Search results

1

„Próżny teatr życia”. Do Jana Libiniusza. Usprawiedliwienie swej samotności (Oda IV. 12) Macieja Kazimierza Sarbiewskiego

100%

Al-Araj A.

Kultura i Wartości

|

2020

|

issue 30

DE

Der Artikel verfolgt das Ziel, die Anschauungen von Matthias Kasimir Sarbiewski über gewählte Fragen der Poetik darzustellen sowie seine Ode IV. 12 An Johann Libinius. Die Entschuldigung der eigenen Einsamkeit in einem vertieften Kontext (Horaz, Jan Kochanowski) zu interpretieren. Die Überlegungen wurden durch Bezüge auf lyrische Dichtung und theoretische Traktate des Jesuiten unterstützt. Eine wertvolle Untermauerung bilden darüber hinaus die Abhandlungen u. a. von Andrzej Borowski, Piotr Urbański oder Elwira Buszewicz über das Schaffen des sarmatischen Horaz. Der Artikel setzt sich aus zwei grundlegenden Teilen, von denen der erste der von Sarbiewski formulierten Poetik gewidmet ist. Die Verfasserin stellt darin die Ideen des Denkers über die Rolle des Dichters, die Hierarchie der Künste, die Funktion des Allegorisierungsverfahrens und seine Beziehung zum Konzept von Theologia fabulosa vor. Im nächsten Teil wird auf die Anwesenheit der ignatianischen Motive in der Dichtung des Jesuiten nach 1625 fokussiert. Verweise auf die Doktrin des Ordens des Heiligen Ignatius Loyola prägen auch im starken Maße das Gefüge der Ode IV. 12, darüber hinaus erweisen sich als genauso wichtige Kontexte das Topos von Theatrum mundi und das literarische Werk von Horaz (besonders Carm. III. 1). Die Überlegungen münden in der These über die Kohärenz der in seinen theoretischen Schriften erläuterten Ideen mit der Aussage der "späteren" Gedichte von Sarbiewski.

EN

The author elaborates on Maciej Kazimierz Sarbiewskiʼs views on poetics and interprets his Ode IV. 12 (The vain theatre of life. To Jan Libiniusz. An excuse for my solitude) with references to works by Horace and Jan Kochanowski. Quoted are Jesuit Sarbiewski’s lyrical works and theoretical treaties as well as essays written about this ‘Polish Horace’ by Polish literary critics. The first part of the article deals with poetics as interpreted by Sarbiewski, highlighting the role of a poet and the hierarchy of arts as well as the function of allegorization and its relation to the idea of fabulosa theologia. The second part takes up Ignatian themes in his lyrical works written after 1625. References to the doctrine of the Society of Jesus are strongly evident in Ode IV.12 and so are those to the concept of “theatrum mundi” and in particular to Horace’s literary works (especially Carmina III.1). The author concludes that the ideas outlined in Sarbiewski’s theoretical treatises are consistent with his works in later years.

PL

Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie zapatrywań Macieja Kazimierza Sarbiewskiego na wybrane kwestie z zakresu poetyki oraz interpretacja – wzbogacona o inne konteksty (Horacy, Jan Kochanowski) – jego Ody IV. 12 Do Jana Libiniusza. Usprawiedliwienie swej samotności. Rozważania poparte zostały odwołaniami do liryków i traktatów teoretycznych jezuity, cenną podbudowę stanowią ponadto rozprawy dotyczące twórczości sarmackiego Horacjusza autorstwa m.in. Andrzeja Borowskiego, Piotra Urbańskiego czy Elwiry Buszewicz.Artykuł składa się z dwóch zasadniczych części, z których pierwsza poświęcona jest poetyce sformułowanej Sarbiewskiego. Autorka przybliża w niej idee myśliciela dotyczące roli poety, hierarchii sztuk oraz funkcji zabiegu alegoryzacji i jego związku z koncepcją fabulosa theologia. W kolejnej części zwraca się uwagę na obecność motywów ignacjańskich w lirykach jezuity powstałych po 1625 roku. Nawiązania do doktryny zakonu św. Ignacego Loyoli w silnym stopniu naznaczają także tkankę Ody IV. 12, równie istotnymi kontekstami są ponadto topos theatrum mundi oraz dorobek literacki Horacego (zwłaszcza Carm. III. 1). Rozważania zostają zwieńczone tezą o spójności wyłożonych w rozprawach teoretycznych idei z wydźwiękiem „późnych” utworów Sarbiewskiego.

