Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 10

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  użycie
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Funkcjonalne podejście do semiotyki logicznej języka naturalnego

100%
Odrowąż-Sypniewska J.
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
|
2018
|
issue 2
2
Publication available in full text mode
Content available

Kobiecy i męski świat. O asymetrii funkcjonalnej przymiotników określających przynależność do płci

84%
Wołk M.
Język Polski
|
2024
|
vol. 104
|
issue 1
5-16
PL
Przedmiotem badań w artykule jest łącznie pięć przymiotników reprezentujących pojęcia kobiecości i męskości w języku polskim. Pierwszemu z pojęć odpowiadają cztery przymiotniki: kobiecy, babski, damski i żeński, drugiemu – zasadniczo jeden: męski. Dlatego już w tytule tekstu postawiona jest teza o swoistej asymetrii funkcjonalnej porównywanych wyrażeń. Celem podjętych badań jest sprawdzenie, czy ma ona charakter tylko ilościowy, czy też także jakościowy, przekładający się na znaczenie i użycie opisywanych jednostek. Analityczne części tekstu zawierają przegląd jednostek językowych z udziałem opisywanych wyrażeń oraz charakterystykę ich właściwości składniowych i łączliwości leksykalnej. Przeprowadzone badania pokazują różnice leksykalne (semantyczne i pragmatyczne) pomiędzy czterema pokrewnymi semantycznie określeniami kobiecości, a także zależności, w jakie wchodzą one z przymiotnikiem męski. Analiza wpisuje się w nurt językoznawstwa strukturalnego i abstrahuje tym samym od wniosków natury pozajęzykowej dotyczących związku pomiędzy językiem a płcią.
EN
The study focuses on five adjectives representing the concepts of femininity and masculinity in Polish. The former is represented by four adjectives: kobiecy, babski, damski and żeński, the latter is described by only one: męski. That is why as early as in the title the article mentions a peculiar functional asymmetry of the compared expressions. The aim of the research is to determine whether this asymmetry is only quantitative or also qualitative, affecting the meaning and use of the presented units. The analytical sections of the text consist of overviews of the linguistic units which include the expressions and the descriptions of syntactic properties and lexical connectivity of the five adjectives undergoing scrutiny. The analyses reveal lexical differences (both semantic and pragmatic) between the four semantically related expressions of femininity, as well as the interactions they have with the adjective męski. The study is a part of structural linguistics and thus refrains from extra-linguistic conclusions concerning the relationship between language and gender.
3
Publication available in full text mode
Content available

Okazjonalność wyrażeń, użycie, znaczenie

84%
Ciecierski T.
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
|
2018
|
issue 2
4
Publication available in full text mode
Content available

Matafora jako marzenie języka. Koncepcja metafory Donalda Davidsona

67%
Filipczuk M.
IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych
|
2016
|
vol. 28/1
217-243
EN
In his article What metaphors means Donald Davidson points out that there is an "error and confusion" in claiming "that a metaphor has, in addition to its literal sense or meaning, another sense or meaning". Metaphor has no special meaning, says Davidson and gives a number of arguments to support his controversial thesis. "If a metaphor has a special cognitive content, why should it be so difficult or impossible to set it out?" – he asks rhetorically. Davidson makes many remarks about the effects of a metaphor; he shows that metaphor belongs exclusively to the domain of use and denies that the metaphorical sentences have any special cognitive content. "For a metaphor says only what shows on its face – usually a patent falsehood or an absurd truth... given in the literal meaning of the words". In the first part of my paper, I analyse Davidson’s concept of metaphor in terms of his own assumptions. First, I argue that Davidson narrows the commonsense use of “meaning”, which is much wider than he makes it out to be. Secondly, if metaphors belong exclusively to the domain of use, it is only when language is used in a peculiar, untypical way (drawing our attention to the paradoxical coincidence of words within metaphor) that a sentence can be considered metaphorical. If so, all we do is violate the everyday use of language, or even modify its rules, and let the context influence the meaning of words within the metaphor. We don't make those words mean something other than they usually mean. The last part of my paper deals with Davidson's claim that interpretation is the work of imagination and creation. I argue that the understanding of metaphor has a dynamic structure. If metaphorical sentences say something with suggestive indefiniteness, it is because metaphor is a kind of task that lies before a reader or a listener, a variant of ancient gnome. It is true that it is all about the effect but usually the effect is not instantaneous. Following Coleridge, I view understanding in terms of growth. It leads an individual to undertake an attempt to grasp certain objective truths. What we notice thanks to extraordinary metaphors in literature and philosophy is that they illuminate us somehow. Our task is then to express this effect in language. Therefore, contrary to what Davidson claims, the possibility of multiple interpretations do not necessarily question the objective cognitive content of a metaphor.
5
Publication available in full text mode
Content available

