Search results

1

Komizm a intertekstualia w późnej twórczości Tadeusza Różewicza

100%

Kissin K., Uniwersytet Łódzki I. F. P., Konrad Kissin – mgr d. w. K. L. P. i. M. P. U. Ł. Z. s. i. w. b. l. o. t. W. G., konkis89@o2.pl

Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze

|

2013

|

vol. 02

PL

U Różewicza intertekstualność stanowiła zawsze ważną kategorią, związaną z imperatywem dialogowości - wielogłosowość ta stopniowo narasta w dziełach „poety z Radomska”. W późnej jego twórczości, już w latach 90., następuje zwrócenie się ku wzorcom estetycznym postmodernizmu. Pisarz ponadto wraca do projektów komiczności z początków swojej twórczości — tak na przykład w tomie Kup kota w worku pojawia się żywioł satyryczny. Parafrazy komiczne Różewicza, w zależności od tego czy modelem dla nich staje się wzorzec literacki czy rzeczywistość pozajęzykowa, zaliczyć można do parodii lub trawestacji. Różny jest też stosunek autora do wykorzystywanego tekstu, przebiega on od „pogodnych uśmiechów” (Staff, Filipowicz) do ostrza krytyki (Derrida, Masłowska). Niezależnie jednak od tego główną metodą jaką osiągany jest żart jest metoda komizmu degradacyjnego. Intertekstualność u Różewicza jest zawsze aktywna znaczeniotwórczo. Jego teksty reinterpretują prototyp, a przez to twórczo ingerują w teraźniejszość.

2

Tarcia polemiczne, „responsy” i trawestacje w szermierce poetyckiej schyłku XVIII wieku

84%

Maksimowicz K.

Napis. Pismo poświęcone literaturze okolicznościowej i użytkowej

|

2016

|

vol. 22: Warunkiem trwałości jest przemiana. Parafrazy, kontynuacje i aluzje literackie

52-69

EN

The author refers solely to coexisting polemic poetic works (prints and manuscripts) adhering to a literary convention of an initiating text. The poems treat significant events from the final years of the First Polish Republic and became the seed bed of the ideological struggle. Their polemic character was usually indicated in their titles beginning with words such as answer, reply, response, travesty, “tit for tat”, or with prepositions “on” (“on poetry”) or “to” (“to the author”). Perhaps they would not have won much renown if it was not for their presence in poetic skirmish. This paper indicates various battle methods used by polemicists and the propaganda impact of these works.

3

Jaś i Małgosia w XXI wieku. O trawestacjach uwspółcześniających baśni w najnowszej literaturze polskiej

67%

Bednarek M.

Literatura Ludowa

|

2018

|

vol. 62

|

issue 6

PL

Artykuł prezentuje zjawisko modernizacji wątków folklorystycznych w polskiej literaturze najnowszej. Genettowskie ujęcie trawestacji oraz powiązana z nią modernizacja diegetyczna stanowią teoretyczną podstawę refleksji. Analizie poddano trzy utwory uznanych autorów (Leszka K. Talki, Jacka Dukaja oraz Mariusza Sieniewicza), które choć odwołują się do tego samego intertekstualnego hipotekstu – bardzo dobrze znanego wątku ATU 327 a (Jaś i Małgosia), mają jednak różnych odbiorców. Pozwala to pokazać, jak szeroki zakres możliwości daje modernizacja baśni: od stylu, przez konstrukcję świata przedstawionego, przebieg fabuły aż po interpretację. Zabieg ten może służyć nie tylko przybliżeniu tradycyjnych wątków współczesnemu czytelnikowi, ale także kompensacji i terapii, a także podjęciu problematyki metaliterackiej oraz krytyki społecznej. Omawiany wątek, po uwspółcześnieniu, promuje różnorodne wartości: zarówno konserwatywne, jak i lewicowe. Należy podkreślić, że zniesienie dystansu między odbiorcą a światem przedstawionym jako konsekwencję modernizacji baśni równoważą fabularne i narracyjne sposoby odbudowywania go, co osłabia grozę folklorystycznego hipotekstu.

