The evolutionism was the first attempt to synthesize and build theory of the culture in cultural anthropology as a science. Later generations refer to this theoretical direction by making adjustments and additions. Evolutionists have given first attempt of theoretical approach. They envisioned the unity of human psyche and using comparative studies. They have developed a conceptual apparatus, which entered into the composition of each anthropologist (endo-and egzogamia, totemism, tabu, animism, mana, etc.). Today the evolutionism is rather a history of cultural anthropology.
PL
Ewolucjonizm klasyczny był pierwszą próbą syntezy oraz budowy teorii kultury w antropologii społecznej jako nauce. Do tego kierunku odnosiły się późniejsze pokolenia dokonując korekt i uzupełnień. Ewolucjoniści dali pierwsze próby ujęć teoretycznych zakładając jedność psychiki ludzkiej jako punkt wyjścia do badań porównawczych. Wypracowali aparaturę pojęciową, która weszła w skład wyposażenia każdego antropologa (endo- i egzogamia, totemizm, tabu, animizm, mana itd.). Ewolucjonizm stanowi dziś niewątpliwie historię antropologii i nikt na serio nie mógłby uprawiać tej nauki w oparciu o hipotezy, jakimi posługiwali się jego przedstawiciele.
In this article I discuss the phenomenon of the mythology of a Polish-Jewish active artist in the second half of the twentieth century. This is a mythology of “long duration”, because it goes back to the interwar period, surrealism, avant-garde and Warsaw’s Bohemia. The example is provided by prose from Izabela Czajka Stachowicz but also statements of literary critics and journalists of Jan Kott, Krystyna Kolińska, and Ryszard Matuszewski. By means of discussing gender stereotypes and stigmas that the works of Czajka were described with after the war, I try to show the negative aspects of her mythology. In turn, I am looking for a reaction to stigmatization in the form of symbols of objects and animals in her prose.
PL
W artykule omawiam zjawisko mitologii polsko-żydowskiej artystki, aktywnej przede wszystkim w drugiej połowie XX wieku. Jest to mitologia „długiego trwania”, sięga bowiem czasów dwudziestolecia międzywojennego, surrealizmu, awangardy i warszawskiej cyganerii artystycznej. Przykładu dostarcza mi proza Izabeli Czajki Stachowicz, a także wypowiedzi krytyków literackich i publicystów: Jana Kotta, Krystyny Kolińskiej i Ryszarda Matuszewskiego. Omawiając stereotypy płciowe i stygmaty, jakimi opisywano po wojnie twórczość Czajki, staram się pokazać negatywne aspekty jej mitologii. Z kolei w jej prozie szukam reakcji na stygmatyzację w postaci symboli rzeczy i zwierząt (totemizm).
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.