Some Problems of Alasdair MacIntyre’s "Emotivism Thesis"

67%
Szymon O., Jagielloński U.
Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris
|
2016
|
vol. 33 (2)
EN
In this article Alasdair MacIntyre’s thesis concerning emotivist use of moral utterances in contemporary liberal societies is analysed. One tries to show that it needs further clarification since at least three elements of MacIntyre’s argument seem to pose certain problems; these are: ‘discussion halt’ as the source of emotivism, comprehensive doctrines as premises of respective arguments in liberal debates and the problem of incommensurability. These three problematic elements are discussed and interrelations between them are adumbrated.
6
Publication available in full text mode
Content available

Wstydliwe pojęcia

67%
Baron-Milian M.
Forum Poetyki
|
2017
|
issue 8-9
174-183
EN
This text represents an attempt to analyze the main premises of Rita Felski’s theoretical project presented in her book Uses of Literature, translated into Polish as Literatura w użyciu (Literature in Use). The American scholar’s reflections, focused on problems of reception aesthetic and constituting a polemic with the concept, crucial to contemporary literary theory, of the hermeneutics of suspicion and with critical theory, are here interpreted using the four concepts relied on by Felski in the book: recognition enchantment, knowledge and shock. They constitute various forms of readerly engagement with the text and various forms of use, of applications of literature in practices of everyday, non-specialist reading. This article identifies Felski’s attempt to disrupt the elitism of literary studies and their exclusionary stance toward non-professional readers as one of the most important elements in her project as put forth in the book.
PL
Tekst stanowi próbę analizy kluczowych założeń projektu teoretycznego Rity Felski, przedstawionego w książce Uses of Literature, przetłumaczonej na język polski jako Literatura w użyciu. Refleksje amerykańskiej badaczki, skoncentrowane wokół zagadnień estetyki odbioru i stanowiące polemikę z kluczową dla współczesnych badań literackich hermeneutyką podejrzeń oraz teorią krytyczną, zostają poddane interpretacji na podstawie czterech pojęć: rozpoznanie, oczarowanie, wiedza i szok. Stanowią one różne formy zaangażowania czytelnika w tekst oraz różne sposoby użycia, zastosowania literatury w akcie powszechnej, niespecjalistycznej lektury. Za jeden z najważniejszych elementów projektu Felski uznana zostaje tu próba przełamania elitarności badań literackich oraz ich wykluczającego względem czytelników nieprofesjonalnych charakteru.
7
Publication available in full text mode
Content available

„Jest wredna. Kocham ją” – Jelinek według Witkowskiego. Między interpretacją a użyciem

59%
JEZIERSKA A.
Transfer. Reception studies
|
2016
|
vol. 1
91-113
PL
Elfriede Jelinek to ważna i znana autorka w Polsce, ikona dla wielu pisarzy i pisarek, które odczytują i interpretują jej twórczość na własnych zasadach, co prowadzi do licznych refrakcji. Niniejszy artykuł jest próbą przyjrzenia się, jak Michał Witkowski (rocznik 1975) odczytuje teksty noblistki i wykorzystuje jej image w swej twórczości literackiej, wywiadach i nowych mediach (portalach społecznościowych itp.). Szczególnie w powieści Zbrodniarz i dziewczyna pisarz poświęca wiele uwagi symbolowi/ikonie Elfriede Jelinek, a nie jej działalności twórczej. Działalność artystyczna i pozaartystyczna Witkowskiego stanowi przykład interesującego trybutu literackiego i rodzaj niedoczytania (misreading).
EN
Elfriede Jelinek is a well-known author in Poland, she is an icon for many polish male and female writers, who read and interpretate her books in their own ways, with many refractions. This paper is a case study about how Michał Witkowski a young polish writer (1975) reads her books and uses her image in his literary works, interviews and new media. Especially in his novel Zbrodniarz i dziewczyna [A criminal and a girl] he is interested in a symbol/icon Elfriede Jelinek, not really in her writings. His work is an interesting literary tribute and an example of misreading.
DE
Elfriede Jelinek fungiert in Polen als eine wichtige und berühmte Autorin, eine Ikone für viele SchriftstellerInnen, die ihre Texte auf eine eigentümliche Art und Weise lesen und interpretieren, was zu vielen Refraktionen führt. Insbesondere Michał Witkowski (Jahrgang 1975) beruft sich auf Jelineks Schaffen und ihr Image, sowohl in seinem literarischen Schaffen, als auch in zahlreichen Interviews und in neuen Medien. Sein Roman Zbrodniarz i dziewczyna [Der Verbrecher und das Mädchen] ist ein Paradebeispiel für seine Strategien: im Mittelpunkt steht das Symbol Elfriede Jelinek und nicht ihr literarisches Schaffen. Witkowskis Herangehensweise ist eine interessante literarische Hommage und eine Art misreading zugleich.
8
Publication available in full text mode
Content available

