo i Społeczeństwo

|

2022

|

issue 2

119-130

EN

The article presents the history and the wider context of the creation of an experimental educational facility – the Rolex Learning Center (RLC) at the EPFL polytechnic in Lausanne, Switzerland. The building designed by Japanese architects – SANAA / Kazuyo Sejima + Ryue Nishizawa is an example of the implementation of a radical vision on the border of eastern and western cultures. Unique urban, functional, formal and structural solutions can be a valuable inspiration and point of reference for architects and students developing projects related to education.

PL

Artykuł przedstawia historię oraz szerszy kontekst powstania eksperymentalnego obiektu edukacyjnego – Centrum Nauki Rolex (Rolex Learning Center, RLC) w ramach Politechniki Federalnej w Lozannie (EPFL). Budynek zaprojektowany przez japońskich architektów z biura SANAA – Kazuyo Sejimę i Ryue Nishizawę, jest przykładem realizacji radykalnej wizji na pograniczu kultur Wschodu i Zachodu. Unikatowe rozwiązania urbanistyczne, funkcjonalne, formalne i konstrukcyjne mogą być cenną inspiracją oraz punktem odniesienia dla architektów oraz studentów opracowujących projekty związane z edukacją.

6

Badania limesu dackiego w okolicach fortu Bologa w latach 2012-2016

67%

Rakoczy J.

Acta Archaeologica Lodziensia

|

2016

|

vol. 62

69-77

PL

Położona najdalej na północ od Dunaju Dacia Porolissensis była obszarem bezpośrednio stykającym się ze światem Sarmatów i wschodnich Germanów. Północno-zachodnia granica rzymskiej prowincji Dacji, to jeden z najmniej znanych odcinków rzymskiego limesu. Badane stanowisko może być utożsamiane z starożytnym Resculum/Rucconium, miejscem stacjonowania rzymskich oddziałów wojsk pomocniczych, których zadaniem była straż w położonych w okolicznych górach posterunkach, będących ostatnią nieprzebadaną częścią limesu rzymskiego w Europie. Badania wznowione w 2012 r. pod kierunkiem F. Marcu są kontynuowane od 2014 r. we współpracy Instytutu Archeologii UMK w Toruniu z Narodowym Muzeum Historii Transylwanii w Kluż-Napoce.

XX

Limes Dacicus, a fundamental reflection and study subject for Romanian ancient history and archaeology. The northwestern part of the limes, especially that in the vicinity of the fort at Bologa, is, not by chance, one of the best-known sectors of the Dacian limes. Once archaeological research has been restarted, in 2012, in the fort, and through research projects financed in this field, the authors updated, documented and processed most of the data regarding the subject. On one hand, the commander’s house in the fort reveals a most interesting architectural approach used to erect the intended prototype of a Mediterranean residence, on the other hand, the Roman frontier in the area is a complex system of watchtowers, fortlets and linear fortifications which seem to ensure a rather efficient surveillance and communication in the area.

7

Izydora z Sewilli "O narodzinach i śmierci świętych ojców": kompozycja traktatu

67%

Krynicka T.

Vox Patrum

|

2020

|

vol. 73

95-122

EN

Isidore's work On the Lifes and Deathes of the Fathers contains biographies of outstanding biblical figures from Adam to Titus. According to what has been announced in the titles and in the introduction, the author describes the ancestry (ortus), character, virtues and achievements (vita), circumstances surrounding the death and burial of the heroes (obitus), among which we find patriarchs, judges, kings, prophets, Lord's apostles and pupils. Most of them are men: except for few heroins (Esther, Judit, Mary, Mother of Jesus), Isidore presents biblical women very superficially. His descriptions tend to praise the heroes demonstrating them as persons worthy of being imitated. Sevillian does not design a homogenuous and binding all over the treatise model of describing the heroes he presents. Due to this the text is varied and pleasant in perception. Isidore familiarizes his reader with the great biblical figures and broadens his Visigothic audience's world while transferring into it the exotic topography of Holy Land. He seems to be less interested in precise dating of the events he describes. The treatise's time seems to be the space of mankind's redemption and salvation, propitious kairos, in which God speaks to a man and a man fulfills His will, colaborating with Lord's grace and supported by brethren's assistance.