2

Humanizm teocentryczny czy chrześcijański personalizm?

51%

Wołoszyn B.

Studia Norwidiana

|

2015

|

vol. 33

269-275

EN

Renata Gadamska-Serafin’s book entitled Imago Dei. Człowiek w myśli i twórczości Cypriana Norwida [Imago Dei. The Man in Cyprian Kamil Norwid’s Thought and Works] is devoted to anthropological issues in the poet’s works. She focuses her studies on two anthropological issues: the essence of the man and the human condition; or in other words, the essence and the existence. These two issues are analyzed in the context of both the 19th century anthropological thought with all its base of theological and philosophical tradition, as well as of selected trends in modern anthropology. As a source context for Norwid’s reflections Biblical and patristic tradition, especially Paul’s theology, as well as Socratic philosophy and Thomism are referred to. The first chapters of the book are devoted to analysis and reconstruction of ontological aspects of Norwid’s anthropology. A lot of space is given to Norwid’s long and fervent polemic with Darwin’s evolutionism. The issue of Christian personalism in the poet’s works is especially meticulously presented. The second part of the deliberations on Norwid’s anthropology is devoted to the poet’s Christian existentialism recognized by the author. Quite a lot of space is taken up by three existential issues: suffering, sorrow and happiness. Another extensive part of the book, entitled Aetates hominum, is devoted to the periods in a human being’s life, from childhood to old age, in the poet’s works. And the final, short subsections deal with inter-human relations, such as love, friendship, politeness and dialogue. Looking for a formula that would describe Norwid’s whole thought about the man, in the conclusion the author reminds Hanna Malewska’s accurate definition: she called Norwid’s anthropology theocentric humanism.

3

Humanizm teocentryczny czy chrześcijański personalizm?

51%

Wołoszyn B.

Studia Norwidiana

|

2015

|

vol. 33

269-275

EN

Renata Gadamska-Serafin’s book entitled Imago Dei. Człowiek w myśli i twórczości Cypriana Norwida [Imago Dei. The Man in Cyprian Kamil Norwid’s Thought and Works] is devoted to anthropological issues in the poet’s works. She focuses her studies on two anthropological issues: the essence of the man and the human condition; or in other words, the essence and the existence. These two issues are analyzed in the context of both the 19th century anthropological thought with all its base of theological and philosophical tradition, as well as of selected trends in modern anthropology. As a source context for Norwid’s reflections Biblical and patristic tradition, especially Paul’s theology, as well as Socratic philosophy and Thomism are referred to. The first chapters of the book are devoted to analysis and reconstruction of ontological aspects of Norwid’s anthropology. A lot of space is given to Norwid’s long and fervent polemic with Darwin’s evolutionism. The issue of Christian personalism in the poet’s works is especially meticulously presented. The second part of the deliberations on Norwid’s anthropology is devoted to the poet’s Christian existentialism recognized by the author. Quite a lot of space is taken up by three existential issues: suffering, sorrow and happiness. Another extensive part of the book, entitled Aetates hominum, is devoted to the periods in a human being’s life, from childhood to old age, in the poet’s works. And the final, short subsections deal with inter-human relations, such as love, friendship, politeness and dialogue. Looking for a formula that would describe Norwid’s whole thought about the man, in the conclusion the author reminds Hanna Malewska’s accurate definition: she called Norwid’s anthropology theocentric humanism.

Refine search results

2 Studia Norwidiana

1 Kultura i Wartości

2 Wołoszyn B.

1 Al-Araj A.

2 2020

1 2015

„Próżny teatr życia”. Do Jana Libiniusza. Usprawiedliwienie swej samotności (Oda IV. 12) Macieja Kazimierza Sarbiewskiego

Humanizm teocentryczny czy chrześcijański personalizm?

Humanizm teocentryczny czy chrześcijański personalizm?