EN

The purpose of the article is to present the phenomenon of the modernization of the fairy tale in contemporary Polish fiction. The theoretical frame of the article is Gérard Genette’s theory of intertextuality, and in particular the following two categories: travesty and diegetic modernization. The author focuses on the works linked to the same folk hypotext – ATU 327a, such as Hansel and Gretel. The three texts analysed in the paper were written by esteemed authors: Leszek K. Talko, Jacek Dukaj and Mariusz Sieniewicz. They addressed their works to diverse audiences: children, adults, and both. These methodological assumptions give an opportunity to show a wide spectrum of possibilities enabled by modernization. The style, the represented world, the plot and the interpretation of the fairy tale are the elements which could change when modernization occurs. The described technique of retelling aims is make the fairy tale more familiar to contemporary audiences, as well as to allow for critique of politics, society and literature. Its therapeutic function is important, too. In spite of the fact that the texts analysed herein lack the sense wonder characteristic of the traditional fairy tale, thereby reducing the distance from the reader, one can see that they rely on various ways of distancing the audience, which reduces the horror of the traditional fairy tale.

4

Bluźnierczy ojczenasz Stanisława Maykowskiego (i corpus delicti)

59%

Choroszy J. A.

Pamiętnik Literacki

|

2024

|

vol. 115

|

issue 2

167-185

PL

Opracowanie jest rekonstrukcją zdarzeń wywołanych przez publikację w lwowskiej „Gazecie Wieczornej” blasfemicznego wiersza „Ojcze nasz”. Jego autorem był popularny poeta, a zarazem nauczyciel gimnazjalny Stanisław Maykowski (1880–1961), późniejszy twórca cenionych czytanek do nauki języka polskiego. Historia konfiskaty numeru pisma, zwolnienia autora z pracy i postawienia go w stan oskarżenia przed sądem karnym we Lwowie została odnotowana w kilku źródłach historycznoliterackich. Na podstawie rękopisów Maykowskiego, wzmianek w książkach pamiętnikarskich, a przede wszystkim wielu tekstów prasowych autor artykułu prezentuje epizod z 1914 roku jako element życia literackiego i zdarzenie odsłaniające splot zjawisk społeczno-politycznych powtarzalnych w różnych czasach, szerokościach geograficznych i formacjach kulturowych. Artykuł kończy się pełnym tekstem wiersza „Ojcze nasz”.

EN

The paper is a reconstruction of events caused by a publication of a blasphemous poem “Ojcze nasz” (“The Lord’s Prayer”) in a Lvov “Gazeta Wieczorna” (“Evening Newspaper”). Its creator was a popular poet and middle school teacher Stanisław Maykowski (1880–1961), later an author of highly valued readings used to teach Polish. A few literary historical sources include mentions about the history of the newspaper’s confiscation, the author’s dismissal from work and charging him in the Lvov Criminal Court of Justice. Based on Maykowski’s handwritings, on remarks placed in memoir books, but primarily on numerous press articles, Jan A. Choroszy presents this 1914 issue as an element of literary life and an incident that reveals a chain of socio-political phenomena repeatable in various times, regions, and cultural formations. In its coda, the article contains the full text of “The Lord’s Prayer”.

Refine search results

1 Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze

1 Literatura Ludowa

1 Napis. Pismo poświęcone literaturze okolicznościowej i użytkowej

1 Pamiętnik Literacki

1 Bednarek M.

1 Choroszy J. A.

1 Kissin K.

1 Konrad Kissin – mgr d. w. K. L. P. i. M. P. U. Ł. Z. s. i. w. b. l. o. t. W. G.

1 Maksimowicz K.

1 Uniwersytet Łódzki I. F. P.

1 konkis89@o2.pl

1 2024

1 2018

1 2016

1 2013

Komizm a intertekstualia w późnej twórczości Tadeusza Różewicza

Tarcia polemiczne, „responsy” i trawestacje w szermierce poetyckiej schyłku XVIII wieku

Jaś i Małgosia w XXI wieku. O trawestacjach uwspółcześniających baśni w najnowszej literaturze polskiej

Bluźnierczy ojczenasz Stanisława Maykowskiego (i corpus delicti)