PL

Utwór Izydora De ortu et obitu patrum zawiera życiorysy wybitnych biblijnych postaci od Adama do Tytusa. Zgodnie z tym, co Sewilczyk zapowiada w tytułach i przedmowie traktatu, opowiada on o pochodzeniu (ortus), charakterze, cnotach i osiągnięciach (vita), a także okolicznościach śmierci i pochówku (obitus) bohaterów, wśród których czytelnik znajdzie patriarchów, sędziów, królów, proroków, apostolów i uczniów Pana. W większości są to mężczyźni: za wyjątkiem kilku bohaterek (Estery, Judyty, Matki Jezusa Marii), którym Izydor poświęca osobne rozdziały, prezentuje on biblijne niewiasty w sposób bardzo powierzchowny. Charakterystyki bohaterów mają charakter laudacyjny. Biogramy są bardzo różnorodne, dzięki czemu tekst staje się urozmaicony i przyjemny w odbiorze. Izydor poszerza granice świata hiszpano-rzymskich czytelników, zapoznając ich z topografią Ziemi Świętej. Czas traktatu to czas zbawienia, czas Boga, który wkracza w dzieje ludzkości, oraz współpracujących z Nim - i ze sobą nawzajem - jednostek, niepowtarzalnych dzięki otrzymanym od Stwórcy darom.

8

Wisła jako prywatna oś świata. O związkach z miejscem w twórczości Jerzego Pilcha

67%

Petrowicz J.

Świat i Słowo

|

2023

|

vol. 40

|

issue 1

105-122

EN

Wisla as a private world’s axis. On the connection with the place in the works of Jerzy Pilch In the article „Wisla as a private world’s axis. On the connection with the place in the works of Jerzy Pilch”, the subject of the connection of the author and his protagonists with the place was raised. Some chosen aspects of this relevant issue have been introduced by the author of „Many demons”. The attitude of the characters and narrators to the place has been analysed through such issues as faith, emotions, senses, weather and topography. The most important thing is treating the place as a pattern, to which the writer refers many events, comments, observations, thoughts and characters. The place imagined by the writer is dynamic, changeable, ambiguous and multiple. Although the literary landscapes of the Wisla have common characteristics, they are characterized by many differences and variants, beginning with names and ending with details. The awareness of the Wisla creation imagined in the works of Jerzy Pilch is fundamental and deserves attention.

9

Horyzont geograficzny Ewangelii Marka

51%

Wojciechowska K., Katedra Wiedzy Nowotestamentowej i Języka Greckiego W. T.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica

|

2015

|

issue 21

PL

Ewangelia Marka od XVIII wieku powszechnie uważana jest za najstarszą z ewangelii kanonicznych, a wśród ewangelii kanonicznych dodatkowo za najstarszą z tzw. ewangelii synoptycznych. Często też traktowana jest jako źródło bądź jedno ze źródeł dla tekstów Mateusza i Łukasza, którzy przekaz Markowy uzupełniają, skracają, a bardzo często też uściślają i poprawiają nie tylko pod względem stylistycznym, ale także rzeczowym – w tym historycznym i geograficznym. Współczesna biblistyka próbuje ustalić pochodzenie, przyczynę i zasadność tych korekt, biorąc pod uwagę zarówno etapy redakcji, struktury tekstu, jak i kompetencje odbiorcze oraz świadomość teologiczną, historyczną i geograficzną adresatów poszczególnych ewangelii. Celem prezentowanego artykułu jest konfrontacja wzmianek topograficznych zawartych w Ewangelii Marka z rzeczywistymi danymi geograficznymi oraz wskazanie funkcji, jakie wzmianki te pełnią w strukturze i kompozycji utworu oraz w jego teologicznym przesłaniu. Podstawowym materiałem badawczym jest grecki tekst Ewangelii wraz z aparatem krytycznym (NA 28); dominantę metodologiczną stanowi krytyka redakcji (redaction criticism) wraz z analizą lingwistyczną.

EN

This article reconstructs the picture of the movements of Jesus since John’s baptizing until the journey to Jerusalem. There are geographical and chronological problems connected with the Gospel of Mark. In many instances the evangelist does not know where and when incidents took place. The topographical data are likewise confused and contradictory. The evangelist emphasizes the contrast between the apparent aimlessness of Jesus’ movements and ministry in the earlier period in Galilee (Mk 1:1–6:29) and the plan of the later periodes. In second part (Mk 6:30–9:1) Mark possessed two divergent but paralel accounts of the events following the return of the Twelve. The third part (Mk 9:2–11:11) is the journey of Jesus from Cesarea Philippi to Jerusalem, and the fourth part are the evants in Jerusalem. In Jerusalem Mark’s topographical notations are also never detailed and informative.

Refine search results

2 Vox Patrum

2 Świat i Słowo

1 Acta Archaeologica Lodziensia

1 Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica

1 Państwo i Społeczeństwo

1 Verbum Vitae

1 Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny

1 Dutka E.

1 Haduch B.

1 Katedra Wiedzy Nowotestamentowej i Języka Greckiego W. T.

1 Krynicka T.

1 Kubiś A.

1 Petrowicz J.

1 Rakoczy J.

1 Witkowski K.

1 Witkowski M.

1 Wojciechowska K.

1 Zimnowodzka A.

1 2023

1 2022

2 2020

2 2018

1 2016

2 2015