Return on investment (ROI) in subscription databases by Nigerian academic libraries: a survey

51%
Oyadeyi A. E., Oladokun T. A., Shorunke O. A., Fasola O. S.
Folia Toruniensia
|
2021
|
vol. 21
63-85
EN
Aim: There seems to be a dearth of literature on how much Nigerian university libraries are spending on the acquisition of Online Electronic Database (OED). This study sets out to investigate the annual cost of acquiring this important and evolving aspect of library collection with the view of determining whether the returns in terms of utilization is commensurate with the invested fund. Methodology: The study adopts a quantitative research method. A self-developed questionnaire was used to collect data from 55 librarians in 41 academic libraries across Nigeria. The data collected were processed using Statistical Package for the Social Sciences (SPSS) version 20. Findings: Academic libraries in Nigeria spend an average of ₦12,500,000 or $32,637 on OED subscriptions annually. The study has shown that Nigerian academic libraries usually subscribe to the EBSCOhost and Research4Life databases with few adding specialized databases such as Law Pavilion, HeinOnline, Legalpedia, and ScienceDirect. To ensure adequate returns on investment, the libraries are massively providing support infrastructures, user education, and other information services. However, challenges limiting the widespread use of online databases include irregular power supply and slow internet connectivity among others. Conclusions: The study, therefore, concludes that there is a middling to low return on subscribed OED in Nigerian academic libraries. However, there are still various huddles that must be scaled for Nigerian academic libraries to reap adequate returns on their investments in online electronic databases.
PL
Cel: Wydaje się, że brakuje literatury na temat tego, ile nigeryjskie biblioteki uniwersyteckie wydają na zakup elektronicznych baz danych (dalej: EBD). Niniejsze opracowanie ma na celu zbadanie rocznych kosztów nabycia tego ważnego i ewoluującego aspektu zbiorów bibliotecznych w celu ustalenia, czy wskaźniki pod względem wykorzystania są współmierne do zainwestowanych pieniędzy. Metody: W opracowaniu przyjęto ilościową metodę badawczą. W celu zebrania danych od 55 bibliotekarzy z 41 bibliotek akademickich w Nigerii wykorzystano opracowany samodzielnie kwestionariusz. Zebrane dane zostały przetworzone przy użyciu Pakietu Statystycznego dla Nauk Społecznych (PSNS) w wersji 20. Wnioski: Biblioteki akademickie w Nigerii wydają średnio 12,500,000 nairii nigeryjskich lub 32,637 dolarów amerykańskich rocznie na subskrypcje EBD. Badanie wykazało, że nigeryjskie biblioteki akademickie zazwyczaj subskrybują bazy danych EBSCOhost i Research4Life, z kilkoma dodatkowymi bazami specjalistycznymi, takimi jak Law Pavilion, HeinOnline, Legalpedia i ScienceDirect. Aby zapewnić odpowiedni zwrot z inwestycji, biblioteki masowo zapewniają infrastrukturę pomocniczą, edukację użytkowników i inne usługi informacyjne. Jednak wyzwania ograniczające powszechne korzystanie z internetowych baz danych obejmują między innymi nieregularne zasilanie i powolną łączność z Internetem. Wyniki: Z badania wynika zatem, że zwrot z subskrybowanych EBD w nigeryjskich bibliotekach akademickich jest średni lub niski. Jednak nadal istnieją różne narady, które należy przeskalować, aby nigeryjskie biblioteki akademickie mogły uzyskać odpowiedni zwrot z inwestycji w elektroniczne bazy danych online.
DE
Ziel: Wie es scheint, gibt es sehr wenig Literatur darüber, wie viel die nigerianischen Universitätsbibliotheken für den Erwerb von elektronischen Datenbanken (weiter im Text als EDB) ausgeben. Die vorliegende Bearbeitung hat zum Ziel, die jährlichen Kosten des Erwerbs von diesem wichtigen und evolvierenden Teil der Bibliotheksbestände zu analysieren, um festzustellen, ob die Nutzungswerte dem investierten Geld entsprechen. Forschungsmethode: In der Bearbeitung bediente man sich einer quantitativen Forschungsmethode. Um die Daten von 55 Bibliothekaren aus 41 Universitätsbibliotheken in Nigeria zu sammeln, nutzte man die eigenständig bearbeitete Umfrage. Die gesammelten Daten wurden dann mithilfe vom Statistikpaket für Sozialwissenschaften (SPSW) 2.0 verarbeitet. Schlussfolgerung: Die Universitätsbibliotheken in Nigeria geben durchschnittlich 12.500.000 Naira bzw. 32.637 USD jährlich für die Subskription der EDB. Die Untersuchung bewies, dass die nigerianischen Universitätsbibliotheken gewöhnlich die Datenbanken EBSCOhost und Research4Life subskribieren, und zwar zusätzlich mit den Fachdatenbanken wie Law Pavilion, HeinOnline, Legalpedia und ScienceDirect. Um den entsprechenden Return on Investment zu erhalten, sorgen die Bibliotheken massenweise für die Hilfsinfrastruktur, die Ausbildung der Benutzer und andere Informationsdienste. Die Herausforderungen, die die breite Nutzung der Internetdatenbanken einschränken, beziehen sich u. a. auf die unregelmäßige Energieversorgung und eine langsame Internetverbindung. Ergebnisse: Aus der Untersuchung ergibt sich also, dass der Return on Investment aus den subskribierten EDB in den nigerianischen Universitätsbibliotheken entweder mittel oder niedrig ist. Doch gibt es immer noch verschiedene zu überdenkende Lösungen, dank denen die nigerianischen Universitätsbibliotheken den entsprechenden Return on Investment aus den elektronischen Datenbanken erhalten können.
9
Content available remote

Peirce i Wittgenstein o życiu znaków

51%
Hensoldt A.
Diametros
|
2014
|
issue 41
38-55
PL
Celem tego artykułu jest zbadanie i porównanie poglądów Peirce'a i Wittgensteina na naturę znaków. Przeprowadzone badanie pokazuje, że istnieją przynajmniej cztery punkty w powyższej kwestii, co do których Peirce i Wittgenstein pozostają zgodni: triadyczna natura znaków, obecność i szczególna rola w naszych dyskursach znaków zdegenerowanych, rola reguł w konstytuowaniu znaczenia znaków, a także niezbywalna rola społeczności w tworzeniu i podtrzymywaniu procesu semiozy. Fakt istnienia znaczących podobieństw w poglądach Peirce'a i Wittgensteina na naturę znaków nie sprawia jednak, że ich koncepcje semiotyczne są identyczne. Koncepcje te opierają się bowiem na odmiennych założeniach np. co do celów semiozy. Mimo tego wnioski, do jakich dochodzą Peirce i Wittgenstein, są w dużej mierze zbieżne, co może być argumentem na rzecz ich istotności i ważności.
EN
The aim of the paper is to examine some important features of Peirce's and Wittgenstein's accounts of the nature of signs. The analysis shows that there are at least four points , regarding the nature of signs, on which Peirce and Wittgenstein agree. These are: the triadic nature of signs, the presence (and the specific role) of degenerate signs in our discourses, the role of rules in the constitution of meaning, and the indispensable role of a community in creating and maintaining the network of signs. Discovering these similarities does not mean that Peirce's and Wittgenstein's conceptions of semiotics are identical, as their authors make different assumptions about e.g. the aims of semiosis, but they nevertheless reach very similar conclusions.
10
Content available remote

Trafność

51%
Ronge G.
Forum Poetyki
|
2017
|
issue 8-9
150-159
EN
This entry attempts to explain what the mechanisms that govern the experience, familiar to every reader of literary works, of a particular aesthetic frisson elicited by a small passage in a work or even a single sentence. After presenting a handful of very general ways of understanding the category of aptness, the author moves to consider the subject of the possible shades of meaning it can take on depending on whether we treat it as an immanent trait of a given literary utterance or as a quality that takes form only during the process of the work’s reception.
PL
Hasło stara się wyjaśnić, jakie mechanizmy rządzą znanym każdemu czytelnikowi utworów literackich doznaniem szczególnego wstrząsu estetycznego wywołanego przez mały fragment utworu lub nawet pojedyncze zdanie. Po przedstawieniu kilku najogólniejszych, możliwych sposobów rozumienia kategorii trafności, autor przechodzi do rozważań na temat odcieni znaczeniowych, jakich może ona nabierać, w zależności od tego, czy traktowana jest jako immanentna cecha danej wypowiedzi literackiej, czy też jako jakość kształtująca się dopiero w procesie jej odbioru.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.